Reportage Motogadgets
Als tiener kocht Jeffrey Wardenaar ooit een oude cilinderkop om er lekker aan te knutselen. Niet lang daarna volgde zijn eerste Honda-viertaktbrommer, waarmee hij helemaal los ging qua restauratie, revisie en tuning. Dit is zo leuk, dit wil ik later ook gaan doen, dacht hij toen. Inmiddels heeft Jeffrey in Punthorst een prachtig eigen bedrijf met de naam Motogadgets en staat hij te boek als dé Yamaha XT-specialist van Nederland en verre omstreken.
In zijn jonge jaren was Jeffrey helemaal into de bromfietsen, en dan met name de Honda-viertaktbrommers. Zijn eerste kocht hij als vijftienjarige via een advertentie in de zaterdageditie van De Telegraaf, waarbij het goed uitkwam dat die man de handgeschilderde knalblauwe C50 vanuit Noordwijk wel langs wilde brengen in Zwolle, want eigen vervoer had Jeffrey nog niet. Het zou het begin zijn van een echte hobby. Binnen de kortste keren had Wardenaar een flink aantal Honda’s en onderdelen daarvan en moest hij er al een garagebox bij huren. Hij groeide al snel uit tot vraagbaak en monteur voor de bromfietsrijdende jeugd uit Zwolle en omstreken. “In die tijd leerde ik ook Thijs Weelink kennen, hier in Overijssel een grootheid op het gebied van motorrevisie en het maken van speciale onderdelen die nergens meer te krijgen zijn”, vertelt Wardenaar. “Dat was echt mijn leermeester als het op motorblokrevisie aankwam. Thijs komt nu nog regelmatig hier over de vloer.”
“Na mijn MTS ben ik werktuigbouw gaan studeren, want werken met metaal vond ik geweldig”, vervolgt Wardenaar zijn verhaal. “Toen ik na mijn studie een wereldreis maakte door Azië ontdekte ik wat ik eenmaal terug in Nederland wilde gaan doen: een motorzaak beginnen. Geen standaard-motorzaak, maar juist eentje waarmee ik me kon onderscheiden. Waar je bijvoorbeeld terecht kon voor het bouwen van een special of met aparte wensen of bijzondere problemen. We bouwen hier nu dus bijvoorbeeld specials, maar maken ook bagagerekken, restaureren klassieke motoren en reviseren motorblokken. Dingen waarvoor je bij een willekeurige ‘normale’ motorzaak niet zomaar terecht kunt. Zo ben ik dus in 2003 begonnen met Motogadgets.“
Wie binnenloopt bij Motogadgets in Punthorst (onder de rook van Nieuwleusen, vijftien kilometer ten noordoosten van Zwolle) ziet er momenteel echter vooral Yamaha’s XT500 staan, in vele varianten. Van subliem gerestaureerde ‘originals’ tot zeer fraaie specials. Meest in het oog springt de XT500 Electric Boogie, een Yamaha XT waar eigenlijk alles aan is veranderd zonder dat de kenmerkende stijl verloren is gegaan. Kenners zien meteen de upside-downvork met schijfrem, de ingekorte kont, de langere veerwegen en het blok met elektrische starter. Let ook op details als het fraaie, in het achterspatbord geïntegreerde led-achterlichtje en de kleine aluminium carterplaat. “Deze motor heb ik gebouwd in opdracht van een klant”, vertelt Jeffrey Wardenaar. “Het gaat vooral om de kleine details, waar vaak uren en uren werk in zit: zo’n minuscuul achterlichtje dat is weggewerkt in het spatbord, zo’n ingekorte kont met nieuw zadel en die op een oude YZ125-crossmotor gebaseerde striping op de tank. Die striping heb ik denk ik wel vijf keer opnieuw gemaakt voordat ik tevreden was. Ik wil een special er namelijk altijd laten uitzien alsof hij zo bij Yamaha uit de fabriek is gerold. Dat is voor mij de grootste uitdaging.”
De Electric Boogie-XT500 geeft aan waar Wardenaar goed in is: specialbouw en werken aan Yamaha XT’s. Mogen we hem dus een XT-specialist noemen? “Hoewel ik ook best veel doe in Honda-eencilinders en Yamaha’s XS650 word ik inderdaad vooral gezien als XT-specialist”, zegt Wardenaar. “Daar horen dan ook de SR500, HL500, XT600 en TT600 van Yamaha natuurlijk ook bij. De XT kwam op mijn pad en via mond-tot-mondreclame wisten steeds meer XT-rijders mij te vinden. Als ze onderdelen zochten, maar ook als ze technische problemen hadden of als ze hun oude XT wilden laten moderniseren. Die XT bleek voor mij ook de ideale motorfiets om me mee te onderscheiden van andere motorzaken. Inmiddels weten ze me vanuit heel Europa te vinden. Sterker nog: ik stuur zelfs wel eens spullen naar Australië en Amerika! Ik zie die Yamaha XT zelf ook een beetje als een logisch vervolg op die Honda-viertaktbrommers van vroeger. Het is een heel basic machine, waar je lekker aan kunt sleutelen en waar ook veel aan te verbeteren is. Standaard heeft een XT500 28 pk, maar als het moet, halen wij er probleemloos 50 pk uit. Ik heb inmiddels ook veel XT500-blokken aangepast en getuned voor gebruik in rally’s, in de motocross of in de flat-track. De XT500 is wereldwijd een zeer populaire motor, waarvan er in het verleden duizenden zijn verkocht. Overal ter wereld zijn er tegenwoordig XT-clubs, dus ik krijg ook werk van over de hele wereld.”
Als we door zijn mooie werkplaats lopen, zien we dat dat werk heel uiteenlopend is: van een complete restauratie tot de bouw van specials. Ook de jaloersmakende uitrusting van zijn werkplaats valt trouwens op. “Ja, ik ben een gereedschapsgek”, geeft Wardenaar toe. “Als ik mooi gereedschap zie, moet ik het gewoon hebben. Zo heb ik de afgelopen twintig jaar veel mooie apparatuur aangeschaft. Voor de restauraties is bijvoorbeeld mijn Wetblaster een uitkomst, waarbij we stralen met glas en water. Alles komt er superschoon uit, zonder tekening van het stralen in het zachtere aluminium. Voor de cilinderkoppen heb ik een heuse Serdi 3.0 voor het frezen van klepzittingen en een Kwik-Way-slijpmachine voor het slijpen van kleppen. De oude kleppen kunnen vaak worden hergebruikt wanneer ze deze slijpbehandeling hebben ondergaan. Die Serdi 3.0-bank is echt een pronkstuk. Bij dikke eencilinders als de XT slijten kleppen en zittingen namelijk altijd ovaal uit. Dat is bijna niet voor te stellen, maar het gebeurt wel. Dan wil het blok dus niet goed meer langzaam stationair draaien. Ik hoor dat onmiddellijk als er iemand met een XT komt voorrijden. Mijn Serdi-bank is het neusje van de zalm om dat op te lossen, want hij gebruikt de klepgeleider als centraal punt, zodat alles exact rond en op elkaar is afgestemd. Als ik een cilinderkop daarmee reviseer, ken je je motor niet terug!”
Nu is een cilinderkop- of motorblokrevisie natuurlijk een fikse ingreep, maar wat zijn de meest voorkomende werkzaamheden aan een XT500? “Dat zijn in principe drie dingen”, zegt Wardenaar. “Ten eerste de ombouw naar twaalf volt, zodat je een betere verlichting hebt. Daar komt dan vaak meteen de ombouw naar elektronische ontsteking bij. Als derde punt monteren we veel nieuwe Mikuni-carburateurs. De oude carburateurs zijn na verloop van tijd gewoon versleten, er komt speling op de gasschuif en de behuizing en door lekkages van lucht en benzine is het lastig de XT perfect af te stellen. Dat kan met een nieuwe carburateur wel. Dit zijn inmiddels al bijna standaardingrepen, maar verder doen we hier wat de klant wil, van het tunen voor meer vermogen tot het aanpassen van het frame. Ook bouwen we in opdracht veel specials rond een XT500-blok. Een crosser, een tracker, een caféracer, alles kan. Of wil je misschien een moderne upside-down-voorvork met schijfremmen in je XT, dan is dat ook geen probleem. Sinds kort heb ik ook replica-frames van C&J Racing, waarmee de XT500 een heuse crossmotor wordt, vergelijkbaar met de HL-serie die Yamaha zelf ooit heeft uitgebracht. Ons allernieuwste gewilde item is trouwens de ombouw van de XT500 en SR500 naar een elektrische starter. Die kit is ontwikkeld door mijn Franse collega’s van Nuts and Bolts Development, en Motogadgets is de verdeler voor Nederland geworden. Het aantrappen van deze oer-eenpitter is voor veel mensen immers nog steeds ‘een dingetje’. Als het blok goed in orde is, hoeft dat geen probleem te zijn, maar om deze drempel weg te halen, lever ik nu dus mooie ombouwkits met een elektrische startmotor die op de dynamokant van het blok wordt gemonteerd. Het geheel is mooi in lijn met de XT vormgegeven, dus stoort het niet in het totale plaatje. De startmotor is twaalf volt, maar het is zelfs mogelijk om de rest van de XT wel origineel zes volt te laten: we leveren dan zelfs een speciale twaalf-voltaccu in de vorm van het gereedschapsbakje dat vroeger linksachter aan de motor hing. Het startsysteem blijft dan dus helemaal gescheiden van de rest, je moet alleen met een 220-adaptertje af en toe de startaccu weer opladen in je garage. Ik denk dat ik inmiddels al wel dertig van deze elektrische-startkits heb gemonteerd!”
Uit alles blijkt dat we met een echte liefhebber van doen hebben, iemand die net zoveel geniet van het rijden met en het werken aan oude XT’s als zijn klanten. “Ik ben begonnen in een klein schuurtje”, vertelt Wardenaar. “Dat groeide gaandeweg uit tot dit mooie eigen pand in Punthorst met twee verdiepingen van elk 400 vierkante meter. Ik geniet elke dag van mijn werk hier, of ik nu een uitdagende motorfiets moet bouwen naar wensen van de klant, een cilinderkop moet reviseren, een motor moet restaureren of een blok piekfijn moet afstellen. Ik wilde iets doen met passie en mijn brood verdienen met iets wat leuk is. Met Motogadgets heb ik echt van mijn hobby mijn beroep kunnen maken!”
