Sport tijdens de corona-crisis
De coronacrisis laat ook diepe sporen achter in de sportwereld. MotoPlus sprak met Petronas Yamaha Sepang Racing Team-manager Wilco Zeelenberg, RW Racing GP-teammanager Jarno Janssen en Ten Kate Yamaha-teammanager Kervin Bos over de onzekerheid waar ook zij mee te maken hebben. “Plannen maken is momenteel niet aan de orde.”
Ze zijn enigszins gelaten en realiseren zich dat ook zij weinig anders kunnen doen dan de zaken op orde houden en afwachten, geven Wilco Zeelenberg, Jarno Janssen en Kervin Bos toe. “We waren er klaar voor”, zegt Zeelenberg over de geschrapte MotoGP-race in Qatar. “Toen het gecanceld werd, dachten we ‘wat gebeurt hier’.” Jarno Janssen had het geluk dat de Moto2- en Moto3-klassen wel reden en zag rijder Bo Bendsneyder keurig elfde worden in de Moto2. “Thailand werd verplaatst, maar misschien was het wel naïef om te denken dat het daar bij bleef”, aldus Janssen over de nasleep van de Grand Prix van Qatar. “Iedereen zit nu thuis en dan moet je er het beste van maken. Maar nu bij bedrijven aankloppen, dat gaat nu niet.”
Het WK Superbike-seizoen startte voor het Ten Kate Yamaha-team op 29 februari in Australië. Maar na drie meeslepende races konden ook coureurs en teams in retraite. Teammanager Kervin Bos vertelt dat de ernst van de situatie hem in Phillip Island nog niet duidelijk was. “Heel vreemd misschien, maar wij hadden allemaal in de paddock nog niet door wat er in Europa allemaal aan de hand was”, aldus Bos. “Het is alsof je toch in je eigen bubbel zit, ook omdat we al in Phillip Island waren voor de laatste test. Wij hadden op 25 maart nog een test gepland in Assen, maar helaas.”
Op de thuisbasis in Nieuwleusen vult het team de vrijgekomen tijd zo slim mogelijk in, legt Bos uit. “We hebben natuurlijk ook nog gewoon Ten Kate Motoren, waardoor we de cashflow houden. Dat is ook nodig, want in totaal – het personeel in de winkel en het team bij elkaar opgeteld – staan hier 43 mensen op de loonlijst. We zijn intern aan het reorganiseren, we zijn het magazijn aan het vernieuwen en we zijn met de testbank bezig. Maar we zijn niet bezig met wat we willen, namelijk racen. En dat is balen. We hadden supertesten achter de rug en we hadden het momentum.”
Praktische problemen van een technische aard kent Bos inmiddels ook. In Australië beschikte rijder Loris Baz nog over een 2019-blok. “We hebben onze eigen ideeën losgelaten op het frame en we hebben een andere swingarm (dan het fabrieksteam, red.). Daarna zouden we plankgas doorgaan met het 2020-blok. Dat blok stond klaar in Italië op de vrijdag van de Italiaanse lockdown.”
Het Ten Kate Yamaha-team is een privé-team zonder fabriekssteun. “Die teams krijgen nu rake klappen. Geen races betekent ook geen inkomsten”, omschrijft Bos de kern van de zaak. “En de kosten gaan volgas door. Daar komt bij dat de besprekingen met een sponsor nu ‘on hold’ staan. Daar waren we vorig jaar al mee bezig. Niet leuk.”
Janssen herkent zich in Bos’ problemen. “Ik heb bijna dagelijks contact met (framebouwer) NTS in Japan. Daar wordt volop doorgewerkt. We zouden eind mei testen in Barcelona. Dat was heel belangrijk voor ons, omdat we daar een nieuwe stroomlijn zouden krijgen. We weten nu ook nog niet of er ruimte is om te testen als er een nieuwe kalender komt. Ik denk het eerlijk gezegd niet. In september zouden we ook twee nieuwe prototypes testen, dat staat nu ook onder druk. Maar plannen maken is momenteel eigenlijk niet aan de orde als we niet weten waar we aan toe zijn.”
Net als voor Ten Kate Yamaha zijn ook voor RW Racing GP de races van levensbelang. “Daar halen we inkomsten uit via sponsors en partners”, bevestigt Janssen. “Daar komt nog prijzengeld en de reistoelage van Dorna bij. Natuurlijk gebruik je die ’travel allowance’ voor het reizen, maar het maakt wel deel van je budget uit en daar betalen we ook salarissen van. Als dat geld niet komt, wordt het problematisch. Voor een overzeese race is dat ongeveer 20.000 euro. En als je er daar twee van hebt in de maand…. Wij hebben nog wel een reserve en ik heb gezegd dat we het seizoen wel doorkomen. Maar als dit maanden blijft duren, moeten we een keer aan de rem trekken.”
“Onze sponsors zitten niet in een gebied waar ze directe klappen krijgen, zoals een vliegmaatschappij, zegt Zeelenberg. “Wij hebben sponsors die al hebben gezegd dat ze aan hun verplichtingen zullen voldoen. Dat is heel fijn. Daarnaast is er die toelage van Dorna die we ook niet kunnen missen (de MotoGP-teams krijgen per rijder een aanzienlijke vergoeding van Dorna en daarnaast is er een maximale leaseprijs, red.).”
Janssen is ‘blij met alle ondersteuning die we krijgen’. “Dorna en IRTA (de vereniging van teams, red.) komen met een mooie tegemoetkoming in de kosten. Natuurlijk wordt er over gesproken met de IRTA, of we het hoofd boven water kunnen houden. Ik denk dat er teams zijn die het heel moeilijk hebben. Ik ben blij dat ik nu geen teammanager van een Noord-Italiaans Moto3-team ben, nog afgezien van het persoonlijke verdriet.” Aanvullende financiële steun van Dorna acht Janssen uiteindelijk noodzakelijk. “Als je een volwaardig kampioenschap wilt hebben, heb je teams nodig.” RW Racing GP werkt alleen met freelancers, zegt Janssen, die zelf ook zzp’er is. Van de twaalf teamleden hebben er negen niet de Nederlandse nationaliteit. “Ik betaal onze mensen volgens het contract. Die mensen zijn de ruggengraat van het team. Als ik ze niet betaal, komt het fundament van het team in gevaar.”
Zeelenberg heeft vertrouwen in Dorna. “Alleen al in ons team zijn er zestig gezinnen afhankelijk van de racerij. Dus als die omvalt, heb je zestig potentiële problemen. We hebben wel allemaal contracten, maar als die om de een of andere reden niet vervuld kunnen worden, kan er niet betaald worden. Zo ver wil Dorna het niet laten komen.”
In tegenstelling tot de meeste teams heeft het Ten Kate Yamaha-team monteurs en staf in vaste dienst. Bos: “Tot nu toe hebben we nuttig kunnen werken. Maar stel dat we een jaar niet kunnen racen, wordt het anders. Maar wij overleven dit wel.” Bos schat de nu geleden financiële schade op ongeveer 10.000 euro. Of er ook WK-teams gaan omvallen, is volgens Bos ook afhankelijk van de duur van de crisis. “Maar het is moeilijk in te schatten. Wij hebben niet zoals in de MotoGP een IRTA die voor de belangen van de teams behartigt, wij krijgen geen miljoenen steun. Of zo’n pakket welkom zou zijn? Ja en nee. Ieder onafhankelijk team kan het geld gebruiken, maar in ruil voor geld kan Dorna ook een stem krijgen in je team.”
Ook is Bos bezorgd over de economische gevolgen van de coronacrisis voor de motormarkt. “In deze vier maanden moet je in de motorbranche een buffer opbouwen voor de wintermaanden. Maar op deze manier heeft niemand de kans om vet op de botten te krijgen. Ik vrees dat het in september, oktober een slagveld wordt voor veel bedrijven. Ten Kate Motoren is gezond, maar hopelijk komt er hulp van de overheid voor anderen.” De economische gevolgen zullen ook hun weerslag hebben op de racewereld, verwacht Bos. “Er zullen toch sponsors zijn die moeten bezuinigen.”
Dorna-baas Carmelo Ezpeleta had aanvankelijk de hoop om de resterende negentien GP’s in het programma te kunnen houden. Eind maart stelde hij in de Spaanse pers echter een afgeslankte kalender als een realistischer scenario te beschouwen. “Er zullen wedstrijden wegvallen”, is ook Janssens overtuiging. “Als ik optimistisch ben en zeg dat we in juli weer gaan racen, denk ik dat we nog veertien races kunnen hebben. Dat betekent dan ook wel weer dat we vijf races minder hebben en dus ook vijf races minder inkomsten hebben. Er gaan dan ook sponsors en partners vragen stellen. Ons budget wordt opgebracht door tientallen kleine sponsors, en als die wegvallen…. Een aantal heeft al gezegd dat het voor hen heel moeilijk wordt om de afspraken na te komen.”
Zeelenberg verwacht nog langere tijd thuis te zitten dan Janssen. “Ik denk niet dat wij voor augustus onze spullen gaan pakken”, meent Zeelenberg. “Maar we hebben met heel veel andere dingen te maken. We vliegen ergens naar toe, we gaan naar hotels en binnen een mum van tijd zitten we weer te klitten met z’n allen. En dat is juist wat we nu juist niet moeten doen.” Zeelenberg telt zo’n tien nationaliteiten in het Petronas Yamaha Sepang Racing Team. “Ook al die mannen die de motoren klaarmaken: ze komen uit de hele wereld en je hebt ze allemaal nodig. Maar het lijkt me een onmogelijke zaak om te beginnen als er een paar coureurs niet bij zijn omdat ze ergens vast zitten.”
De huidige Grand Prix-kalender vermeldt nog steeds de Dutch TT in het laatste weekend van juni. Peter Schorer van het TT Circuit wil niet speculeren over doorgang, het verzetten of zelfs schrappen van de race op Assen. “Feit is dat er vanwege de maatregelen tot en met 31 mei niets gebeurt op het circuit”, refereert Schorer aan de geldende beperkende maatregelen. “We zijn afhankelijk van de nationale en internationale situatie, van het veiligheidsregiobeleid en van eventuele nieuwe overheidsmaatregelen. Pas daarna kunnen we weer inspelen op de ontwikkelingen.” “Je moet nu geen rekening meer houden met data”, meent Zeelenberg. “Er worden wedstrijden verplaatst, dus waarom Assen dan niet? We zijn hier natuurlijk redelijk beperkt door het weer. Half september zou nog kunnen, maar dan houdt het wel een keer op.” Voor RW Racing GP zou het schrappen van de thuisrace van het team een extra financiële tegenslag betekenen. Jaarlijks ontvangt het team daar in een speciale hospitality unit veel gasten en relaties. “Daarmee genereren wij budget”, verduidelijkt Janssen. “Ik kan me niet voorstellen dat de TT niet doorgaat. Ik wil er ook niet aan denken, nee. Ik denk dat de race verzet wordt. Assen is heel belangrijk voor Dorna. Dus als het kan….”
Aangezien overheden waarschuwen dat het dagelijkse leven nog niet direct zijn normale gang zal gaan nadat de coronacrisis is overwonnen, zijn grote publieksevenementen niet verzekerd van doorgang. Zouden voor Zeelenberg en Janssen races zonder publiek denkbaar zijn? “Moeilijk”, zegt Zeelenberg. “Het hele paddock is al 2500 man en dat is natuurlijk wat anders dan 100.000 man zoals in Assen. In Qatar zit ook maar heel weinig publiek op de tribune. Het kan dus heus wel. Maar we racen voor de fans, voor de show en voor het image van onze teams en onze rijders. Uiteraard kan alles uitgezonden worden, maar vanwege de sfeer is het het leukste dat er wel publiek is.”
Voor Janssen zijn races zonder publiek ‘nul optie’. “Maar dat zeg ik gevoelsmatig. In het paddock zitten we ook hutje-mutje op elkaar. Het zou kunnen dat de autoriteiten evenementen met publiek niet toestaan. Dan heb je geen keus. Racen is voor ons geld verdienen, het is ons bedrijf.”
Ook de WSBK-kalender is op de schop gegaan door de ontwikkelingen, waarbij de Nederlandse ronde in Assen is verplaatst naar augustus. Hoewel vooralsnog de WK-ronde in Imola van 8-10 mei als eerstvolgende raceweekend wordt aangemerkt, wil Kervin Bos daar niet van uitgaan. “Mijn gevoel is dat we rond eind juli weer gaan racen. Ook omdat Spanje (Aragon van 22-24 mei, red.) en Italië (Misano, 12-14 juni, red) het hardst getroffen zijn. We kunnen alleen maar proberen rustig te blijven en de kop helder te houden.” De WK Superbike-kalender is met dertien geplande evenementen aanzienlijk korter dan de MotoGP-kalender. “We hebben ook niet de drang om twintig races te hebben. Dertien is zat. We doen immers ook nog onze ontwikkeling zelf.” Bos stipt nog een ander belangrijk punt aan voor het team. “Bij Yamaha komt het fabrieksteamcontract op de markt en daar willen wij natuurlijk voor meedoen. Voor ons is het nadelig dat we nu niet racen en niet kunnen laten zien waartoe we in staat zijn. Daar baal ik nog het meeste van.”
Eind vorig seizoen werd door een aantal teammanagers de mogelijkheid om een grand prix-weekend in te korten van drie tot twee dagen als ‘bespreekbaar’ benoemd. Die optie werd geopperd vanwege de steeds langer wordende kalender en de toenemende stress voor alle betrokkenen. Een tweedaags grand prix-weekend zou in de huidige situatie, met momenteel acht races in de laatste negen weken van het seizoen, verlichting kunnen bieden. “Ik denk niet dat dat veel zin heeft”, is Zeelenberg duidelijk, en komt met een ander idee. “Als we dan toch met z’n allen naar een evenement gaan, kunnen we beter iets vroeger beginnen met trainingen op donderdag en dan een race rijden op zaterdag en één op zondag. Zo kun je wel richting de zestien, zeventien wedstrijden komen. Dan ben je ook vrijer in het kiezen van je races. Ik hoop dat daar aan gedacht wordt. Wat mij betreft hoeven er geen twintig races te zijn, maar als je aan een stuk of vijftien wedstrijden komt, kun je mij niet wijs maken dat je geen goede wereldkampioen kunt vinden.”
Janssen ziet tweedaagse raceweekends ‘niet gebeuren’. “Maar dan komt de vraag: speel je het spelletje mee of blijf je thuis? Die keus maak je. Maar het seizoen wordt wel heel lang met naast de races ook nog zes testdagen en twee IRTA-tests. Het is absoluut intensief. Racen kunnen we altijd, zolang we maar budget hebben. We hebben nu weinig te eisen, we moeten al blij zijn als we weer kunnen gaan racen.”
MICHAEL VAN DER MARK: EIEREN RAPEN
“Gisteren drie.” Dat was het aantal eieren dat Michael van der Mark een dag eerder onder zijn kippen vandaan graaide. De Yamaha Superbike-coureur is onlangs verhuisd en heeft nog klussen te doen. “En als het klaar is verzinnen we we wel wat”, aldus Van der Mark. Hoe hij de meeste tijd doorbrengt? “Met barbecueën”, lacht hij. “Gelukkig kunnen we nog naar buiten. Dus ik ben aan het skeeleren, hardlopen en mountainbiken. Je moet een beetje de afwisseling zoeken.” Van der Mark traint samen met zijn vriendin, zijn zwager en WK Supersport 300-coureur Glenn van Straalen. “Wel met anderhalve meter afstand, hè… Maar het is best moeilijk om gemotiveerd te blijven als je niet weet wanneer we weer kunnen beginnen. Ik zou nog met een R1 gaan rijden op Assen, gewoon om maar te rijden. Maar dat kon ook niet meer toen Assen ook op slot ging. Crossen kunnen we ook niet. Dat is ook niet verstandig. Stel dat je in het ziekenhuis terecht komt; daar kunnen ze momenteel de bedden wel gebruiken voor andere patiënten.” Dat de Nederlandse WK Superbike-ronde noodgedwongen is verplaatst van 17-19 april naar 21-23 augustus heeft volgens Van der Mark een groot voordeel. “Dan hebben we in ieder geval geen sneeuw, zoals vorig jaar.”
BO BENDSNEYDER: HULP IN DE KEUKEN
Omdat ook hij niet weet wanneer er weer geracet wordt, heeft Bo Bendsneyder zijn trainingsregime aangepast. “Normaal gebruik je januari en februari om fit te worden en tussen de wedstrijden doe je cardio. Nu houd ik mijn basisconditie op peil”, legt de Rotterdammer uit. “Omdat ook de sportschool is gesloten waar ik normaal mijn krachttraining doe, doe ik die nu thuis. En gelukkig kunnen we nog hardlopen en fietsen. Ik overleg met mijn trainers, maar de hele wereld ligt stil en we weten niet wanneer het weer begint. Als dat eind juli of augustus wordt, is het het meest logisch dat we eerst een test zouden hebben. Maar het is voor iedereen hetzelfde.” Bendsneyder weet dat er de mogelijkheid bestaat om wel te rijden. “In Emmen kun je Supermoto rijden. Maar de overheid roept mensen juist op om thuis te blijven; daar houd ik me dan ook zo veel mogelijk aan.”
Voor Bendsneyder geldt dat ook hij momenteel geen inkomsten uit de racerij haalt. “Mijn oom heeft een restaurant en daar help ik nu ook in de keuken en bezorging.”
