Occasion – Yamaha MT-09
De Yamaha MT-09 was niet de eerste MT uit de Japanse stal, wel de eerste echt succesvolle. Met de destijds hagelnieuwe driecilinder keerde Yamaha zich tot de ‘dark side of Japan’ en dat bleek een schot in de roos. Ook tweedehands is de ravissante naked nog altijd enorm populair!
Marketing kan mooi zijn, kan bijzondere en opvallende werelden creëren. Yamaha weet dat als geen ander, zo bleek tijdens de presentatie van de oer MT-09. Brandende vaten in sjofele, uit de kluiten gewassen pakhuizen, in het zwart geklede rijders jongens die het verzamelde journaille trakteren op wheelies en stoppies in het zadel van een hagelnieuwe motorfiets met in het vooronder een brullende driecilinder. De opwinding onder alle aanwezigen was bijna tastbaar. En waarom? Vanwege A) het snerpende gebrul van de motoren, want in 2014, toen de MT-09 zo progressief en opzwepend werd gepresenteerd aan de Kroatische kust, was het driecilindergeluid alleen voorbehouden aan sommige Britse motoren. B) vanwege het feit dat je de volgende dag al op deze tweewielige demon mocht rijden en C) omdat niemand zo’n over-de-top productie had verwacht van een nogal conservatief merk als Yamaha. Nooit!
De volgende dag echter was het gewoon weer business as usual. Dark side van wat? Er moet wel gewoon een motor getest worden. In die echte wereld ging de aandacht meteen uit naar de eigenzinnige MT-09, en direct na het ontwaken van de driecilinder ontstond er een vonk die een vuur ontstak. Een krachtig vuur, dat vandaag de dag nog steeds brandt. In de basis was en is de MT-09 helemaal geen demon, maar gewoon een lichtvoetige naked bike die in de smaak valt met zijn opvallende, gedurfde ontwerp, het geweldige blok en prima rijeigenschappen. De eerste generatie, intern ook wel bekend als de RN29, bracht een tot dan toe ongekende joie-de-vivre in Yamaha’s tweewielerportfolio. Waar de MT-voorgangers ofwel karaktervol, maar zwaar en duur (MT-01), of wat basaal en een beetje saai (de eerste MT-03) waren, zorgde de MT-09 voor vuurwerk in de synapsen van motorrijders. Het is geen toeval dat de CP3 nu dienst doet in een groot aantal modellen, waarmee iedere vorm van motorrijden bijna wordt bediend: neoklassiek, toeren, retro-sportief en gewoon sportief.
Wie lid wil worden van de driecilinder ‘Master of Torque’-familie (want daar staat MT voor), moet minimaal een duizend of vijf klaar hebben liggen om een goed onderhouden model van de eerste generatie te kopen. Hoewel de RN29 in veel opzichten indrukwekkend is, zijn de eerste modellen niet helemaal gevrijwaard van kleine eigenaardigheden en/of gebreken. Geen halszaken, maar toch moet iedereen voor zichzelf uitmaken of hij/zij hiermee kan en wil leven. Bijvoorbeeld met de nogal harde gasrespons, die met name in de scherpste A-modus de rijlijn wil bederven. Dit kan kun je echter grotendeels omzeilen door over te schakelen naar de mildere B-mapping. Hoewel ook deze modus niet perfect is, mist het de onstuimigheid van A.
Zelfs in die tammere B-modus accelereert de driecilindermotor nog bijzonder voortvarend vanuit stilstand. Indien gewenst zelfs met zo’n enthousiasme dat het voorwiel al na een paar meter boven het wegdek zweeft. Daarbij blijft het blok dan hard sleuren en wel in die mate dat je al snel naar de tweede versnelling opschakelt om een ongewilde achterwaartse salto te voorkomen. En vervolgens begint het spel opnieuw. De driecilinder kan echter ook heel schakellui worden gereden, want al vanaf 50 km/uur is, ongeacht de gekozen versnelling, altijd voldoende trekkracht beschikbaar, zelfs in de zes.
Ander punt van aandacht is de tamelijk zachte basisafstelling van het rijwielgedeelte, dat weliswaar in een behoorlijke mate aan rijcomfort voorziet, maar de neutraliteit onder hellingshoek niet ten goede komt. Verder is de zithouding ook relatief passief: de voetsteunen zitten laat, het stuur juist weer hoog, terwijl de tank aan de korte kant is. Hierdoor zit je meer in dan op de motor. Een moderne, sportieve en actieve zithouding vind je pas op het actuele 2024-model.
Yamaha’s MT-modellen zijn qua design altijd bijzonder eigenzinnig geweest en de 09 vormt daarop zeker geen uitzondering. De ranke derrière was in 2014 helemaal in de mode, maar dat ging dan wel gepaard met ergernis tijdens regenritjes. De 180 achterband werpt namelijk nogal wat vuil en water op de rug van de rijder. En verder? Goede, fadingvrije remmen, een hoogwaardige afwerking en zeker die afwijkende, unieke lijnen maken hem vandaag de dag nog steeds gewild. Hoewel eerlijkheidshalve de originele MT-09 er vandaag de dag niet meer zo modern uitziet als bij de lancering in 2014. In 2016 werd het blokkarakter aangepast na aanhoudende kritiek op de harde gasreactie. De driecilinder hangt sindsdien wat zuiverder en beter controleerbaar aan het gas. Bovendien houdt de 09 nu de gekozen modus vast bij het uit- en weer inschakelen van het contact, wat voorheen niet het geval was. En last-but-not-least kreeg de MT-09 een tweevoudige tractiecontrole, die ook kan worden uitgeschakeld. Hoewel dit niet strikt noodzakelijk was gezien het goed controleerbare vermogen, is het wel degelijk een waarde- en zinvolle opwaardering.
Slechts één jaar later, in 2017, vond de eerste echt grote modelwijziging plaats en werd de RN29 omgedoopt tot RN43. De MT-09 verscheen ten tonele met een flink agressiever ontwerp, zonder ook maar iets van zijn kwaliteiten te verliezen. De driecilindermotor, nu Euro4-gehomologeerd, behield zijn karakter, net als zijn topvermogen en maximum koppel. De driecilinder werd ook getrakteerd op een bekrachtigde anti-hop koppeling (remkoppelbegrenzer), aangepaste distributiekettingspanner en wat kleine detailupdates. Elektronisch werd MT-09 de moderne tijd ingeloodst met een quickshifter, ledverlichting, een nieuw dashboard en standaard ABS. Verder werd ook de zitpositie aangepakt en besteedde Yamaha veel aandacht aan het rijwielgedeelte. De algemene set-up werd een stuk straffer en ook kreeg de 09 een asymmetrische, volledig instelbare voorvork met in- en uitgaande demping gescheiden per vorkpoot. De achterkant werd visueel een stuk korter (29 millimeter), met name dankzij de nu zijdelings geplaatste kentekenplaathouder.
De opfriskuur deden de verkoopcijfers enorm goed. Ondanks de additionele modellen Street Rally en Sport Tracker zakten de verkopen in 2016 wat in, maar de komst van het nieuwe 2017-model (de Rally en Tracker waren toen al van het toneel verdwenen) zorgde weer voor een enorme boost. Die lijn werd in 2018 doorgezet, ook dankzij de komst van de SP-versie met onder meer een volledig instelbare Öhlins schokdemper. Eigenlijk is de RN43 het tot het eind van zijn leven, in 2021 werd ‘ie afgelost door de RN69, enorm geliefd geweest onder het koperspubliek. Er is dus keuze genoeg, maar welke van de modellen past dan het best bij je?
Qua blok ontlopen de RN29 en RN43 elkaar niet heel veel, waarbij de RN43 natuurlijk profiteert van de herziene elektronica. Wie op zoek is naar een geweldige metgezel voor alledag en toerritjes, kan met een gerust hart voor de oudere RN29 gaan. Mag het allemaal wel iets sportiever, dan ben je met de RN43 beter af, al is deze dan wel een duidelijk grotere aderlating voor de spaarpot. Een goed onderhouden RN43 vinden voor minder dan zevenduizend euro is een hele opgave. Maar hé, plezier kost geld, toch? De minder populaire Sport Tracker en Street Rally worden ook beduidend minder vaak aangeboden, maar zijn wellicht juist daarom een interessante keuze. Waar het daar misschien nog mogelijk is om er eentje te vinden voor een leuke prijs, is dat zeker niet het geval voor een SP. Verkopers hiervan vragen vaak behoorlijk ambitieuze prijzen. Of die centen gerechtvaardigd zijn? Het is maar wat de gek er voor geeft natuurlijk, dat je als koper wordt overladen met karakter, staat echter buiten kijf!
