Eerste Test Ducati Superleggera

Een racer ontwikkelen zonder op de kosten te hoeven letten, beginnend met een blanco vel papier, dat is de ultieme droom van iedere motorontwerper. Ducati heeft hem waargemaakt en met de Superleggera een van de meest fascinerende productiemotoren met een fabelachtige vermogen/gewichtsverhouding op de wielen gezet. Helaas kunnen er maar 500 gelukkigen van genieten.
“Een keer in de vijf, zes jaar moeten we gewoon iets geks doen”, grinnikt Ducati’s perschef David James. In 2007 was het de Desmosedici en nu de Superleggera. Operatie geslaagd, kun je dus zeggen. Even ter verduidelijking: waar de Panigale al maatstaven zet met zijn lage gewicht, daar is de Superleggera de logische en consequente voortzetting van dit concept. Wat er nog resteert aan onderdelen is zo licht mogelijk uitgevoerd. Tien kilo minder gewicht was het doel, het zijn er twaalf geworden.
Het resultaat is een even uniek als exclusief paradepaardje, waarvan de specificaties domweg adembenemend zijn. Slechts 166 kilo drooggewicht hoeft er door de liefst 200 pk sterke V-twin te worden voortbewogen. Met de speciale racekit komt het totaal aantal paarden trouwens op 205. Ook de vuurrood gespoten Superleggera die in een van de pitboxen op het Italiaanse Mugello op zijn jockey staat te wachten is van die kit voorzien.
“Als we alleen het ABS hadden weggelaten en de verlichting, spiegels en knipperlichten hadden laten zitten, was de machine al te licht geweest voor het WK Superbike-reglement”, glimlacht David James niet zonder trots. Een productiemachine – hoe klein de serie van slechts 500 stuks ook mag zijn – met een betere vermogen/gewichtsverhouding is er nog nooit geweest. Voor dit pareltje hebben de Ducati-technici alle registers opengetrokken. Waar de opsomming van modificaties bij een nieuw model vaak gortdroge kost is, is de lijst met wijzigingen van de Superleggera een lustopwekkende droom voor liefhebbers van extreem lichte constructies en tuningfreaks.

Dat begint met het prachtige magnesium monocoque frame. De wielen? Gefreesde magnesium smeedwielen uit de stal van Marchesini. Om de vingers bij af te likken. De achterschokbreker heeft een titanium veer. En alles is gewoon gehomologeerd voor straatgebruik. Ook het uitlaatsysteem is een kunststukje en compleet van titanium gemaakt. De voorvork is door Öhlins met een meervoudig wisselende diameter van de buitenpoten op gewicht en optimale stijfheid samengesteld. Onder de onderste kroonplaat is de contour van de poten dan ook licht ovaal. Het toch al lichte subframe is vervangen door een zelfdragende carbon-constructie. En uiteraard zijn ook alle stroomlijnen en afdekkapjes van dit uiterst lichte materiaal gemaakt. Het gebruik van een lichte lithium-ion accu spreekt in dit geval natuurlijk ook voor zich. Om te illustreren hoe ver de zoektocht naar grammen ging: op de zadelpolstering werd nog eens 83 gram bespaard en op het gefreesde dekseltje van de vulopening van de radiateur 9 gram. In totaal zijn er volgens projectleider Eugenio Gherardi ongeveer 200 onderdelen gewijzigd. De ongeveer 100 titanium bouten vormen op die lijst dan weer één onderdeel.
Maar de technici bekommerden zich net zo liefdevol om het motorblok. Het is voor het eerst dat er bij een productiemotor zuigers met twee zuigerveren worden gebruikt. De zuigervoet is net als bij de fabrieksracers in het WK Superbike gefreesd. Dat levert 93 gram gewichtsbesparing per stuk op. Samen met de gefreesde verbrandingsruimtes wordt hierdoor de compressie verhoogd van 12,5 naar 13,2 : 1. Naast de inlaatkleppen van F1-toeleverancier Dell West zijn de uitlaatkleppen eveneens gemaakt van titanium. Daardoor kan de Superleggera 500 toeren extra draaien. De inlaatnokkenassen hebben een andere vorm gekregen, maar echt gewicht bespaard op de draaiende massa hebben de techneuten op de krukas. Van de krukwangen is alleen het hoogst noodzakelijke overgebleven. Balansgewichten van Wolfraam, dat tweeënhalf keer de dichtheid van staal heeft, zorgen er voor dat het blok, ondanks een gewichtsbesparing van 396 gram, mooi rond blijft lopen en zijn explosieve karakter behoudt.

En dan is het eindelijk zo ver! Het licht in de pitstraat van de Mugello springt op groen. Een half uur lang is het GP-circuit voor ondergetekende en de Superleggera. De Ducati brult uit volle borst uit de beide racedempers. Die tekenen trouwens voor nog eens 2,5 kilo gewichtsbesparing en zijn net als de hogere ruit, de gefreesde afdekkapjes voor de spiegelhouders, racebokje en de DDA+ datalogger onderdeel van de racekit, die bij elk van de 500 gebouwde exemplaren hoort.
Er zijn niet veel bochten nodig om te ontdekken dat de Superleggera veel meer is dan een gepimpte Panigale. De Superleggera komt akelig dicht in de buurt van een superbike. In de eerste plaats door de wijze waarop deze V-twin een bocht instuurt. Een wereld van verschil met een standaard Panigale, veel meer als een echte superbike-racer. De Ducati stuurt vederlicht in, maar niet overenthousiast of nerveus. Nee, genadeloos direct en met een geniale precisie. Hoe hoger de snelheid bij het insturen, hoe geconcentreerder de Superleggera lijkt te zijn. Bij het sluiten van het gas onder hellingshoek wijkt de Italiaan geen millimeter van de gekozen lijn af. Bij het kiezen van de lijnen lijkt deze geweldenaar haast de blik van zijn berijder te volgen.
De voorvork is geen onderdeel uit het schap, maar is speciaal voor de Superleggera ontwikkeld. De set-up heeft Ducati in nauwe samenwerking met Öhlins uitgedokterd. Gevoelsmatig is het nog wat aan de zachte kant en dat is dan iets wat aan de standaard Panigale doet denken. Maar deze vork spreekt fabelachtig mooi aan, oneffenheden worden nauwelijks merkbaar gefilterd. Ook hierin ligt de sleutel om je met meer vertrouwen en een hoger tempo in een bocht te storten. Uiteindelijk heb je het gevoel met de motor versmolten te zijn. Met name in de naar beneden lopende bochten Casanova en Savelli overheerst dat gevoel. Daarop volgen de beide omhoog lopende bochten Arrabiata 1 en 2, waar de Superleggera met een ongelooflijke macht naar voren stormt. Bevrijd van de overbodige draaiende massa draait het blok met een venijn waar je duizelig van wordt. Bij 7.000 toeren heb je het gevoel of er onder je een raket wordt gelanceerd, hier kent het blok geen zwakke punten en geen genade. Deze kokende vulkaan gunt zijn berijder geen moment een adempauze, nog geen luizige seconde. Ook niet op het 1,1 kilometer langer start/finish-gedeelte. Maar dat compenseert de Superleggera met een uitstekende welgemanierdheid. Hij hangt heerlijk en betoverend direct aan het gas en loopt dankzij de licht geconstrueerde krukas verbluffend rustig. Maar wee je gebeente als je hem de ruimte geeft! Dan rijgt de quickshifter de versnellingen,  mede door een nieuwe versnellingsbaksensor en iets andere overbrengingen, in ras tempo aan elkaar.

Dat overmoed met het gas niet eindigt met een enkeltje schroothoop, is er de nodige elektronica aan boord. Naast de motormapping is ook de tractiecontrole aangepast. Zelfs bij een heftige draai aan het gas, blijft het ingrijpen discreet, nauwelijks bespeurbaar zelfs. Maar niet alleen de afstelling is nieuw, het systeem kent nu ook een automatische kalibratiefunctie voor de bandenmaat. En een in vier standen instelbare wheelie-control, die zelfs in de blinde knik na de snelle Arrabiata 2 het voorwiel heel zacht controleert en maar heel lichtjes boven het asfalt laat zweven. Alle elektronische hulpjes, inclusief de motorrem, laten zich trouwens met een schakelaar op het stuur bedienen.
|Klinkt allemaal lekker ontspannen, nietwaar? Nou, vergeet het maar. Het blijft een beest van een machine! Even het stuur iets te stevig aanpakken bij het oprichten of op het rechte stuk resulteert onherroepelijk in een heen en weer bewegend stuur of in pendelen. Losjes vasthouden is dus het enige juiste devies! Het verminderen van de spanning in de achterband zorgt voor wat meer eigendemping van de band en daardoor ook voor wat meer rust.
Het half uurtje knallen is voorbij, de rijder gesloopt. Alhoewel de Superleggera gezegend is met ongelooflijke handelbaarheid en precisie en tal van handige elektronische hulpjes telt, is het rijden met deze unieke machine een ongekend intensieve aangelegenheid. Opperste concentratie is te allen tijde gevraagd, aangezien alles aan boord zich in een hogere versnelling lijkt af te spelen. De Superleggera is een granaat met straathomologatie.
En alhoewel het haast zonde is om dit pronkstuk in volle vaart over een circuit te jagen, zou het aan de andere kant ook een gemiste kans zijn om het potentieel niet te benutten. Een keuze waar slechts 500 mensen hun hoofd over hoeven te breken, want meer exemplaren worden er niet gebouwd. Toen de Superleggera in 2013 voor het eerst in het openbaar werd gepresenteerd op de EICMA was het overgrote merendeel daarvan al verkocht. Eind vorig jaar waren ze allemaal verkocht. Voor hoeveel? Een slordige € 75.000,- per stuk. Waanzin? Misschien. Maar het blijft een droom van een machine. Wij kunnen in ieder geval niet wachten tot de volgende vijf, zes jaar voorbij zijn.