Bescherm je oren tijdens het motorrijden

Je oren beschermen tegen windruis en andere harde geluiden tijdens het motorrijden is een gemeengoed. Bij iedere drogist zijn wel een paar universele oordopjes te halen die te luide trillingen tot een zeer duldbaar niveau dempen. Zo goed zelfs dat sommige geluiden helemaal wegvallen. Maar is dat wel wat je wil? Geluid is immers een essentieel onderdeel van rijden op de openbare weg.

Idealer wijze zou je dus een soort volumeknop voor je oren willen hebben die alle geluid terugbrengt tot een prettige geluidsintensiteit zonder daarbij bepaalde tonen extra te dempen. Is dat mogelijk? Om daar achter te komen zijn we op bezoek bij Pluggerz by Comfoor, een van ’s lands grootste otoplastieken-makers, waar we ontvangen door product specialist Rien Houwers. Hij neemt ons mee door de keuzes die je kunt maken bij het kiezen van de juiste gehoorbescherming.

Wat is de beste keuze? “Om daar een antwoord op te geven moet je eerst kijken naar welke bescherming je zoekt”, legt Rien uit. “Iemand die in de bouw of een fabriek werkt heeft bijvoorbeeld heel andere eisen aan geluidsbescherming dan een motorrijder. Dat zit het vooral in het soort geluid waaraan je wordt blootgesteld. Zo zien we dat bouwvakkers vooral beschermd willen worden tegen hoogfrequente geluiden. Denk aan het snerpende kabaal van een slijptol. Voor hen is het dempen van laag frequente geluiden minder van belang. Een motorrijders heeft, door bijvoorbeeld windruis, juist meer met die laagfrequente geluiden te maken. Daarnaast is het voor een motorrijder veel belangrijker een zo compleet mogelijke geluidservaring te hebben. Je begeeft je in het verkeer namelijk in een heel vocale wereld waarbij goed luisteren heel belangrijk is voor de verkeersveiligheid. Denk de passerende auto die je wel hoorde maar niet zag, of het geluid van een naderende ambulance.”

Vlak Filter
“Wij bieden daarom twee soorten filters aan. Aan de ene kant is dat de reguliere filter die je ook in de meeste universele oordopjes vindt. En aan de andere kant is dat de vlak filter. Het onderscheid tussen beide zit hem in de manier waarop gedempt wordt. Het reguliere filter is eigenlijk een heel smal geluidskanaal dat op een speciale manier gevormd is, waardoor je een geluidsreductie realiseert. Heel simpel gezegd verander en verklein je het gehoorkanaal. Door te variëren in de diameter en de vorm van het kanaal kan je demping beïnvloeden. Zie het als een dB-killer. Op het moment dat je boel gaat verkleinen krijg je minder geluid.

Foto: Guus van Goethem

Een vlak filter werkt heel anders. Die is voorzien van een klein membraam waar het geluid doorheen moet. Hierbij wordt de mate van demping niet bepaald door het kanaal, maar door de dikte, spanning en het gebruikte materiaal van het membraam. Waar een regulier filter snel trillende en hoogfrequente geluiden kan dempen in het versmalde kanaaltje, hebben lage tonen, met een grotere golflengte, meer ruimte. Die komen daardoor harder door, oftewel ze worden minder gedempt. Die ruimte is er bij een vlak filter niet. Daar wordt alle geluid eerst door het membraam opgevangen. Zodoende kan de filter het geluid over de volle breedte dempen.”

“Daarbij heb je de keuze uit 10, 15, 20 en 25 decibel aan demping, waarbij de 10 dB-filter eigenlijk geen speler is, want die valt niet onder geluidsbescherming. Daarvoor is de demping te laag. Deze verkopen we dan ook als een comfortproduct. De drie overige bieden wel echte bescherming. En als je kijkt naar schadelijke geluidsniveaus, dan is het een simpele rekensom. Volgens de tabellen is een geluidsniveau van 80 decibel schadelijk als je er iedere dag acht uur lang aan blootgesteld wordt. En omdat geluid een logaritmische verhoudingswaarde heeft, heb je met iedere drie decibel toename een verdubbeling van de geluidsintensiteit en dus een halvering van de tijd dat je er aan blootgesteld mag worden. Rij je 95 tot 100 km/uur dan zit je al op een geluidsniveau van 92/93 decibel.

Leg dat langs de tabel en je ziet dat je hier iedere dag maximaal een kwartier aan blootgesteld mag worden. Daarbij is natuurlijk wel enige mate van aanname in het spel. De een kan bijvoorbeeld jaren zonder oordoppen rondrijden en heeft nergens last van, terwijl de ander kan na een jaar al last heeft van de oren. Individuele gevoeligheid is dus een grote factor. Dat geldt ook voor de schade die kan ontstaan. In het meest gunstige geval is het gevolg alleen een verminderd gehoor. Andere lopen tinnitus op. Een onophoudelijke pieptoon in je oren waar je echt gek van wordt. Dat wil je echt niet.”

Foto: Guus van Goethem

Maatwerk
Wat is dan het verschil tussen een universele en een aangemeten oordop? “Heel simpel gezegd bestaat een standaard oor niet. Een universeel oordopje werkt dus niet voor iedereen. Het ding drukt vaak iets meer of sluit juist minder goed af. Op het moment dat je voor een op maat gemaakte set kiest, is het comfort dan ook veel hoger. Maar, veel belangrijker, je kunt de mate van bescherming veel beter garanderen. Een standaard dop zal bij 70 tot 80 procent van de mensen goed zitten. Toch zal er per individu een andere mate van bescherming zijn. Een gehoorbeschermer werkt namelijk optimaal als al het direct geluid alleen via de filter de gehoorgang in kan komen. Bij een slecht sluitend oordopje, is dat niet altijd het geval waardoor je je oren onbedoeld toch aan teveel geluid kunt blootstellen.”

“En dat lawaai is tevens een stressfactor. Op het moment dat je continue in een luidruchtige omgeving zit, zoals bijvoorbeeld bij het rijden op de snelweg, raak je vermoeid. Je moet je steeds concentreren om verschillende geluiden van elkaar te onderscheiden. Rijden met oordoppen is dus niet alleen een kwestie van je gehoor beschermen, het maakt je ook een meer alerte weggebruiker. Voor een kwetsbare verkeersdeelnemer als een motorrijder geen overbodige luxe. Dat concentreren wordt met een vlak filter, waarbij je een ‘echtere’ geluidservaring hebt, nog eenvoudiger. Wie overigens denkt dat een demping van maximaal 25 decibel nog wat aan de lage kant moet er rekening mee houden dat dat voor een totale afsluiter, zoals een schuimplug, ook de hoogst haalbare demping is bij laagfrequent geluid. Alleen de best afsluitende gehoorkappen kunnen dat beter, daarmee zul je een keer bij de 30 decibel komen. Bij deze tonen kom je namelijk in het gebied waarbij je het geluid haast beter voelt dan hoort. Neem een goede subwoofer. Als je die vol open zet, dan tril je als het ware mee. Dat gevoel, dat is het geluid. En die trilling gaat dwars door je heen. In principe zou je je oren helemaal dicht kunnen purren en dan nog hoor je die tonen. Geluid komt dus niet alleen via de je gehoorgang bij je slakkenhuis, maar ook via je schedel.

Foto: Guus van Goethem

Of de vlak filter een nieuw product is? “Nee, die leveren we al jaren. Alleen is de filter altijd als muzikantenfilter op de markt gebracht. Ondertussen zijn we er wel achter dat deze manier van geluidsbescherming in veel meer situaties een voordeel kan geven. Een andere reden dat je er minder over hoort, is het feit dat een vlak filter een wat hoger prijskaartje heeft. Kijk je naar op maat gemaakte oordoppen met een reguliere filter, dan zit je al snel te denken aan een bedrag van 100 tot 130 euro. Een oordop met vlak filter zit rond de 170 euro.”

Voor zo’n bedrag verwacht je natuurlijk wel de best mogelijke bescherming. Daarom worden onze otoplastieken alleen via gekwalificeerde dealers geleverd. De reden hierachter is dat we de oordoppen bij aflevering altijd willen testen. Dat doen we met een speciaal apparaat dat we op de op maat gemaakte oordoppen kunnen aansluiten. Daarmee is het mogelijk om, als de klant de oordop in heeft, een klein beetje overdruk te creëren tussen de plastiek en het trommelvlies. Het apparaat meet vervolgens of de luchtdruk weglekt. Is dat niet zo, dan betekent het dat de gehoorbeschermer het oor goed afsluit en dat het geluid altijd via de filter loopt. Zo kunnen we dus garanderen dat je oordop de demping biedt die je verwacht.”
“En bescherming is zeker belangrijk. Als je eenmaal gehoorbeschadiging hebt, is er namelijk geen weg meer terug. Dan pas weet je wat je mist.”

Zelf ervaren hoe geluid klinkt door verschillende filters? Pluggerz heeft hier een handige tool voor. Kijk hier voor meer informatie pluggerz.com/nl/dempingssimulator

Foto: Guus van Goethem