Toeren door Schotland

Paul McCartney zat er geen millimeter naast met zijn ode aan de Mull of Kintyre. Net voordat we er arriveren, schuift er een vette mist vanuit zee over de hoge klif op het zuidwestpuntje van Schotse schiereiland Kintyre. Een druilerig regentje doet er nog een schepje bovenop. Schotland in optima forma, maar toch hadden we het hoogtepunt van deze trip over Kintyre en het eiland Arran iets anders voorgesteld.Nadat we ons vanmorgen vanaf de ferry door de ochtendspits van het Engelse Newcastle hebben geworsteld is het één en al motorgeluk geweest. Schotland is ons doel en dan maakt het vrijwel niet uit welke route je neemt, zolang je maar in noordelijke richting rijdt en de grotere plaatsen mijdt. Bijna elke weg staat garant voor onbelemmerd en on-Nederlands slingerplezier.Ik kies voor mijn favoriete A696, die voert door het natuurpark van Northumberland richting de Schotse grens. Het weidse landschap hier is even leeg als de weg. Het ochtendzonnetje voelt warm op mijn de rug, de lucht is zwanger van voorjaarsgeuren en het landschap is bezaaid met fris jong groen. Na een jachtig en overvol Nederland is dit de perfecte plek om in de juiste motorstemming te komen. Juichend kantel ik van links naar rechts tussen gestapelde stenen muurtjes, langs schapenweiden en door bos en hei. De FJR ronkt uiterst content, “firing on all cilinders”, zoals de Engelsen zeggen. Dit is volmaakt motorrijdersgeluk!Betrekkelijk onverwacht en eigenlijk veel te snel nader ik de Schotse grens bij Carter Bar in the Cheviot-heuvels. Geen douane of een grenskantoor hier, maar een ernstig ogende doedelzakspeler in het zwart die naast de grote grenssteen de passerende toeristen vermaakt.Direct na de grens verlaat ik de hoofdweg voor een nog mooiere route binnendoor. Deze loopt over de A6088 naar Hawick (“Hoik” zeggen de Schotten) en gaat vervolgens via de A7 en de A72 naar Peebles. De kronkelende weg gaat op en neer door groen heuvelland en de vele onoverzichtelijke bochten en verborgen uitritten van boerderijen houden me scherp. Om niet te dicht in de buurt van Glasgow te komen kies ik bij Lanark een binnenweggetje naar de A71.Na Engeland met al zijn snelheidscamera’s is de Schotse benadering van eventuele hardrijders een ware verademing. Ze hebben hier zo hun eigen manier om de snelheid eruit te halen bij benadering van de bebouwde. Een automatisch bord, met een oplichtend lachend of treurig gezicht boven de gemeten snelheid, attendeert de bestuurder of hij goed zit of niet. Misschien niet de meest effectieve methode, maar wel eentje waarvoor ik heel wat sympathie kan opbrengen en me daarom ook netjes aan de snelheid hou.In de buurt van Kilmarnock wordt het duidelijk drukker en de opvallende haast van het vele vrachtverkeer heeft daarbij vast te maken met het feit dat het vrijdagmiddag is. Het is even gebeurd met de pret. Het heeft ook geen zin om je te laten opjagen en dus ga ik op m’n dooie gemak naar Troon en trakteer daar mezelf bij de Wee Hurry Fish & Chips-shop, aan de kop van de haven, op verse zeeduivel met patat. Je moet wel voorbereid zijn op een lange wachttijd, maar dat geeft wel meteen de gelegenheid om te zien hoe de uitbater met groot enthousiasme bijna dodelijke porties zeezout over zijn producten strooit. Voor Schotten waarschijnlijk het summum van lekker eten, maar ik kan er gelukkig nog net een stokje voor steken. Na de smakelijke maaltijd is het tijd voor de overtocht van Ardrossan naar Arran. Met de CalMac-ferry, bekend om zijn felrode schoorsteen, neemt dit ongeveer een uur in beslag. De zee is kalm en de horizon is gevuld met grauw en groen van afgeronde heuvels en bulten aan de oever van het brede water. De lucht kleurt grijs op een manier die je het alleen in westelijk Schotland ziet. Net ten noorden van Arran’s hoofdstad Brodick ligt het gelijknamig kasteel, een schitterend gebouw waarvan delen nog uit de dertiende eeuw stammen. De historische aanblik wordt enigszins aangetast het 21-eeuwse weerstation op het dak. Het kasteel ligt vol met kostbaarheden als zilver, porselein, schilderijen en jachttrofeeën. De 30 hectare grote parktuin eromheen is echter minstens zo indrukwekkend. Dankzij de matigende invloed van de Warme Golfstroom hier, gedijen er plantensoorten van vrijwel alle continenten. Alleen al aan rododendrons zijn er meer dan 600 soorten te vinden en die kleuren de tuin paars, rood en geel. Het Heritage Museum, halverwege tussen het kasteel en Brodick, laat zien hoe de inwoners van Arran leefden en werkten in lang vervlogen tijden. Hoe ze boter maakten en ploegden, maar ook hoe primitief de werkplaats van de smid of een huiskamer oogde. Daarnaast vind je er ook informatie over de geologische ondergrond van het eiland (inclusief dinosaurussporen), de Tweede Wereldoorlog en de prehistorische bewoners. Een simpele manier om in korte tijd het eiland en haar gewoonten wat beter te leren kennen.Tijd om de biezen te pakken. De oostelijke kustweg loopt pal langs het water en klimt en daalt al naar gelang de hoogte en diepte in. Wat blijft echter zijn de weidse uitzichten over zee. We kijken neer op een eiland met een vuurtoren, witte huisjes in de verte en een landschap doorsneden met stenen muurtjes. De smalle weg vraagt nogal wat aandacht als gevolg van de vele verstelplekken en los grind. We zetten de machines op de jiffy gaan te voet verder naar de paar kilometer verderop gelegen Machrie Moor. Het heideveld met her en der wat begroeiing was zo’n zevenduizend jaar geleden een belangrijke plek voor de toenmalige bewoners. Het bewijzen de verspreid liggende steencirkels en andere grafmonumenten uit de Bronstijd.Aan het eind van de middag arriveren we bij de veersteiger van Lochranza, waar in de verte het veerpontje naar Kintyre al komt aandobberen over de grauwe en ruwe zee. De motoren worden naar de zijkant van het schip gedirigeerd, maar materiaal om ze vast te sjorren ontbreekt, evenals vastzetpunten trouwens. De boot deint stevig en dus kunnen we niets anders doen dan bij de fietsen blijven.E overtocht eindigt in de middle of nowhere aan de vrijwel onbewoonde oostzijde van het schiereiland Kintyre. En dat is ook wel te merken aan het aanmeerpunt dat in feite niets meer is dan een hellende betonplaat. Het afladen doet dan ook denken aan de landing in Normandië. De klep schraapt nog luidruchtig over het beton wanneer we het vaste land oprijden. Een forse golf haalt me in en ik rij plotseling tot m’n assen in het schuimende zeewater. Het is inmiddels begonnen met regenen en het ziet er naar uit dat het voorlopig ook niet meer droog wordt. Door een schemerig bos tuffen we over een smal weggetje, met uitwijkplaatsen voor tegemoetkomend verkeer, naar ons hotel dat enkele tientallen kilometers in het gehucht Carradale is gelegen. Daar aangekomen is het de hoogste tijd voor de beloofde stoofschotel van verse zeevis met een stevige Schotse whisky.Aangezien op zondag de enige benzinepomp van Carradale gesloten is, slingeren we de volgende morgen eerst naar Campbeltown om te tanken. Kintyre blijkt veel dunner bevolkt dan Arran en je tank kan daarom maar beter vol blijven. Campbeltown is een stadje van redelijk omvang met een levendig ogende haven vol visserschepen en plezierbootjes. Via een smal op-en-neer weggetje vol gaten en met los grind volgen we de kustlijn naar de Mull. Na twee dagen van redelijk mooi weer, zijnde de Schotse weerdiensten vandaag pijnlijk accuraat. Het druilt nog steeds en het begint bovendien te misten. Ik voel het achterwiel onder me wegslippen, wanneer ik na een korte klim pal na een bocht een onopvallende plek modder raak. Vliegensvlug ontkoppelen en een voet aan de grond behoedt me voor een volledige uitglijder.Het kilometerslange kronkelweggetje wordt net voor het einde geblokkeerd door een afgesloten hek. Erachter zien we in de nevel de weg steil omlaag zigzaggen naar de onzichtbare vuurtoren in de diepte. Het hek, zo vlakbij de beroemde vuurtoren, is een forse tegenvaller,maar we laten ons er niet door afschrikken. Na alle moeite en met onze hooggespannen verwachtingen willen we de legendarische plek perse zien en dus besluiten we te voet verder te gaan. Wat we dan nog niet weten is dat het ruim twee kilometer verderop en drie kwartier lopen is. Uiteindelijk doemt een redelijk onbeduidend vuurtorentje met wat bijgebouwen uit de nevelslierten op. Een grote misthoorn geeft aan dat het weer zich hier vaker van z’n slechte kant laat zien. In 1994 nog knalde een grote Chinook-helicopter tegen de berg hierboven.Als verzopen katten strompelen we hijgend omhoog en blijken domweg pech te hebben gehad. Verschillende andere bezoeker vertellen dat het zicht hier een paar uur eerder nog uitstekend was. Pech, maar voor het weer zijn we niet naar Schotland gekomen. Je weet van tevoren dat je hier in het westen een groot risico loopt om te worden overvallen door minder weer. Wat hier tegenover staat weegt echter veel zwaarder: fantastische motorwegen en doorgaans ongelooflijke vergezichten.Terug bij de motor en met onze prestatie vers in het geheugen voelen we ons eigenlijk best flink. Dan blijkt overigens dat de nattigheid ook de moderne techniek parten speelt: de startonderbreker doet meer dan hij behoort te doen. De alarmlichten gaan nu ook aan en zijn met geen enkele knop meer uit te krijgen. Gelukkig biedt mijn nog droge reservesleutel uiteindelijk een uitweg uit de misère.We zijn nat en koud en besluiten daarom om in een gematigd tempo de weg naar onze eindbestemming Inverary, enkele tientallen kilometers verderop,te vervolgen. De boerderij van Paul McCartney, die hier ergens in de buurt moet liggen, laten we maar voor wat hij is. Vanaf de A83 zien we de Atlantische Oceaan met hier en daar een eilandje voorbij glijden. Een grootse aanblik die me in een soort trans doet belanden. Een automobilist brengt me echter met een ruk weer terug in de werkelijkheid. Inhalend komt de gehaaste bestuurder zo krap langszij, dat hij het rempedaal van de Harley van een collega motorrijder eraf tikt. Deze maakt een forse slinger, maar blijft gelukkig overeind. Het afgebroken stuk staal stuitert echter via het wegdek weer omhoog en raakt daarbij de hand van een achteropkomende motormaat met een fikse bloeduitstorting tot gevolg. Even schrikken en iedereen staat in ene weer helemaal op scherp.Na het fraaie vissersplaatsje Tarbert maken de oceaangezichten aan onze linkerhand plaats voor het weidse panorama van Loch Fyne met aan de andere kant een achtergrond van bergen die baden in een deken van dertig kleuren grijs. Een aanblik die ons blijft volgen tot onze bestemming, bijna een uur verderop. Inverary is een schilderachtig plaatsje met witte huisjes aan een boulevard. Aan de oever liggen twee antieke museumboten permanent afgemeerd, die tijdens eb rusten op een bijna onafzienbare moddervlakte. Inverary is vooral bekend van de oesters uit Loch Fyne. En kennelijk niet alleen bij mensen. Een slimme zilvermeeuw opent een oester door ‘m herhaaldelijk op straat te laten vallen en laat zich de inhoud goed smaken.In mijn regenpak voel ik me koud en verkrampt en de ledematen schreeuwen om een heet bad. En zodra ik lig te weken kan ik enkel nog denken aan een grote pint bier, met of zonder schuim. Ook dat komt goed, evenals het weer trouwens. De volgende morgen is het droog. Een doorzichtige witte wolkenstreep hangt voor de bergen tegenover ons hotel, waarbij een doorbrekend zonnetje zich begint te spiegelen in het vlakke water van Loch Fyne. De rit terug naar de ferry in Newcastle wordt weer fantastisch….________________________________________INFOHet ruim vijf miljoen inwoners tellende Schotland is van oorsprong een koninkrijk, maar maakt tegenwoordig deel uit van het Verenigd Koninkrijk of Groot-Brittannië. Toch kent het gebied wel een eigen rechtsstelsel en binnenlands bestuur. Ruwweg bestaat Schotland uit het vasteland en een viertal eilandgroepen, namelijk de Shetland-, Orkney- en Skye-eilanden en daarnaast de Hebriden. Landschappelijk is het voormalig koninkrijk te verdelen in de Southern Uplands, Central Lowlands en de Highlands, beter bekend als de Schotse Hooglanden. De hoofdstad Edinburgh ligt aan de oostkust en verdere grote en bekende steden zijn Glasgow, Aberdeen en Dundee.DE OVERTOCHTENVanuit Nederland varen er verschillende veerdiensten op het Verenigd Koninkrijk. Hieronder een overzicht van de meest bekende:IJmuiden-NewcastleDFDS T +44 8705-333 000I www.dfdsseaways.co.ukHoek van Holland-HarwichStena LineT 0174-389 333E info.nl@stenaline.comI www.stenaline.comWil je in Schotland ook ‘Island-hoppen’ dan kan dat via Caledonian MacBrayne. Zij bieden, onder de naam Hopscotch, ook combinaties van overtochten aan met leuke kortingen.Caledonian MacBrayneT +44 8705-650 000E reservations@calmac.co.ukI www.calmac.co.ukVALUTAGroot-Brittannië behoort nog altijd niet tot de Euro-landen en hanteert daarom nog altijd het Britse pond. Deze is omgerekend ongeveer 1,48 euro waard. Om het allemaal nog wat onoverzichtelijker te maken geeft Schotland zijn eigen pondbiljetten uit. Deze kun je beter er plekke weer inwisselen, want in Engeland worden ze niet altijd geaccepteerd!WANNEERLangs de Schotse westkust loopt de Warme Golfstroom en die garandeert een zacht klimaat. De keerzijde is dat de overwegend westelijke wind vanaf de Atlantische Oceaan ook een verhoogd risico op regen en wind met zich meedraagt en dat met name in de nazomer en de herfst. De beste tijd voor een tripje naar Schotland is dan ook in het voorjaar en de zomer.WETENSWAARDIGHEDENWaarschijnlijk overbodig, maar het kan niet vaak genoeg gezegd worden: in Groot-Brittannië rijdt men aan de linkerkant van de weg. Geheel tegen je gevoel in, maar de ervaring leert dat je redelijk snel went aan de Britse manier van rijden. Maar vooral bij een nachtelijke aankomst, wanneer er niet veel verkeer op de weg is, willen mensen zich echter nog wel eens vergissen in de plaats op de weg. Hetzelfde geldt voor het moment dat je wegrijdt na een pauze of ene benzinestop. Wees daar dus extra op bedacht!Ook goed om te weten is dat men in Engeland rekent in mijlen. De maximumsnelheden zijn 48 km/uur (30 mijl) binnen de bebouwde kom en 86 km/uur (50 mijl) daarbuiten. Op de autosnelweg heerst een snelheidslimiet van 110 km/uur (70 mijl). ONDERDAKVanwege het onvoorspelbare weer is kamperen in westelijk Schotland waarschijnlijk niet de beste optie. Er zijn echter vele niet al te dure Bed & Breakfasts, de typisch Engelse variant van het ‘Zimmer Frei’. Accommodatie op Arran is vooral te vinden in Brodick en op Kintyre moet je in de grotere steden Carradale en Campbeltown zijn voor onderdak.MEER INFO EN KAARTENBrits ToeristenbureauStadhouderskade 21054 ES AmsterdamT 020-689 00 02 E britinof.nl@bta.org.uk I www.visitbritain.com of www.visitscotland.comWij gebruikten als kaarten de Ordnance Survey (Southern Scotland & Norhthumberland, 1:250.000, www.ordnancesurvey.co.uk) en de Michelin 401 (Scotland, 1:400.000).________________________________________[BILDUNTERSCHRIFTE]1. Het veerpontje van Arran naar Kintyre.2. De motoren worden naar de zijlijn gedirigeerd.3. Arran biedt continue vergezichten.4. Mist op de Mull of Kintyre.5. De oostelijke kustweg op Arran.6. De westelijke kustweg op Arran.7. Caledonian MacBrayne doet vrijwel alle veerdiensten tussen de Schotse Eilanden.8. Prehistorische benzinepomp in Arran’s Heritage Museum.9. Brodick Castle.10. De parktuin van Brodick Castle staat vol rhododendrons.11. Brodick Castle: kanonnen voor de deur.12. Mediteren bij Holy Isle.13. Machrie Moor ligt vol met Bronstijdmonumenten.14. De vuurtoren van de Mull of Kintyre.15. In het haventje van Campbeltown liggen mooie oude visserscheepjes.16. Loch Fyne na de regen.17. Inverary is een schilderachtig plaatsje.18. Inverary Castle is te bezichtigen.19. Welkom aan de Schotse grens.20. Motorrijders krijgen speciale aandacht in Schotland.21. Een poort van walvisribben aan de A72 middenin Schotland.22. Schitterend bochtenwerk in de A71.23. In het Lagg Hotel op Arran is het goed vis eten.