Ducati’s Design Studio
Ducati gunt ons een discrete blik in haar designcenter, waar een stel creatievelingen ideeën, technieken en designelementen laten samensmelten tot één smakelijke motorfiets. Moderne technieken als 3D en virtual reality ten spijt, blijft met de hand kneedbare klei het favoriete werktuig van de medewerkers!
Nee, van de verwachte hectiek en creatieve chaos op Ducati’s Designcenter in Bologna is absoluut geen sprake. De enorme, heldere ruimte oogt eerder opgeruimd, koel en heel geordend, met de bureaus, tekentafels en monitoren enigszins speels in het gelid. “We hebben eerlijk gezegd wel opgeruimd voor jullie komst”, grijnst Senior-Designer Giovanni Antonacci, die ons samen met Designmanager Andrea Ferraresi door deze stoomcursus ‘ontwerp- en vormkunde’ voert. Dat blijkt een redelijk overbodige opmerking van de Italiaan trouwens. Het is overduidelijk dat de twee alles wat ook maar een beetje riekt naar ‘nieuw model’ vakkundig hebben laten verdwijnen, alvorens het journaille de ruimte mocht betreden. Het geheim van de meester leggen ze liever uit aan de hand van een motorfiets die er al is. Meer specifiek de onlangs gepresenteerde Diavel 1260, die net in productie is gegaan.
Dat er bij tijd en wijle wel degelijk hectiek en chaos op de burelen heerst, in ieder geval in de hoofden van de lieden die hier aan het werk zijn, beamen beide wanneer ze over de meer ‘romantische’ aspecten van hun werk vertellen. Daartoe behoren ook de allereerste schetsen van een nieuwe motor. En het maken van de zogenaamde ‘moodboards’, waarop de designer al hun ideeën, hoe extreem of bizar ook, in een soort van fotocollage presenteren. Bovenaan staat echter zonder twijfel het maken van een kleimodel van een nieuwe motorfiets. “Sommige fabrikanten doen dat tegenwoordig niet meer, maar vertrouwen enkel op een 3D-model en virtual reality. Gelukkig is dat bij ons niet het geval”, vertelt Antonacci. Al is er wel het een en ander veranderd inmiddels. Een jaar of twintig geleden werd zo’n kleimodel nog uit één grote homp ‘gebeeldhouwd’, vandaag de dag echter bestaat de basis uit een dichte schuimstof, die door een computergestuurde 3D-frees tot basisvorm wordt verwerkt. Vervolgens wordt de klei als buitenste laag aangebracht. Hobby voor velen en ook voor de designers een ontspannen bezigheid, voor de meesten de mooiste stap in het volledige proces.
Maar laten we bij het begin beginnen. Nog voor de eerste schets op papier wordt gekrast, krijgt de designafdeling een omvangrijk eisenpakket. Daarin worden middels een uitgebreide markt-, doelgroep en concurrentieanalyse de technische randvoorwaarden van het nieuwe model beschreven. En ook eisen met betrekking tot het design, dat alsmaar een belangrijker rol speelt. Veel motorfietsen worden vandaag de dag gekocht om niet alleen de optiek, maar ook het merk- en modelimago. Al die zaken moeten dus kloppen. Helemaal wanneer het, zoals het geval bij de Diavel 1260, geen volledige nieuwe motor betreft, maar een doorontwikkeling. Je wilt bijvoorbeeld niet te ver van het bestaande design verwijderd raken, desondanks moet de nieuwe wel innovatief en ook als zijnde nieuw herkenbaar zijn. “In het algemeen is het ontwerpen van een volledig nieuw model makkelijker, dan heb je immers meer vrijheid”, verklaart Antonacci. Desondanks kan het team zich ook dan niet allerlei excessen permitteren, want logischerwijs werkt het hand in hand met de ingenieurs van R&D, die de technische bepalingen in het oog houden. Bovendien zijn er bij Ducati enkel ‘gouden regels’ met betrekking tot het design. Zoals pakkende proporties, authentieke materialen, zo compact mogelijke dimensies en sexy vormen. Sexy vormen? Hoe realiseer je dat überhaupt? “Dat is vooral een kwestie van gevoel”, lacht manager Ferraresi schamper. “Of het ook daadwerkelijk gelukt is, weten we pas bij de presentatie. Wanneer men de motor heimelijk aanraakt of er meteen op wil gaan zitten, dan zijn we daarin geslaagd.”
Wie er uiteindelijk verantwoordelijk wordt voor het design van een nieuw model, wordt via een interne wedstrijd onder de dertig afdelingsmedewerkers bepaald. Voor de Diavel 1260 hebben drie designers uiteindelijk een schets gemaakt, die dan middels Photoshop digitaal uitgewerkt wordt en aansluitend in een CAD-tekening wordt omgezet. Afhankelijk van hoe belangrijk een bepaald project is, kunnen dat er overigens meer zijn. Voor de Panigale V4 bijvoorbeeld, werden zes voorstellen gedigitaliseerd.
Een speciale interne commissie, bestaande uit designer, marketeers en een controlegroep van overige Ducati-medewerkers, kiest vervolgens twee ontwerpen uit, waarbij CEO Claudio Domenicali het laatste woord heeft. In de volgende fase wordt van beide ontwerpen, middels een speciale frees, een één-op-één 3D model gemaakt van polyurethaan. Die worden in detail bijgewerkt en krijgen eveneens een kleurtje om de juiste optische indruk te krijgen. Pas dan wordt het definitieve ontwerp gekozen, in het geval van de Diavel 1260 die van Giovanni Antonacci. “En dan”, vertelt de ontwerper lachend, “begint het echte werk!”
Terwijl de technici de nieuwe vormen middels een globaal prototype al op de openbare weg aan de eerste testen onderwerpen, bouwt het designteam het kleimodel. Verfijnd aansluitend continu de details en voert gaandeweg het proces nog allerlei veranderingen door aan de hand van de feedback van de testrijders, bijvoorbeeld op het gebied van ergonomie. Wanneer alles naar wens is, wordt het kleimodel middels speciale software exact punt voor punt gemeten en gescand. Daaruit ontstaat vervolgens een zeer gedetailleerde 3D-model. “Dit is het meest intensieve deel van het proces, vijf mensen zijn hier enkele weken lang dagelijks tien uur mee bezig”, legt Ferraresi uit.
In een virtual reality ruimte analyseren de ontwerpers aansluitend het definitieve ontwerp, de oppervlaktestructuur en de kleuren, alvorens van kunststof een nagenoeg serieproductie identiek prototype wordt vervaardigd. Die functioneert weliswaar nog niet, maar ziet er wel nagenoeg echt uit. Tijdens de najaarsbeurzen worden door de fabrikanten dikwijls precies deze machines aan het publiek getoond.
Tussen de eerste schets en de serieproductie zit in de regel rond de drie jaar. Gaat het om een volledig nieuw model, dan kan het tot vijf jaar duren. En dan volgt misschien wel het meest ‘romantische’ moment voor de designer. “Wanneer ik mijn ontwerp voor het eerst op de openbare weg tegenkom”, vertelt Antonacci met een lichte twinkeling in de ogen, “ja, dat is echt een ongelooflijk gevoel!”
