Producttest: 9 vervangingsdempers
Een lichtere en luidere uitlaatdemper construeren is zelfs voor een oppervlakkige huisknutselaar geen probleem. Maar een uitlaatdemper ontwerpen die ook nog wat extra vermogen uit het blok tovert, dat blijkt heel andere koek. Wij onderzochten negen vervangingsdempers voor de Kawasaki Z750 en vergeleken die met de originele demper.Van het bijna oneindig ruime aanbod aan vervangingsdelen voor een motor is de einddemper van de uitlaat nog altijd één van de meest geliefde componenten. Niet zo verwonderlijk, want allereerst is de ombouw een koud kunstje dat in een mum van tijd op een loze zaterdagmiddag voor elkaar is gebokst. Bovendien is er geen dieet zo effectief als de minimaal paar kilo die een vervangingsdemper scheelt. Ook blijkt een vervangingsdemper vaak stukken goedkoper dan een originele, waardoor veel mensen na een schuivertje al snel naar een vervangingsuitlaat grijpen, die het vaak ook optisch beter doet. En als laatste, en zeker niet onbelangrijk punt, ligt de sound van de vervangingsdempers doorgaans wat beter in het gehoor dan het doorgaans nogal bedeesde geluid van de standaardpijp(en).Waarom kiest een fabriek zelf niet voor een wat lichtere en spannendere uitlaat, zal menig motorrijder zich afvragen. Het antwoord daarop is simpel: de Europese regels omtrent de voertuighomologatie (typegoedkeuring) laten de motorfabrikanten eenvoudigweg zeer weinig speelruimte. Dat geldt ook voor onze Kawasaki Z750 testmotor. Bij deze machine houdt een per stappenmotor bediende vlinderklep in de uitlaatdemper het volume van het uitlaatgelaat binnen de wettelijke grenzen. Een technische finesse waarover geen van de vervangingsdempers uit de accessoirehandel beschikt. En dat zie je, of beter gezegd hoor je, terug bij de geluidsmeting. Geen van de vervangingsdempers voldoet namelijk aan de voor de dynamische geluidsproductie wettelijk vastgestelde maximum norm van 80 dB (A).Ondanks dat zijn alle geteste uitlaten wel in het bezit van een E-keur voor de Z750. En geen van die keurmerken is afgegeven door een twijfelachtig instituut uit één of andere exotische bananenrepubliek. Volgens de begeleidende ambtelijke papieren bevinden de keuringsinstituten zich zonder uitzondering in Europese lidstaten, en dan met name in Luxemburg. Wie weet is de lucht daar door de Brusselse bureaucratiesluier wat dikker…________________________________________[KASTEN SO TESTED MOTORRAD]ZO TESTEN WENiet geheel onverwacht vormen de onderdelen ‘prestatie’ en ‘geluid’ een belangrijk onderdeel van deze test. Voor dat eerste werd van de Z750, na eerst een run in standaard trim, het vermogen (naast piekvermogen werd ook de vermogensontplooiing beoordeeld) en koppel gemeten op een vermogensbank met de verschillende einddempers. Voor de geluidsmeting zochten we ons heil op een afgezet circuit, waar de test werd opgedeeld in tweeën: een statische en dynamische geluidsmeting. Voor de dynamische meting moest de Kawa in de tweede en derde versnelling met een constante snelheid van 50 km/uur oprijden naar het meetpunt, alwaar vervolgens volgas werd gegeven. De meting zelf werd zowel van links als rechts gedaan, waarbij de vermelde waarde (in dB (A)) een gemiddelde is van acht testruns minus twee dB (A) tolerantie. Bij overschrijding van de wettelijke waarde – wat hier aan de orde van de dag bleek – volgde puntaftrek. Want alhoewel er in de dagelijkse praktijk geen haan naar zal kraaien, probeerden we Daarnaast is uiteraard ook de afwerking beoordeeld, evenals de montage en pasvorm van de vervangingsdempers. De uitslag en toegekende punten per onderdeel vind je op pagina 71.[UNTERSCHRIFTE KASTEN]De vermogensmeting op de rollenbank geeft uitsluitsel over de prestaties.Aankomen met 50 km/uur en dan het gas vol open: de geluidsmeting.Gereedschap paraat voor het veelvuldige ombouwen van de einddemper.________________________________________[KASTEN EINE KAT…ASTROPHE]CAT…ASTROPHEHet lijkt een zo simpele zaak, je koopt een vervangingsdemper met E-keurmerk en dus zit je gebakken. In Nederland nog wel, maar met de wederom oplaaiende discussie over een APK-keuring voor motoren zou daar, zoals in sommige andere Europese landen reeds het geval is, wel eens verandering in kunnen komen. Het probleem schuilt hem officieel in het volgende: motoren die na 2006 op kenteken zijn gezet moeten voldoen aan de Euro3 norm. Die norm bepaalt onder meer dat motorfietsen voorzien moeten zijn van een katalysator, ook wanneer er een vervangingsdemper is gemonteerd. Zelfs wanneer een demper zonder katalysator toch aan de emissie-eisen zou voldoen, zou deze dus strikt genomen niet gemonteerd mogen worden. De Euro3 norm omvat namelijk een uitgebreide testcyclus die verschillende rijomstandigheden (bijvoorbeeld een koude start, een stadsrit en een rit op een open weg) simuleert. Een uitlaat zonder katalysator kan deze test niet met succes afronden.Bij motoren waarbij de katalysator in de collectorbox onder het motorblok zit, kun je dus wel simpelweg de einddemper vervangen, zonder dat de Euro3-norm in gevaar komt. De katalysator blijft dan immers gewoon op de motor zitten. Maar ga je het volledige uitlaatsysteem, dus met voorbochten en collector, vervangen, dan haal je dus in feite ook de katalysator weg, mits je vervangende uitlaat ook een katvervanger heeft. Nu is dat in Nederland eigenlijk niet aan de orde en geniet je als motorrijder (nog) van de optimale keuzevrijheid, aangezien er geen APK-keuring is waarbij ook de uitlaatgasuitstoot wordt gemeten. Zolang er maar een E-keur op de demper staat, zit je hier goed, katalysator of niet.Dat een defecte katalysator trouwens desastreuze gevolgen kan hebben voor het vermogen, illustreert de ondergaande vermogensuitdraai perfect. Een slechte of defecte katalysator (waarbij de doorstroming beperkt is) zorgt ervoor dat het vermogen helemaal instort, terwijl een goede katalysator juist nauwelijks negatieve invloed op het vermogen heeft. In deze test bleken de uitlaten met het meeste vermogen ook de schoonste![UNTERSCHRIFTE USW]Goede katalysator75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmDefecte katalysator24,8 kW (34 pk) bij 6100 tpm45 Nm bij 3400 tpmDeze meting met een defecte katalysator waarvan de doorstroming beperkt is, laat zien dat er dan maar 34 van de 102 pk overblijven!________________________________________[KASTEN SEITE 109 OBEN]Partykiller: wie de feestvreugde nog een extra boost wil geven is daarmee bij iedere geteste demper, in meer of mindere mate, aan het goede adres. Kwestie van de, doorgaans goed gezekerde, dB-killer verwijderen. Het toegenomen stemvolume blijkt overigens in pk’s niet of nauwelijks meetbaar, maar levert wel veel meer overlast op! Plus de kans dat de politie je van de weg haalt…Lasnaad: soms gaan je nekharen overeind staan door matige lasnaden en slecht schoonmaakwerk na het lassen, waardoor er spikkels zijn blijven zitten. Maar er zijn gelukkig ook echte vakmensen aan het werk, die met hun kunstzinnige lassen een demper net even dat kleine beetje extra cachet geven. Montage op maat: in een ideale wereld is de montagebeugel, zoals hier bij de Leovince, exact gepositioneerd en vast op de demper gelast of geschroefd. Van slecht passende universele beugels met uitgelubberde rubbermanchetten tussen demper en houder zijn we minder gecharmeerd.Hoogwaardige materialen: glanzend RVS, gepolijst aluminium, exclusief titanium en fijngestructureerd carbon strelen de ogen. Een plastic eindkap zoals op deze Devil bevalt ons minder.Cijferwerk: nog geen pepernoot vindt tegenwoordig zonder E-keur zijn weg naar de winkels in Europa. En dat geldt ook voor vervangingsuitlaten. Naast het viercijferige E-nummer geven een 5 of 9 in het cirkeltje uitsluitsel over de manier van uitlaatgasreiniging. Staan er zowel een 5 als 9 (boven) dan is er een externe katvervanger voorhanden (voor als je het hele systeem wilt vervangen), enkel een vijf (midden) geeft aan dat de katalysator in de verbindingspijp is ondergebracht, terwijl er bij een uitlaatsysteem met cijfer negen (onder) helemaal geen katvervanger beschikbaar is.________________________________________[TEXT BEI KASTEN EDWERTUNG]CONCLUSIEEen geslaagd tuningexperiment blijkt in deze test voornamelijk af te hangen van de dikte van de portemonnee. Voor de beide als ‘zeer goed’ bestempelde systemen van Akrapovic en Leovince Factory moeten weliswaar flink wat geld op tafel worden gelegd, maar ze zijn dat geld wel waard. Gebruikte materialen, afwerking, pasvorm en montage, alles klopt gewoon. Bovendien is er een kleine vermogensplus. Dat laatste mist helaas de Hurric, die echter verder een mooi evenwichtig beeld laat zien en bijna op gelijke hoogte blijft met de standaard-Kawa-demper. Bij de overige dempers wisselen het figuurlijke licht en donker elkaar af, waarbvij zowel bij de Gianelli als de Laser het uiterlijk blijkbaar belangrijker was als de vermogensafgifte.________________________________________[KASTEN UNTERSCHIEDLICHE MODELLE]KAWASAKIOrigineelGewicht: 6,0 kgVermogen: 102 pkGeluidsbeeld: grimmigImporteur: Kawasaki Motors Nederland, tel. 023-567 0500, www.kawasaki.nlMateriaal dempermantel: staalPrijs: € 1086,49Gewicht: 6,0 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 93/78 dB (A)Katalysator: jaVarianten: geenVermogensgrafiekVermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmPLUSPast optisch bij de rest van de motor; nauwkeurig en spanningsvrij te monteren; krachtige, typische Kawasaki sound; gelijkmatige vermogensontplooiing; stand en dynamische geluidsontwikkeling binnen wettelijke bepaling.MINZwaar; krasgevoelige oppervlakken.CONCLUSIEWaarom wisselen? De originele uitlaat van de Z750 speelt zich in de kijker met zijn typische Kawasaki-sound en doet het ook prestatietechnisch zeker niet verkeerd. De volumineus ogende mix van staal en RVS is echter wel erg duur en ook bijzonder zwaar.[Logo MotoPlus]-oordeel: goedAKRAPOVICSlip-onGewicht: -53,3%Vermogen: +1,3%Geluidsbeeld: basvolImporteur: GP Products, tel. 0416-660 663, www.gpproducts.nlMateriaal dempermantel: titaniumPrijs: € 654,50Gewicht: tussenpijp 0,5 kg; einddemper 2,3 kg; totaal 2,8 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 91/85 dB (A)Katalysator: jaLand van herkomst: SloveniëE-keur: E1 (Duitsland)Varianten: carbon (€ 654,50 ); titanium mantel met RVS binnenwerk (€ 606,90)Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmAkrapovic76,0 kW (103 pk) bij 10.400 tpm77 Nm bij 8400 tpmPLUSEersteklas afwerking met lasnaden uit het boekje; prima pasvorm en daardoor kinderlijk eenvoudig te monteren, ook door de uitstekende montagehandleiding; lekkere dieprollend basgeluid; nette vermogensontplooiing met homogeen koppelverloop. MINDynamische geluidsmeting boven de wettelijke norm.CONCLUSIEEen lichtgewicht meesterwerkje van titanium. Valt op door het gebruik van edele materialen, een vingerlikkend nette afwerking, typische Akrapovic-sound en een kleine plus qua vermogen. Het imago loopt enkel een heel klein deukje op bij de dynamische geluidsmeting, daarentegen is er wel keurig een katalysator aan boord.[Logo MotoPlus]-oordeel: zeer goed________________________________________ARROWRace-TechGewicht: -53,3%Vermogen: -0,4%Geluidsbeeld: hoog en schelImporteur: DC-Afam, tel. +32 (0)92-437 390, www.dc-afam.beMateriaal dempermantel: aluminium (zwart gecoat)Prijs: € 382,10; tussenpijp € 112,70Gewicht: tussenpijp 0,4 kg; einddemper 2,4 kg; totaal 2,8 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 92/83 dB (A)Katalysator: jaLand van herkomst: ItaliëE-keur: E13 (Luxemburg)Varianten: aluminium € 494,80 (inclusief tussenpijp); titanium € 678,97 (inclusief tussenpijp)Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmArrow74,7 kW (102 pk) bij 10.200 tpm77 Nm bij 8300 tpmPLUSKatalysator aanwezig; licht.MINLosse uitlaatklem met slecht passende rubbermanchet, enkel met moeite en onder spanning te monteren; ruwe lassen zijn deels niet schoongemaakt; (overbodig) montageoog aan de tussenpijp raakt het linksysteem.CONCLUSIEArrows bijdrage aan de old-school look kan niet echt overtuigen wat betreft prestaties, afwerking en montage. Daarentegen wel een beestachtige sound die geluidstechnisch nog enigszins binnen de perken blijft en standaard een katalysator heeft.[Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende________________________________________DEVILMasterGewicht: -43,3%Vermogen: +0,5%Geluidsbeeld: mobiele subwooferImporteur: Rino Trading, tel. +32 (0)15-228 433, www.rinotrading.beMateriaal dempermantel: carbonPrijs: € 567,00Gewicht: tussenpijp 0,7 kg; einddemper 2,7 kg; totaal 3,4 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 92/84 dB (A)Katalysator: neeLand van herkomst: FrankrijkE-keur: E13 (Luxemburg)Varianten: geen Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmDevil75,4 kW (103 pk) bij 10.200 tpm77 Nm bij 8300 tpmPLUSMachtige sound.MINOmslachtige premontage met veel losse onderdelen en schroeven, evenals een slecht passende rubbermanchet voor de montagebeugel; relatief zwaar; RVS oppervlak bij de tussenpijp licht beschadigd; geen katalysator.CONCLUSIEVan het contrast tussen het bijna edele carbon van de buitenmantel in combinatie met een goedkoop plastic eindstuk wordt de neutrale toeschouwer niet vrolijk. De montage kenmerkt zich door veel gefrummel, daarentegen wel een pk-tje extra op de vermogensbank. De sound is bovendien waanzinnig. [Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende ________________________________________HASHIRUSportlineGewicht: -50% Vermogen: -2,0%Geluidsbeeld: schelImporteur: Polo Expressversand, tel. +49 180-522 5785, www.polo-motorrad.beMateriaal dempermantel: RVSPrijs: € 199,00 (exclusief verzendkosten)Gewicht: tussenpijp 0,6 kg; einddemper 2,4 kg; totaal 3,0 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 94/85 dB (A)Katalysator: neeLand van herkomst: ItaliëE-keur: E3 (Italië)Varianten: met zwarte eindkap € 269,00Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmHashiru73,5 kW (100 pk) bij 10.200 tpm76 Nm bij 8300 tpmPLUSNette afwerking; prijs.MINUniversele ophangbeugel met rubbermanchet omslachtig en enkel onder veel spanning te monteren; tussenpijp raakt de voetsteun; dynamische geluidsontwikkeling duidelijk boven de limiet; geen katalysator; duidelijk minder vermogen; deuk in de koppelkromme.CONCLUSIEDe meest gunstig geprijsde uitlaat uit de test laat op het gebied van sound nog een enigszins goede indruk achter, maar komt bij andere disciplines duidelijk tekort. De montage bleek een uitermate langdradige proeve van geduld, zonder dat dit beloond wordt met betere prestaties, integendeel zelfs. [Logo MotoPlus]-oordeel: onvoldoende________________________________________HURRICRac 1Gewicht: -46,7%Vermogen: +1,0%Geluidsbeeld: Rock ‘n RollImporteur: MotoZoom, tel. 0900-294 1199 (€ 0,45 per minuut), www.motozoom.nlMateriaal dempermantel: aluminiumPrijs: € 279,95 (aanbiedingsprijs)Gewicht: tussenpijp 0,6 kg; einddemper 2,6 kg; totaal 3,2 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 95/85 dB (A)Katalysator: neeLand van herkomst: ItaliëE-keur: E3 (Italië)Varianten: carbon € 379,95Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmHurric75,7 kW (103 pk) bij 10.200 tpm78 Nm bij 8300 tpmPLUSNette afwerking; door vaste montagebeugel makkelijk te positioneren en spanningsvrij te monteren; extra koppel in middengebied; krachtige volwassen sound; gunstige prijs.MINGeen katalysator; dynamische geluidsontwikkeling boven wettelijke limiet.CONCLUSIENiet alleen gunstig, maar ook goed. Niet alleen bij de montage slaat de Rac 1 een goed figuur, ook het volle geluid en de betere vermogensontplooiing overtuigen. Enkel puur wettelijk gezien laat de Hurric een veertje door het gemis van een katalysator en zijn ietwat luidruchtige karakter. [Logo MotoPlus]-oordeel: goed________________________________________LASERX-Treme GP-StyleGewicht: -43,3%Vermogen: -4,6%Geluidsbeeld: sonor en volImporteur: Laser Exhaust Technology BV, tel. 0186-646 482, www.laserexhaust.comMateriaal dempermantel: RVSPrijs: € 557,00Gewicht: tussenpijp 1,1 kg; einddemper(s) 2,3 kg; totaal 3,4 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 93/82 dB (A)Katalysator: jaLand van herkomst: NederlandE-keur: E13 (Luxemburg)Varianten: geenVermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmLaser71,6 kW (97 pk) bij 10.100 tpm76 Nm bij 8200 tpmPLUSBijzonder fraaie afwerking; inclusief katalysator; opvallend uiterlijk.MINTussenpijp te kort, slechts kleine overlapping bij de overgang met de voorbochten; vermogen en koppel duidelijk lager dan origineel.CONCLUSIEDe dubbelloops einddemper van het Nederlandse Laser mag het op optisch gebied dan wel goed doen en ook de afwerking is om door een ringetje te halen is, maar hij laat het helaas afweten op de vermogensbank. Ook op het gebied van pasvorm valt er nog winst te behalen.[Logo MotoPlus]-oordeel: onvoldoende________________________________________LEOVINCE [[LOGO MOTOPLUS KOOPTIP]]Factory Evolution IIGewicht: -58,3%Vermogen: +0,8%Geluidsbeeld: heesImporteur: Roger Erzeel, tel. +32 (0)25-695 805, www.leovince.comMateriaal dempermantel: carbonPrijs: € 589,05Gewicht: tussenpijp 0,7 kg; einddemper 1,8 kg; totaal 2,5 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 93/84 dB (A)Katalysator: jaLand van herkomst: ItaliëE-keur: E13 (Luxemburg)Varianten: titanium € 589,05Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmLeovince75,6 kW (103 pk) bij 10.200 tpm78 Nm bij 8300 tpmPLUSGeslaagde afwerking; makkelijk en spanningsvrij te monteren; mooie vermogens- en koppelafgifte met duidelijk meer koppel in middengebied; inclusief katalysator; prachtig geluidsbeeld met lekkere hese bas.MINKrasgevoelige carbon oppervlakken.CONCLUSIEDe net afgewerkte korte uitlaatdemper maakt niet alleen indruk met zijn lichte gewicht en enerverende geluid, ook op de vermogensbank doet de Factory Evolution II van zich spreken met een plus aan koppel in het middengebied en een marginaal hoger topvermogen. Een mooi evenwichtig optreden voor een aantrekkelijke prijs.[Logo MotoPlus]-oordeel: zeer goed________________________________________LEOVINCEGP Pro Evolution IIGewicht: -61,7%Vermogen: +0,7%Geluidsbeeld: krachtig en volImporteur: Roger Erzeel, tel. +32 (0)25-695 805, www.leovince.comMateriaal dempermantel: RVSPrijs: € 474,85Gewicht: tussenpijp 0,4 kg; einddemper 1,9 kg; totaal 2,3 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 97/88 dB (A)Katalysator: neeLand van herkomst: ItaliëE-keur: E9 (Spanje)Varianten: met katalysator € 652,12Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmLeovince75,5 kW (103 pk) bij 10.300 tpm77 Nm bij 8300 tpmPLUSExtreem mooie afwerking met prachtig bewerkte oppervlakken; door goede pasvorm makkelijk en spanningsvrij te monteren; onovertroffen geluidsbeleving.MINWeinig spectaculair vermogensverloop; geen katalysator; dynamische geluidsontwikkeling ver over de wettelijke limiet.CONCLUSIEHet beestachtig lekkere geluid van de GP Pro Evolution II zorgt voor zowel hartkloppingen als kippenvel, het maakt een ritje op de Z750 tot een onvergetelijk stukje rijdende rock ’n roll. Keerzijde van het verhaal: de politie hoort je van verre al aankomen. [Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende________________________________________SHARKFactoryGewicht: -61,7%Vermogen: -0,5%Geluidsbeeld: vol en machtigImporteur: MotoZoom, tel. 0900-294 1199 (€ 0,45 per minuut), www.motozoom.nlMateriaal dempermantel: carbonPrijs: € 549,95Gewicht: 2,3 kgGeluidsontwikkeling stand / dynamisch: 98/87 dB (A)Katalysator: jaLand van herkomst: ItaliëE-keur: E3 (Italië)Varianten: geenVermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmOrigineel75,0 kW (102 pk) bij 10.300 tpm78 Nm bij 8200 tpmShark74,6 kW (10101 pk) bij 10.300 tpm76 Nm bij 8400 tpmPLUSNette afwerking met fraaie bewerkte oppervlakken; door nauwkeurig richten snel en spanningsvrij te monteren; inclusief katalysator; bijzonder licht.MINDynamische geluidsontwikkeling ver boven de wettelijke limiet.CONCLUSIEHet extreem ranke pijpje van het Italiaanse Shark schittert door zijn prima afwerking, teleurstellend daarentegen is de kleine dip in het koppel evenals een tikkie minder vermogen. In ruil daarvoor echter wel een machtig geluid, dat overigens een broertje dood heeft aan de wettelijke richtlijnen.[Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende