sporttoerbanden 120/70ZR17 en 180/55ZR17
Grip of slip?Het natte voorjaar is bijna voorbij en de zomer staat nu hopelijk echt voor de deur. Eindelijk weer tijd om gas te geven. MotoPlus zette zeven populaire sets sporttoer-banden naast elkaar en vergeleek ze onder natte en droge omstandigheden op zoek naar grip en slip. De invloed van je banden op het motorplezier, de handelbaarheid, de bochtenstabiliteit en de veiligheid is van doorslaggevend belang. Of het nou nat of droog weer is, voor een maximaal rijplezier horen de beste banden onder je fiets te zitten. Het maakt niet uit of je nou de voorkeur geeft aan een sportieve rijstijl of dat je liever gemoedelijk door het landschap zoeft, lekker door bochten swingen is een van de grootste geneugten voor een motorrijder. Prijs, dealeradvies en persoonlijke voorkeur spelen vaak een grote rol bij de keuze voor een bepaalde set nieuwe banden. Een set die financiëel vaak een rib uit je lijf is en die je niet zomaar weer even gaat vervangen voordat ze werkelijk versleten zijn. Daarom hebben we zeven bandensets uit het populaire sporttoer-segment onder de loep genomen en met elkaar vergeleken. Om de ingewikkelde testprocedure overzichtelijk te houden, hebben we alle banden gemonteerd op een Yamaha YZF-R6. Of beter gezegd twee. Voor de zekerheid zeg maar, want tijdens het testen van banden ga je vanzelfsprekend op zoek naar de limiet en dan kan het wel eens gebeuren dat je over die limiet heengaat… De test werd uitgevoerd op het Spaanse circuit van Calafat, waar we meerdere dagen achtereen maar een uurtje of zes per dag konden testen. Waarom maar zes uur daags? Simpelweg omdat we niet wilden dat er teveel verschil in temperatuur (zowel van asfalt als luchttemperatuur) zou zijn tussen de eerste test en de laatste test van de dag. Wij hielden een maximaal verschil van 8°C aan. Als de werktemperatuur van de banden te laag blijft, wordt de grip minder omdat het harde rubber zich niet goed kan vastbijten in het asfalt. Maar het omgekeerd eis ook het geval: als een band te warm wordt, krijgt de buitenlaag last van oververhitting. Die grens bereik je met sporttoer-banden eerder dan met echte sportbanden, die vanwege een andere rubbersamenstelling dus ook beter geschikt zijn voor het zware circuitgebruik. Dat grensbereik van oververhitting is erg smal en in dat gebied gaat grip heel snel over in slip. De fiets kan dan in één klap wegsmeren. Dat is dus ook de reden waarom sporttoer-banden minder geschikt zijn voor de jacht naar een snelle rondetijd op een circuitdag. Door het constante bochtenrijden loopt de temperatuur namelijk snel op naar waardes tussen de 70 en 80° en dan beginnen deze sporttoer-banden vaak zonder aankondiging te glijden. Mara dat euvel treed eigenlijk alleen op een circuit op: op de gewone weg komt een dergelijke oververhitting maar zelden voor. Ten eerste is de belasting minder heftig en ten tweede krijgt de band meer tijd om af te koelen op de rechte stukken. Omdat wij deze test op een circuit uitvoeren (vanwege de constante omstandigheden), hebben wij de relevante bandentemperaturen voor aanvang van de circuittest op bochtenrijke secundaire wegen vastgesteld. Op die manier konden we later op het circuit over correcte referenties beschikken. Dat betekent dat de testrijders vijf ronden op een vlot tempo voltooiden, vergelijkbaar met een hoog tempo op secundaire wegen. Daarbij kwamen de bandentemperaturen niet boven de 50°C. Pas na deze test werd langzaam de limiet opgezocht door de banden met maximale hellingshoeken en harde acceleraties tot aan de slipgrens te belasten. Uit onze ervaring blijkt echter dat op de meeste sportieve toermachines niet de banden de beperkende factor voor bijvoorbeeld de maximaal mogelijke hellingshoeken vormen, maar meestal zijn dat de voetsteunen en de middenbok. Vandaar dat we ook gekozen hebben voor een supersportieve testmotor, die deze beperkingen niet heeft. Dus kunnen we stellen dat als de grip van dit soort banden op een R6 geen redenen voor kritiek oplevert dat dan de grip op de pure sporttoer-machines zeker meer dan voldoende zal zijn. Het resultaat van het rijden met deze banden blijkt over het algemeen echter verbazingwekkend. Vergeleken met de beste echte sportbanden bleken de haalbare bochtensnelheden van sporttoer-banden gemiddeld maar 4 km/uur lager te liggen. Ook wisten we met de sporttoer-banden uitzonderlijke hellinghoeken tot wel 50° te bereiken. Daar zit dus niet eens het grote verschil in, vergeleken met echte sportbanden. Dat verschil zit hem zoals gezegd met name in het (te) warm worden en het gedrag als je onder zo’n maximale hellingshoek het gas open draait. Dan speren echte sportbanden er met maximale grip vandoor, terwijl het sporttoerrubber plat liggend in een bocht met een zijdezacht gashandje voorzichtig op snelheid moet worden gebracht. Uiteindelijk komt daar dus ook het verschil in rondetijden vandaan en niet zozeer uit de pure bochtensnelheid. Dergelijke nuanceringen kunnen uiteraard niet op de kilometerteller worden afgelezen, maar vereisen een datalogsysteem met GPS sensoren. Vanuit de parameters bochtenradius, bochtensnelheid, breedte van de band en positie van het zwaartepunt kan de gereden hellinghoek tot op één graad nauwkeurig worden vastgesteld. Belangrijker voor een voldoening gevende bochtenrit zijn echter criteria als hanteerbaarheid en stuurprecisie. Dit zijn de criteria die uitmaken of een band wel of niet deugd. De conservatieve constructie van de toersportbanden, met een zachte kromming van het loopvlak, heeft op de R6 bij sommige bandenmerken een tegenstribbelend effect op het rijden van forse hellingshoeken en het geven van stuurimpulsen. Dit gedrag is een gevolg van de relatief platte doorsnede van een sporttoerband en dat heeft weer alles te maken met het nagestreefde grote raakvlak van de band met het wegdek. Dat grote raakvlak verminderd de slijtage tijdens rechtuit rijden en slijtage is voor sporttoer-banden toch ook een heel erg belangrijk item. De daadwerkelijke reële slijtage kan tijdens een bandentest helaas niet gemeten en beoordeeld worden. Daarvoor zou je met alle banden onder dezelfde omstandigheden met dezelfde machines duizenden van kilometers in een konvooi moeten testen. En dan nog spelen exacte bandenspanning en vooral de rijstijl van de bestuurder een grote rol in het geheel. De beste manier om het compromis tussen grip en slijtage te perfectioneren stamt uit de racerij. Daar is men begonnen met de toepassing van zogenaamde multi-compound banden. Deze hebben dus een zacht rubbermengsel aan de zijkanten van de band voor lekker veel grip in de bochten en een wat harder mengsel in het midden van het loopvlak voor een lage slijtage bij het rechtuitrijden. Bij de echte sportbanden voor op de straat zien we deze ontwikkeling nu al terug, onder meer bij de Michelin 2CT en de Bridgestone BT-002. Het ligt toch wel in de lijn der verwachtingen dat we deze nieuwe techniek in de toekomst ook terug zien bij de sporttoerbanden. Naast het rijden op een droge baan zijn we ook met de banden gaan rijden op een nat wegdek. En tijdens die natte test toonden alle geteste banden goede eigenschappen: we vonden eigenlijk geen serieuze tekortkomingen tijdens het rijden op een natte baan. Weliswaar konden niet alle banden met goed of zeer goed worden beoordeeld, maar gevaarlijke extremen waren er absoluut niet bij. De dans op het extreem gladde oppervlak werd uitgevoerd op het bandentestcircuit van Kleber in Zuid-Frankrijk en eiste een ijzeren concentratie en stalen zenuwen van de testrijders. Er waren immers geen hulpmiddelen zoals steunwielen of iets dergelijks die voertuig en rijder overeind zouden houden als het fout ging: het kwam puur op de motoriek en het balansgevoel van de berijder aan. Soms leek het voorwiel gewoon weg te glijden en seconden later stapte het achterwiel plotseling opzij, terwijl de R6 in de lang doorlopende Omega-bocht mooi synchroon over twee wielen tegelijk onderuit dreigde te glijden. Even afkloppen op eikenhout, er is niets noemenswaardigs gebeurd, afgezien van een klein onschuldig schuivertje. Maar die kunnen wij beter maken met onze testmachine dan jij met je eigen motor, nietwaar? AVON AZARO TYPE Voor: Azaro Sport Touring AV 45-ST, adviesprijs € 176,- Achter: Azaro Sport Touring AV 46-ST, adviesprijs € 239,- Info: www.avonmotorcycle.com GEGEVENS Maat: voor 120/70ZR17, achter 180/55ZR17 Maximale profieldiepte: voor 3,9 mm, achter 6,8 mm Productiedatum: voor 5005, achter 4605 Land van herkomst: Engeland BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Aantal punten: 80, plaats: 7 De met een grof profiel uitgeruste Engelse Azaro heeft last van een te zacht karkas van de achterband, waardoor hij in hard gereden bochten inzakt. Dat gaat ten koste van de stabiliteit en de grip. Instuurgedrag en stuurprecisie zijn echter zonder meer acceptabel en het oprichtmoment blijft binnen de perken. TEST NATTE BAAN Aantal punten: 56 punten, plaats: 7 Juist op glad, nat asfalt heeft de Avon onvoldoende tractie en randstabiliteit. Dat terwijl hij op een wat ruwere ondergrond juist bevredigende rijeigenschappen vertoont. Duidelijke en deels abrupte glijders van het voorwiel doen het subjectieve veiligheidsgevoel geen goed. MOTOPLUS CONCLUSIE De doorgaans gunstig geprijsde Avon-banden vertonen weliswaar geen veiligheidsrelevante tekortkomingen, maar omdat de bochtenstabiliteit tekort schiet en hij op natte ondergrond maar net toereikende gripreserves heeft, verliest hij de aansluiting met de concurrentie. Kasten Bridgestone BRIDGESTONE BATTLAX BT020 TYPE voor: Battlax BT020 F Radial, adviesprijs € 187,- Achter: Battlax BT 020 R Radial “U”, adviesprijs € 250,- Info: www.bridgestone.nl GEGEVENS Maat: voor 120/70ZR17, achter 180/55ZR17 Maximale profieldiepte: voor 4,2 mm, achter 7,1 mm Productiedatum: voor 1505, achter 4405 Land van herkomst: Japan BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Aantal punten: 81, plaats: 6 De Battlax BT020 heeft een geweldige reputatie, maar de jaren gaan nu toch tellen, waardoor deze banden steeds meer moeite hebben om in het spoor van de modernere concurrenten te blijven. Hij verliest punten op de grip en stabiliteit onder forse hellinghoeken in snel genomen bochten. Net als de Avon stuurt de BT020 weliswaar goed in, maar als het echt hard gaat vraagt hij kracht om de gewenste lijn vast houden. Bij een meer modale rijstijl geldt dit euvel minder. TEST NATTE BAAN Aantal punten: 58, plaats: 6 Ook op nat asfalt zijn de nieuwere banden van de concurrentie de BT020 te snel af. De Bridgestone laat zich echter totaan de limiet uitstekend controleren, waardoor de rondetijden toch voldoende zijn voor een plek in het middenveld. MOTOPLUS CONCLUSIE: De Bridgestone Battlax BT020 is een echte klassieker onder de sporttoerbanden. De ontwikkeling staat in de bandenwereld echter niet stil en dat merk je aan de BT020, zeker als je hem wat extremer gebruikt. De opvolger voor deze veel gebruikte band zit er echter aan te komen. Daarmee gaat Bridgestone ongetwijfeld weer een grote stap voorwaarts maken. Kasten Continental CONTINENTAL ROAD ATTACK TYPE voor: Road Attack, adviesprijs € 174,- Achter: Road Attack, adviesprijs € 236,- Info: www.conti.nl GEGEVENS Maat: voor 120/70ZR17, achter 180/55ZR17 Maximale profieldiepte: voor 4,5 mm, achter 6,5 mm Productiedatum: voor 0206, achter 3805 Land van herkomst: Duitsland BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Aantal punten: 115, plaats: 1 De verrassing van deze test. Dankzij de verbeterde productie – de voorband wordt nu ook in Duitsland geproduceerd – merk je niets meer van het lastige slaan van het stuur dat de eerste Road Attacks kenmerkte. In plaats daarvan schittert de Road Attack met een goede grip in bochten, een fijne hanteerbaarheid en opmerkelijke bochtenstabiliteit tijdens bijna supersportachtige hellinghoeken. TEST NATTE BAAN Aantal punten: 72, plaats: 4 Met rondetijden die vooraan in het middenveld liggen en een probleemloos en veilig rijgedrag met voldoende tractie, laat Continental zich in het natte eveneens van een vriendelijke kant zien. MOTOPLUS CONCLUSIE Conti heeft door een goede fijntuning en nauwgezette detailoplossingen de aansluiting met de concurrenten gevonden. Daarmee is deze Road Attack een doorgaans goed te adviseren sporttoerband. Kasten dunlop DUNLOP SPORTMAX D220ST TYPE Voor: Sportmax D220ST Radial, adviesprijs € 189,- Achter: Sportmax D220ST Radial, adviesprijs € 237,- Info:www.dunlop.nl GEGEVENS Maat: voor 120/70ZR17, achter 180/55ZR17 Maximale profieldiepte: voor 3,8 mm, achter 6,6 mm Productiedatum: voor 2605, achter 5005 Land van herkomst: Frankrijk BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Aantal punten: 101, plaats: 4 Hanteerbaar, met een precies instuurgedrag en goede bochtenstabiliteit. De Sportmax maakt zijn naam waar. Helaas richt hij zich bij het remmen in bochten heftig op en stuitert hij met weinig eigendemping en licht verlies van grip over oneffenheden en dwarsrichels in het asfalt. TEST NATTE BAAN Aantal punten: 67, plaats: 5 De rondetijden weerspiegelen de doorsnee nateigenschappen. Door de toereikende stuurprecisie en de redelijke bochtengrip positioneert de goedmoedige Sportmax D220ST zich in het middenveld. MOTOPLUS CONCLUSIE Een hanteerbare en in bochten stabiele band met een toereikende grip op droog en op nat wegdek. De enige echte kritiek verdient de Dunlop met zijn grote neiging tot oprichten als je in de bocht de rem gebruikt. Kasten Metzeler METZELER ROADTEC Z6 TYPE Voor: Roadtec Z6 Front Steel-Radial, adviesprijs € 201,- Achter: Roadtec Z6 Steel-Radial, adviesprijs € 294,- Info: www.metzeler.nl GEGEVENS Maat: voor 120/70ZR17, achter 180/55ZR17 Maximale profieldiepte: voor 4,1 mm, achter 6,4 mm Productiedatum: voor 5105, achter 0606 Land van herkomst: Duitsland BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Aantal punten: 115, plaats: 1 Samen met de Conti Road Attack neemt de Roadtec Z6 afstand van de concurrentie. Goede grip, hoge stabiliteit en een uitstekende hanteerbaarheid samen met geringe opricht-neiging tijdens remmen in bochten. Plus een zeer uitgebalanceerd en veilig bochtengedrag verstrekken veel rijplezier. TEST NATTE BAAN Aantal punten: 78, plaats: 2 De voorsprong in de rondetijden (tot wel drie seconden) ten opzichte van het middenveld bewijst de kwaliteiten van deze Metzeler-banden die zich op nat wegdek precies laten sturen en tot aan de limiet goed laten controleren. MOTOPLUS CONCLUSIE Een handelbare, in bochten stabiele en veilige sporttoerband, die eigenlijk geen enkele echte zwakheid vertoont. Met een Metzeler Roadtec Z6 onder je motor kan de vakantie beginnen. Kasten Michelin MICHELIN PILOT ROAD TYPE Voor: Pilot Road Front, adviesprijs € 183,- Achter: Pilot Road, adviesprijs € 243,- Info: www.michelin.nl GEGEVENS Maat: voor 120/70ZR17, achter 180/55ZR17 Maximale profieldiepte: voor 4,0 mm, achter 6,4 mm Productiedatum: voor 4405, achter 0106 Land van herkomst: Frankrijk BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Aantal punten: 94, plaats: 5 De vertrouwde Michelin sporttoerbanden weten het in vergelijking tot de modernere concurrentie wat betreft de stuurprecisie, handling en grip in de bochten nog maar tot een plek in het middenveld te brengen. Maar wel moet worden gezegd dat ze onder alle bochtenomstandigheden stabiel, goedmoedig en vertrouwd aan blijven voelen. TEST NATTE BAAN Aantal punten: 74, plaats: 3 Bij een ritje in de regen heeft de Michelin-rijder goede kaarten in handen. De rubbercompound biedt veel grip onder natte omstandigheden en de banden ploegen zeker aanvoelend door het water, waarbij de stuurprecisie ook erg goed blijft. MOTOPLUS CONCLUSIE Op de testcriteria handelbaarheid en bochtengedrag op droog asfalt dreigt de Michelin Pilot Road de aansluiting met de kopgroep wat te gaan missen, maar onder natte omstandigheden is deze goedmoedige Fransoos nog steeds een veilige keuze. Kasten Pirelli PIRELLI DIABLO STRADA TYPE Voor: Diablo Strada, adviesprijs € 189,- Achter: Diablo Strada, adviesprijs € 273,- Info: www.pirelli.nl GEGEVENS Maat: voor 120/70ZR17, achter 180/55ZR17 Maximale profieldiepte: voor 4,2 mm, achter 6,4 mm Productiedatum: voor 4005, achter 4305 Land van herkomst: Duitsland BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Aantal punten: 103, plaats: 3 Niet helemaal op het niveau van de Metzeler Roadtec, die uit dezelfde fabriek komt. Met een goede stuurprecisie en een stabiel bochtengedrag doet de Pirelli weliswaar goed mee, maar de grip in bochten en de hanteerbaarheid, vooral in vlotte bochtencombinaties, zijn middelmatig. TEST NATTE BAAN Aantal punten: 85, plaats: 1 Dit is het metier van de Pirelli Diablo Strada. Hij zet niet alleen de snelste rondetijd neer, maar is met de messcherpe stuurprecisie en het goedmoedigste en veiligste gedrag op de limiet ook het referentiepunt voor de concurrentie. MOTOPLUS CONCLUSIE Bochten- en handelbaarheid zijn van een hoog niveau, maar behoren niet tot de absolute top. Op een nat wegdek is de nieuwe Diablo echter de maatstaaf in het huidige moderne sporttoersegment. Punktewertung fur seite 41 AVON Azaro BRIDGESTONE BT020 CONTINENTAL Road Attack DUNLOP D220ST METZELER Roadtec Z6 MICHELIN Pilot Road PIRELLI Strada MOTOPLUS BEOORDELING BOCHTENGEDRAG Criterium Handelbaarheid Stuurprecisie Grip in bochten Grip tijdens acceleratie Bochtenstabiliteit Gedrag op de limiet Oprichtneiging Totaal Plaats TEST NATTE BAAN Criterium Handelbaarheid Stuurprecisie Grip in bochten Grip tijdens acceleratie Limiet Rondetijd (min) Totaal Plaats PUNTENTOTAAL PLAATS TESTCRITERIA Handelbaarheid: benodigde stuurkracht om de motor om te leggen of op hellinghoek te houden, alsmede op de gewenste lijn te houden. Stuurprecisie: wordt in verschillend snelle bochten getest en informeert of de motor bij een vastgestelde stuurkracht de gewenste koers volgt of dat de lijn gecorrigeerd dient te worden. Grip in bochten: de geleiding van de zijkanten in hellinghoek op nat en droog wegdek. Een rit op de limiet die enkel op afgesloten terrein kan worden getest. Grip in bochten tijdens acceleratie: geleiding van de zijkanten en krachtoverbrenging in verschillend snelle bochten wordt eveneens op droog en nat wegdek getest. Bochtenstabiliteit: Rijstabiliteit in snel gereden bochten, bochtencombinaties en oneffen wegdek. Gedrag aan de limiet: beheersbaarheid van de band op de limiet van de grip op droog en nat wegdek Oprichtneiging: tijdens het remmen in bochten richt de motor zich afhankelijk van de belasting minder of sterker op. Bandenspanning voor 2,3 bar, achter 2,5 bar VERGELIJK VAN DE GRIP OP NAT WEGDEK Op de speciale “natte” testbaan van Kleber in Salon de Provence in Zuid-Frankrijk kunnen de verschillen tussen de diverse banden objectief en betrouwbaar worden beoordeeld. Terwijl in de passages 5 en 6 een extreem glad asfaltoppervlak aangebracht is en daardoor een gripniveau gesimuleerd wordt die je ook op een versleten pasweg in de alpen vindt, is de rest van de baan voorzien van een asfaltlaag met een hoge gripfactor waarop zelfs relatief harde rubbersamenstellingen zich goed in kunnen vastbijten. De grootste tijdwinst boeken goede banden in de lange bochten omdat de testrijders hier goed totaan de limiet kunnen gaan. Minder goede voorbanden willen hier nog wel eens uit het spoor gaan lopen. Een dergelijke (gevaarlijke) situatie is op de datalog-uitdraai altijd als een getande lijn terug te zien. Omdat wij de snelheden niet via de wielomwentelingen, maar door middel van een GPS hebben vastgelegd, had wielslip en de kleinere afrolomtrek van de banden geen invloed op de daadwerkelijk gemeten bochtensnelheid. Dat maakte het mogelijk de kleine verschillen in bochtensnelheid ook om te zetten in punten. DATALOG-GRAFIEK De twee uitersten op nat wegdek tegenover elkaar: de Avon Azaro tegenover de nieuwe Pirelli Diablo Strada. MOTOPLUS METINGEN Sectie Circuitlengte Rondetijd Totale achterstand Start/Finish 1 Snelheid Start/Finish 1 Omega (grip) 2 Sectietijd (grip) 2 Achterstand in Omega (grip)2 Snelheid Brandweer-straight 3 Acceleratie na Haarspeld 4 Snelheid op het rechte end 5 Lange linker (glad) snelheid Sectietijd lange linker (glad) Achterstand lange linker (glad) [[[bildunterschrifte Snelheid is troef bij een bandentest. Dus rennende monteurs met manshoge bandenstapels. En natuurlijk hard rijdende testrijders. Eén keertje ging het mis, gelukkig viel de schade aan de Yamaha R6 en aan de testrijder mee. Tot op de limiet, zowel op droog als nat asfalt! De temperatuur van de banden werd regelmatig gecontroleerd om te voorkomen dat het loopvlak te heet werd, waardoor de grip terug zou lopen.
