Dossier Elektrisch rijden – toeren

Elektrisch rijden. Als we milieu-experts mogen geloven dan is het dé toekomst. En dat is misschien maar goed ook, want als we willen dat onze kinderen en kleinkinderen ook kunnen genieten van de grote ronde bol die we de aarde noemen, dan moet er een oplossing komen voor de klimaatverandering. Dat de zware industrie hierbij als eerste aan zet is en dat zij ook de meeste zoden aan de dijk kunnen zetten, dat is natuurlijk zo klaar als een klontje. Maar alle beetjes helpen, dus ook de overstap van een CO2-uitstotende tweepitter naar een emissieloze motorfiets draagt bij aan het behoud van de planeet. Eerlijk is eerlijk, kijkende naar de Energica-motoren die Electric Motorcycles speciaal voor de 27e Motary naar Putten heeft gebracht, ziet die toekomst er heel geloofwaardig uit. Dat de Energica Eva en EsseEsse9 er daarnaast onwijs gaaf uitzien, helpt natuurlijk ook mee. Maar hoe praktisch is deze ‘nieuwerwetse’ technologie in een wereld die helemaal gericht is op het verbranden van fossiele brandstof?

Onder het genot van een kopje koffie en een broodje legt Mario ten Berge van Electric Motorcycles uit wat de ‘do’s en don’ts’ zijn van het rijden met een elektrische motorfiets. Dat ontbijt komt overigens met de complimenten van de Veluwse Motor Toer Club in samenwerking met de Rotary Ermelo-Putten die samen de jaarlijkse geheel verzorgde motorrit organiseren. Een populaire rit waar ook dit keer bijna 700 motorrijders aan meededen en waarvan de opbrengst volledig ten goede komt aan een goed doel.
Maar goed, even terug bij de les. Want waar moeten wij als ‘gewone motorrijders’ op letten bij het rijden met een elektrische motor? In ieder geval dat je niet even het gas kunt opendraaien om te horen hoe de motor klinkt. De Energica is namelijk volledig automatisch, dus een draai aan het handvat staat gelijk aan een voorwaartse beweging. Daarnaast is het geluid van de elektromotor verre van imposant. Daar hoef je het zeker niet om te doen dus. En voor de rest? “Je hebt de keuze uit vier rijdmodi, variërend van eco tot sport. Maar ga niet als een bezetene rijden, want dan zul je zien dat de actieradius naar beneden duikt”, legt Mario uit. Ah, actieradius. Het woord waar we al op zaten te wachten, want vooral die eigenschap wordt vaak aangehaald als hét struikelblok voor het elektrisch rijden. Niet gek, want een maximale rijafstand van zo’n 140 tot 150 kilometer bij regulier gebruik is niet extreem veel. Sterker nog, daarmee schaart de Energica zich qua kilometers bij de minst zuinige benzinemotoren. Tel daarbij op dat je vervolgens minstens 30 minuten stil staat om de batterij van de motor weer bij te vullen en je snapt dat het maken van een lange rit op een elektrische motor een totaal andere mindset verreist dan bij een verbrandingsmotor. Daarmee komen we meteen uit bij de reden waarom beide motoren aan de start van de Motary staan. Want is het mogelijk om met een elektrische motor een leuke recreatieve toerrit van ruim 400 kilometer door Nederland te maken? Gaan we achter komen! Tijd dus om de stroom rijkelijk te laten vloeien en kilometers te vreten.

Onder toeziend oog en op advies van Mario wordt rond half negen ‘s ochtends het ‘gas’ rustig opengedraaid en rolt de door een elektromotor aangedreven naked EVA rustig naar voren: het avontuur van vandaag tegemoet. Daarbij valt bij de eerste bocht, die stapvoets genomen wordt, direct op dat de fraai vormgegeven motorfiets absoluut niet zo licht is als ze oogt. Komt door het 100 kilo wegende accupakket. Dat zorgt ervoor dat de elektronische Italiaanse, die zelf vrij licht is door het ontbreken van een koppeling en versnellingsbak, toch een totaalgewicht van 258 kilo heeft. En nee, dat wordt niet minder als de accu leegloopt. Toch is het een kleinere sta-in-de-weg dan het op papier lijkt, want met een beetje snelheid rijden en sturen de EVA en EsseEsse9 bijzonder soepel.
Omdat we niet alleen op de weg zijn (er rijden letterlijk honderden motoren voor ons) is er direct wat tijd om het uitgebreide menu van de motor door te spitten. Dat is dankzij twee handige knoppen op het stuur en een duidelijk TFT-scherm kinderlijk eenvoudig. Toch maar even op de sportstand? Uiteraard, want de acceleratie van een elektrische motor is subliem. En ja hoor, dat geldt ook voor de EVA. Met een grote grijns op het gezicht geven we de met een vaste overbrenging uitgeruste motor flink de sporen en zoeven we, vergezeld door een geluid dat zich het best laat vergelijken met een dat van een radiografisch bestuurbare auto, vooruit. Het plezier is echter van korte duur. Op de eerste plaats omdat de weg een snelheidslimiet van 80 km/uur kent en we geen prent willen scoren. Maar ook zeker omdat de waarschuwende woorden van Mario door het groene balkje onderaan het dashbord flink onderstreept worden. Waar eerst een actieradius van ruim 80 kilometer werd aangegeven, is even later nog maar 65 kilometer van over. Dubbel vervelend omdat we volgens de TomTom nog ruim 70 kilometer moeten rijden tot de eerste pauzeplek. Dus wordt de rijdmodus snel teruggezet op ‘urban’ en de terugwinning op maximaal.
Dat laatste werkt overigens super. Via het menu is in te stellen hoe hard de Energica’s afremmen op de motor. De energie die hierbij opgewekt wordt, vloeit weer terug het accupakket in. Zodoende kun je tijdens het rijden stroom opwekken. Gelukkig maar, want langzaam maar zeker kruipt de actieradius weer omhoog. Dit vergt overigens wel een andere manier rijden. Zo gaat het terugwinnen een stuk harder wanneer er voor ieder kruispunt vol van het gas wordt gegaan in plaats van er rustig en met een constante snelheid op af te rijden zodat je haast niet op de motor hoeft af te remmen. De omgeving wordt daarbij ook geattendeerd op je poging de accu weer wat voller te krijgen, want net als bij de Formule 1-auto’s pulseert het achterlicht als de Energica remenergie omzet in stroom. Maar dan moet je dat wel weten. Zonder uitleg lijkt het namelijk net of de persoon voor je steeds pompend aan het remmen is bij ieder kruispunt.
Heb je die rijstijl onder de knie en weet je zeker dat je de eerste stop wel gaat redden, dan is het heerlijk vertoeven op de Eva. Als de accu na een goeie 120 kilometer over de mooiste Nederlandse weggetjes diep de Achterhoek in, onder de 20 procent wil duiken, komen we aan bij de eerste pauzeplaats: Reiger Suspension in Hengelo. Yes! We hebben het gehaald. Makkelijk, want de motor geeft aan nog 30 kilometer te kunnen rijden. Oke, was het een bezinemotor dan hadden we met zo’n actieradius wel even zitten knijpen. Maar goed, dan had het reservelampje ook al tijdje geknipperd. Die ontbreekt op de Energica, dus het voelt een stuk minder spannend. Gevalletje andere mindset zullen we maar zeggen.
Terwijl we aansluiten in de rij voor een welverdiende kop koffie staat ook Mario al klaar. Hij is vanaf Putten met de snellader naar Hengelo gekomen zodat we hier de motoren weer bij kunnen laden. Dat is nodig ook, want met het huidige accu-niveau zou het betekenen dat we een voettocht van ruim 300 kilometer voor de boeg hebben. Als een hazewindhond heeft Mario de snellader aangesloten op de benodigde 380v krachtstroom en wordt de stroom via de snellader de accu’s ingepompt. Dat gaat best snel, want binnen een half uur zit de accu alweer op 85 procent. De reguliere 220v-lader zou hier zeven uur voor nodig hebben.
Koffie op, pillewegge achter de kiezen en tijd voor de tweede etappe! Oh, te vroeg gejuicht. Die eerste 85 procent gaat dan bijna letterlijk als de bliksem, voor die laatste 15 heeft de snellader iets langer de tijd nodig. Als het overgrote deel van de deelnemers aan de Motary reeds vertrokken is richting de tweede pauzeplek staan wij nog te duimendraaien. Daarbij ontbreekt het ons overigens, dankzij de goede zorgen van de organisatie en Mario, aan niks. Na een klein uur komt het verlossende woord: de accu’s zitten vol. Omwille van de totaalervaring ruilen we daarbij van motor. De EVA en EsseEsse9 mogen motorisch dan niets van elkaar verschillen. De rijervaring is totaal anders. Waar de naakte EVA met haar kleine ruitje je als bestuurder in een wat sportievere houding dwingt, is het rijden op de EsseEsse9 met haar wat hogere stuur en rechtere zitpositie wat meer toer-gericht. Via verschillende slingers rijden we vanuit het Gelderse Hengelo naar Eibergen waar naast een heerlijke warme maaltijd ook Mario al weer staat te wachten. Hier herhaalt zich hetzelfde schouwspel als bij de eerste stop. Mario ontfermt zich vakkundig over de motoren waardoor wij in alle rust kunnen aanschuiven. Best luxe en stiekem ook wel een beetje decadent. Alsof je je sleutels bij de parkeerservice inlevert omdat je je auto niet zelf wil parkeren. Voelt best vreemd.
Is er dan geen andere mogelijkheid. Nou nee… De snellader (die overigens niet standaard meegeleverd wordt bij de aanschaf van een gloednieuwe Energica en volgens Electric Motorcycles vooral bij het racen op circuits gebruikt wordt) is namelijk veel te groot om op een motor mee te nemen en werkt alleen met krachtstroom. Wil je deze toerrit zonder Mario maken, dan is het zelf meenemen van deze snelle lader, met een prijskaartje van zo’n 7.000 euro, dus geen optie. Een kleine omweg langs een van de vele laadpunten in Nederland dan maar? Kan, het blijkt dat de Achterhoek echt een witte vlek is op de kaart met alle laadpunten. Zo is het dichtstbijzijnde station, dat voorzien is van de juiste stekker, van Fastned en zit aan de A18 bij Zevenaar. Vanaf de eerste stop gezien ruim 60 kilometer en dus een uur omrijden. En daarmee ben je er nog niet, want eenmaal bij het stroompunt sta je zeker 45 minuten stil voor de accu vol zit. Hadden we dat gedaan, dan hadden we door die kleine twee uur vertraging de hond in de pot gevonden bij de tweede stop met de warme maaltijd. We mogen dus wel in ons handen knijpen dat wij vandaag samen met Mario op pad zijn. Als wij de buik vol overheerlijke nasi van de plaatselijke Chinees hebben, zijn de Energica’s er dankzij hem ook weer klaar voor. En terwijl de snellader weer in de bus wordt geladen, passeren wij de grens voor een heerlijk stukje sturen bij onze oosterburen. Genieten in optima forma. Eenmaal terug in Nederland treffen we onze vriend in bange dagen bij Restaurant Jan ter Voert in Megchelen. Hij sluit de motoren aan, wij genieten van een ijsje. Het laatste deel van de tocht voert ons via het Bio Vakantieoord in Arnhem, waar we wederom pauzeren, terug naar Putten. Als afsluiter heeft de organisatie uitsmijters gebakken die ons al staan op te wachten bij Arjan Brouwer Trading en de Gemeentewerf. De perfecte afsluiter van een prachtige tocht waar we dankzij de inzet van Mario volledig onbezorgd aan mee hebben kunnen doen.
Of het zonder hem ook gelukt was? Nee, helaas niet. Dan zouden we op voorhand verschillende omwegen en extra stops in moeten plannen en hadden we eigenlijk alleen de start en finish samen met andere deelnemers mee kunnen maken. Het elektrisch rijden vergt dus naast een andere mindset ook veel meer voorbereidingswerk. Is dat erg? Nee hoor. Wanneer je je daar helemaal op instelt, is het vast prima te doen. Ook als je vooral van A naar B rijdt, mits niet verder dan 100 kilometer uit elkaar, gaat dat prima. Zeker als je in B wat langer verblijft zodat er genoeg tijd is om met een reguliere lader de accu weer bij te vullen. Een flinke eendaagse toertocht als de Motary stelt duidelijk andere eisen waardoor wij, als bezinerijders, niet anders kunnen constateren dat het op de manier recreatief rijden met een elektrische motorfiets voorlopig nog toekomstmuziek is…