Werelderfgoed-toer (8) – Van Nellefabriek
Hoe klein Nederland ook mag zijn, we zijn wel met tien nationale monumenten vertegenwoordigd op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Tien MotoPlus-lezers kregen een midweek of weekend lang de beschikking over een nieuwe Kawasaki Versys 1000 NL Edition om deze bijzondere plekken te bezoeken. In dit achtste deel bezoekt Paul Smeets met ega de Van Nellefabriek in Rotterdam.
Als Limburgers die normaal gesproken het stuur naar het zuiden zetten voor een motortocht, is de Van Nellefabriek in Rotterdam natuurlijk een leuke afwisseling. Een monument ook waar je niet 1-2-3 aan denkt. In mijn werkzaam leven kwam ik geregeld bij ander industrieel erfgoed in Rotterdam, in het havengebied om precies te zijn, mooi om nu dus eens een ander staaltje techniek in die stad te bekijken.
Op een mooie zondag is het vroeg uit de veren, de route heeft een lengte van 206 kilometer en uiteraard staat een uitgebreid fabrieksbezoek daarbij ook op de planning. Daarmee ben je wel de hele dag in de weer bent, maar uiteraard is de route naar believen in te korten. Omdat we de nacht in Amsterdam hebben doorgebracht vormen, in tegenstelling tot de te downloaden route (startpunt in Nieuwegein), de Ankeveensche plassen, noordelijk van de meer bekende Loosdrechtse Plassen, zijn onze startplaats vandaag. En dit gedeelte presenteert zich al direct als eerste mooie natuurgebied met vele doorkijkjes, bootjes, water en dan eindelijk die dijkjes, die we in het zuiden niet of nauwelijks kennen.
Via Weesp en Abcoude gaat het aansluitend eerst richting de Vinkeveense Plassen, gevolgd door het pittoreske Uithoorn. In Haastrecht doen we ons eerste bakkie bij Hotel Eetcafe ‘Over de Brug’. Uiteraard op het terras, waarbij het netvlies wordt verwend met water, bruggetjes, bootjes en oud stadsgezicht. We zitten middenin het Groene Hart en rijden via Zegveld en Driebruggen naar Gouda. Ook hier is een stop op zijn plaats, alleen gaat ‘m dat vandaag niet worden. We moeten op tijd bij de Van Nelle fabriek zijn voor een rondleiding.
Snel door naar Gouderak daarom, waar de Hollandsche IJssel al behoorlijke afmetingen begint te krijgen en het beeld bepaalt. Na een verplichte pauze voor de ophaalbrug bij Moordrecht gaat het verder over mooie dijkjes. Ik begin, als rasechte heuvelland-rijder, de discussie over sluiten van dit soort wegen voor motoren steeds beter te begrijpen. Wat zou dat een gemis zijn!
Op naar de weduwe Van Nelle, het wordt dichter bebouwd en hoewel de verschillende Rotterdamse stadsdelen ook hun charme hebben, neemt het aantal stoplichten en kruisingen ook gestaag toe. Het Van Nelle fabriekscomplex straalt een serene rust uit op deze zondagmiddag. Alleen de portier, gids en twintig bezoekers struinen door de gebouwen en over het terrein. De gebouwen maken op het eerst oog een wat steriele, kubistische indruk. Gedurende de rondleiding krijg je echter steeds meer respect voor wat hier eind twintiger jaren van de vorige eeuw is neergezet. Zo is dit het eerste Nederlandse gebouw dat is gebouwd op (bijna 20 meter lange) heipalen. Tevens wilden de opdrachtgevers een gebouw waar de arbeiders op alle afdelingen met daglicht konden werken, mede om inspectie van goederen en processen beter te kunnen laten verlopen. Ook aan de hygiëne werd hoge eisen gesteld; alle afdelingen zijn voorzien van toiletten en douches, een luxe die de meeste Rotterdamse arbeiders in die tijd thuis niet eens hadden. Hiermee wilde directie een duidelijke verbetering in de sociaal-maatschappelijke voorzieningen voor hun medewerkers invoeren. Er worden zelds studiereizen naar de Verenigde Staten gemaakt om daar de nieuwste fabrieken te bekijken. Het gebouw heeft nooit helemaal zijn oorspronkelijke lay-out gehaald, er waren bijvoorbeeld nog twee grote torens gepland, maar die zijn, mede door de Tweede Wereldoorlog, nooit gebouwd. Dit had tot gevolg dat de loopbruggen tussen beide gebouwen naar andere delen in het expeditie gebouw geleid moesten worden, wat in de verbazingwekkende schuine loopbruggen heeft geresulteerd.
Na de rondleiding, die zeker de moeite waard is, wordt de Kawasaki weer gestart en richting oosten gestuurd. Krimpen aan de IJssel, Bergambacht, Krimpenerwaard en Jaarsveld volgen elkaar op, waarbij we constant zicht op de Lek houden. Eigenlijk zouden die dijkweggetjes en kleine dorpsgezichten toch ook in aanmerking moeten komen voor de UNESCO werelderfgoedlijst! Moe maar voldaan schampen we via Nieuwegein, Vleuten en Maarssen aan Utrecht voorbij, langs de Loosdrechtsche Plassen terug naar onze uitvalsbasis. Morgen de Kawa weer inleveren en terug naar Zuid-Limburg. Jammer. Vanaf nu maar weer braaf aan alle MotoPlus-prijsvragen meedoen. Misschien mag ik dan nog een keer!
