IJsrace Assen

Amper twee minuten duurde de WK ijsrace in Assen voor Rene Stellingwerf. In de tweede heat tikte Gunther Bauer de Fries uit Tzummarum uit balans en die schoof keihard de afzetting in. De motor kwam achter hem aan en trof de helm van Stellingwerf, met een hersenschudding en een beenwond tot gevolg. Met deze crash zit het ijsrace-seizoen er op voor Stellingwerf, die ook in Assen de Russen zag domineren: Daniil Ivanov won en is hard op weg naar de wereldtitel.

In zijn tiende WK-seizoen is Rene Stellingwerf goed gestemd. Hij is de enige ijsspeedwaycoureur uit Nederland met een vaste plek in het WK en de twaalfde en negende plaats in het Russische Krasnogorsk duiden erop dat hij mee kan in de halve finale, achter de Russische top. Stellingwerf: “Ik was in Krasnogorsk dicht bij een plek in de halve finale. Een meter scheelde het op de finish. Zo goed scoorde ik nog niet eerder in het WK; ik kon zelfs Koltakov twee en een halve ronde achter me houden. En dat is toch een goede Rus.”
Die Russen blijven inderdaad de dienst uitmaken in deze sport uitmaken. De top drie van vorig seizoen luistert naar namen als Ivanov, Khometschevich en Koltakov. Die toppers leiden in eigen land een bestaan als fullprof met uitstekende trainingsfaciliteiten en begeleiding. Dat vormt een schril contrast met Rene Stellingwerf, die op wat sponsoring na alles uit eigen zak betaalt. Hij kampt naast hoge reiskosten ook nog met een zachte winter, waardoor de voorbereiding dit jaar erg summier was. Slechts een enkele Challenge-wedstrijd en twee keer een dag trainen op een meer in Zweden is alles wat Stellingwerf voor zijn eerste WK-race in Krasnogorsk trainde. “Behalve Weissenbach is de hele kwalificatiereeks van de Challenge afgelast door de hoge temperatuur. Niet goed voor onze sport. Organisatoren hebben het toch al moeilijk en nieuwkomers kunnen zich zo ook nergens laten zien, laat staan zich kwalificeren voor het WK.” Omdat de KNMV afzag van deelname aan de landenwedstrijd in Togliatti, viel ook die mogelijkheid om te rijden af. “Helaas. Samen met Holstein en Reitsma hadden we goed voor de dag kunnen komen. Het zijn ook mooie wedstrijden en goed voor extra ervaring tegen de toprijders. Ik kan elke extra meter op de motor goed gebruiken, bijvoorbeeld om de vering nog beter af te stellen. Want hoe sneller je gaat, hoe meer het op de details aan komt. Het zijn dit seizoen vooral de banden waarin de ontwikkeling zit. We zijn allemaal op zoek naar de beste grip door de hoek van de spikes en de reacties van het rubber daarop. Mijn motorblok was vorig jaar al snel en is dit jaar nog beter. Grasbaanracer William Mathijssen is mijn zwager (Stellingwerf is getrouwd met grasbaan-bakkeniste Nathalie Matthijssen, red) en ook mijn tuner.”
Na Krasnogorsk volgde de WK-race in Blagoveshchensk. Nooit van gehoord? Dat kan kloppen: vanuit de hotelkamer in Blagoveshchensk kijk je over de rivier Zeja uit op China! Het ijsstadion heeft voor het eerst in haar bestaan een WK-wedstrijd en biedt de rijders met – 42° C een knetterharde ijsvloer. Om er te komen moesten de deelnemers zich melden in Moskou, om vandaar uit per vliegtuig (met alle kratten met motorfietsen, onderdelen en gereedschap) 8.000 kilometer oostwaarts te vliegen! Onder hen was ook Rene Stellingwerf. De piste in Blagoveshchensk kent krappere bochten dan Krasnogorsk en de geavanceerde vlotterloze carburateur, een hot item gezien de extreme hellingshoeken van de motoren, blijkt niet goed te werken in deze kou, zodat die moet plaatsmaken voor de conventionele Dell’Orto.
De spikes slaan grote brokken uit het knetterharde ijs en naarmate de wedstrijden vorderen maken de motoren steeds hardere klappen. Ivanov wint ook hier en heeft zich inmiddels comfortabel aan de leiding van het WK genesteld. Rene Stellingwerf rijdt een prima eerste dag en wordt met 6 punten tiende. Maar de tweede dag valt hij en scoort hij slechts een vijftiende plaats. Met een dikke elleboog begint hij aan de terugreis van tienduizend kilometer naar Tzummarum! De wedstrijd in Blagoveshchensk werd overigens bezocht door een Chinese delegatie: er blijkt zelfs interesse voor een wedstrijd op Chinees ijs…

De thuiswedstrijd in Assen duurt voor Stellingwerf amper twee minuten, nadat hij wordt aangetikt door Gunther Bauer en keihard in de afzetting terecht komt en geblesseerd raakt. Daarmee is ook de deelname aan de twee laatste wedstrijden van het seizoen, komende weken in Berlijn in Inzell uitgesloten en eindigt het toch al zo korte seizoen voortijdig. Een andere Fries, Dirk Werkman, mag nu als reserverijder de honneurs voor Stellingwerf waarnemen tijdens de Asser ijsrace. En dat doet hij met verve. Al op vrijdagavond had hij met een derde plaats in de wedstrijd om de Roelof Thijs Bokaal laten zien over talent te beschikken. En ook tussen de WK-mannen blijft Werkman niet alleen keurig overeind, maar maakte hij op beide dagen grote indruk. Zo strandde hij in zijn laatste voorheat op zondag op slechts een enkel puntje voor de kwalificatie van de halve finale. Terwijl hij nog nauwelijks over wedstrijdervaring beschikt. Werkman: ”Het tactische inzicht, het motorgevoel, het ritme van de korte heats en de starts, dat ben ik wel gewend door mijn grasbaan. Maar het rijden op een ijsspeedwaymotor is wel compleet anders.”
Werkman kwam in 2012 in aanraking met de ijsrace via een opstapdag van de Motorclub Assen. In 2013 bezocht hij voor het eerst een trainingskamp: een week met veertien deelnemers uit onder meer Duitsland, Oostenrijk en Tjechie. “Toen ging het de eerste twee dagen niet eens zo goed. Maar de laatste dag wel, toen werden er wedstrijden gehouden en door het competitie-element schakelde ik een tandje bij.” Johnny Tuinstra, als ex-coureur één van de begeleiders, zag het talent en stelde vanaf dat moment zijn ervaring en zijn motorfiets aan Werkman ter beschikking. Werkman: ”Sindsdien groei ik per heat. Johnny geeft door zijn ervaring goede tips en ik ontdekte dat de motor makkelijker rijdt als je sneller gaat.”
Op het Asser ijs oogde de rijstijl van Werkman verrassend soepel en solide. “Het liefst rij ik ruime buitenbochten. Ik neem risico alleen als het moet, zoals tijdens de Roelof Thijs Bokaal in twee knock-out heats. Toen moest ik er in de laatste bocht gewoon langs. Een keer buitenom en een keer binnendoor.“ Het wachten op het goede moment heeft hij geleerd in de Shorttrack-klasse ST1 van de grasbaan, daarin eindigde hij in 2012 als tweede in het kampioenschap, maar in 2013 miste hij door een sleutelbeenbreuk twee wedstrijden. “Daarom wil ik in 2014 op het gras voor de titel gaan. Dat is op dit moment nog belangrijker dan ijsspeedway. De uitnodiging van een enthousiaste organisator om tijdens de internationale ijsspeedway in Berlijn aan de start te komen, heb ik dan ook van de hand gewezen, want ik heb vanaf nu alle tijd nodig om me op de grasbaan voor te bereiden.”
Zo’n keuze hoeven de ijsrace-toppers uit Rusland niet mee te maken. Zowel op zaterdagavond als op zondagmiddag eindigden Ivanov, Koltakov, Kononov en Khomitsevitsj in deze volgorde de finale. Dit is ook de tussenstand om de wereldtitel, met nog één wedstrijd – in Inzell – te gaan.

IJS
o bevroren water ; bep. lekkernij ; zich op glad ijs wagen, iets gevaarlijks doen.
Rijden op natuurijs of op kunstijs zoals in Assen verschilt enorm. Natuurijs heeft een homogene laag met constante hardheid. Ook als de spikes er een laag afschrapen blijft die hardheid hetzelfde. Wel kan de hardheid door de buitentemperaturen sterk verschillen. Hoe kouder des te harder het ijs en uit hard ijs breken vaak grote brokken, zodat een hobbelige piste ontstaat. Kunstijsbanen kennen een harde bovenlaag op zachtere onderlagen. Om bij warm weer zoals in Assen het kunstijs aan te vullen moeten de vriezers hard werken. Door de opbouw van lagen verschilt de hardheid van het kunstijs per heat; dat maakt de afstelling van vering, bandenspanning en zelfs gearing tot een delicate kwestie.

TIBO EN JAWA
Door de reglementen, die onder andere eencilinder tweekleppers voorschrijven, veranderd de techniek van de ijsspeedwaymotoren niet veel. Speciale baansporttuners leven zich nog steeds in hoofdzaak uit op Jawa-blokken, al doet ook GM nu pogingen om een plek te veroveren. Voorlopig valt  dat nog niet mee voor de motorenfabriek die juist in de andere baansporten uitblinkt met zijn vierklepskoppen.
Opvallend is dat de top drie in het WK gebruik maakt van Tibo-frames, ontwikkeld door de vorig jaar overleden Tjitte Bootsma. Voormalig ijsspeedwayer Antonin Klatovsky maakt al enkele jaren een kopie van dit frame en de belangrijkste afnemer van die Klabo-frames is de Jawa-fabriek die ze gebruikt voor hun ijsspeedway-motoren.