Rømø Motor Festival
Bijna een eeuw geleden raasde men ook al met motoren en auto’s over uitgestrekte en brede Deense stranden in verwoede jacht naar records. Het Rømø Motor Festival wekt die traditie op het zand van Lakolk weer tot leven.
En, wat zegt ze? Hij wil het nog eens horen, houdt zijn hoofd schuin en buigt wat verder naar onderen en meer naar haar toe. Ze rochelt, knettert en rammelt. Precies wat Nils Johan ‘Konstapel’ Palm wil horen. Ze klinkt goed. Een beetje gas. Dat wil ze wel, waarbij de tuimelaars gehaast op de kleppen dansen. En die walm? “Dat is maar olie, die op de uitlaatbochten verbrandt. Ze is 90 nu, dan mag dat, een beetje lekken.” Met pikzwarte vingers van de olie plukt Konstapel aan zijn baard en trekt de vochtig geworden cigarillo uit zijn mondhoek. “Loopt mooi”, vindt hij.
Als het maar niet zo gaat als twee jaar terug. Palm was met zijn Harley-Davidson JD ook al bij het tweede Rømø Motor Festival. “Toen deed ze het echt fantastisch op het zand. Low-end-power, dat kun je hier wel gebruiken. Ze ging als een raket. Tot ze explodeerde.” De cigarillo gaat weer terug in de mondhoek. Vlak na de start sloeg de achterste cilinder een gat in de tank van de Harley. Die stond meteen in lichterlaaie.
Nog dezelfde avond kondigde Konstapel, die er vanaf kwam met slechts een paar verschroeide wenkbrauwen, aan de Harley weer op te bouwen en er de volgende keer weer bij te zijn op het strand van Lakolk. De andere deelnemers zamelden daarop spontaan 3.000 Kronen in voor de reparatie. “Zo gaat dat hier bij het Rømø Motor Festival.” Iedereen kent elkaar, iedereen helpt elkaar; alles om die oude machines aan de praat te houden.
“Natuurlijk draait het om power en speed”, vult Christer Fagerberg aan, waarbij hij het geluid van zijn warmdraaiende Husqvarna 112 TV probeert te overstemmen. “Het strand is zo enorm breed en vlak, althans zo lijkt het. Maar het is zeker niet helemaal vlak, en het is ieder jaar anders. Op iedere meter is het echt oppassen geblazen. Hier rijden is echt lol, maar het is geen lolletje, als je begrijpt wat ik bedoel.” Om dat te begrijpen, loont het de moeite om eens een nadere blik op dit festival te werpen. Vanaf de toeschouwersplaatsen in de duinen lijkt het strand van Rømø, het meest zuidelijk gelegen Deense Noordzee-eiland, eindeloos breed en lang. Op het gehele jaar door begaanbare strand staan de auto’s en motoren van toeschouwers geparkeerd en een geïmproviseerde racebaan met een lengte van 200 meter. De deelnemers vormen voor de start zelf koppels, Harley en BSA, Indian en Ariel, NSU en Nimbus en heel veel auto’s, allemaal tot bouwjaar 1947. Veel Ford Coupé’s, Speedsters en Specials, een paar Chevrolets, een Overland, een Fiat en een American LaFrance met een 27-liter-V12-vliegtuigmotor van Hispano Suiza. Met een gewicht van drie ton sleurt dit ding als een vrachtwagen over het zand.
De motoren niet. Die spuiten het zand bij de start als een fontein naar achteren, breken naar rechts en links uit, zoeken zich een weg door de sporen en dansen en slingeren voorwaarts, waarbij dan eens een voorwiel en dan weer een achterwiel loskomt. Voor de snellere rijders is deze strandrace allesbehalve een ‘lazy Sunday afternoon’. Als je hier het gas op 80, 90 wilt laten staan, heb je wel een soort van lef nodig. Rechtop zittend met de armen aan het brede stuur en op het hoofd een antieke helm en een tweed-broek en hoge laarzen aan de benen wordt hier vol in de wind, maar volledig in stijl als een heer van stand over het strand geploegd. Anderen zitten juist helemaal naar achteren op het zadel en vliegen plat op de tank liggend over het zand.
Het is bijna honderd jaar geleden dat de Dansk Motorklub op Rømø’s buureiland Fanø de eerste ‘Hastighedsløb’ organiseerde, een recordrace op de vliegende kilometer. Lang voor men in Bonneville of Daytona op recordjacht ging, raasden in Denemarken de motoren en auto’s al over het vlakke zand. Het huidige Rømø Motor Festival haakt op de traditie aan, zonder dat het nog om echte records draait natuurlijk. Het gaat vooral om de beleving van snelheid en daarmee gepaard gaande kriebels in de onderbuik, maar meer nog om de sfeer, het gevoel en het gemeenschapsgevoel. Het gaat precies om wat het gezicht van Nina Arnesons uitdrukt, die enorme grijs, terwijl ze met haar Harley WLC op de start staat te wachten. Een toelichting geven, hoeft ze niet. Ze is toch volkomen onverstaanbaar, aangezien Michael Janssens vlakbij zijn BSA Gold Star met open pijpen warm staat te draaien. Daarbij moeten directe omstanders de vingers in de oren steken, zo luidt schreeuwt de BSA. Maar stuk voor stuk hebben ze een brede grijs op het gezichte, meer betoverende magie is er niet.
En een gehoorbeschadiging oplopen zou ook jammer zijn, want dan had je niets meer kunnen horen van het feest op de camping in de buurt, waar rock ’n roll-bands tot diep in de nacht spelen. “Het was voor mij”, vertelt Konstapel Palm bij een biertje, “meer actie bij het sleutelen dan op de baan.” Na twee runs wilde de oude JD niet echt meer vooruit. Maar ik heb toch twee runs met haar kunnen maken, en geëxplodeerd is ze dit keer ook niet.”
