Fabrieksbezoek Akrapovic
Dertig jaar Akrapovič? Stap achterop, we gaan ze feliciteren! Wat hier volgt is het verhaal van een achternaam die zijn stempel op de racewereld heeft gedrukt. En die het racen heeft gevormd.
“Jorge Lorenzo is één van de beste testrijders. Heel precies, ongelooflijk goed”, zegt Igor Akrapovič. Hij zwaait zijn sjaal om zijn nek, pauzeert even en wijst naar een van de motorfietsen om hem heen. Lorenzo’s Yamaha, waarmee hij in 2012 de eerste MotoGP-titel voor Akrapovič won, staat glimmend te pronken. Er omheen staan andere mijlpalen uit de racegeschiedenis van verschillende fabrikanten; van Superbikes tot Supercross naar de Dakar Rally. De raceafdeling en andere werkplekken bevinden zich direct onder de motoren. Alojz Slavko Trstenjak, hoofd van de afdeling race-onderzoek en -ontwikkeling en Igor Akrapovič hebben waarschijnlijk het beste uitzicht van het hele bedrijf.
We ontmoeten ze voor een interview en vinden het moeilijk om onderwerpen buiten de motorsport te vinden. Het zit hier in de lucht. En het hangt aan de muur. “Dit ben ik met mijn vrouw en mijn 250 cc Yamaha. Dat is bij de Joegoslavische Grandprix van 1979 in Grobnik. Op dat moment reed ik met Valentino’s vader Graziano Rossi,” zegt Igor. Zijn ogen lichten op en hij glimlacht nostalgisch: “Dat waren gekke tijden.” En het zijn de begintijden dat Akrapovič van een achternaam langzaam in een bedrijfsnaam transformeert. Igor begint met het afstellen van zijn eigen motorfiets, vervolgens ook voor racevrienden en hij ontdekt uiteindelijk het potentieel van uitlaatsystemen voordat hij in 1991 zelfstandig wordt. Het huidige logo verwijst nog altijd naar de eerste bedrijfsnaam “Scorpion”, waaronder Igor aanvankelijk zijn producten op de markt brengt.
Joegoslavië viel in die jaren uit elkaar. Stalen buizen die al moeilijk te krijgen zijn, maken plaats voor lichtere, maar zowaar nog lastiger te kopen titanium buizen. In 1999 besluit Igor een machine te bestellen die banen titanium snijdt, buigt en tot buizen last. Het is een zeer riskante en dure investering omdat de machine eigenlijk niet is ontworpen voor titanium. “Als je altijd wacht tot iets honderd procent veilig is ben je gewoon te laat,” zegt Igor. Hij had gelijk. De machine draait nog steeds, maar nu in de 20.000 vierkante meter grote tweede productielocatie. Die ligt op ongeveer een uur rijden van het hoofdkantoor van de onderneming in het Sloveense stadje Ivančna Gorica.
In dertig jaar uitgroeien tot een bedrijf met meer dan 1.500 werknemers, hoe slaagt een klein bedrijf erin om zo snel de markt voor vervangingsdempers te domineren? Hoe lukte het de ooit onbekende coureur om zijn naam vandaag de dag op zoveel motoren en tegenwoordig ook auto’s te hebben staan?
Succes komt door succes – in de motorsport in dit geval. Het begint in 1995. In Hockenheim om precies te zijn: Jochen Schmid krijgt een gaststart in het WK Superbike. Zijn Kawasaki Deutschland-team monteert een Akrapovič-uitlaat op zijn ZXR750. Dan volgt een grote verrassing: de motor is sneller dan alle fabrieks-Kawa’s. Niet veel later klopt Kawasaki op Igor’s deur. Vier jaar later rijden alle Japanse fabrikanten in het WSBK met Akrapovič.
Hoe groot het bedrijf is gegroeid toont marketingbaas Mitja Reven tijdens een dagtocht langs alle afdelingen. Met de camera’s van alle smartphones grondig afgeplakt beginnen we aan de kwaliteitscontrole van de materialen door machines die met microscopische precisie werken. Dan is het door naar de heetste plek van het bedrijf; de titaniumgieterij. Hier mogen we zeker geen foto’s nemen. Het gevaar is te groot dat deze unieke technologie op de open markt terechtkomt. Een kamer vol groene onderdelen vraagt om uitleg en gieterijmanager Aleš Mikuž geeft die. De onderdelen zijn – de geur van de kamer had het al verraden – gemaakt van was. Ze worden bedekt met verschillende lagen zand en keramiek en daarna weer vloeibaar gemaakt. Vloeibaar titanium met een temperatuur van meer dan 1.600 graden Celsius wordt in de ontstane mal gegoten. Het staat er echt: 1.600 graden! Het is maar goed dat Mitja ons vooraf adviseert niets aan te raken wat hij ons niet persoonlijk aanreikt. Allang afgekoeld en dus ongevaarlijk is dit extreme voorbeeld uit de mal: een 0,9 millimeter dun buisvormig kunstwerk. Deze dikte wordt gebruikt voor race-uitlaatsystemen die slechts enkele weekends draaien. Lichtgewicht krijgt een nieuwe betekenis.
Op naar de volgende superlatief: Sabrina. Ze rijdt dag en nacht motor, telkens tussen de 5 en 15.000 kilometer. Ze hoeft niet eens te stoppen om te tanken, alles gaat volautomatisch. Schakelen, koppelen en gas geven doet ze wel handmatig. Het is te gek wat robots tegenwoordig kunnen. Deze robot heet echt Sabrina en functioneert als uithoudingstestbank op de afdeling uitlaatontwikkeling die onder leiding staat van Urban Potočnik “Een van onze grootste voordelen is dat we de certificeringen, inclusief de normen voor geluid en verontreinigende stoffen, binnen ons bedrijf doen. We hebben alle meetinstrumenten, een onafhankelijke tester komt naar ons toe en inspecteert de systemen. Dit bespaart ons een hoop reizen en daardoor kunnen wel snel reageren.” Dat laatste is een cruciale aanwijzing waarom Akrapovič zo snel nieuwe uitlaatsystemen voor nieuwe modellen produceert. De tweede – nog belangrijkere aanwijzing – is natuurlijk dat de fabrikanten rechtstreeks samenwerken met Akrapovič en op voorhand nieuwe modellen beschikbaar stellen voor de ontwikkeling van uitlaatdempers.
Na een uur rijden bereiken we een productiefaciliteit die bijna drie voetbalvelden beslaat. Wat is er te zien in het grote hallencomplex? Machines! Een titaniumpers die bijna tot het plafond reikt heeft zelfs Mitja nog niet gezien, zo nieuw is hij. “Igor investeert altijd een groot deel van de winst en koopt steeds betere machines. Dat doet hij nog altijd.”
Dan volgt een stop op een stillere afdeling. Enorme voorbehandelde carbonmatten worden er gesneden, behendige dames lijmen de stukken in eindmallen en sealen ze in vacuümzakken. Hoe kleverig de stukken carbon werkelijk zijn, kunt u zien aan de wanhopige blik rechtsonder op foto één. Het vele handwerk gaat maar door: lasersnijden, buigen, lassen, persen, afkoelen, zandstralen en graveren. Activiteiten die ook hier met precisie en perfectie worden uitgevoerd.
Plotseling steekt een grijnzende Mitja zijn hand op: “Sorry, maar ik moet echt even onderbreken. We hebben zojuist de 150e titel binnen. Jeffrey Herlings wint de MXGP!”
