Reizen Oberschwaben Duitsland
De bekende Barokroute in de Duitse regio Oberschwaben voert motorrijders al tientallen jaren door een werkelijk prachtige, landelijke idylle. Dit authentieke stukje Zuid-Duitsland uit de reisfolder heeft echter veel meer te bieden dan enkel barok, fantastische stuurwegen bijvoorbeeld, én bizar veel adresjes voor liefhebbers van het gele gerstenat!
Het idee van deze tour ontstond een paar jaar geleden tijdens een andere reis. En wel aan de bar van het cult café Schlesinger Int. in Stuttgart. Gastheer Nolde mag met zijn handgeschilderde jaren tachtig allroad dan over een wat twijfelachtige smaak qua motorfietsen beschikken, zijn kennis met betrekking tot het smaakvolle gerstenat is boven elke twijfel verheven. Zo blijkt uit zijn lezing aan de clientèle aan de bar over het ‘Reinheitsgebot’. Dit Beierse gebod is de oudste nog bestaande warenwet ter wereld en schrijft voor dat Duits bier alleen gerst, water, gist en hop mag bevatten. Hij weet ook te melden dat de regio Oberschwaben aan de ene kant een perfect motorgebied vertegenwoordigt, en aan de andere kant een ware schatkamer aan excellente hopdranken herbergt. Als doorgewinterde motorrijder én bierliefhebber ligt het dan natuurlijk voor de hand om beide te combineren en zo ontstond ter plekke het idee voor een ‘hop-on-hop-off’ shoppingtour van brouwerij naar brouwerij. Maar welke? Ook daar biedt de waard uitkomst. Op een speciale bierkaart wijst hij de brouwerijen en locaties aan die zeker een bezoek verdienen. Kwestie van alle punten aan elkaar lussen over prachtige wegen en je bent spekkoper!
En dat brengt ons bij het heden. We gaan van start in het plaatsje Zwiefalten, aan de zuidelijke rand van de Schwäbische Alb. Het plan is om langs verschillende brouwerijen te rijden en van elke één (of meer) flesje(s) mee te nemen. Hebben we bij thuiskomst de perfecte oogst voor een onvervalst bierproeverijtje. Ons vervoer voor deze strooptocht, een Honda CB1000R, staat geparkeerd voor de kloosterbrouwerij in het centrum aan de drukke doorgangsweg B312. In het weekend verzamelen zich hier vaak honderden motorrijders. Gezelligheid dus! In plaats van de brouwerij te bezichtigen, bezoeken we eerst het klooster. Bier mag dan de initiator van onze reis door de regio zijn, dat betekent natuurlijk niet dat we volledig blind zijn voor andere zaken waaraan Oberschwaben zijn bestaansrecht ontleent, zoals de kenmerkende barokstijl. De befaamde Barokstraße, één van de oudste toeristische routes van Duitsland, brengt je bijvoorbeeld langs 55 ‘belevingsstations’ van dit kunsthistorische tijdperk uit de 17e en 18e eeuw. Voornamelijk bestaande uit kloosters, kerken, kastelen en aristocratische residenties, waarbij de route makkelijk te herkennen is aan de bordjes met daarop een gele putto, een engel kinderfiguur die typerend is voor de barokstijl. De route, die in totaal 860 kilometers telt, is in vier delen gesplitst. Uit de bijna vierhonderd kilometer lange hoofdroute en acht geselecteerde brouwerijen hebben wij onze eigen Bier & Barok-tour gedestilleerd.
De machtige kathedraal is op de foto gezet en de in het café gekochte flesjes Engele bier van de Zwiefalter kloosterbrouwerij zitten veilig in de tas voor de geplande proeverij. De viercilinder wordt weer tot leven gewekt en we vertrekken vol goede moed richting de eerste bochtencombinaties. Links, rechts, links, rechts, zelfs het laatste stukje band wordt benut. Het gaat zo lekker dat we bijna de afslag missen. Op de hobbelige binnenwegen wordt de vering van sportieve naked akelig op de proef gesteld, soms bijna overbelast, beter maar wat rustiger aan doen dus. De volgende stop is bijna aan de beurt, ditmaal natuur in plaats van cultuur: de Federsee bij Bad Burchau is een van de grootste veengebieden in Zuidwest-Duitsland, karakteristiek voor het landschap hier. We stoppen voor een korte wandeling over een natuurpad door het Wackelwald, dat op de rietbodem gegroeid is. Op sommige plekken voelt de ondergrond onder de zware motorlaarzen aan als een zachte vloermat: spring je een paar keer in de lucht, dan trillen de takken en bladeren aan de bomen en begint alles te wiebelen. Een eigenaardige natuurbelevenis.
Vanaf hier is het niet ver naar onze volgende halte. In het in de buurt gelegen Steinhausen vind je misschien wel de mooiste dorpskerk ter wereld. De kleurrijke plafondschilderingen en het rijk versierde altaar van deze barokkerk doen je zowat van je sokken vallen. Halleluja!
Tijd voor een korte pauze. En een biertje. Alcoholvrij uiteraard, want we hebben nog de nodige kilometers voor de boeg. Bad Schussenried voldoet met haar belevenisbrouwerij en abdij zowel aan het bier als barokke element van onze thematour. Bij brouwerij Ott op het terrein is er behalve een eigenzinnig bierpul museum, ook een grote Biergarten met een rijke selectie aan gerechten en dranken. De behoorlijk zwaar op de maag liggende Schwäbische Maultaschen (deeg gevuld met spinazie, spek en gehakt red.) en een alcoholvrije Radler maken de rit over de deels krankzinnig hobbelige binnenwegen er overduidelijk niet veel beter op. In de stralende zonneschijn begint de toer door het lieflijk heuvelachtige rietlandschap met bevers en ooievaars daarentegen wel nu langzaam vorm te krijgen. Nee, voor snelheid hoef je hier niet te komen, voor de natuur en bezienswaardigheden des te meer. De landwegen leiden ons vloeiend heen en weer door de bossen, langs groene weiden en door kleine gehuchten en dorpen. Naast vervelende verkeersstromen herbergen ze meer dan eens ook bijzondere ontdekkingen. Zoals Walderbrau. Een vitrine met de biersoorten en een nette heer (de chef, naar later blijkt) die ons bij aankomst verontschuldigend vertelt dat ze nog geen winkel voor verkoop aan particulieren hebben. Maar we kunnen volgens hem gerust naar het laaddok rijden en naar de brouwmeester vragen, die voor ons wel wat flesjes en een leveringsbewijs wil ophoesten. “Dan kunt u daarna de transactie hier op kantoor afronden”, vertelt hij. Klinkt ingewikkeld, maar het gaat er allemaal uiterst ontspannen aan toe. De sympathieke brouwmeester geeft ons onverwachte klanten naast de flesjes zelfs nog een kleine rondleiding door de brouwerij.
Met de nieuwe aanwinst(en) op zak en nieuwe wetenswaardigheden rond het brouwproces opgeslagen in de bovenkamer, gaan we verder naar het zuiden, waar de berg Höchsten ons staat op te wachten. Met 883 hoogtemeters is dit het hoogste punt in de regio en bij goed weer is een indrukwekkend Bodensee-Alpen panorama gegarandeerd, dus gas erop! Het stijgt en daalt hier flink, met hellingspercentages tot dertig procent, perfect omstandigheden om er met de motor het boomgaardenlandschap te ontdekken. Het uitzicht vanaf de Höchsten, en iets verderop bij de uitkijktoren Gehrenberg, is inderdaad fantastisch. In het zachte avondlicht glinstert het wateroppervlak van de Bodensee, daarachter schitteren in roze, oranje, geel en crème-wit tinten de Allgäu en Zwitserse Alpen. Je zou er haast willen blijven, maar de zon maakt langzamerhand plaats voor de maan en dus is het voor ons de hoogste tijd om een onderkomen voor de nacht te zoeken.
Op weg naar Tettnang prikkelt de onmiskenbare geur van snel groeiende hennepplanten de neus. Tot wel zes meter hoog staan de planten aan beide kanten van de weg, we bevinden ons ook in één van de belangrijkste hopteeltgebieden van Duitsland. Van hieruit gaat dit natuurlijke ingrediënt, onmisbaar voor het maken van bier, de hele wereld over. De Tettnanger hop staat bekend als een van de beste ter wereld. Het eindproduct zien we niet veel later in Brauereigasthof Krone, naast een bordje rosbief, in een rustieke stenen kruik op tafel. Bij het snoepen van de verse schuimkraag wordt de geurbeleving van net, toen we door de hopvelden reden, nog eens haarfijn herbeleefd. De lange dag rijden en stevige maaltijd resulteren uiteindelijk in een vroege en diepe slaap!
Met diepzwarte koffie, roerei en honingbroodjes wordt de nacht uit lijf en leden geschud. Eerste punt op de agenda vandaag is een bezoek aan museum Hopfgut N°20, waar de dienstdoende gids hopbellen onder de neuzen van de bezoekers houdt tijdens zijn enthousiaste en bevlogen lezing over ‘het groene goud’. De veelzijdige aroma’s komen later terug in het brouwsel, van bloemig-kruidig tot exotisch-fruitig. Een 0,75 liter flesje van enkele te proeven bierspecialiteiten ligt qua prijs op het niveau van een fijne rode wijn, maar wordt ook net zo chique geserveerd in bolvormige glazen. De commentaren van enkele fijnproevers liegen er ook niet om: “Ah, passievruchtzuren met een beetje ananaszoet, daarachter vers gemaaid gras en brandneteltinten”. Of: “Gebrande aroma’s van cacao in combinatie met toffee.” En ja, we hebben het hier nog steeds over bier…
Hoog tijd om de Honda weer de sporen te geven, om ons na de biercultuur weer te wijden aan de motorloop van de vier-in-lijn en op weg te gaan naar de volgende barokke plaatsen. Ravensburg, van de puzzels inderdaad, nodigt als ‘stad van torens en poorten’ met een verscheidenheid aan historische bezienswaardigheden uit tot een ontspannen wandeling. De Liebinger brouwerij (topper in de streek) is alleen van buitenaf te bezichtigen, dus kort daarna gaat onze tour verder in noordoostelijke richting. Via Wolfegg en Bad Wurzach gaat het naar het barokke klooster Rot an der Rot. Een fantastische route over fijne en kleine straatjes door dit deel van Württemberg, op de grens met Beieren. De sportieve 1000 kan nu eindelijk een keer zijn spierballen laten zien, met deze rustige wegen als het perfecte toneel.
Na een traditionele Duitse ‘Kaffee und Kuchen’, een verdere rondleiding door het klooster in Ochsenhausen, tussentijdse spurt door vloeiende bochten, zoveelste bierinkoop in de rustieke Ummendorf brouwerij en een korte stop bij de bakker voor de lokale lekkernij ‘Seelen’, zet de Honda aan voor de sprint naar boven richting Bussen, de ‘heilige berg’ van Oberschwaben. Op de 767 meter hoge top staat een kasteelruïne met bedevaartkerk. De Kelten brachten hier vruchtbaarheidsoffers, wat waarschijnlijk de reden is dat tot op de dag van vandaag koppels een pelgrimstocht maken naar deze magische plek, in de hoop dat er met negen maanden een ‘Bussakindle’ zal verschijnen. Andere toeristen lopen via een steil pad naar deze plek vanwege het panoramische uitzicht, bij helder weer kun je zelfs tot aan de Alpen kijken.
Na de wandeling gaat het weer bergafwaarts, richting de Donau om precies te zijn. Op de westelijke oever ligt Zwiefaltendorf met de laatste halte van onze Bier & Barok-tour: Blank’s brouwerij. Het pikante zwartbier past goed bij de stevige maaltijd in de kleine biertuin, waar we eens goed kunnen nadenken over onze favorieten in de twee categorieën van onze tour. Bij barok hebben we een duidelijke winnaar: de dorpskerk in Steinhausen. En bij het bier? Daar moet de proeverij uitsluitsel over geven. Misschien wel met waard Nolde als jurylid, hij is immers de aanjager geweest van dit B&B-avontuur!
