IJsspeedway op natuurijs
Dient er zich een langere periode van vorst aan, dan gaat het hart van de gemiddelde Nederlander sneller kloppen. We willen het ijs op en dus gaan de schaatsen uit het vet, stoppen de gemalen en slaan speedwayers spijkers door de banden. Voor licentiehouders van MON en KNMV organiseerde de stichting SNEL dit jaar het NK Speedway op natuurijs, een wedstrijd die over vier ronden zou gaan. Het werden er uiteindelijk twee, maar het spektakel was er niet minder om. De eerste letters van Stadskanaal, Noordwolde, Eext en Lutjegast vormen samen SNEL. Het waren dan ook motorclubs en ijsbanen uit deze gemeenten die in februari het Nederlands Kampioenschap IJsspeedway 2012 organiseerden. Op papier een eenvoudige beslissing, maar in de praktijk bracht het het nodige werk met zich mee. Binnen een week moesten de ijsbanen namelijk worden getransformeerd tot speedwaypiste, waarvoor uiteindelijk zelfs nog extra hulp van vrijwilligers moest worden ingeroepen. Helaas lukte het uiteindelijk alleen om in Eext en Stadskanaal daadwerkelijk van start te gaan. In Lutjegast voldeed de ijsvloer weliswaar aan de minmaal gestelde dikte van 20 centimeter, maar bleek het ijs te zacht. Gevolg waren grote brokken opspattend ijs die door de vlijmscherpe spijkerbanden in de rondte werden geslingerd. Ook de wedstrijd in Noordwolde, die een week na Eext en Stadskanaal gepland stond, verviel. Hier was de intredende dooi de spelbreker. Zelfs de wedstrijd in Stadskanaal was op zondag 13 februari door de oplopende temperatuur kantje boord. EEXT, VRIJDAGSAVONDS 10 FEBRUARI 2012 Het tussentijds aanbrengen van extra strobalen voor de beveiliging, haperende veegmachines tijdens het baanonderhoud en een even saaie als ridicule vertoning met scootmobielen op het ijs: in Eext ging het niet vlot van start. Het lange oponthoud deed het publiek in de vrieskou vooral richting de verwarmde feesttent trekken. En dat terwijl Eext in tegenstelling tot Stadskanaal wel entree beurde. Toch verdienen de Historische Motor Vereniging Eext en ijsvereniging ook een pluim voor de aanleg van de mooie baan in zo’n kort tijdsbestek, zeker omdat het ook nog de eerste keer was voor beide partijen. Die inzet werd op vrijdagavond 10 februari vanaf 19.00 uur beloond met tweeduizend toeschouwers. Zij waren ook meteen getuige spanning en sensatie in de klassen ijsspeedway, ijsshortrack en ijsrace. De actie begon al met titelkandidaat Mark Stiekema die tijdens de training met zijn Special een flink stuk door de afzetting schoof. Zijn tweede heat verliep al niet veel beter, in een rechtstreeks duel met Jeffrey Woortman overspeelt Stiekema zijn hand, na een overcorrectie bij het uitkomen van de bocht crasht de ijsracer in de afzetting. Een kromme voorvork en enkele hechtingen in het gezicht zorgen voor een vroege uitschakeling van Stiekema, die de rest van het NK noodgedwongen moet uitzitten. Vervolgens domineerden de broers Woortman de speedwayklasse, waarbij Jeffrey zich uiteindelijk de sterkste toonde. Opvallend bij de ijsracers was het team van Henk Jager met rijders Dennis Smit en Hendrik Hamstra. Het was in eerste instantie zelfs de bedoeling dat Henk Jager zelf een comeback zou maken. “Jarenlang ben ik actief geweest in deze sport, waarbij m’n vader mij altijd terzijde stond als monteur. Toen hij zeven jaar geleden echter overleed, ben ik gestopt en heb sindsdien niet meer gereden. Tijdens trainingen op het Rono meer heb ik het weer eens geprobeerd en ik ging direct weer als vergif.” Helaas kwam Jager met zijn linkerknie hard in aanraking met het ijs, waarbij hij de beschermingskap verloor. “Daarna raakte mijn knie nog een keer het ijs en daarbij raakte mijn knieschijf beschadigd. Erg jammer, want ik zag het weer helemaal zitten op de motor.” Zijn pupillen Hendrik Hamstra (26) en Dennis Smit (18) trainden een week lang mee op het meer. Hamstra is een bekende in de Specialklasse van de grasbaansport, begon op zijn vijfde met motorcross en reed op zijn elfde zijn eerste grasbaanwedstrijd. “Op het ijs rijden wilde ik beslist eens een keer meemaken, en dan het liefst op een echte ijsracer.” In tegenstelling tot Hendrik Hamstra is Dennis Smit een onbekende in de motorsport. “Ik reed tien jaar geleden in de 50 cc, maar ben op aanraden van mijn ouders na een ongeluk gestopt. Die drang om te rijden is er echter nog altijd, toen ik de kans kreeg om via Henk Jager op een ijsracer te stappen, kon ik dze simpelweg niet laten schieten.” Het evenement in Eext stond voor beide heren dan ook nog voornamelijk in het teken van leren en ervaring opdoen. In Stadskanaal wierp het duo echter alle schroom van zich af en sloegen toe. STADSKANAAL, ZONDAGMIDDAG 12 FEBRUARI Met zaterdag als rustdag was het zondag om 13.00 uur weer raak in Stadskanaal. Motorclub MAC en ijsvereniging Eendracht hadden daar in 2010 voor het eerst een ijsspeedwaywedstrijd georganiseerd. Om de boel in het open veld langs het spoorlijntje van STAR niet hermetisch te hoeven afsluiten, besloot de organisatie geen entree te heffen. En dat bleek een positieve stimulans voor het publiek, dat in groten getale kwam opdagen. De baan was iets korter dan Eext, maar lag er net zo fraai bij en ook wat extra faciliteiten betreft had de organisatie haar werk uitstekend gedaan. Veel deelnemers hadden op zaterdag nog behoorlijk staan sleutelen. Zo voorzag Maurin Vochteloo zijn speedwaymotor van langere spikes in de achterband voor nog meer grip. Die extra moeite werd beloond met een fraaie tweede plaats, precies tussen de gebroeders Woortman in. Toch was het Henry van der Steen die in de Speedwayklasse de meeste aanspraak op de dagzege maakte. Hij won al zijn heats, maar overschreed in de finale de binnenlijn in de eerste bocht met diskwalificatie als gevolg. In de goed bezette ijsshorttrack klasse kozen verschillende rijders, waaronder Oege de Jong, door de kortere baanlengte voor een extra korte gearing. “Met een langere gearing dribbelt de motor lastig door de bocht”, legt De Jong uit. “Nu komt de motor in de toerenbegrenzing op de bocht af en remt meteen wanneer ik instuur.” De machines van Hendrik Hamstra en Dennis Smit, uitkomend in de IJsrace-klasse, staan echter aan de start met dezelfde gearing als in Eext. Henk Jager: ”Beide rijders hebben nog weinig ervaring. De motor is met een zwaardere gearing minder nerveus en dus makkelijker te controleren.” Toch kon ook de lange overbrenging niet voorkomen dat Dennis Smit bij een start ongewild een enorme wheelie trok die hem bijna achterover deed slaan. Net voor de eerste bocht kwam het voorwiel weer op het ijs. Een kromme rechtervoetsteun was de stille getuige van de harde aanraking met de baanafzetting. Een gewaarschuwd mens telde in deze niet voor twee, Smit wist het gashendel goed te vinden en schreef de wedstrijdserie overtuigend op zijn naam, voor Hendrik Hamstra. Waarbij wel opgemerkt moet worden dat titelfavorieten Gerrit Schukken en Simon Reitsma in Stadskanaal verstek moesten laten gaan wegens een Golden Spike wedstrijd in Oostenrijk. Opvallend in Stadskanaal was de vlotte afwerking van het evenement. Binnen vier uur was het hele programma afgerond. Harry Vos van de KNMV sectie Baansport: “Dat is ook wat we voor ogen hadden. Het moet voor het publiek een levendig evenement zijn, zonder al te lange tussenposen.” Eext en Stadskanaal hebben laten zien wat er in korte tijd en met vereende kracht allemaal mogelijk is. De organisatie van het NK Speedway op natuurijs lijkt in ieder geval een betere impuls voor deze tak van sport dan een duur trainingskamp in Zweden. Het weer blijft uiteraard altijd de onzekere factor, sterk natuurijs, zeker voor een langere periode, is niet iedere winter voor ons weggelegd. Wil je consequent ieder jaar een NK IJsspeedway organiseren, dan zul je je heil moeten zoeken tot kunstijsbanen, maar met uitzondering van Assen zien die de vretende spijkerbanden liever gaan dan komen. Het was dus een uniek evenement, dat maar weer eens aangaf hoe moeilijk het door de grillen van moeder natuur is om iets dergelijks te organiseren. Lutjegast en Noordwolde zagen hun wedstrijden letterlijk in het water vallen, Stadskanaal kroop door het oog van de naald. “Acht uur later en Stadskanaal zou door de intredende dooi ook niet doorgegaan zijn”, aldus baansportofficial Harry Vos. ________________________________________ UITSLAGEN Eext Stadskanaal IJsbromfiets 1. Jimmy Tuinstra 15 15 2. Jeffrey Zoontjes 12 10 3. Mika Meijer x 12 IJsrace 1. Dennis Smit 7 15 2. Hendrik Hamstra 9 12 3. Johan Schaap 8 10 IJsspeedway 1. Jeffrey Woortman 15 15 2. Raymond Woortman 12 10 3. Maurin Vochteloo 10 12 IJsshorttrack 1. Rindert Boonstra 15 10 2. Jan Kooistra 12 12 3. Rits van de Velde 9 15
