Techniek: injectie perfectie

Iedere motor heeft wel eens een dag dat hij fijner lijkt te lopen dan normaal. De motor kan echter altijd zo lopen als het injectiesysteem zelflerend is en zichzelf onder alle omstandigheden altijd perfect afstelt. Dit klinkt te mooi voor woorden, maar het is gewoon te koop!

“Je moet nou flink vol gas gaan blazen. Als op topsnelheid het ram-air systeem gaat werken dan zul je merken dat de motor zichzelf gaat afstellen en steeds sneller wordt.” Ik voel me ineens heel gelukkig worden. Zal ik aan Hans Kerkhoven van Dynojet vragen of hij dit even op papier wil zetten voor het geval ik voor de rechter moet verschijnen? Zou dat tot strafvermindering leiden? “Echt waar, edelachtbare, ik móest echt volgas rijden. Echt waar!” Laten we deze gedachte even parkeren voor later en terugkeren naar waar we hier voor zijn: de Autotune module.
Het standaard injectiesysteem berekent de juiste hoeveelheid benzine gebaseerd op de input van diverse sensoren, waaronder toerental, gasklepstand, luchtdruk in het inlaatspruitstuk, temperatuur van de lucht, olie en koelwater, etc. De hoeveelheid benzine die geïnjecteerd wordt kun je (laten) aanpassen. Dit kan op vier manieren: het standaard injectiesysteem herprogrammeren (‘flashen’), een andere chip in je standaard injectiesysteem monteren, een extra module aansluiten of een heel ander injectiesysteem monteren. Voor motoren die op straat rijden zijn die extra modules erg populair. Deze worden ‘piggybacks’ genoemd, omdat ze als het ware meerijden op de rug van het standaard injectiesysteem. Je kunt dan de injectie programmeren en behoudt toch alle goede eigenschappen van het standaard systeem zoals bv. het contactslot, traction control, storingsdiagnose, etc. Je deze systemen bovendien eenvoudig verwijderen en weer naar de oorspronkelijke situatie terugkeren. Dynojet, Bazzaz en RapidBike zijn bekende leveranciers van dergelijke piggyback modules, die de tijd die de benzine injectoren openstaan om meer- of juist minder benzine in te spuiten veranderen. Voor het juiste resultaat moet de module natuurlijk wel de juiste correctiemappen hebben. Hoe kom je daar nou aan? Het eenvoudigste is om een mapping van internet te downloaden die gemaakt is voor jouw motor en configuratie (uitlaat, luchtfilter, etc.). Als een dergelijke mapping beschikbaar is, heb je een afstelling die een heel eind in de buurt komt en een verbetering geeft ten opzichte van een standaard motor. Het is nog beter wanneer je je motor laat afstellen op een testbank. Dan wordt er voor jouw motor een specifieke mapping geschreven. Er zijn in Nederland en in België circa 35 en 25 Dynojet testbanken te vinden, dus je vindt er altijd eentje in de buurt. Als dit afstellen goed gebeurt, is deze mapping onder de omstandigheden van de testbank perfect voor jouw motor. De sensoren die de luchtdruk, snelheid en temperaturen meten passen de injectie automatisch aan op de veranderende omstandigheden als je daadwerkelijk gaat rijden. Rijdend komt de afstelling dan een heel eind in de buurt van het ideaal.

De overtreffende trap bereik je door onder alle omstandigheden (van stationair tot volgas) het uitlaatgas te meten terwijl je rijdt en de injectie ‘real time’ bij te stellen op de ideale waarde. Dat is precies wat de Autotune module van Dynojet doet. Door middel van een extra lambda-sensor in de uitlaat meet deze de afstelling en regelt via de piggyback module (dus niet via het af fabriek systeem) de injectie à la minute (of beter gezegd: milliseconde) bij. Je programmeert een gewenste air/fuel-ratio (lucht/brandstof-verhouding) en de motor zal automatisch hier naar toe geregeld worden.
De Autotune is geschikt is voor alle motoren waar de Powercommander V voor geleverd wordt. Hij wordt volgens Hans Kerkhoven het meeste verkocht voor racemotoren, BMW tweecilinder toermotoren en Harley’s. “Racers willen natuurlijk de snelste rondetijd zonder dat de motor kapot loopt. Onder andere Chris Nobel en Tim van Ooijen rijden hiermee (nummers één en twee afgelopen jaar in het ONK Dutch Supersport red.). Zeker nu racers op bepaalde circuits met Db-killers moeten rijden en op andere circuits meer geluid mogen maken, is dit zichzelf aanpassende systeem ideaal. Bij de BMW’s valt er met de Autotune de meeste winst te halen en Harley-rijders kopen het omdat ze zoveel veranderen aan hun motorblokken”, aldus Kerkhoven. Wat voor iemand koopt nou een Autotune module? Hans van Kerkhoven: “Ook dat is heel divers. Aan de ene kant heb je mensen die totaal niet technisch zijn, maar enkel een optimaal lopende motor willen hebben. Aan de andere kant van het spectrum heb je de techneuten, die het gewoon gaaf vinden om met de computer bezig te zijn.”
Voor een praktijktest van de Autotune module hebben we deze op een straatmotor (2003 Suzuki GSX-R1000) en een racer (2010 Yamaha R1) gemonteerd, samen met een Powercommander V. De Yamaha is overigens ook nog uitgerust met een SFM (Secundairy Fuel Module). Naast de standaard (lage) injectoren achter de gasklep, heeft de viercilinder namelijk ook secundaire injectoren hoger in het inlaattraject, met een eigen mapping. Waar de Powercommander V de lage injectoren ‘bijregelt’, doet de SFM dat bij de secundaire injectoren.
Beide testmotoren hebben ook een quickshifter, andere uitlaat, luchtfilter en het secundaire lucht systeem is afgekoppeld. Voor de montage moet je wel een lasmoer in de uitlaat vrij hebben om de lambda-sensor in te schroeven. De elektronica aansluiten is relatief eenvoudig: vijf draden, CANBUS-stekkers en eindpluggen op de juiste manier monteren. De juiste software instellingen selecteren daarentegen, is relatief moeilijk voor een gemiddelde hobbyist. Dit geheel wordt eerst op de Dynojet testbank perfect afgesteld.
We rijden op straat op de Suzuki. Nog voordat de Autotune gaat werken merk je al de fijnere gasreactie door de motorspecifieke injectie-mapping. Dit is nu écht een heel fijn lopende motor! Na zo’n vijftig kilometer gereden te hebben, gaat de motor echt merkbaar steeds beter gaat lopen. In bepaalde deel-/vollastgebieden waar de motor eerst met testbankafstelling toch nog een kleine twijfeling heeft, verdwijnt dat na een paar keer in dat specifieke gebied te zijn geweest. Dit is met name merkbaar bij rustig rijden in de stad. Ook gaan wheelies nu veel gecontroleerder door de betere gasreactie. Een streepje meer of minder gas vertaalt zich nu lineair in een voorwiel wat hoger of lager hangt. “Echt waar, Edelachtbare!”, galmt nog na in mijn hoofd. Aangezien ik mijn rijbewijs nodig heb voor mijn werk, ga ik voor de volgas test maar even de Autobahn op. En ja hoor, hij loopt ook daar perfect, ruim 290 echte kilometers per uur op de GPS. De volgende dag geeft de Yamaha racemotor een vergelijkbaar gevoel. Ook daar is met name de fijne gasreactie opvallend.
De conclusie? De Autotune werkt goed en voegt daarbij nog echt iets toe aan een motor met piggyback module en motorspecifieke injectie-mapping. Het is een luxe voor de echte liefhebber die het zich kan (en wil) permitteren om altijd de best lopende motor te hebben.