Test schoonmaakmiddelen
Zijn naam is Ritscher, Frank Ritscher. Van beroep chemisch ingenieur met de dagelijkse leiding over het onderzoek- en ontwikkelingslaboratorium van Kärcher, één van ’s werelds grootste en meest gerenommeerde schoonmaakfabrikanten. Bovendien is Frank fervent motorrijder en dus de perfecte persoon om ons te assisteren bij deze test van acht motorreinigers. En Frank kent geen genade! Soms zit het mee, soms zit het tegen. Voor ons was het in dit geval het eerste. Na onze heel voorzichtige vraag aan de PR-afdeling van Kärcher of we heel misschien eens konden samenwerken met hun laboratorium om schoonmaakmiddelen voor motorfietsen te testen kwam er direct een heel stellig: ”Dat moet wel lukken” terug. “De baas van ons laboratorium is namelijk zelf ook een fanatieke motorrijder, die wil daar zeker aan meewerken.” En het werd zelfs nog beter, want Ingenieur Frank Ritscher had als motorrijders precies in de gaten waar wij met deze test naar toe wilden. Bovendien is het onderzoeken van schoonmaakmiddelen niet alleen werk dat hij in zijn witte laboratoriumjas voor Kärcher doet, maar ook een soort persoonlijke hobby. Kortom, hij boodt direct al zijn diensten en onderzoeksmogelijkheden aan om de motorreinigers samen met ons te gaan testen.En zo kon het dus gebeuren dat er acht reinigingsmiddelen speciaal voor motoren werden opgestuurd naar het Kärcher-lab, zodat uitgevogeld kon worden wat er precies in die reinigers zit. En dat bleek voornamelijk water, erg veel water zelfs. In sommige gevallen tot bijna 94 procent, in chemiejargon wordt dit ook wel ook wel ‘Profitan’ genoemd. Toch hoeft de hoogte van het aandeel water op zich nog niets te zeggen over de reinigingskwaliteit van het middel. De kwantiteit van het werkzame bestandsdeel in het middel is namelijk niet doorslaggevend, maar de kwaliteit. Bij het onderzoek naar de exacte samenstelling van een schoonmaakmiddel komen chemici vaak voor een behoorlijk ingewikkelde opgaven te staan. Aan de ene kant moet een reiniger natuurlijk het vuil zo optimaal mogelijk verwijderen en vet en straatvuil agressief te lijf gaan. Maar precies op dat vlak kom je in een flinke spagaat tereceht, want waar het middel zonder meedogen vuil en viezigheid moet oplossen, moet het tegelijkertijd wel vriendelijk omgaan met tere, gevoelige oppervlakken van de motorfiets, zoals het ongelakte aluminium en de tere kunststoffen. Bovendien wordt het thema milieuvriendelijkheid steeds belangrijker. Uiteindelijk komt een groot deel van deze reiniger vaak terecht in het riool terecht. Bovendien komt hier ook het economische aspect om de hoek kijken: het voor de reinigende werking (en in het bijzonder voor het losweken van vet en vuildeeltjes) verantwoordelijke bestanddeel Tenside is er in vele soorten en maten. De basisvariant kost vanaf zo’n 40 cent per kilo, maar ga je voor de hoog geconcentreerde Tenside dan betaal je als reinigerfabrikant zomaar zeven of acht euro voor dezelfde hoeveelheid! Welke soort Tenside er wordt gebruikt is bijvoorbeeld weer van belang voor de verdraagzaamheid op kunststof. Als de consument zich strikt aan de voorschriften van de fabrikant houdt en het middel niet te lang laat inwerken, merkt hij eigenlijk geen verschil. Maar als er resten van het gebruikte middel in bij voorbeeld kieren in het kuipwerk achterblijven, kan dit na enige tijd (in onze test al na 17 uur!) het kunststof aantasten en in extreme gevallen het kunststof zelfs doen barsten! Waar er bij de verdraagzaamheid op kunststof op de meeste producten nog wel het en ander aan te merken valt, tenminste bij langere inwerking, is er wat betreft de inwerking op aluminium delen gelukkig geen vuiltje aan de lucht. Wie veel prijs stelt op een snel en goed zichtbaar resultaat zal iets dieper in de buidel moeten tasten. De snelle werking is namelijk vaak mede afhankelijk van de zogenaamde ‘gelfunctie’, een eigenschap die er voor moet zorgen dat het middel niet meteen van het schoon te maken deel afdruipt, maar het liefst zo lang mogelijk aan het oppervlak hecht. De daarvoor verantwoordelijke gelhoudende bestanddelen, zoals ethersulfaat, zijn niet duur. Volgens Frank Ritscher blijft de meerprijs ervan zelfs onder de één procent van de totale kosten van ene reiniger.Rode draad van de test is de niet altijd even redelijke prijs-kwaliteitverhouding. Het opmerkelijke daaraan is dat niet alle acht geteste producten ook van acht verschillende fabrikanten komen. De exacte analyse in het laboratorium, de nauwkeurige bestudering van de veiligheidsvoorschriften en kleine, maar belangrijke details (zoals b.v. de lay-out van de op de fles afgedrukte productnummers), maken al snel duidelijk dat alle acht motorreinigers eigenlijk afkomstig zijn van drie of ten hoogste vier verschillende chemieconcerns. Die produceren de reiniger en verkopen het dus door aan oliemerken en anderen die het onder hun eigen label op de markt brengen. Daarbij wordt er soms wel weer rekening gehouden met specifieke wensen van die afnemers en worden er dus wel verschillende recepturen toegepast. Maar de test wijst uit dat de uiteindelijke winkelprijs geen enkel verband heeft met de werking van de reiniger: in opdracht van derden afgevulde goedkopere reinigers doen het soms duidelijk beter dan onder eigen naam uitgebrachte premiumproducten!Met betrekking tot de reinigende werking van de topproducten hoeven we ons echter geen zorgen te maken. De in deze test vermelde waarden onder het kopje ‘reinigende werking’ lijkt met 48,5% weliswaar niet overweldigend, maar ze zijn gebaseerd op een speciaal voor de test aangebrachte vervuiling. En die was zo zwaar dat hij zich in de dagelijkse praktijk niet zonder mechanische hulpmiddelen voor honderd procent laat verwijderen. Frank Ritscher mocht zich namelijk uitleven en had voor een uniforme test zelf een vervuiling samengesteld uit roet, steengruis en motorolie. Die stevige mix was goed geroerd en toen aangebracht op verschillende motoronderdelen. Met Franks opmerking erbij dat zelfs het allerbeste superschoonmaakmiddel niet meer dan 60 procent reiniging zou kunnen realiseren. En in dat kader is een 48,5% reinigingsgraad dus een behoorlijk goede score.________________________________________[KASTEN UNTERSCHIEDLICHE MODELLE]CASTROLGreentec Bike CleanerNew FormulaImporteur: Castrol Nederland, tel. 010-249 4434, www.castrol.comAdviesprijs: € 16,78 per literpH-waarde*: 9,1Meetwaarden: pH-waarde 9,1; aandeel water 82,8 %Praktijktest: sproeikop tweevoudig verstelbaar; punt- en nevelstraal, maar het verschil is nauwelijks merkbaar; per sproeistoot 1,00 gram; matig hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 15 minuten afgebroken; slecht vuildraagvermogen; goed vloeivermogen; reinigingsvermogen 5,3 %.Materiaalverdraagzaamheid: geen aantasting van gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); iets meer materiaalverlies op aluminium cilinderkop (17 uur); spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIEHet met afstand slechtste reinigingsvermogen uit de test verwacht je niet bij een gerenommeerde merknaam als Castrol. En al helemaal niet als de reiniger ook nog zoveel kost. Maar ook al werd de fles voor een symbolisch bedrag aangeboden, dan nog was hij niet aantrekkelijk of aan te bevelen.[Logo MotoPlus]-oordeel: slecht________________________________________HEIN GERICKEMC Gel Motor ReinigerImporteur: Hein Gericke Nederland, tel. 020-411 9269, www.hein-gericke.nlAdviesprijs: € 6,99 per literpH-waarde*: 8,2 (+/- 0,1)Meetwaarden: pH-waarde 8,2; aandeel water 93 %Praktijktest: sproeikop niet verstelbaar; alleen puntstraal; per sproeistoot 0,70 gram; goed hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 15 minuten afgebroken; slecht vuildraagvermogen; goede vloeivermogen; reinigingsvermogen 16,6 %.Materiaalverdraagzaamheid: geen aantasting gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); nauwelijks materiaalverlies aluminium cilinderkop (17 uur); spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIEReinigend vermogen is niet echt overtuigend, ligt zelfs onder het gemiddelde. Desondanks heeft de HG-reiniger een prima vloei- en hechtvermogen, tast bovendien het kwetsbare aluminium niet aan en is redelijk goedkoop.[Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende________________________________________PROCYCLE TotaalreinigerImporteur: Motozoom, tel. 0900-294 1199, www.motozoom.nl Adviesprijs: € 7,95 per liter; € 17,95 / 5 liter; € 29,95 / 10 literpH-waarde*: 9,9Meetwaarden: pH-waarde 8,0; aandeel water 93,9 %Praktijktest: sproeikop niet verstelbaar, alleen kegelstraal; per sproeistoot 0,75 gram; zeer matig hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 15 minuten afgebroken; goed vuildraagvermogen; zeer goed vloeivermogen; reinigingsvermogen 18,9 %.Materiaalverdraagzaamheid: geen aantasting van gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); nauwelijks materiaalverlies op aluminium cilinderkop (17 uur); spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIETast aluminium niet aan, pakt het vuil goed aan en is voordelig. Dat alles verandert echter niets aan het feit dat de reinigende werking onder het gemiddelde blijft. Hier moet nog steeds een spons of wasborstel aan te pas komen.[Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende________________________________________PROCYCLEMotorfiets Gel Speciaalreiniger.Importeur: Motozoom, tel. 0900-294 1199, www.motozoom.nl Adviesprijs: € 7,95 per liter; € 19,95 / 5 liter; € 30,95 / 10 literpH-waarde*: 8,0 (+/- 0,1)Meetwaarden: pH-waarde 8,0; aandeel water 92 %Praktijktest: sproeikop niet verstelbaar, alleen puntstraal mogelijk; per sproeistoot 0,80 gram; matig hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 15 minuten afgebroken; bevredigend vuildraagvermogen; goed vloeivermogen; reinigingsvermogen 48,5 %.Materiaalverdraagzaamheid: geen aantasting van gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); nauwelijks materiaalverlies op aluminium cilinderkop (17 uur); spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIEHet beste reinigingsvermogen komt op naam van deze gelversie van Procycle. Een multi instelbare sproeikop en iets meer hechtvermogen hadden de gelreiniger zelfs het predikaat ‘zeer goed’ kunnen opleveren.[Logo MotoPlus]-oordeel: goed________________________________________POLO [[LOGO MOTOPLUS TESTWINNAAR]Motorfiets SpeciaalreinigerImporteur: Polo Expressversand GmbH, tel. +49 (0)21-6584 40400, www.polo-motorrad.deAdviesprijs: € 4,95 per liter; € 10,95 / 5 liter; € 15,95 / 10 liter (exclusief verzendkosten)pH-waarde*: 9,3Meetwaarden: pH-waarde 9,1; aandeel water 91,7 %Praktijktest: sproeikop tweevoudig verstelbaar, punt- en nevelstraal mogelijk, maar het verschil is nauwelijks merkbaar; per sproeistoot 1,0 gram; zeer matig hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 15 minuten afgebroken; bevredigend vuildraagvermogen; zeer goed vloeivermogen; reinigingsvermogen 44,9 %.Materiaalverdraagzaamheid: Geen aantasting van gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); geen materiaalverlies op aluminium cilinderkop (17 uur); geen spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIEGoede reinigingsprestaties, uitstekende materiaalverdraagzaamheid en de beste prijs, al met al genoeg om als testwinnaar uit de bus te komen. Perfect is dit Polo huismerk echter nog niet gezien het matige hechtvermogen.[Logo MotoPlus]-oordeel: zeer goed________________________________________POLOMotorfiets GelreinigerImporteur: Polo Expressversand GmbH, tel. +49 (0)21-6584 40400, www.polo-motorrad.deAdviesprijs: €7,95 per liter; € 19,95 / 5 liter (exclusief verzendkosten)pH-waarde*: 9,3Meetwaarden: pH-waarde 9,1; aandeel water 92 %Praktijktest: sproeikop tweevoudig verstelbaar, punt- en nevelstraal mogelijk, maar het verschil is nauwelijks merkbaar; per sproeistoot 1,0 gram; zeer goed hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 15 minuten afgebroken; bevredigend vuildraagvermogen; goed vloeivermogen; reinigingsvermogen 38,1 %.Materiaalverdraagzaamheid: geen aantasting van gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); geen materiaalverlies op aluminium cilinderkop (17 uur); geen spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIEEen tweede plaats achter het iets voordeliger zusterproduct. Dezelfde goede materiaalverdraagzaamheid, een iets mindere reinigingsprestatie. Het betere hechtvermogen zou een reden kunnen om voor de gelreiniger te gaan.[Logo MotoPlus]-oordeel: goed________________________________________S100 Motorfiets ReinigerImporteur: Yamaha Motor Nederland, tel. 020-654 6000, www.yamaha-motor.nl Adviesprijs: € 12,95 per liter; € 57,95 / 5 liter pH-waarde*: 9,5 (+/- 0,1)Meetwaarden: pH-waarde 8,2; aandeel water 83,8 %Praktijktest: sproeikop traploos verstelbaar van punt- naar nevelstraal; per sproeistoot 1,40 gram; uitstekend hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 3,39 minuten voldaan; goed vuildraagvermogen; goed vloeivermogen; reinigingsvermogen 33,5 %.Materiaalverdraagzaamheid: geen aantasting van gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); nauwelijks materiaalverlies op aluminium cilinderkop (17 uur); spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIE Goede prestaties op praktisch alle punten (o.a. hechtvermogen) en veel doordachte details (multi instelbare sproeikop). Andere producten maken echter iets beter schoon en zijn goedkoper.[Logo MotoPlus]-oordeel: goed________________________________________S100 Motorfiets TotaalreinigerImporteur: Yamaha Motor Nederland, tel. 020-654 6000, www.yamaha-motor.nl Adviesprijs: € 17,95 per liter inclusief spons; € 15,95 1 liter navulling; € 67,95 / 5 literpH-waarde*: 8,2 (+/- 0,1)Meetwaarden: pH-waarde 8,3; aandeel water 84 %Praktijktest: sproeikop traploos verstelbaar van punt- naar nevelstraal; per sproeistoot 1,40 gram; uitstekend hechtvermogen.Reinigende werking: dispergeertest na 3,15 minuten volbracht; goed vuildraagvermogen; goed vloeivermogen; reinigingsvermogen 33,5 %.Materiaalverdraagzaamheid: geen aantasting van gepolijst aluminium (2 minuten/1 uur); nauwelijks materiaalverlies op aluminium cilinderkop (17 uur); spanningsscheurtjes in ABS-kunststof (17 uur).CONCLUSIEDe bekendste onder de reinigers eindigt in het middenveld. Op zich toont deze reiniger aan dat de chemici van Dr. Wack hun vak uitstekend verstaan, want het is echt een premium product, het probleem zit hem echter in de te hoge prijs.[Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende* Fabrieksopgave________________________________________[KASTEN PRAXIS TIPPS]PRAKTIJKTIPSZo maak je een motor schoonVoor je de flessen met chemicaliën tevoorschijn haalt, is het verstandig eerst te checken of het schoonmaken van je motor op eigen terrein überhaupt mag. Veel woongebieden kennen tegenwoordig namelijk een riolering met gescheiden afvoer van regen- en afvalwater en daar mag je niet zomaar meer je motor (of auto) op de stoep wassen. In zo’n geval moet je dus eerst naar een speciale wasplaats.Voor het wassen is het zaak zeer nauwkeurig de aanwijzingen van de fabrikant op de verpakking in acht te nemen. Zorg ervoor dat er geen resten van het reinigingsmiddel op de motor achterblijven. Kunststof kan er gevoelig op reageren en vooral aan de binnenkanten van kuipdelen en in kieren kunnen zich allerlei agressieve bestanddelen ophopen. Poets de motor daarom in delen en doe dat vooral niet in de felle zon. Zorg er daarnaast ook voor dat het motorblok en de uitlaten volledig afgekoeld zijn. Laat je motor na het wassen niet in de zon drogen, want dan krijg je lelijke kalkvlekken. Werk je met een hogedrukreiniger om de motor na het inspuiten met reiniger schoon te spuiten, hou dan wat afstand en wees voorzichtig in de buurt van gevoelige rubber onderdelen, stickers, luchtinlaten, eindstuk van de dempers, lagers en natuurlijk alle elektrische onderdelen. En vaak is het inspuiten met reiniger niet voldoende: wat extra inzet van een wasborstel of spons kan de reinigende werking beduidend verbeteren.________________________________________[KASTEN ZO TESTEN WIJ]ZO TESTEN WEHet laboratoriumAlle onderzoeken en tests werden gedaan in het onderzoeks- en ontwikkelingslaboratorium van Kärcher. Daar werd eerst de pH-waarde, dichtheid en droge stofgehalte van alle middelen gemeten. Die pH-waarde zegt iets over de zuurgraad en dus de agressiviteit van een reiniger. Een pH-waarde van zeven geldt als neutraal, daarboven krijgt de reiniger de benaming ‘loog’ ammonia heeft bijvoorbeeld een pH-waarde van 11,5.Er werd een gaschromatograaf (foto boven) gebruikt om de chemische verbindingen te analyseren.Bij de dispergeertest (oplossings- en opnamevermogentest) werd de tijd gemeten die een 1% oplossing van het reinigingsmiddel nodig had om 0,2 gram testvuil volledig op te nemen. Daarbij geldt, hoe sneller hoe beter. De optische beoordeling hoe lang opgenomen vuil in de oplossing blijft zweven gaf inzicht over het draagvermogen. Ook het vloeivermogen (kruipgedrag) van de stof werd optisch beoordeeld. Om het reinigende vermogen te kunnen boordelen werd een glanzend wit gelakt stuk metaal met testvuil geprepareerd. Deze werd aansluitend met reiniger besproeid en vervolgens na de voorgeschreven maximale inwerktijd met ruim water weer afgespoeld. Hoe schoon het oppervlak was geworden werd bepaald aan de hand van een apparaat dat de witgraad meet. Bij de praktijktest keken we naar de hoeveelheid reiniger die per sproeistoot vrij komt, de instelbaarheid van de sproeikop en het hechtvermogen. Dit werd getest op een rechtop geplaatste, glanzend witte plaat. Ook werd er gekeken of het middel geen agressieve werking had op de in de motorwereld gangbare materialen als gepolijst aluminium, ABS-kunststof en aluminium dat wordt gebruikt voor de cilinderkoppen. Daarvoor werden proefmonsters van de materialen in een bad met reinigingsmiddel gezet. Het gepolijste aluminium voor twee minuten, terwijl de beide anderen 17 uur mochten weken. ________________________________________[BILDUNTERSCHRIFTE SEITE 107]Voorgespannen ABS-kunststofstrips werden gedurende 17 uur blootgesteld aan een bad met de verschillende reinigers (1). Bij twee stuks gebeurde er niets, twee andere braken uit zichzelf (2) en de overgebleven strips bleken zo poreus dat ze bij minste belasting braken! Gepolijste aluminium sierlijsten gingen bij kamertemperatuur in het schoonmaakbad, terwijl aluminium voor de cilinderkoppen het 17 uur lang bij 50 graden moest uithouden (3).Bij de dispergeertest (4) gaat het erom hoe goed en hoe snel een 1% oplossing van het middel het testvuil kan absorberen. Bij de test van het eigenlijke reinigingsvermogen moesten de kandidaten een stuk vervuild testblik (5) zo schoon mogelijk maken. Het verschil tussen voor en na kan met een witgraadmeter (6) precies worden vastgesteld.________________________________________[TEXT BEI FAZIT]CONCLUSIEDat komt de zuinig ingestelde poetsers ongetwijfeld goed uit: het voordeligste product uit de test blijkt tevens het beste! En dat is niet uitsluitend te danken aan de stuntprijs. Ook het reinigend vermogen en de materiaal verdraagzaamheid van beide Polo producten zijn uitstekend, het is dus een terecht één-tweetje. Ook de Gelreiniger van Procycle (geleverd door Motozoom) levert een prima prestatie voor een nog altijd schappelijke prijs. Met de hoogwaardige Gelreiniger haal je zelfs het beste reinigende vermogen in huis. Ook Dr. Wack kan met zijn reguliere S100 Motorfiets Reiniger goed meekomen met de top. Vanaf de vijfde plek wordt het al wat moeilijker om overtuigende verkoopargumenten te ontdekken, daarvoor is de concurrentie in de top van ons klassement gewoon te goed.
