Reizen Zwarte Woud, Duitsland
Het Zwarte Woud en de naburige regio Hegau is onmetelijk populair onder motorrijders. Het staat dan ook al jaren hoog op het verlanglijstje van te bezoeken bestemmingen, maar het kwam er alleen nooit van. Tot nu, en het grootste aanééngesloten middelgebergte van Duitsland stelt gelukkig allesbehalve teleur!
Met Clemens wilde het tot noch toe nooit lukken. We praten er al jaren over om er samen een keer met de motor voor een paar dagen op uit te trekken, maar nooit kwam het er ook daadwerkelijk van. Dat het niet echt lukt heeft niet alleen te maken met tijd, ook onze klimatologische voorkeuren lijken nauwelijks verenigbaar. Ik geef de voorkeur aan het noorden, terwijl Clemens duidelijk warmere temperaturen prefereert. We kennen elkaar inmiddels al meer dan twee decennia, al sinds de tijd dat hij werkplaatschef was bij mijn dealer. De vriendschap ontstond pas echt toen hij me tijdens een rondreis door het oosten van Europa in 2009 uit de brand heeft geholpen. In Kirgizië gaf mijn F650 er de brui aan, de éénpitter wilde gewoon niet starten. Samen liepen we alles na, ik stond in Bishkek, hij met een anders 650 in Niedereschach. Via de telefoon gaf hij instructies over wat ik moest nameten, nog altijd het duurste telefoongesprek van mijn leven, en dat nog niet eens vanwege de uiteindelijke diagnose ‘defecte CDI-unit’.
Vandaag de dag beheert Clemens het offroadpark Ultraterrain in Geisingen. Een ruim zesduizend zielen tellend dorpje middenin het Zwarte Woud. En precies daar, negenhonderd meter boven zeeniveau, kijken we nu uit over dit prachtige, groene en uitgestrekte Duitse middelgebergte. Met recht een bijzondere omgeving, en toch had ik eigenlijk op een alternatieve bestemming mijn zinnen gezet. Simpelweg omdat ik grotere plannen had met Clemens, maar hij weet me te overtuigen om nu toch maar eens een keer naar het zuiden van Duitsland af te reizen. Dat is zijn achtertuin en hij belooft dat het rijtechnisch gezien twee geweldige dagen gaan worden.
Dat rijden komt echter later, want voor morgen hebben we heel andere plannen. Plannen die helemaal niets met motorrijden te maken hebben. Het gaat over alcohol en hoe het wordt gedistilleerd tot een drinkbare substantie. We krijgen de kans om te zien hoe uit 47 ingrediënten een van de beste gins ter wereld wordt gemaakt. Liefhebbers van de drank hadden nooit kunnen bevroeden dat het Zwarte Woud de bakermat van een goede gin zou kunnen vormen, maar sinds ‘Monkey 47’ in 2011 werd uitgeroepen tot beste gin ter wereld, is dit merk een must voor elke zichzelf respecterend café. Het goedje is overigens allesbehalve goedkoop, voor een halve liter betaal je moeiteloos tussen de vijfendertig en veertig euro.
Bezoekers van de distilleerderij merken al snel dat deze Duitse gin niet van de dertien-in-een-dozijn soort is. Zelfs de distilleerinstallatie is uniek en ziet er bijna uit als een kathedraal. Tweeënhalf jaar is er aan de receptuur van de drank gesleuteld, waarbij het enorm veel expertise vergt om het basisdestillaat van 96% alcohol en jeneverbessen met extra ingrediënten op te leuken tot een eindproduct dat als echte traktatie te boek staat.
De middag is al in volle gang wanneer de rondleiding ten einde is. De regen van de ochtend is verdwenen en op de terugweg krijg ik een kleine vijftig kilometer lang een voorproefje van wat me de komende dagen te wachten staat. En dat belooft veel goeds!
De volgende ochtend zitten we al lekker vroeg op de motor, terwijl de zon de omgeving langzaam opwarmt. En ik ben één vat vol nieuwsgierigheid, alleen al omdat het Zwarte Woud een paar jaar geleden samen met 27 andere regio’s uit de hele wereld, streed om de titel ‘De zeven nieuwe natuurwonderen ter wereld’. Een nominatie die hoge verwachtingen schept, zeker gezien de concurrentie. Het grootste aaneengesloten middelgebergte van Duitsland streed namelijk tegen onder meer het Amazonewoud, de Galápagoseilanden en het Great Barrier Reef, de lat lag dus klaarblijkelijk hoog. Rijst natuurlijk meteen de vraag: hoe heb ik er in al die jaren zo weinig aandacht voor kunnen hebben? Voor de volledigheid, na de voorrondes lag het Zwarte Woud eruit, de eer ging onder meer naar de watervallen van Iguazu en Halong Bay in Vietnam. Maar alleen al het feit dat de regio überhaupt genomineerd is, zegt veel.
We hebben misschien geen haast, maar toch is tijd wel waar het om draait momenteel, en dat op een indrukwekkende schaal. De eerste bestemming van vandaag is de grootste koekoeksklok ter wereld. We bevinden ons in Triberg, waar tijd wordt bijgehouden in andere dimensies. De klok weegt zes ton en de slinger is acht meter lang. Het is maar dertig kilometer vanaf ons startpunt in Niedereschach, maar Clemens weet deze afstand gelukkig op een slingerende manier te verlengen. Hij zweeft op zijn 1150GS heen er weer voor me. Er is geen twijfel mogelijk, de man kent hier duidelijk de weg. Ik ben mijn oriëntatie allang kwijt. We doorkruisen kleine dorpjes en rijden over smalle weggetjes tot we na een eindeloze reeks bochten het bord ‘Triberg’ passeren. Daar staat hij dan, de grootste koekoeksklok ter wereld. De reusachtige tijdwaarnemer, waar net een volle toeristenbus voor staat, is bijna zo groot als een klein huis. De houten kingsize chronograaf is een waar uithangbord van dit traditionele stukje ambacht, dat momenteel te lijden heeft onder een afnemende vraag. De populariteit van koekoeksklokken is al langer tanende en de fabrikanten hebben het zwaar. Werden er zo’n vijf jaar geleden in totaal nog zo’n 43.600 klokken op jaarbasis geproduceerd, vandaag de dag zijn dat er minder dan 20.000 per jaar.
Heel lang de tijd om hierbij stil te staan, nemen we niet. Tijd voor vrolijker zaken, en wel voor een ander landschappelijk hoogtepunt van het Zwarte Woud. Daarvoor maken we een korte omweg, we gaan namelijk naar de prachtige Schauinslandweg, waarbij we onderweg Furtwangen passeren. De op één na langste rivier van Europa, na de Wolga, ontspringt ten noorden van de stad. De Donau begint op 1.078 meter hoogte, maar heeft op dit punt een andere naam, de Breg. 2.888 kilometer zit er tussen de bron van de Breg tot waar de Donau uitmondt in de Zwarte Zee. Hoewel de twee bronrivieren Brigach en Breg pas bij Donaueschingen samenvloeien in de Donau, mag de bron van de Breg, die verder van de monding af én hoger ligt, het meest aanspraak maken op de titel ‘bron van de Donau’. Zo vinden de mensen hier althans, maar al eeuwenlang wordt er een eindeloze discussie gevoerd over de vraag wat nu echte de bron is. Een geschil dat waarschijnlijk pas is opgelost wanneer het water in de Donau stopt met stromen.
Clemens leidt me verder over kleine weggetjes, deze keer steeds in westelijke richting. Onze volgende bestemming is de L124, de voornoemde Schauinslandstraße, een van de meest legendarische routes in het zuidelijkste deel van Duitsland. “Het is maar goed dat we hier niet in het weekend of op een feestdag zijn, want dan is de weg gesloten voor motoren”, legt Clemens uit. Dat is al zo sinds 1984. Vandaag de dag is het moeilijk voor te stellen dat een deel van het traject zestig jaar lang werd gebruikt als circuit.
Het is tijd voor een pauze en niets past hier beter bij koffie dan Schwarzwälder Kirschtorte. Het is één van de meest populaire taarten ter wereld, en toch komt dit gebak niet echt uit het Zwarte Woud, maar van origine in Zwaben. Ook op dit vlak zijn er discussies over de exacte herkomst. De kersen vormen een centraal onderdeel van de taart en aangezien de mensen hier daar veel belang aan hechten, moeten ze uit de regio komen. Vroeger stond er op elke boerderij een kersenboom, het rode zomerfruit was een elementair levensmiddel voor de mensen. Slechts een klein deel van de oogst was bestemd voor directe consumptie, het grootste deel werd gekookt en het sap werd gefermenteerd tot schnaps. Het resultaat hielp om de lange en strenge winters door te komen. Naast de kersen en room wordt er ook een flinke scheut kirsch aan het mengsel toegevoegd. Het alcoholpercentage van dit vloeibare bestanddeel mag niet lager zijn dan 45 procent, anders is het geen echte Schwarzwälder Kirsch. De twee enorme stukken gebak voor ons lijken aan alle voorwaarden te voldoen. Smaken kortom prima, en vullen ook nog een bijzonder goed!
Langzaam dirigeren we de voorwielen weer in oostelijke richting. We slenteren terug over kleine weggetjes en komen langs plaatsen met vreemde namen, zoals Hexenlochmühle. Het tweehonderd jaar oude gebouw ligt ingeklemd in een vallei, de Hexenloch. De voormalige houtzagerij is nu een populair uitje met een bijbehorend restaurant. En daar laten we ons het avondmaal prima smaken!
De volgende ochtend haal ik Clemens op. Gisteren was een geweldige rijdag, al merk je wel dat het Zwarte Woud erg populair is onder toeristen. Het verkeer is op sommige plaatsen behoorlijk druk. Clemens heeft me voor vandaag meer rust beloofd. Onze nieuwe bestemming is de Hegau. Op weg naar zijn huis maak ik alvast een klein ommetje via Rottweil naar een van de hoogtepunten van de regio. Die is allesbehalve moeilijk te vinden, want het bouwwerk is zichtbaar vanaf bijna elke plek in de directe omgeving. Met zijn 246 meter is de Elevator Test Turm het hoogste panoramaplatform in Duitsland. Het uitzicht over de omgeving is slechts een leuke bijkomstigheid, de eigenlijk functie van deze betonnen asperge is namelijk het ontwikkelen van de lift van de toekomst. Eentje die volledig zonder kabels functioneert. Voor de verschillende tests kunnen de ingenieurs de toren met een betongewicht van 240 ton opzettelijk laten beven. Deze kennis alleen al is voor mij genoeg om af te zien van een rondleiding, ik hou het wel bij een blik op afstand.
Tijd om op weg te gaan naar het gebied dat rustiger belooft te zijn dan het Zwarte Woud. We gaan naar de Hegau en al na een paar kilometer zitten we er middenin. We komen door kleine dorpjes met prachtig versierde huizen, meanderen door kleine stadjes zoals Engen, dat volgens een plaatselijke dichter een van de mooiste plaatsen ter wereld is.
Negen vulkanen maakten van Hegau ooit letterlijk een hotspot, maar dat was veertien miljoen jaar geleden. Genoeg tijd voor moeder aarde om af te koelen en de oude vulkaankegels te versieren met helder groen. Het ‘Hergotts Kegelspiel’ noemen de lokale inwoners hier de heuvels rondom, waarvan de Hohenkrähen met 637 meter de hoogste is. Geologen zijn het er unaniem over eens de vulkanen niet meer zullen terugkeren naar hun oude gewoontes en wolken as en lava uitspuwen over de omgeving. En dat is maar goed ook, daarvoor is het hier te mooi.
Na wat voelt als een eeuwigheid, waarin we nog geen tachtig kilometer hebben afgelegd, stoppen we in Aach voor een ander natuurverschijnsel. We staan bij de Achtopf, de grootste bron van Duitsland en de bron van de Hegauer Aach. Het bijzondere is dat driekwart van het water afkomstig is van de Donau, die op de Schwäbische Alp in de grond sijpelt en in de Achtopf weer aan de oppervlakte komt. Het water bereikt de Aachtopf via een ondergronds karstgrottenstelsel, waar het met een snelheid van 24.000 liter per seconde weer aan de oppervlakte komt. In 2015 ontdekten duikers in deze grotten de eerste grotvis van Europa. Het dier leeft in volledige duisternis, heeft een bijna doorzichtige huid en is blind. Biologen vermoeden dat zijn voorouders zo’n 20.000 jaar geleden vanuit de Donau in het grottenstelsel kwamen.
Eigenlijk hadden we vandaag nog wat extra kilometers op de planning staan, maar dat plan komt vroegtijdig ten eind. We rijden namelijk richting Tengen via kleine weggetjes en gaan vervolgens verder naar het zuiden, tot waar een uithoek van Duitsland zich uitstrekt tot in Zwitserland. “Laten we stoppen bij de Rabenscheune, daar is nog een verrassing voor je”, zegt Clemens, mijn nieuwsgierigheid prikkelend. Na twintig minuten en nog een paar kilometer komen we aan op een plek die rust en gezelligheid uitstraalt. We worden hartelijk begroet door de eigenaresse, de verrassing van Clemens. Elisabeth ken ik van vroeger en ze blijkt hier haar eigen café en restaurant te hebben geopend, waar ze ook wijnen en delicatessen verkoopt.
We wilden eigenlijk nog een paar kilometer door de Hegau rijden, maar op de een of andere manier kunnen we de gezelligheid niet van ons afschudden. Het warme weer, het uitzicht op de natuur en de heerlijke zelfgemaakte sapjes houden ons aan het lijntje. Het begint al donker te worden wanneer we weer op weg gaan. We pakken nog een paar fraaie omwegen, maar dan is het toch echt tijd om afscheid te nemen. Morgen moet ik weer terug naar het noorden, aan onze eerste tournee komt daarmee een eind. Die ging niet zoals ooit bedacht door de wijde wereld, maar door een regio veel dichter bij huis. Eentje die enorm weet te verrassen!
