TT Verzamelaars
De één is een rasechte Fries, de ander een oer-Brabander. Wybe Zeilstra en Toon van Aken zoeken echter niet de tien verschillen, maar die ene overeenkomst. Zeilstra en Van Aken zijn fervente verzamelaars van pakken, laarzen, handschoenen en helmen van coureurs. Ze begrijpen elkaar. Terwijl begrip wel eens ver te zoeken is. “De één zegt ‘hoe kom je d’r aan’ en de ander vraagt ‘wat moet je d’r mee’.” Op het asfalt van Assen ligt een aardig startveld bij elkaar. Het is niet de eerste keer dat de pakken van Wayne Rainey, Kenny Roberts, Loris Capirossi, Jack Middelburg, Wilco Zeelenberg en Hans Spaan de kilte van het harde asfalt voelen. Nooit stond dit eliteclubje gezamenlijk op een grid ergens ter wereld, nu vertegenwoordigen ze zwijgzaam een rijk en ook pijnlijk verleden. Schaafplekken, verweerd leer en beschadigde sponsorlogo’s zijn de stille getuigen van de klappen die ze ooit kregen. In deze outfits is gejuicht, gevloekt, geleden en gegleden. Even verderop staat een complete laarzenverzameling. Colin Edwards, Andrea Dovizioso, Marco Melandri, Alvaro Bautista en Jurgen van den Goorbergh schakelden, remden en manoeuvreerden met deze “boots”. Wybe Zeilstra en Toon van Aken kijken tevreden naar hun verzameling van bloed, zweet, tranen en tastbare herinneringen. “Toen ik een jaar of acht was, ben ik voor het eerst naar een motorrace in Oosterwolde geweest”, vertelt de nu 40-jarige Zeilstra. “Ik kende niemand, maar in het programmaboekje stonden de namen. Daar zag ik ook de naam van Jack Middelburg. ‘Die moet ik eens in de gaten gaan houden’, dacht ik nog. Zo ben ik begonnen met het verzamelen van motorboekjes en krantenknipsels. Ik was de enige in de familie. ‘Er is toch meer dan dat racen’, zeiden ze wel. Nee.” Als tiener ging de video aan voor tien minuten Studio Sport “Die banden heb ik nu nog”, grijnst hij. “Ik neem nog steeds alles op. Als er zondags een GP op komt, zit ik soms met het zweet in de handen. Dan is het ook beter dat ik alleen ben. Als er gebeld word, doe ik niet open.” “Ik heb tussen de 400 en 500 videobanden vanaf ongeveer 1989”, vult Van Aken aan. “Mijn ouders zeggen wel eens ‘wat moet je toch met die handel’.” “De één zegt ‘hoe kom je d’r aan’ en de ander vraagt ‘wat moet je d’r mee’”, herkent Zeilstra.Zeilstra en Van Aken liepen elkaar een jaar of zes geleden tegen het lijf tijdens een veiling in Dordrecht. Zeilstra: “Ik ging voor een pak van Roberto Rolfo, Toon voor een pak van Tetsuya Harada.” Van Aken knikt. “Daar lag ook een helm van Norick Abe. Achteraf heb ik er spijt van dat ik die niet gekocht heb. Maar toen was ik nog niet echt fanatiek. Abe is wel een held voor mij.”De twee hebben afgesproken dat ze niet in elkaars vaarwater gaan zitten tijdens veilingen of op Marktplaats en E-Bay. “Als ik nu iets vind waar ik geen interesse in heb, tip ik Toon even”, zegt Zeilstra. “Als ik op iets heb geboden, zal hij daar niet overheen gaan zonder dat we overlegd hebben.” “Zo ging dat ook met een pak van Azuma”, verduidelijkt Van Aken. “Ik het pak, hij de laarzen en handschoenen.”Terwijl Zeilstra al een jaar of dertig voorzichtig begon met het verzamelen, is Van Aken sinds een jaar of acht bezig om interessante en betaalbare relikwieën te bemachtigen. De Bredanaar leerde Henk Lammers kennen, die met zijn LB Keukens de toenmalige 125 cc-wereldtopper Masao Azuma sponsorde. “Ik heb nog zo’n pak hangen”, zei Lammers tegen Van Aken. “Is dat niet ongeveer jouw maat?” Van Aken hapte niet gelijk toe, maar kwam later op de vraag terug. Met een smoes, geeft hij toe. “Ik vertelde dat de binnenvoering van mijn eigen pak kapot was en ik vroeg ‘m of hij nog een pak had”, grijnst van Aken. “Ik mocht het Azuma-pak passen. Het zat heel strak, maar dan moesten er maar wat kilo’s af.” Het was het begin van een verzameling bijzondere raceoveralls en gesigneerde en gedragen teamshirts van onder meer Marlboro/Yamaha, een origineel Movistar/Suzuki-shirt van Kenny Roberts, Repsol/Honda-shirts van Nicky Hayden en Alex Barros, een Benetton-shirt van Tohru Ukawa en een – inmiddels lichtelijk vergeeld – shirt van Molenaar-wereldkampioen Haru Aoki. “Je moet een netwerk opbouwen, hè”, legt hij uit. “Marc Hoegee was destijds monteur bij Kenny Roberts en hem vroeg ik eens om een shirt. Ik kreeg er twee! Via via kwam ik in contact met Coen Bayens, die werkte bij Marlboro/Yamaha. Van hem kreeg ik ook twee shirts.” Van Aken liep ook niet geheel onopgemerkt door de paddocks. De Yamaha R1-eigenaar liet pakken namaken van Norick Abe, Max Biaggi, van Red Bull/Yamaha-coureur Garry McCoy en ook van Valentino Rossi. “Ik wil niet arrogant klinken, maar mensen begonnen me te herkennen. Ja, en dan krijg je links en rechts eens een shirtje, hè.” Van Aken droeg de pakken van de coureurs ook zelf, Zeilstra houdt er andere ideeën op na. “Dat is persoonlijk, maar ik zou dat nooit doen. En d’r is ook niet een pak waar ik in pas.”Samen stellen Zeilstra en Van Aken een toekomstig probleem vast voor hun verzamelhobby. “Het krijgen van pakken wordt een probleem”, stelt Van Aken vast. “De fabrieken willen na het seizoen die spullen terug van de rijders. Maar ik ben er van overtuigd dat er nog een heleboel op zoldertjes ligt.”Het was ooit makkelijker, beaamt Zeilstra. “Mijn eerste pak kreeg ik vijftien jaar geleden van Co Rispens, een oud-50 cc-coureur. Dat ging heel gemakkelijk. Ik dacht meteen ‘daar maak ik meer werk van’. Ik ben toen ook gewoon coureurs gaan bellen. Of ze spullen dubbel hadden en kwijt wilden en dat ik zeker geen pakken doorverkocht. En als iemand spijt krijgt, geef ik het terug. Nee, dat is nog niet gebeurd.” Eén van zijn eerste telefoontjes ging naar Wilco Zeelenberg. “Ja, en dan krijg je ‘m zo maar aan de telefoon… Maar het viel mee, hoor. Hij zou me terugbellen en tot mijn verbazing deed ‘ie dat ook nog. Ik kreeg een pak waarmee hij in de Supersport had gereden. Keurig thuisbezorgd, zonder verzendkosten.” Ook kreeg Zeilstra een overduidelijk getest Zeelenberg-pak uit de succesvolle Sharp/Samson-tijd in handen. Uit diezelfde periode stamt de verweerde outfit van TT-winnaar Hans Spaan. Zeilstra haalde het op in Castricum bij de man wiens eerste GP-overwinning in Oostenrijk hij persoonlijk meemaakte. “Ik zei nog ‘maar dan heb je er zelf geen meer van dat jaar’, maar dat vond Spaan niet erg.” Drievoudig zijspanwereldkampioen Egbert Streuer verdween de zolder op om Zeilstra van een pak te voorzien. “Wel grappig: hij ging naar boven en dan hoor je dat gestommel, spullen die op de grond worden gegooid, haha.” Hij betaalt voor spullen, zegt Zeilstra, maar zijn portemonnee kent geen oneindige rek. “Maar dat wil ik ook niet. Dan wordt het zo’n gekochte verzameling. Het meeste heb ik gekregen, een aantal dingen heb ik gekocht.” Hij herinnert zich een veiling voor Save the Children uit 1988. “Daar gingen dingen voor een prikkie weg. Een pak van Randy Mamola voor 350 gulden, een Barclay-pak van Streuer, handschoenen, een helm en laarzen van Wayne Gardner… Zat ik daar met m’n 200 gulden… Later hoorde ik dat ik wel had kunnen bieden. Ze zouden m’n bankrekeningnummer wel hebben opgeschreven!” Inmiddels heeft Zeilstra “ongeveer 28 pakken, ook van WK Superbike-rijders”, maar ook van dertienvoudig wereldkampioen Angel Nieto. “Ik heb het pak waarmee hij een paar jaar geleden gastrijder was in de BMW Boxer Cup. Dat vind ik heel bijzonder.” Zeilstra’s grote held is echter Jack Middelburg. De bewondering gaat ver, geeft hij bijna verlegen glimlachend toe. “ Mijn eerste zoon heb ik naar Jack vernoemd. Wat was ik blij dat het een jongen was, zeg.” Zijn tweede zoon heet Troy – naar Troy Corser. Een maal durfde hij Jumping Jack aan te spreken. Het was op 1 april 1984 – de dag van Middelburgs catastrofale crash. “Wat een toeval, hè. Ik vroeg hem hoe het was gegaan met de trainingen. Dat ongeluk heeft toch wel de meeste indruk gemaakt. Jack sprak mij heel erg aan, omdat hij een heel gewone jongen was. Geen sterallures en wild. Voor je gevoel was jezelf ook zo.” Jaren later slaagde Zeilstra er in om een pak uit 1982 van Middelburg te bemachtigen. Kneesliders kende de snelle kassenbouwer destijds blijkbaar niet. Op de knieën zijn stukken karton geplakt. Zeilstra bekijkt het pak nog eens. “Dit pak doet me veel. Toen ik het in m’n handen had, dacht ik ‘nu heb ik alles wat ik hebben wilde’. Ondertussen ben ik al weer aardig wat pakken rijker.”Een obsessie is zijn verzamelwoede niet, vindt Zeilstra. “Daar ben ik te nuchter voor.” Van Aken plaatst een kleine kanttekening. “Nou, elke avond bellen en even achter de computer gaat toch ver, vind ik.” Zeilstra haalt de schouders op. Het loont de moeite, vindt hij. “Soms besef je niet wat je hebt.” Glimmend van trots toont hij een houten bakje met een Mikuni-carburateur en een paar zuigers. “Komen van de fabrieks-Suzuki waar Jack in 1982 mee reed. Hij is toen in Silverstone tijdens de trainingen zwaar gecrasht met Barry Sheene. De onderdelen moesten na het seizoen eigenlijk terug naar Japan. Dit is achter gehouden.” De meeste pakken die Van Aken in zijn verzameling heeft, zijn van een recenter datum dan die van Zeilstra. De pakken van de gebroeders Van den Goorbergh behoren tot de ouderen. “Die kon ik na een onzinbieding op internet ophalen”, vertelt hij. Zijn eerste outfit was echter die van Masao Azuma. “Een toffe gast. Af en toe zie ik ‘m nog in de paddock en dan komt ‘ie ook nog even een praatje maken.” In tegenstelling tot Zeilstra benaderde Van Aken coureurs niet zelf, maar sloeg hij herhaaldelijk zijn slag op veilingen. Daar tikte hij ook een Nankai-pak van Kenny Roberts op de kop. “Nankai was afgeplakt, en de meeste mensen dachten dat het pak beschadigd was. Iedereen had zoiets van ‘wat moet je d’r mee’. Ik heb een heel laag bod gedaan en ik kreeg het ook nog. Ik heb Roberts ook eens naar zijn kneesliders gevraagd. Hij wilde ze geven, maar die dingen zaten zo vast dat ik zei ‘laat maar’. Maar niks: ze móesten er af. Met een schroevendraaier lukte het uiteindelijk. Hetzelfde een keer met Capirossi. Hij viel die race uit toen ik hem naar zijn kneepads had gevraagd. Hij was niet echt aanspreekbaar. Maar hij kwam er wel op terug. Ik moest maar met ‘m meelopen en ik kreeg ze van hem. Netjes, toch?”Het topstuk in zijn collectie is ongetwijfeld een pak waarmee Wayne Rainey in 1991 voor de tweede keer 500 cc-wereldkampioen werd. “Via connecties aan kunnen komen”, wil hij alleen maar kwijt. Er blijven altijd wensen, beamen de twee. ““Ik ben nog bezig met een Red Bull-pak van Luca Cadalora. Heel zeldzaam”, zegt Zeilstra. Heel stiekem hoopt hij op andere memorabilia. “Spencer, Lawson… spullen van die lui”, droomt Zeilstra. “Als ik nu ooit zou moeten kiezen tussen iets van Spencer of Lawson of van Rossi, dan koos ik iets van de eerste twee. Dat komt uit je jeugd, hè. Daar kijk je meer tegenop.” Ooit stuitte hij op internet op een oud Kawasaki-pak van Lawson. “Daar vroegen ze 3900 dollar voor. Tja, klik maar door…” Er zit een grens aan wat hij wil uitgeven. “Bij 300 euro moet het ophouden.” Of er moeten “verzachtende omstandigheden” zijn. “Een pak van Spencer, bijvoorbeeld. Dan kijk ik m’n vrouw eens in de ogen en worden we het wel eens.” Soms loopt hij tegen een koopje aan. Hij wijst op het West/Honda-pak van Loris Capirossi uit 2002. Zeilstra kocht het pak via internet van een Duitser. “Ik had hem al eens gebeld en gemaild, maar daarna ging er veel tijd over heen. Toen kreeg ik ineens een mailtje met de vraag of ik nog geïnteresseerd was. Heb ik het voor 200 euro gekregen. Dat bestaat haast niet! Op veilingen in Engeland worden dingen voor duizenden ponden aangeboden en verkocht.” Van Aken hoorde van een veiling in Duitsland. “Daar ging een pak van Rossi weg voor 38.000 euro! Ik zou graag iets van Rossi willen hebben, maar dat is bijna onhaalbaar. Pas nog op een veiling werd een Repsol/Honda-pak van Sete Gibernau aangeboden. Ik wilde wel meebieden, maar het liep uit de klauwen.”Hij zoekt zijn doelen nu iets dichter bij huis. “Ik weet dat Arie Vos nog twee pakken van Jurgen van den Goorbergh heeft. Ik heb ‘m al een mailtje gestuurd. Wat hij met die pakken mee doet? Hij zal ze niet boven z’n bed hebben hangen, lijkt mij.”Af en toe kijken ze met een schuin oog naar elkaars collectie. Ze zijn tevreden met hun eigen spullen, maar toch… “Zo’n pak van Rainey is dan wel bijzonder”, beseft Van Aken. “Maar zo’n pak van Middelburg….. Dat vind je nergens meer.” Zeilstra geeft hem iets om naar uit te zien. “Toon, je staat in m’n testament.” UnterschrifteOpenerWybe Zeilstra en Toon van Aken voor hun verzameling. Het is maar een greep uit hun collectie. Wybe 1Zeilstra is trots op de pakken van de vier Nederlandse GP-winnaars, outfits van Jack Middelburg (1982), Hans Spaan (1989), zijspanwereldkampioen Egbert Streuer (1985) en Wilco Zeelenberg (1991)Wybe 2Een bijzondere handvol: zuigers en een Mikuni-carburateur van de fabrieks-Suzuki waarmee Jack Middelburg in 1982 in Silverstone crashte. Deze spullen moesten eigenlijk in Japan zijn. Toon1 Van Aken in een pak van Masao Azuma. Op de grond de pakken van Wayne Rainey, Tetsuya Harada, Kenny Roberts en Patrick van den Goorbergh. Toon2Elke dag een schoon shirt. Van Aken verzamelde originele en gesigneerde shirts van onder meer Marlboro/Yamaha, Repsol/H
