Test 8 vervangingsdempers

Zelfs in zijn dagelijkse standaard outfit declasseert de BMW S1000RR met zijn gemeten 201 paardenkrachten het gros van de concurrentie al meer dan overtuigend. Maar kun je daar door een andere uitlaat nog een schepje bovenop doen? Tijd om eens te kijken hoe acht testuitlaten zich verhouden tot het origineel.Zijn de zeven vette jaren alweer voorbij? Nog maar een paar jaar geleden was het geen enkel probleem om veel verschillende uitlaten voor een uitlatentest bij elkaar te scharrelen, maar tegenwoordig krijg je van veel fabrikanten steeds vaker te horen ‘Sorry, hebben we niet!’.En daarna klinkt mompelend de verontschuldiging dat ze op geen enkele wijze kans zagen een goed en aan de huidige geluidseisen beantwoordend uitlaatsysteem te ontwikkelen. De tegenvraag waarom anderen dat dan wel voor elkaar krijgen, wordt meestal slechts met een terughoudend schouderophalen beantwoord en voorzien van het bijtende commentaar: “Die hebben waarschijnlijk een heel bijzonder lijntje met het keuringsinstituut!”. Het lijkt er inderdaad op dat het voor uitlaatfabrikanten zo goed als onmogelijk is geworden om zonder uitvoerige kleppensystemen in de uitlaat een demper op de markt te brengen die aan de wettelijk vastgestelde maximum geluidsnorm van 80 dB(A) voldoet. Op zich geen goed nieuws natuurlijk, al gebied de eerlijk ons te zeggen dat die hele geluidsnorm feitelijk één grote farce is, en dat komt met name door de manier waarop het geluid getest wordt. Om de maximale decibel-waarde te meten, moet een motorfiets steeds in de tweede en de derde versnelling met 50 km/uur door een meettraject van 20 meter waar eerst vol geaccelereerd wordt en aan het eind de gaskraan weer dicht gaat. In het moderne tijdperk van een elektronisch motormanagement is het voor fabrikanten echter geen probleem om de ECU speciaal voor dit meetbereik zo te kaliberen zodat het blok hier iets wordt geknepen. Vaak wordt die ECU daarbij nog geholpen door een smoorklep in de uitlaat zelf, die de grote doorlaat blokkeert bij lage toerentallen en zo de ergste geluidsgolven in het uitlaattraject elimineert. En omdat er buiten dit sterk afgebakende gebied verder niet wordt gemeten, luidt daar het devies: alle registers open! De injectie en ontsteking wordt feller, de klep in de uitlaat gaat wagenwijd open en daar gaan we!Over het algemeen zijn maar zeer weinig vervangingsdempers uitgerust met een klep, zoals veel standaarddempers tegenwoordig dus wel hebben. Met als gevolg dat het uitlaatvolume veelal boven de wettelijke limiet uitkomt. Dat was ook het beeld dat onze vorige uitlaattest met een Kawasaki Z750 (zie MotoPlus 21/2010) liet zien: geen enkele vervangingsdemper hield zijn stemvolume binnen de wettelijke norm van 80 dB (A). De originele demper wel. Duidelijk makkelijker wordt het voor fabrikanten om een systeem te ontwikkelen voor de testmachine van deze uitlatentest, de BMW S1000RR. De feitelijke muziek wordt hier namelijk gespeeld in de dikke ‘broodtrommel’ midden onder de motor. Hierin zijn zowel katalysator, uitlaat-smoorklep als de geluidsdempende reflectiekamers in ondergebracht. Deze grote tussendemper blijft bij het monteren van een vervangingsdemper in zowel vorm als functie onaangetast. De einddemper heeft daarom nauwelijks nog een geluiddempende functie en vervult net als bij de moderne auto’s meer een optische rol. Wat ontwikkeling betreft siert een grote glimlach derhalve het gezicht van de verschillende fabrikanten, die daardoor echter wel een ander probleem te kampen hebben: een vervangingsuitlaat zal zich wat prestaties betreft nauwelijks nog kunnen onderscheiden van de originele uitlaat.En dus zien we in deze uitlaattest een beeld dat we nog nooit eerder tegenkwamen: geen enkele vervangingsuitlaat weet voor nog meer vermogen te zorgen. Bijna alle curves van de optionele systemen houden bijna gelijke tred met die van de standaard uitlaat; het dichtst bij het origineel zit de demper van Nederlands fabricaat: de BOS Superbike. Maar overklassen deed dus geen van de vervangingssystemen het origineel. Onderklassen daarentegen wel. Bodis bijvoorbeeld, die op top maar liefst zes pk en vier newtonmeter koppel op de standaard Beierse toeter moet toegeven. Daarbij nog wel even de opmerking dat deze discussie over het topvermogen eigenlijk puur wetenschappelijk is en verder een verspilling van tijd. Met een afwijking van maximaal drie procent (= 6 pk) op het standaard-vermogen zit je ook met deze Bodis immers nog altijd binnen de meettolerantie van elke vermogensbank. Blijft over het geliefde thema gewichtsbesparing, een hoofdstuk waar overigens ook niet zo gek veel te halen is. De originele demper weegt namelijk slechts een schamele 1300 gram, alleen de dempers van Akrapovic, Arrow en Bodis zijn lichter. De overige kandidaten bleken daarentegen meer spek op de botten te hebben, soms tot wel vijftig procent. Bovendien blijkt de standaard-eindemper ook het goedkoopste (€ 339,-), alleen de Sebring is een tikje goedkoper, de rest is tot wel bijna 500 euro duurder! Dus uiteindelijk blijft alleen het optische aspect over om een vervangingsdemper te monteren. En wellicht een iets andere toonsoort van het uitlaatgeluid.Voor wie echt meer uit de uitlaat wil halen, kan duidelijk niet volstaan met alleen een andere einddemper, maar zal rigoureus het hele systeem moeten vervangen. Om te kijken hoe zo een compleet vervangingsysteem het er af brengt, monteerden we aan het eind van deze uitlatentest dus ook nog een compleet Akrapovic Evolution systeem van superlicht titanium. Qua prijs is deze complete Akrapovic is ruim 200 euro duurder dan het originele systeem (2600 tegen 2379 euro), maar hij weegt mede door het vervallen van de grote tussendemper slechts de helft (5,1 in plaats van 10,7 kilo). Dit Akrapovic-systeem is goedgekeurd en wordt ook door BMW erkend als goedgekeurd systeem voor de S1000RR. Bedenk wel dat de montage van zo’n compleet systeem meer ingrijpend is en niet zomaar iets dat je als hobby sleutelaar eventjes op een zaterdagmiddag thuis op het gazon voor elkaar bokst. Zelfs professionals in een goed uitgeruste werkplaats zijn daar zo’n drie uur mee bezig. In de laatste kolom is te zien of het die moeite waard is. Een blik op de vermogenskromme van dit voor de openbare weg gehomologeerde systeem laat zien dat de Akrapovic er wel in slaagt om de dip in de koppelkromme tussen de vijf- en zevenduizend toeren glad te strijken, maar van een echt ‘wauw- effect’ qua topvermogen is geen sprake. Maar dat lijkt ons niet echt iets om je zorgen over te maken met 201 trappenlende pk’s in het vooronder…________________________________________[KASTEN MEHR ALS NUR HEISSE LUFT]5 FEITEN OVER UITLATENVermogen: echte wonderen op tuninggebied enkel door het monteren van een nieuwe uitlaat hoef je bij de moderne generatie motorfietsen niet meer te verwachten. Vroeger kon je nog wel tot 20% vermogenswinst boeken door een andere (meer open) uitlaat, maar in het tijdperk van de elektronische motormanagementsystemen en de dwingende hand van de Europese overheid betreffende geluidslimieten, blijkt het in de praktijk al moeilijk genoeg om het standaard vermogen te evenaren.Homologatie: mag je er mee de openbare weg op? Is er een katvervanger voorhanden? Word je aangehouden op weg naar de TT, of voorafgaand aan een circuitdag door de keurmeesters eruit gepikt, dan kun je er zeker van zijn dat er extra kritisch naar de uitlaat wordt gekeken wanneer de originele demper is vervangen. Om problemen bij zo een controle zo gladjes mogelijk te laten verlopen is het raadzaam om een systeem te kiezen met de volgende registraties aan boord: E-nummer (staat voor het land dat het ECE-keurmerk heeft afgegeven, E4 bijvoorbeeld is Nederland), gevolg door een viercijferig typenummer en een omcirkelde 5 of 9. Deze laatste geeft eenduidigheid over of en een katalysator aanwezig is en zo ja, waar.Katalysator: reiniging van uitlaatgassen ja of nee? Duidelijke zaak: bij een motor die na 2006 op kenteken is gezet mag strikt genomen bij het vervangen van de uitlaat de katalysator niet zomaar weggelaten worden. De Euro3-norm schrijft namelijk onder meer voor dat moderne motoren over een katalysator moeten beschikken. Nu hebben we in Nederland nog het geluk dat er geen APK met emissiemeting voor motoren is, zodat een uitlaat met E-keurmerk op de demper dus voldoende is wanneer je door de hermandad aan de kant wordt gezet. In landen als België en Duitsland – met wel een motor-APK – dan wordt er bij die periodieke keuring ook streng gelet op de aanwezigheid van de katalysator.dB-killer: legaal, illegaal? Natuurlijk is het voor geen enkele uitlaatfabrikant een probleem om met een relatief simpele ingreep – lees: het verwijderen van de zogenaamde dB-killer – het stemvolume van de demper flink op te krikken. Maar mocht je dan tegen een controle aanlopen, dan heb je natuurlijk wel een probleem. In Nederland kan je dat een flinke boete opleveren. Maar ben je toevallig met enkele maten aan het sturen in de Eifel, dan kun je een groter probleem hebben: de Duitse politie slingert je zonder pardon op de bon wegens het rijden met een niet gehomologeerd voertuig en bovendien kun je de motor dan laten staan! Bevestiging: bij de montage scheidt het kaf zich duidelijk van het koren. In het budgetsegment moet je je doorgaans zien te redden met universele beugels, die zich in combinatie met een rommelig rubbermanchet slechts met de nodige spanning laat vastzetten. Na enige tijd kunnen er dan spanningsscheurtjes in de montagebeugel ontstaan door de trillingen. In het ideale geval zijn de beugels aan de demper vast geschroefd of gelast en laat deze zich spanningsvrij bevestigen.________________________________________[KASTEN UNTERSCHIEDLICHE MODELLE]SLIP-ON SYSTEMEN MET ABEImporteurMateriaal dempermantelPrijsGewichtKatalysatorLand van herkomstE-keurVariantenVermogensgrafiekConclusie[Logo MotoPlus]-oordeelPlaatsBMW OrigineelBMW Motorrad Nederland, Tel. 0800-099 2234, www.bmw-motorrad.nl RVS€ 338,54 einddemper, € 2.379,27 compleet systeem10,7 kgOrigineelPolenNiet van toepassingGeenOrigineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmHet origineel is niet te verslaan, de 201 paarden op de testbank geven de achtervolgers geen kans. Enige nadeel: het hoge gewicht.Zeer goed1e plaatsAKRAPOVIC Slip onGP-Products, tel. 0416-660 663, www.gpproducts.nlTitanium€ 815,151,0 kgOrigineelSloveniëE1 (Duitsland)GeenOrigineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmAkrapovic145,8 kW (198 pk) bij 13.200 tpm112 Nm bij 10.900 tpmKort titanium stompje met carbon eindkap en mooi gelaste montagebeugel met een echte top afwerking. Vol geluid, prestaties iets onder het origineel.Goed2e plaats________________________________________ARROW Indy RaceDC Afam, tel. +32 (0)92-437 390, www.dc-afam.beTitanium€ 558,251,1 kgOrigineelItaliëE13 (Luxemburg)GeenOrigineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmArrow144,0 kW (196 pk) bij 13.300 tpm111 Nm bij 10.800 tpmPuntenaftrek voor de vlekkerige afwerking van de mantel en de minder fraaie lasnaden. Staat onder lichte spanning na montage, prestatie minder dan het origineel.Voldoende6e plaats________________________________________BODIS GP1-RSparks Trading, Tel. 0475-400 505, www.sparkstrading.nl Titanium€ 599,000,8 kgOrigineelHongarijeE1 (Duitsland)RVS zwart € 499,00Origineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmBodis143,6 kW (195 pk) bij 13.300 tpm111 Nm bij 10.800 tpmOngelijkmatige, vlekkerige afwerking van de dempermantel en een wat lomp vormgegeven montagebeugel, die niet precies past. Daarentegen lekkere vette, volle en doffe klank.Voldoende7e plaats________________________________________BOS SuperbikeBike Design, tel. 015-214 3075, www.bike-design.nlRVS€ 409,001,4 kgOrigineelNederlandE4 (Nederland)RVS zwart € 459,00Origineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmBos146,3 kW (199 pk) bij 13.200 tpm114 Nm bij 10.600 tpmOp een paar minder fraaie laspuntjes op de montagebeugel na een meer dan overtuigend optreden van deze Nederlandse demper. Laat op de testbank de concurrentie achter zich!Goed1e plaats________________________________________LASER X-TremeJama Engineering, tel. 0186-646 464, www.laserexhausts.nlRVS€ 435,751,7 kgOrigineelNederlandE13 (Luxemburg)GeenOrigineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmLaser144,4 kW (196 pk) bij 13.300 tpm112 Nm bij 10.700 tpmVeel onderdelen en omslachtige montage. Ook enkele scherpe afwerkingresten doen het totaalbeeld niet goed. De pittige sound is in orde, prestatie onder dat van het origineel.Voldoende4e plaats________________________________________LEOVINCE GP ProRoger Erzeel, tel. +32 (0)2-569 5805, www.leovince.comRVS€ 581,951,9 kgOrigineelItaliëE9 (Spanje)GeenOrigineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmLeovince144,1 kW (196 pk) bij 13.300 tpm111 Nm bij 10.700 tpmZiet er lekker agressief en origineel uit, maar onder de streep is de afwerking nogal gemakzuchtig. In vergelijking met de originele demper zwaarder met mindere prestaties.Voldoende5e plaats________________________________________SEBRING PhantomSebring Nederland BV, tel. 050-404 2450, www.sebring.nl RVS€ 314,951,5 kgOrigineelOostenrijkE4 (Nederland)Titanium € 389,95Origineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmSebring145,3 kW (198 pk) bij 13.400 tpm112 Nm bij 10.700 tpmMooi afgewerkt, maar wat betreft geluid blaast hij ondanks zijn uitlokkende trompetvorm niet zo heel hoog van de toren. Prestaties enigszins onder dat van het origineel.Goed3e plaats________________________________________COMPLEET GOEDGEKEURD SYSTEEMAKRAPOVIC EvolutionGP-Products, tel. 0416-660 663, www.gpproducts.nlRVS€ 2.600,15 5,1 kgKatvervangerE24 (Ierland)Carbon € 2.600,15Origineel147 kW (201 pk) bij 13.200 tpm115 Nm bij 10.700 tpmAkrapovic147,4 kW (200 pk) bij 13.100 tpm117 Nm bij 10.800 tpmHet complete pakket van Akrapovic is niet geschikt voor hobbysleutelaars, maar schitterd daarentegen met een eersteklas afwerking, een topgeluid, een weggewerkte dip in het middengebied en een kleine plus bij het koppel. Plus 5,6 kilo minder gewicht!Goed-