Reportage KTM Adventure Rally
Onderweg in de KTM Adventure Rally op Sardinië krijg ik toch een paar keer de neiging om even in mijn arm te knijpen. Gewoon als check of ik toevallig toch niet droom. Want veel mooier kan het niet worden: met KTM’s offroad-productmanager Joachim Sauer als voorrijder rijden we drie dagen op dikke KTM Adventure’s over schitterende offroad-route’s op Sardinië. Een reisverslag andere stijl!
KTM blijkt kind aan huis op Sardinië, het Italiaanse eiland in de Middellandse Zee. Het blijkt namelijk één van de favoriete testlocaties te zijn van het Oostenrijkse merk en vrijwel alle nieuwe crossers, enduromotoren en allroads worden hier in het noorden van dit eiland tijdens de ontwikkelingsfase in de praktijk getest. Dus toen na een geslaagde eerste KTM Adventure Rally in 2017 – gehouden in het Italiaanse Bardonecchia – een nieuwe regio werd gezocht om met een groep van 150 rijders alle mogelijkheden van de KTM Adventures en Super Adventures te ontdekken, kwam Sardinië al vrij snel als toplocatie uit de bus. Voor de Europese KTM Adventure Rally wel te verstaan, want er worden in 2018 door KTM ook nog soortgelijke evenementen georganiseerd in Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Canada en Amerika, waarmee de fabriek hun allroad-aanhangers het echte avontuurlijke gevoel wil laten beleven.
Om dat gevoel op Sardinië mee te kunnen maken moest je er trouwens wel snel bij zijn, want de inschrijving zat in een mum van tijd vol. Met 150 plekken voor heel Europa was het inschrijven al bijna een rally op zich. Uiteindelijk lukte dat vijf Nederlanders: Werner Staudinger, Mario Biemans, Jeremy Robbemond, Nicole Westerwaal en Jules Thijssen. Waarbij die laatste zich met zijn 950 Adventure uit 2004 ook had ingeschreven voor de Ultimate Race: het wedstrijddeel binnen deze KTM Adventure Rally. In tegenstelling tot alle andere deelnemers, die drie dagen lang in groepen van tien rijders met een voorrijder over Sardinië knalden, moesten de Ultimate Race-rijders zelf hun route vinden met eigen navigatie, en bovendien onderweg diverse opdrachten uitvoeren, zoals geklokte enduroproeven, rijvaardigheidsoefeningen, navigatieproeven en technische opdrachten. Jules wist zich alle dagen keurig in de kopgroep van dit Ultimate Race-klassement te handhaven, maar greep op het moment suprême helaas net naast de hoofdprijzen. Hij werd eervol derde, waar de eerste twee van dit klassement – samen met de beste twee uit alle KTM Adventure Rally’s op de andere continenten – volgend jaar geheel verzorgd in een KTM-team mogen deelnemen aan de Merzouga Rally in Marokko. Op een nieuwe KTM 790 Adventure R, de machine die dit najaar door KTM zal worden gepresenteerd als ultieme tweecilinder adventure-bike. Tja, daarvoor wil je jezelf wel drie dagen in het zweet rijden op Sardinië.
Nu gebeurde dat laatste trouwens ook wel zonder het competitie-element, want de zomer van 2018 kende ook op Sardinië geen genade: met temperaturen van dik in de 30 graden hesen we ons in ons motorpak en ging de helm op om ‘lekker buiten te gaan spelen’…
Zoveel rijders, zoveel zinnen. En zoveel offroad-skills. Dus werden de 150 deelnemers naar eer en geweten ingedeeld in 15 groepen, waarbij de eerste groep zich voornamelijk over het asfalt voortbewoog en de laatste groep de kwalificatie ‘enduro-pro’ meekreeg en regelmatig paden reed met de dikke twins waar de ontwikkelingsafdeling van KTM momenteel ook al met de nieuwe EXC-enduromachines voor 2020 aan het testen is. Niet voor niets wist onze voorrijder Joachim Sauer – in zijn jonge jaren zesdaagse-winnaar en Europees endurokampioen en tegenwoordig heel nauw betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe offroad-modellen van KTM – wel heel erg goed de weg hier op Sardinië!
De meeste deelnemers waren naar Sardinië gereden, alweer KTM een bandenservice aanbood om de straatbanden (tijdelijk) te laten vervangen door Conti TKC80 offroad-banden. Daarnaast was er een enorme servicetruck van KTM aanwezig, met een klein leger aan fabrieksmonteurs voor klein onderhoud en reparaties. En voor de nodige herstelwerkzaamheden na valpartijen, iets wat bijna niet te voorkomen is als je het geaccidenteerde terrein in duikt. Zeker niet als dat terrein ook nog eens is bezaaid met gladde gravelpaden met weinig grip of met paden vol ingespoelde watergleuven of rollende stenen. Bovendien is een vlak stuk in de Noord-Sardijnse heuvels vrij zeldzaam, dus bij het stoppen is het zaak om wel aan de ‘slimme kant’ een voetje te zetten en zelfs het parkeren op de jiffy vraagt dan aandacht, om te voorkomen dat je – terwijl je wegloopt bij je motor – achter je zo’n hartverscheurend gekraak van barstend plastic, afbrekende hendels en schurend metaal hoort. Dan had je hem dus blijkbaar niet zo handig geparkeerd…
En ook het ‘keren op de weg’ is op een heuvelachtig karrespoor vaak best een uitdaging met meer dan 200 kilo motorfiets onder je. Waarbij de stevige zithoogte van de Adventure-twins ook niet echt een pré is. Dan is het vooral een zaak van slim een keerpunt kiezen, waarbij je het voorwiel tegen de berg op draait, zodat de motor altijd weer vanzelf naar achteren rolt en je met één of twee keer steken andersom staat.
Of je moet toevallig Chris Birch heten, want deze Nieuw-Zeelander was als ‘special-guest’ door KTM uitgenodigd om te laten zien hoe het moest en waartoe ook de allerdikste KTM twin in het terrein in staat is. Als voormalig enduro- en rallykampioen geeft Birch tegenwoordig allroad- en offroad-cursussen en demonstreert hij voor KTM regelmatig de enorme terreincapaciteiten van hun Adventure-modellen. En Birch heeft niet voor niets wel wat weg van Mick ‘Crocodile’ Dundee: met zijn bijzondere Australische/Nieuw-Zeelandse accent, charme en humor laat hij op zo’n jaloersmakende manier zien hoe je het zwaarste terrein kunt overwinnen met een dikke machine. Als het niet zo mooi was om te zien, zou je bijna misselijk worden van zoveel rijkunst en krijg je de neiging om je eigen rijbewijs ritueel te verbranden…
Maar Chris Birch is precies uit het goede hout gesneden en heeft voor iedereen ook een opbeurend woordje of een rijtip. ’s Avonds geeft hij ook een half uurtje instructies over bijvoorbeeld de sta- en zithouding op de motor, maar ook over iets simpels als opstappen op een helling, of het optillen van een omgevallen machine. De deelnemers van deze driedaagse KTM Adventure Rally op Sardinië hangen aan zijn lippen, niet in de laatste plaats omdat Birch een man uit de praktijk is, die niet alleen vertelt hoe je iets moet doen, maar het ook met speels gemak in de praktijk laat zien.
Dat laatste geldt trouwens niet alleen voor Chris Birch: vrijwel alle voorrijders waren werkzaam of direct betrokken bij de KTM-fabriek; het merendeel van hen bleek werkzaam op de marketing- of ontwikkelingsafdeling. En nu heb je bij KTM altijd al het idee dat zelfs de koffiedame uit de kantine nog bizar goed motor kan rijden, dus over de voorrijders was niets te klagen. Het feit dat de mensen van de fabriek zelf ook helemaal gek zijn van motorrijden geeft het merk toch een bijzondere vibe en dat voelde je ook heel nadrukkelijk tijdens deze KTM Adventure Rally.
Één van die KTM-voorrijders was trouwens de Nederlander Adriaan Sinke, die alweer enkele jaren werkzaam is op de ontwikkelingsafdeling in het Oostenrijkse Mattighofen. Hij is op dit moment zelfs de hoofdverantwoordelijke bij de ontwikkeling van die nieuwe KTM 790 Adventure R, die dus volgend jaar op de markt komt. Een uiterst eervol baantje als je zo’n belangrijke project mag leiden, want KTM verwacht enorm veel van deze nieuwe, lichte en zeer compacte avontuurlijke allroad. De machine is gebaseerd op het eerder dit jaar gepresenteerde nieuwe 790 cc tweecilinder-lijnmotorblok van KTM, zoals nu al wordt gebruikt in de 790 Duke. Deze opmerkelijk compacte twin levert 105 pk en 86 Nm op top. Middels een kruisbestuiving met hun fameuze 450 Rally – waarmee KTM al 17 keer op rij de Dakar Rally won! – werkt Sinke en zijn team nu dus hard aan deze compleet nieuwe allroad, die onder de 1090 en 1290 gepositioneerd wordt en (nog) meer terreinvaardigheid moet hebben. Dat KTM daarbij – en vooral – ook heeft gekeken naar het verkoopsucces van de Honda Africa Twin, staat buiten kijf: in het terrein kan minder immers juist veel meer zijn! En waar de huidige generatie super-allroads bijna een soort überluxe sportmotoren met een cross-stuur zijn geworden, ontstaat er juist weer ruimte voor een lichte en handelbare avontuurlijke machine, voorzien van goede terreinvering voor echt offroad-plezier, een lage zitpositie voor veel controle én een lekker grote tank voor minimaal 400 km actieradius. En al die ingrediënten maken de 790 Adventure R nu al een machine om naar uit te kijken.
Alle KTM Adventure Rally-deelnemers kregen daarbij op Sardinië de wereldprimeur: zij mochten het zwarte prototype van deze nieuwe machine al van alle kanten bekijken, aanraken en proefzitten. Ermee rijden was helaas alleen nog weggelegd voor Chris Birch, maar het werd direct duidelijk dat deze nieuwe KTM voor veel terrein-georiënteerde allroad-rijders hun nieuwe droommachine wordt; onze landgenoot Sinke kwam bijna tijd tekort om alle vragen over deze nieuwste loot aan de allroad-stam te beantwoorden!
Maar terug naar het doel waarvoor we eigenlijk naar Sardinië waren gekomen: onwijs lekker motorrijden. Zelfs de asfaltwegen lijken er uitgezet door motorliefhebbers, dus als we elke ochtend ons hotel in de Sardijnse kustplaats Olbia verlieten, begon het echte motorleven binnen een paar kilometer. Drie dagen lang reden we zeer gevarieerde allroad-routes. De eerste en de laatste dag reden we bijna 200 kilometer, wat gezien het terrein en de hitte een serieus ritje genoemd mag worden. Op de tweede dag kwamen we niet verder dan 140 kilometer vanwege de reparatie van een lekke band onderweg en omdat in de namiddag het prachtige strand bij Spiaggia Bianca aan de Costa Smeralda iets ten noorden van Olbia ons verleidde om de motorkleding even uit te trekken en een verkoelende duik in de Middellandse Zee te nemen.
Deze dag reed Chris Birch trouwens mee met onze groep op zijn 790 Adventure R, zodat we de machine – en Birch – in de harde praktijk aan het werk konden zien. Met zelf een 1290R Super Adventure in de schuur lag het voor de hand om ook met zo’n kanon deze Adventure Rally te rijden. Maar omdat ik in het nabije verleden al eens met een 1190R en een jaar later met een 1050R dwars door de Pyreneeën ben gereden – en ik dus uit ervaring weet dat de ‘kleine’ V-twin in het terrein echt een stuk makkelijker rijdt – lag mijn voorkeur voor deze trip bij de 1090 Adventure R. Uiteraard voorzien van frisse Continental TKC80-banden, van stevige stalen voetsteunen en van KTM’s offroad-dongle. Deze laatste kun je onder het zadel in de kabelboom pluggen. Daarmee is de motor dan niet meer ‘street-legal’, omdat hij alle elektronische instellingen van motormapping, traction-control en ABS vervolgens netjes vasthoudt als je de motor van contact zet. Zodat je niet bij elke keer wegrijden eerst op het dashboard door de diverse menu’s moet te scrollen om de instellingen aan te passen aan het offroad-rijden. Standaard worden alle instellingen bij het uitzetten van het contact weer naar een veilige modus teruggezet volgens de Europese wetgeving, zodat je dus niet verrast kunt worden door bijvoorbeeld een uitgeschakeld ABS of uitgeschakelde traction-control.
Ik reed de 1090 Adventure R vooral in de Offroad riding-mode, waarbij de gasrespons wat soepeler is en er van de 125 aanwezige paardenkrachten nog 100 actief zijn; meer dan genoeg in offroad-condities. De Offroad Traction Control staat 100% slip toe van het achterwiel, oftewel: het achterwiel kan twee keer zo snel draaien als het voorwiel. Ideaal voor gecontroleerd driften, zonder dat de machine bij elke draai aan het gas bruusk uitbreekt, wat met compleet uitgeschakelde tractiecontrole dus wel kan gebeuren. En ook het ABS stond in de offroad-stand, waarmee de ABS-functie op het voorwiel ingeschakeld blijft, zodat je jezelf niet met een blokkerend voorwiel onderuit remt op een gravelpad, maar op het achterwiel wel is uitgeschakeld. Zo kun je dus met een blokkerend achterwiel een bocht inremmen, bij een afdeling het achterwiel lekker laten slepen, of bij het keren op de weg de motor met een blokkerend achterwiel al even dwars remmen.
Vergeleken met zijn grote broer, de 1290 Adventure R, is de 1090 ongeveer 10 kilo lichter, maar aangezien deze extra kilo’s bij de 1290 op relatief ongunstige plekken zitten, zoals rond de koplamp én in het motorblok, lijkt het verschil in de praktijk tijdens het rijden echt meer dan die 10 papieren kilo’s. De 1090R is in het terrein echt een stuk makkelijker en beter controleerbaar te rijden, met name omdat de lichtere krukas veel minder gyroscopische werking heeft, waardoor de 1090R makkelijk afdraait, waar de 1290 liever alsmaar rechtuit wil. Het viel zelfs op dat vooral onervaren offroad-rijders zich hadden laten verleiden tot een 1290R en op Sardinië al op de eerste dag van een koude kermis thuiskwamen. Die 1290R is veel meer een reismotor, terwijl de 1090R juist meer offroad-skills heeft. Niet voor niets is die laatste ook de favoriete machine van Chris Birch himself…
Zoals gezegd stonden alle KTM’s waar het terrein mee ingedoken werd op Conti TKC-banden, die om ‘snake-bites’ tegen te gaan (het lekrijden op de stenen vanwege het doorslaan) voor en achter op 2 bar druk waren gezet. Vanwege de grip zou een lagere bandenspanning beter zijn, maar op lekrijden en kapotte velgen zat ook niemand te wachten. Daarnaast had elke voorrijder een tubeless-reparatiesetje met luchtpatronen zij zich, plus twee reserve-binnenbanden. Zodat er bij ernstige schade aan band of velg altijd voor nood nog een binnenband gemonteerd kon worden als ‘thuiskomertje’. Die bleek inderdaad één keer erg nuttig; de andere keer toen er lek werd gereden in een oude roestige spijker – waar Sardinië op de een of andere manier mee bezaait ligt! – volstond de tubeless-reparatieplug.
Na drie dagen en 500 kilometer sturen over de Sardijnse bergpaden en gravelwegen kwam er een einde aan deze tweede KTM Adventure Rally, een onwijs mooi avontuur dat ik elke avontuurlijk ingestelde KTM-rijder kan aanbevelen, zeker als je wat offroad-ervaring hebt, zodat je echt kunt genieten van het rijden en niet in gevecht hoeft met jezelf en met je KTM. Voor die rijders zou ik zeggen: hou begin 2019 de KTM-website in de gaten als je belangstelling is gewekt. Want niet alleen kun je via dit evenement een prachtige regio ontdekken om motor te rijden, ook kun je jezelf onderdompelen in de unieke oranje familie en maak je kennis met de mensen achter die Oostenrijkse machines. En wie weet: misschien kom ik je daar dan nog wel tegen…
INFO SARDINIË
Sardinië is na Sicilië het grootste eiland in de Middellandse Zee en qua oppervlakte slechts marginaal kleiner dan België. Het overwegend heuvelachtige landschap met bergen tot 1.800 meter hoog is immens divers, variërend van hagelwitte zandstranden en rustige baaitjes tot krijtrotsen. Het asfalt is goed, de offroad mogelijkheden nog beter! Het feit dat er een ronde van het Word Rally Championship wordt georganiseerd, zegt wat dat betreft genoeg.
Ligging: Zuid-Europa recht onder Corsica
Hoofdstad: Cagliari
Afstand vanaf Utrecht: 1.645 km (via Marseille) / 1.845 km (via Civitavecchia)
Buurlanden: Corsica (noorden), Tyrreense Zee (oosten) en Middellandse Zee (zuiden en westen)
Oppervlakte: 24.090 km² (3/5 van Nederland)
Inwoners: 1.663.859 (2013)
Hoogste punt: Punta La Marmora (Perdas Carpìas in Sardijns) met 1.834 meter
Toeristische trekpleister: Costa Smeralda, Grotte di Nettuno (Neptunus grot), diverse Nuraghi (torens van cementloos gestapelde stenen uit de bronstijd, o.a. de Nuraghe Su Nuraxi), eiland La Maddalena, Sinis (schiereiland), Tomba dei Giganti di Li Lolghi en de Necropoli di Li Muri (graftombes), Nora (archeologische site), evenals diverse indrukwekkende basilieken en natuurparken.
Taal: Italiaans en Sardijns
Schrift: Latijn
Munteenheid: euro
Tijdsverschil: geen
Klimaat: weertechnisch gezien heeft Sardinië heeft twee gezichten: aan de kust en op de laagvlakten heerst een Mediterraans klimaat, terwijl op de in het binnenland gelegen hoogvlakten en in de bergregio’s een continentaal klimaat de dienst uitmaakt. Aan de kustgebieden kan het met name in de zomermaanden bloedheet worden, in augustus ligt de gemiddelde dagtemperatuur boven de dertig graden, uitschieters richting de veertig graden overdag zijn dan zeker geen uitzondering. In de hogere berggebieden is het in hartje zomer een stuk aangenamer. De meeste regen valt er in de herfst en winter.
Geografie: met een fikse 1.849 kilometer aan kust komt de waterliefhebber op Sardinië prima aan zijn trekken, wie echter een zwak voor bergen heeft, hoeft enkel het binnenland op te zoeken. De kustlijn kenmerkt zich over het algemeen door grillige rotspartijen en kliffen met diverse zeer fraaie baaien.
Wetenswaardigheden: wie met de eigen motorfiets naar Sardinië gaat, ontkomt niet aan een boottochtje over de meestal rustige Middellandse Zee. Diverse havens op het eiland worden vanaf Franrijk en/of Italië aangedaan. Daarbij kun je veelal kiezen tussen de snellere veerpont die alleen overdag vaart of de tijdbesparende passage gedurende de nacht. Een goed overzicht van de verschillende veerbootdiensten is te vinden onder www.ferrylines.com.
Wanneer: de beste maanden om op reis te gaan zijn april/mei/juni en september/oktober. In de lente is het eiland bijna net zo groen als Ierland en liggen de temperaturen tussen de 20 en 30 graden. Hotels en campings zijn geopend maar zeker nog niet te druk bezocht. Dat verandert in juli/augustus volledig, bovendien kan de hitte dan soms oplopen tot 40 graden.
Routes: hier vind je een drietal offroad routes met lengtes van respectievelijk 200, 183 en 140 kilometer. Fantastische routes waarbij de verschillende gezichten Noord-Sardinië je ten deel vallen. Wel een kleine kanttekening, enige offroadervaring en noppenbanden zijn zeer aanbevelenswaardig, zo niet een must.
Info: www.sardegnaturismo.it (Engelstalig)
