Eerste Test Aprilia Caponord 1200
De Noordkaap is een droombestemming van menig avontuurlijk motorrijder. Een naam met pretenties dus. Helemaal als je een motorfiets met deze naam doopt. Aprilia deed het eerder de ETV1000 Caponord, een karakterfiets die nooit echt doorbrak, en doet het nogmaals met de Caponord 1200, een avonturier volgepakt met de laatste high-end elektronica. Of de Italiaan nog steeds een karakterkop heeft en de potentie om een groter publiek aan te spreken, ontdekken we op Sardinië. Dik 4.600 kilometer land en zee scheidt ons op Sardinië van de Noordkaap, de plek waaraan de Aprilia Caponord 1200 zijn avontuurlijke naam dankt. Dat zou een aardig correcte wilde gok kunnen zijn, maar het is de aan het nieuwe, optionele Aprilia Multimedia Platform (AMP, zie ook kader) gekoppelde iPhone die deze informatie altijd en overal op afroep tot op de kilometer nauwkeurig beschikbaar heeft. Dit ‘tweede dashboard’ met een keur aan extra informatie is een van de vele elektronische gimmicks en hulpjes aan boord van de Caponord 1200, maar daarover verderop meer. Goed, alhoewel we ons dus op een paar stevige steenworpen afstand van het noordelijkste punt van het Europese continent bevinden, doet het weer in ieder geval erg haar best om ons op ‘noordelijke’ weeromstandigheden te trakteren. Het Italiaanse eiland gaat schuil onder een grijs wolkendek, van waaruit dikke regendruppels het asfalt van de prachtig meanderende kustwegen in de omgeving van Cagliari in een vastberaden staccato onder vuur nemen. Lekker rijden is anders, maar het zijn feitelijk ideale omstandigheden voor elektronische systemen als ABS en tractiecontrole om hun kunnen te etaleren. Beide zijn tegenwoordig haast onmisbare hulpjes als je een beetje wilt meespelen in het almaar populairder wordende allroad-segment en beide behoren dan ook tot de standaard uitrusting van de twee versies die Aprilia van de nieuwe allroad op de markt zet: de € 14.990,- kostende Caponord 1200 en de € 3.000,- duurdere Travel Pack-uitvoering. Hetzelfde geldt ook voor een ride-by-wire-injectiesysteem, waaraan in dit geval drie mappings zijn gekoppeld: Sport, Touring en Rain. In de eerste twee heb je de beschikking over de volle 125 pk vermogen die de 1.197 cc metende 90° V-twin paraat heeft, waarbij de Sport-setting gekenmerkt wordt door een meer directe gasrespons en de Touring-modus door een wat softere. In de regenmodus wordt het vermogen beknot op een maximale 100 paarden. Standaard voor beide modellen zijn verder de handmatig verstelbare ruit en de praktische handkappen. De meer complete Travel Pack-versie is daarnaast standaard voorzien van een middenbok, zijkoffers (29 liter inhoud per stuk) en cruise control. Maar het grootste verschil wordt gevormd door de vering. Waar de standaard versie het moet doen met conventionele en grotendeels instelbare Sachs veerelementen, is de Travel Pack voorzien van een Aprilia-primeur: Aprilia Dynamic Damping. Met dit dynamische semiactieve veersysteem, dat Aprilia in samenwerking met Sachs ontwikkelde, slaan de Italianen dezelfde weg in als BMW met de HP4 en de R1200GS, Ducati met de Multistrada 1200 en KTM met de 1190 Adventure, maar het systeem van Aprilia onderscheidt zich met een eigen invulling. Waar je bij de andere systemen via een knop op het stuur kunt kiezen uit een aantal voorgeprogrammeerde settings voor de dempingskarakteristiek, regelt het ADD-systeem dit allemaal volledig automatisch voor je. Middels een potentiometer bij de swingarm en een druksensor in de voorvork meet het systeem de energie die door oneffenheden in het wegdek aan de motor wordt doorgegeven. Vervolgens wordt de demping voor en achter in milliseconden en dus in ‘real time’ aangepast aan de veranderende omstandigheden. Snelheidssensoren voor en achter zorgen er daarnaast voor dat het ADD-systeem ook verschillende rijfases als accelereren, remmen, constant gas en gas los herkent en ook daar de demping op aanpast. Om voor- en achtervering daarbij steeds optimaal te laten functioneren gebruikt het systeem een comfort georiënteerd kenveld, dat de kenvelden van het Skyhook-systeem (Ducati Multistrada) en die van acceleratiegestuurde demping combineert. En om je helemaal alles uit handen te nemen wat de vering betreft, is de veervoorspanning van de achterschokbreker op de Travel Pack-uitvoering ook elektronisch instelbaar. Met een knop in het dashboard kun je vier standen selecteren: rijder, rijder met bagage, rijder met passagier en rijder met passagier én bagage. Hang je, eenmaal verwend door het ADD-systeem, liever lui achterover, dan kun je als uitsmijter ook nog kiezen voor een volledig automatische stand. Hierbij herkent het systeem de specifieke belading (gewicht van de brandstof, rijder, passagier en bagage) van de Caponord en past daar automatisch de veervoorspanning op aan. De nagenoeg volledig aan elektronica gekoppelde vering op de Caponord Travel Pack zal ongetwijfeld even slikken zijn voor de ‘analoge’ motorrijder, maar het onderstreept nog maar eens dat er de afgelopen paar jaar enorme stappen zijn gezet op veergebied. En het werkt, om het ongetwijfeld noeste bits en bytes-ontwikkelingswerk van Aprilia’s whizzkidz maar even oneerbiedig in drie uiterst simpele woorden samen te vatten. Op de eerste kilometers die we met de Travel Pack-uitvoering op Sardinië rijden, ontpopt de ADD-vering zich als een uitermate comfortabel geheel. Heel even voelt de Aprilia wat kopzwaar aan, maar dat zit hem in de nog koude Dunlop Qualifier II’s om de wielen van de Caponord. Wielen die voor en achter trouwens 17 inch in diameter meten, wat meteen ook het voornaamste gebruiksgebied van deze avonturier afbakent: de geasfalteerde weg. Eenmaal met wat temperatuur in het rubber toont ook de voorzijde zich al snel uiterst meegaand. Maar voel je het ADD-systeem dan ook daadwerkelijk werken? Nee, en dat is tegelijk het grootste compliment dat je het kunt maken. Je voelt het namelijk niet werken, maar realiseert je dat pas als je al een tijdje over allerlei hobbels, drempeltjes, plakstrepen en ander ongemak bent gestuiterd en dat hoegenaamd niet als zodanig hebt ervaren. De dorpjes op Sardinië zijn er mee bezaaid, maar de vullingen in je kiezen blijven door het continue bijregelen van de demping in ieder geval keurig op hun plek zitten. Op de ruimere buitenwegen voelt de Aprilia enorm soeverein aan en worden oneffenheden met uiterst soepele hand gladgestreken, waarbij uiteraard ook de ruime veerwegen van 167 en 150 millimeter voor en achter het nodige absorberende werk verrichten. Dat comfortgevoel zal zich met name uitbetalen op snelle en lange etappes richting je vakantiebestemming. Die lijken qua zitpositie ook prima te verhapstukken, want het gevoel in het zadel is al even soeverein en comfortabel. Rechtop, de knieën in een ongedwongen hoek, zo trekt het landschap aangenaam aan je voorbij. Het zadel, dat met zijn ‘classy’ rode stiknaden de indruk wekt een duurder vervangingszadel te zijn, is stevig gepolsterd en zit bijzonder prettig. Naar achter loopt het breder uit en biedt het veel ruimte, terwijl het richting de taille achter de tank smaller toeloopt. Dat vergemakkelijkt een stevig contact met moeder aarde voor de voeten, alhoewel de zithoogte met 840 millimeter niet overdreven hoog is voor dit segment. Het zadel is niet in hoogte verstelbaar, in tegenstelling tot de ruit. Die is met een draaiknop aan weerszijden makkelijk in twee hoogtes te verstellen. Het ruitje buldert niet, maar is aan de bovenzijde vrij smal, waardoor je in beide standen bij hogere snelheden wel continu winddruk op de schouders voelt. Daar zou je, desgewenst, nog wat winst kunnen behalen met een hogere ruit uit het goedgevulde accessoireschap. Blikvanger vanuit het zadel is niet het hyperinformatieve digitale display, maar het rekstokbrede aluminium stuur, waar Epke Zonderland probleemloos zijn gouden Olympische oefening op zou moeten kunnen uitvoeren. Zo’n hefboom is een even praktisch als welkom stuk gereedschap als wegen zich in haast onmogelijke bochten beginnen te wringen, zoals langs de weelderige zuidelijke kust van Sardinië. De Caponord laat zich er in ieder geval kinderlijk eenvoudig mee van de linker- op de rechteroorlel dirigeren. Lichtvoetiger ook dan je op basis van het gewicht zou verwachten. Droog staat de V-twin in Travel Pack-uitvoering in de boeken voor 228 kilo, maar met de volle 24 liter brandstof aan boord schiet dat gewicht al snel over de 250 kilo. Desondanks laat de Italiaan zich mede door dat brede stuur aangenaam licht onder je wegdrukken en is hij ook heel makkelijk kort af te draaien. Opvallender is echter de enorme feedback die de Italiaan daarbij levert, zeker gezien de bepaald niet ideale omstandigheden met deels zeiknat en opdrogend asfalt. Die is vele malen helderder dan het Brusselse schimmenspel om wankelende Eurolanden overeind te houden. De Aprilia geeft voortdurend kraakhelder door wat er onder de banden gebeurt en daar hebben de Qualifier II’s, niet de meest voor de hand liggende banden voor een dikke allroad trouwens, natuurlijk zelf ook een belangrijk aandeel is. Het gripgevoel van dit redelijk sportieve rubber is ook onder natte omstandigheden van hoog niveau en dat geeft vertrouwen. Dusdanig veel dat je de Caponord ook onder deze omstandigheden best durft te pushen. En met het droger worden van het wegdek blijkt de door Aprilia gepropageerde comfortabele bandbreedte van het ADD-veersysteem in de praktijk best breed te zijn, getuige het tempo dat je er, aangespoord door het zeer vertrouwenwekkende stuurgedrag, al snel op na gaat houden. De Caponord vindt het allemaal best en kiest spoorvast en voelbaar uitgebalanceerd zijn weg. Mits je van de voorrem afblijft en de snelheid mooi constant houdt. Doe je dat niet, dan schiet er een golfje van onrust door het rijwielgedeelte en gaat de neutraliteit wat verloren. Verontrustend is het niet, maar toch…. Dat is met name bij bijremmen het geval. In de eerste slag van het hendel is er van remwerking nauwelijks sprake, waarna de radiaal gemonteerde vierzuiger Brembo’s vervolgens vrij resoluut aan het werk gaan. En dat laatste kan een gepland lijntje aardig in de wielen rijden. Ook wil de voorpartij tamelijk gretig duiken als je flink doorknijpt in het hendel. Maar afgezien van de matige eerste aanleg valt er desondanks stevig met de Caponord te ankeren en heb je aan de achterrem een actieve assistent in het krappere draaiwerk. Het uitschakelbare ABS regelt op het natte en opdrogende wegdek trouwens aangenaam fijngevoelig af. Stille kracht achter al het digitale veercomfort en de aansprekende stuureigenschappen is de karaktervolle 1.197 cc metende 90° V-twin, die wordt omarmd door de stalen buizen van een vakwerkachtige frameconstructie. Alhoewel stil, aanwezig is het blok absoluut en zeker ook in vocale zin. Trek je de Caponord van onderuit even stevig door, dan slingert de dikke einddemper een heerlijk vuige roffel de plaatselijke ether in, met name vanaf het moment dat de klep in het systeem wordt geopend. Maar afijn, het blok. Dat is uiteraard een afgeleide van de krachtbron die eveneens de Dorsoduro 1200 aandrijft, maar dan met wat specifieke software-matige aanpassingen toegesneden op een allroad. Op de weg betekent dat onder andere een meer progressievere vermogensafgifte vanuit de toerenkelder en een gunstiger brandstofverbruik. Dat laatste is gezien de dorstige inborst van de Dorsoduro geen overbodige luxe, maar echt betrouwbare verbruikscijfers kunnen we pas na een uitvoerige test overleggen. Of het ontbreken van een verbruiksmeter in het dashboard, de enige lagune, wat dat betreft een voorteken is? Zeker is in ieder geval dat er volgens de Italianen 125 pk in de paardenstal huist, 5 pk minder dan de Dorsoduro, en die lijken er gevoelsmatig ook wel in te zitten. Het blok, dat verder goed is voor een maximum koppel van 115 Nm bij 6.800 toeren, voelt van onderuit al lekker levendig aan, maar kenmerkt zich vervolgens vooral door een vrij lineair aanvoelende vermogensafgifte, zonder dipjes en ook zonder echt eindschot. De vraag is natuurlijk of je in het zadel van een machine als de Caponord op dat laatste zit te wachten. Waarschijnlijk niet, en wat dat betreft is het prima toeven in de comfortzone tussen de pakweg 5.000 en 7.500 toeren, waar zich een bijzonder bruikbare koppelgolf bevindt. De V-twins van de Multistrada 1200 en die van de nieuwe KTM 1190 Adventure voelen beduidend sterker en giftiger aan, maar in feite is de 125 pk vermogen en de afgifte daarvan ruim voldoende voor de machine die de Caponord pretendeert te zijn. Kanttekeningen? Voetnootjes eerder. Tussen de 4.000 en 6.000 toeren zijn wat trillingen voelbaar en de hydraulisch bediende koppeling vraagt best wat handkracht. Daarentegen is de koppeling goed doseerbaar en schakelt de zesbak vlekkeloos. Belangrijker is de stap voorwaarts die Aprilia heeft gemaakt voor wat betreft de gasrespons van het ride-by-wire-systeem, zeker in vergelijking met de harde gasreactie van de Dorsoduro. Het gas laat zich mooi doseren, waardoor de paarden steeds onbelemmerd in galop richting het achterwiel kunnen. Het verschil tussen de beide 125 pk-mappings Sport (directer) en Tour (softer) is goed merkbaar. De Rain-mapping met zijn tot 100 pk beknotte vermogen voelt daarentegen, ook op nat wegdek, wat overbodig aan, aangezien de 125 pk zich onder alle omstandigheden eigenlijk prima laat mennen. Behouden is ook de derde stand van de tractiecontrole, maar dat is op nat wegdek dan weer een prettige wetenschap. In deze meest gevoelige stand grijpt het uitschakelbare systeem, dat is afgeleid van de APRC-versie van de RSV4, al snel in, maar doordat de ontsteking niet wordt onderbroken, gebeurt absoluut niet abrupt maar haast onopvallend. Een licht inhouden en een oplichtend lampje in het dashboard verraden de werkzaamheden van het systeem. De nieuwe Caponord 1200 en Travel Pack-uitvoering staan inmiddels bij de dealer. MOTOPLUS CONCLUSIE Caponord, dat schept inderdaad pretenties, zeker in een dusdanig competitief segment als de huidige allroad-markt. Maar leidt het avontuur richting die illustere Noordkaap tegenwoordig ook niet over keurig geasfalteerde wegen? De nieuwe Aprilia is, net als zijn voorganger, inderdaad een echte asfaltrakker met een eigenzinnige, avontuurlijke snoet. Maar dat zijn de meeste machines in dit segment. Compleet zijn is wat dat betreft een grotere deugd en in die zin biedt de gereden Travel Pack-uitvoering heel veel, met Aprilia Dynamic Damping als elektronisch hoogtepunt en een heerlijk met het geheel harmoniërend blok. En dat voor een prijs waar de pater familias, de R1200GS, bij wijze van spreken nog voor in zijn onderbroek staat. Bij een instituut als de GS haak je niet zomaar aan en dat zal de Caponord ook niet direct doen. Maar potentie is er genoeg. Belangrijk zal echter iets triviaals als het brandstofverbruik zijn, maar dat weten we pas na een meer uitgebreide test. [beeld: 12_Caponord_1200] TECHNISCHE GEGEVENS APRILIA CAPONORD 1200 (gegevens Travel Pack tussen haakjes) MOTOR vloeistofgekoelde viertakt 90º V-motor, ketting-aangedreven dubbele bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder, klepbediening via stoterbussen, wet-sump smering, benzine-injectie Ø 52 mm, geregelde katalysator, 690 watt dynamo, hydraulisch bediende natte meerplaatskoppeling, zesversnellingsbak, O-ring-ketting, secundaire overbrenging 42 : 17. Boring x slag 106,0 x 67,8 mm Cilinderinhoud 1.197 cc Compressie 12,0 : 1 Max. vermogen 91,9 kW (125 pk) bij 8.250 tpm Max. koppel 115 Nm bij 6.800 tpm RIJWIELGEDEELTE stalen vakwerkframe met aangeschroefde aluminium delen, upside-down voorvork Ø 43 mm, volledig instelbaar (Aprilia Dynamic Damping), aluminium swingarm met monoschokbreker, veervoorspanning en uitgaande demping instelbaar (Aprilia Dynamic Damping), dubbele schijfrem voor Ø 320 mm met vierzuiger remklauwen, schijfrem achter Ø 240 met enkelzuiger remklauw, ABS, tractiecontrole. MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1.565 mm, balhoofdhoek 63,9º, naloop 125 mm, veerweg v/a 167/150 mm, zithoogte 840 mm, drooggewicht 214 kg (228 kg), tankinhoud 24,0 liter. Garantie 2 jaar Kleuren grijs, wit, rood Prijs NL € 14.990,- / B € 13.290,- Prijs Travel Pack NL € 17.990,- / B € 15.780,- INFO NEDERLAND EN BELGIË Piaggio Benelux, tel. 0162-44 75 00, www.piaggio.nl APRILIA MULTIMEDIA PLATFORM Niet genoeg aan de informatie op het standaard dashboard? Speciaal voor de iPhone en Android smartphones is er als accessoire het Aprilia Multimedia Platform (€ 199,-) met gratis App, waarmee je een smartphone tot een tweede, virtueel dashboard omtovert. Naast alle denkbare dashboardfuncties kun je het ook gebruiken als datalogger, navigatiesysteem, track & trace en ook het complete onderhoudsboek voor de Caponord is er op na te pluizen. Leuke gimmick is dat je altijd kunt zien hoe ver je van de Noordkaap bent verwijderd. [alleen bij voldoende ruimte] OP MAAT GESNEDEN Alhoewel de Travel Pack-uitvoering van de Caponord 1200 standaard al van onder andere zijkoffers is voorzien, kun je uiteraard ook op de standaard uitvoering tegen meerprijs (€ 829,-) een kofferset laten monteren. Maar het accessoireaanbod voor de Caponord is nog veel uitgebreider. Een selectie uit het aanbod: Middenbok € 189,- GPS-houder TomTom Rider € 135,- Gel zadel bestuurder/duo € 159,- Gel zadel verlaagd € 169,- Topkoffer € 279,- Arrow uitlaatdemper € 969,- Aprilia Multimedia Platform (voor smartphone) € 199,- Track & Trace (volgbaar via App) € 145,- Hoge ruit € 125,- Handvatverwarming € 175,- LED-knipperlichten € 45,- LED-koplampverlichting € 399,- [BU’s] [opening 4863 of 4960, geen BU] [2e actie, 6710, geen BU] [details] [42_Caponord_1200 + 46_Caponord_1200, 1 BU] De Travel Pack-versie is voorzien van Aprilia Dynamic Damping, waarbij de demping van voor- en achtervering volledig elektronisch en zonder voorkeuzestanden wordt aangestuurd. [_M3S6890, niet te klein] Elektronica anno 2013: ABS, tractiecontrole, ride-by-wire, elektronische aangestuurde veerelementen, cruise control. Leg dat eens naast een machine van pakweg tien jaar terug. [49_Caponord_1200] Het kloppende digitale hart van de Caponord: het volledig digitale dashboard. Zeer compleet, maar het duurt even voor je je weg hebt gevonden. [50_Caponord_1200] De twee zijkoffers horen standaard bij de Travel Pack-versie. Zonder koffers kun je de einddemper in een hogere positie zetten. En dat is nodig als je sportiever rijdt! Het hitteschild wil het asfalt dan wel eens toucheren. [52_Caponord 1200] De uit de Dorsoduro afkomstige 1.197 cc V-twin harmonieert uitstekend met de Caponord en heeft een veel betere gasrespons. [28_Caponord _1200] De familietrekken van de Tuono en RSV4 zijn onmiskenbaar in de neus van de Caponord 1200 verwerkt. Een karakterkop is het in ieder gev
