Dakar Dagboek Jurgen van den Goorbergh
Ja, gekscherend zou je ons ‘Mallè Moto’ rijders wel Malle Pietjes kunnen noemen. Wie haalt het ook in z’n hoofd om Le Dakar te doen met alleen met zijn motor, een kist (mallè in het Frans…), een tent en een set reserve wielen…
Het is jezelf pijnigen tot op het bot, alsof je de Mount Everest wil beklimmen zonder zuurstof. Het is de grootste uitdaging die er mogelijk is op Rally-gebied, met als doel uiteindelijk die ene medaille te behalen die voor mij net zo zwaar telt als al die andere bij elkaar. Kortom, een enorme uitdaging…
Al vanaf mijn racecarrière volgde ik de Dakar op de voet, met namen als Eric Verhoef en Gerard Jimmink. Mega-respect had ik voor hen en de prestatie die zij destijds neerzetten. Maar zelfs daarboven vond ik de Malle Moto rijders staan. Ik ben zelfs naar de 2007 Dakar afgereisd om Rob van Pelt sr binnen te halen bij de finish aan Lac Rose. Dat moment heeft mij doen besluiten de Dakar ooit een keer als kistrijder te volbrengen. In het volgende dagboek heb ik kort bijgehouden wat een Dakar inhoud, van de voorbereiding tot de finish.
HEEL 2014: DE VOORBEREIDING
De voorbereidingen voor een Motor-Dakar beginnen al vroeg. Ik heb het hele jaar veel kilometers gereden op de enduro en de oude 2009 Dakar-motor, offroad, maar ook gewoon over de weg. Gewoon een kwestie van ‘altijd de motor pakken’ en zitvlees kweken. De teller stond voor deze rally al op bijna 10.000 km. Ook werd er hard gewerkt aan de fitheid met duizenden kilometers fietsen en hardlopen, alsmede de sportschool. Daardoor was het vertrouwen groot en het gevoel met de motor zeer goed: “Laat de Dakar maar komen, als het even kan dan graag megatechnisch en zwaar…” En ik kreeg waar ik om vroeg…
2 JANUARI: DE KEURINGEN
Deze zijn inmiddels appeltje-eitje geworden. Ik ben al vijf keer eerder gestart, dus je kent de organisatie en zij herkennen mij. Zonder veel stress krijg ik dus alle stempels in mijn keuringspaspoort. Binnen twee uurtjes staat de brommer staat kant-en-klaar in het Parc Fermé. Let the race begin!
4 JANUARI ETAPPE 1
144 km liaison, 175 km special stage, 519 liaison
Gespannen loop ik naar het Parc Fermé, maar niet echt nerveus. Ik praat even met mijn trainingsmaatje en collega-rijder Sjaak Martens, die de zenuwen iets moeilijker onder controle heeft. We hebben er alles aan gedaan ‘het komt goed’, zeg ik tegen hem. De KTM loopt als een zonnetje en ik vertrek voor het eerste 144 km liaison. Bij de eerste tankstop, na ongeveer 50 km, zie ik een deelnemer die in zijn haast – waarvoor? – de achter tankdop al is vergeten. De benzine klotst eruit. ‘Sukkel’, denk ik. Aangekomen bij de proef zie ik mede kistrijder Richard de Groot met een elektrisch probleem kampen. Later blijkt hij op deze eerste dag al uit te vallen, zo bikkelhard kan het zijn. Ik besluit de special gelijk fanatiek van start af te gaan om mijn uitgangspositie – nummer 65 – een tiental plaatsen te verbeteren want dag twee schijnt erg zwaar te gaan worden. Dan wil ik graag wat meer vooraan staan. Maar die missie mislukt, want door de hitte en de hoge topsnelheid van 160 km/uur plus blaas ik mijn band op. Gelukkig blijft de bibmousse heel, maar ik moet nog 70 km proef en 519 km liaison… Ga ik het bivak wel halen? Het lukt! Ik loop te balen, maar het kan altijd nog slechter…
Finish 68, overall 68.
5 JANUARI ETAPPE 2
26 km liaison, 518 km special stage, 81 km liaison
Er was van te voren al gezegd dat dag twee wel eens de zwaarste dag zou kunnen worden in deze rally en daarin hebben ze aardig gelijk in gekregen. De proef begint op een kronkelige bergweg, bezaaid met stenen. Je kunt er lekker gummen, maar fouten zijn niet geoorloofd. Oppassen dus. Na ongeveer 170 km – 10 km voor de CP 1 tankstop – tref ik Robert van Pelt aan, die hopeloos staat te trappen om zijn motor weer aan de gang te krijgen. Ik stop nog wel even, maar een motor aantrappen in deze hitte – toen al 35 tot 40° – is ook voor mij ook niet te doen. Naar later blijkt moet Robert zijn meerdere erkennen in de natuur en uitgedroogd opgeven. Le Dakar is meedogenloos.
Bij de laatste CP en tankstop vertelt een Chileen mij dat het ergste nog moet komen. Het is dan 38° en we moeten nog 160 km. Hij krijgt gelijk: de extreme sporen met fesh fesh maken het laatste stuk tot een hel. Ook loopt de temperatuur alleen maar op tot wel 46° en dan moeten we nog 100 km door het losse zand met knipgaten, zodat je alleen maar kunt blijven staan op de motor. Uitgeput en uitgedroogd bereik ik de finish waar we worden opgevangen en afgekoeld met emmers water. Om mij heen zie ik een slagveld: veel rijders zijn helemaal de weg kwijt en gedesoriënteerd zijn. Later horen we dat deze omstandigheden een Poolse deelnemer fataal zijn geworden, R.I.P.
Finish 40, overall 44
6 JANUARI ETAPPE 3
282 km liaison, 220 special stage, 155 km liaison
Dag twee is nog niet uitgewerkt. KTM topper Sam Sunderland komt er niet meer boven op en moet opgeven vanwege duizeligheid en uitdrogingsverschijnselen. Zelf ben ik er inmiddels ook achter dat sleutelen en rijden het uiterste van mijn lichaam en geest vergen. Met de vier uur slaap van afgelopen nacht zit dag twee nog in mijn gedachten. Deze derde etappe moet ik zien te herstellen en veel drinken. Een kunst op zich, want langzaam rijden gaat nou eenmaal niet in de Dakar. We tikken voor het eerst de 3000 meter hoogte aan in de special. Dat is dus zuurstofarm en de motor loopt wat minder. De rijder ook. Zonder al te veel problemen bereik ik weer het bivak, waar ik vader en zoon Kinigadner tegenkom, snel even wat eet en mijn onderarmen laat masseren. Via een checklist die ik thuis al heb gemaakt, bekijk ik welk onderhoud de KTM deze dag krijgt. Alles doen is geen optie als kistrijder, er moet immers ook nog geslapen worden. Ook al is het maar vier uur per nacht…
Finish 46, overall 41
7 JANUARI ETAPPE 4
594 km liaison, 315 km special stage, 0 km liaison
Het doel is om in de eerste week is bij de eerste 40 overall te komen om zo in de tweede week minder in het stof te hoeven te rijden. Mijn grootste concurrent in de Malle Moto is Thomas Berglund, een voormalig top 15 Eliterijder. Hij is de eerste week een maatje te groot voor me. We kunnen het echter prima samen vinden en helpen elkaar voor zover dat mag. We zijn beide goed voor het materiaal en vallen er ook niet af. Dat zorgt voor veel extra sleutelwerk. De 594 km lange verbinding over de Pas San Francisco ken ik inmiddels en is zeer vermoeiend. De hoogte van 5000 meter zorgt voor erg weinig zuurstof, dus behoorlijk uitgeput kom ik dan ook aan bij de 315 km special. Wat gels en repen geven dan energie. De snelle paden in de special met vele stenen bezorgen me hachelijke momenten, mijn voorvelg lijkt wel een wasbord, vol met deuken. De laatste 40 km zijn de beroemde duinen van Copiapo, hier kom ik beter in mijn element. Lekker navigeren. Een mooie afsluiter van deze lange, zware dag. Maar het venijn zit vandaag in de staart, want de Malle Moto truck gaat kapot op de Pas San Francisco en is pas om 23 uur in het bivak. Dan krijgen wij onze spullen pas, zodat het dik na 1 uur wordt voor ik ga slapen. Balen!
Finish 48, overall 42
8 JANUARI ETAPPE 5
175 km liaison – 458 km special stage – 65 km liaison
Half uitgeslapen na 3 uur slaap vertrek ik voor dag 5. Ik denk stiekem al aan de rustdag na dag 6. De vermoeidheid begint zijn tol te eisen en de concentratie verslapt. Het gaat ten koste van mijn rijden maar ik pas de snelheid aan – ik heb geen keuze. Tijdens de special werd ik wat duizelig en stop ik voor een gelletje en een reep. Voor jezelf zorgen hoort erbij als Malle Moto rijder. De lange proef heeft weer veel fesh fesh, ik heb werkelijk de hele dag gestaan. Na afloop wilden mijn vingers ook niet meer van de handvaten af. Het leek eeuwig te duren, net als dag 2 een bikkeldagje. Aangekomen in het bivak word ik de rest van de avond gevolgd door Eurosport die een mooi item maakt over de Malle Motor rijder. Het is opvallend hoeveel aanspraak je hebt als kistrijder. Ik heb er niet veel tijd voor, maar probeer tussen het werken de mensen wel te woord te staan.
Finish 49, overall 42
9 JANUARI ETAPPE 6
322 km liaison, 69 km special, 22 km neutralisatie, 227 km special, 48 km liaison
Nog één dag en dan rustdag. Nou ja, rustdag? De motor heeft een grote beurt nodig – net als zijn baasje – dus van echte rust zal niet echt sprake zijn. Dag 6 blijkt de mooiste rijdag in Dakar 2015 met vele ravijnen, moeilijke navigatie en vele trialsecties waarbij zelfs ik af en toe denk ’moet iedereen hier echt naar boven?’ Je merkt nu ook dat we wat verder in de rally zijn; de stof is wat minder aan het worden, als je tenminste niet bij een stofbak in de buurt zit. Je rijdt nu wat meer alleen en moet goed op de navigatie letten om geen WP te missen. Op het laatste van de 688 km etappe krijgen we nog een mooi stuk duinen naar Iquique. Juist daar val ik er een keer af, precies op mijn pijnlijke rechterschouder (een kleine blessure opgelopen voor de Dakar). Stom, maar ook dat hoort erbij. De etappe eindigt op een mooi podium in Iquique waar ik zowaar nog een wheely in petto heb voor de toeschouwers. De rustdag is gehaald en de eerst week is als in een roes voorbij gegaan. Ik bedenk gelijk wat ik allemaal moet gaan doen op de rustdag en daar schiet ik wel van in de stress. Rust bewaren en één ding tegelijk doen. Die avond hoor ik dat mijn quadmaatje Kees Koolen met stukken staat; einde Dakar voor hem. Grrrr. Ik doe vanavond niet veel meer en ga vroeg naar bed voor 8 uur heerlijke nachtrust.
Finish 46, 42 overall
10 JANUARI RUSTDAG
Ik sta om 7 uur op om een paar uur te kunnen sleutelen zonder teveel drukte en bovendien zonder teveel zon. Voor de middag ziet de motor er al knap goed uit maar verpraat mijn tijd te veel in de middag, waardoor ik het toch weer tien uur ’s avonds is voor ik klaar ben om mijn roadbook voor de komende etappe te gaan kleuren. Dit wordt de marathon naar Bolivia. We krijgen ‘s avonds bij de briefing te horen dat het regent in Bolivia en het koud is. Dus regenpak en dikke handschoenen mee. Daar blijkt achteraf niets te veel van gezegd.
11 JANUARI ETAPPE 7
392 km liaison, 321 km special stage, 4 km liaison
Zowaar een scheermesje gezien op de rustdag. Naar later zal blijken, de laatste keer tot aan de finish! De liaison is lang, koud en saai en voert ons naar Bolivia. Een warm welkom wacht ons bij de grenspost. Samen met zeer ijle lucht, want de proef begint op 4 kilometer hoogte. Dit gaat wederom een lange dag worden. Kort bochtenwerk in het begin vergt het uiterste van de concentratie, maar die is door de extreme hoogte toch al ver te zoeken. Ik schiet er een paar keer van af, zonder gevolgen maar toch goed op blijven passen. Een 20 km volgas pad zorgt voor wat ontspanning, ff gummen! 160 km/uur en volle patat gas erop. De brommer loopt als een trein. Bij CP1 zie ik Jan van Gerven. Die zegt: “Als alles zo blijft gaan, zijn we in no-time in het marathon-bivak.” Maar dat moet je nooit, nooit, nooit zeggen in de Dakar. De 160 km die we nog moesten rijden, werden uiteindelijke mee van de lastigste van de hele Dakar. En bovendien Jan ’s ondergang door waterproblemen. De eerste 30 rijders weten het bivak nog net droog te bereiken. Ik kom nog net in een mega storm terecht die droge rio’s laat veranderen in een kolkende riviermassa. Ik verlies hier ruim 2 uur op Thomas en bereik zwaar onderkoeld en zeiknat het marathonbivak waar een warm welkom en een douche me er weer boven op helpen. Dat terwijl de badgasten lekker droog en zonder problemen zijn droog aangekomen!! Dakarrrrr…
Finish 61, 44 overall
12 JANUARI ETAPPE 8
24 km liaison, 475 km special stage, 274 neutralisatie, 38 km special stage
Judgement day. De kleren zijn uiteraard niet droog geworden vannacht, dus stap ik met tegenzin in mijn natte kloffie. Het regent nog steeds, dus die zoutvlakte zullen we vandaag wel niet over hoeven, dacht ik nog. Fout! De eerste 100 km gaan vol over een vlakte van water en zout… Alhoewel ik niet gelovig ben, voel ik me vandaag toch echt even Jezus die over het water rijdt. Heel bizar. Ik rij na de massastart samen op met Sjaak en we beuken de 100 km zoutvlakte volgas af met 160 km/uur. Bij CP1 zie ik hoe verschrikkelijk de motor eruit ziet; en begin als een gek de radiator, die vol zout zit, schoon te maken. Er vallen steeds meer rijders stil en ik besef dat dit voor hen waarschijnlijk het einde is. Ook Sjaak zie ik inmiddels niet meer; later hoor ik dat ook hij eruit is. Erg jammer voor mijn trainingsmaatje!
Ik krijg mijn eigen motor ook niet meer aan de praat bij CP1. ik montere een vers TwinAir filtertje en met aanduwen komt er weer leven in de KTM. Niet meer af laten slaan, wordt het motto voor vandaag! De elektronica is van alle motoren aangetast. Iquique zien te bereiken, dat wordt mijn nieuwe doel. De special wordt gelukkig iets ingekort, anders blijven er geen deelnemers meer over, denkt de ASO. Ook mede Malle Moto-rijder Henno van Bergeijk valt stil en uit op de zoutvlakte.
Na een stuk liaison staan er nog 38 km special in de duinen naar Iquique op het programma. Net voor de special zie ik mijn oud-collega wegracer Lucio Cecchinello. Hij geeft mij nog wat water en eten. De afdaling naar Iquique is emotioneel; ook dit bivak is weer bereikt. De zon en oceaan komen als een geschenk. Ik ben echter tot diep in de nacht bezig om de motor weer goed lopend te krijgen, alle bedrading en stekkers zijn door het zout aangevreten, maar het lukt.
Finish 31, 37 overall
13 JANUARI ETAPPE 9
51 km liaison, 450 km special stage, 37 liaison
Ik rij weg uit het bivak voor de liaison en knijp pas na een kilometer of twintig voor het eerst in mijn voorrem voor een rotonde. Daar merk ik dat mijn voorvork totaal niet beweegt. Muurvast! Ik raak lichtelijk in paniek. Ik denk dat ik door de lekke keerringen, opgelopen de dag ervoor, al mijn olie verloren ben. Ik rij snel terug naar het kamp en vraag bij de jongens van Bas Trucks om advies. Die komen er al snel achter dat ik in alle hurry de onderste vorkbouten al vast heb gedraaid terwijl de vork nog onder spanning stond. Alles stond dus getordeerd en kon dus niet meer soepel veren. Vlug alles gelost, één keer ingeveerd, opnieuw vastzetten en hatsieflatsie, daar ging ie weer! Ik haastte me terug naar de proef, maar ondanks de korte liaison weet ik nog op tijd te starten en begin rustig aan de proef. Het rijden gaat lekker en het is lastig navigeren met veel duinen. Ik besluit om alle waypoints goed te halen en rij een gedeelte met Mathias Walkner mee. Door de avond ervoor tot laat aan de motor te werken, gaat het kaarsje een beetje uit vandaag en besluit m’n tijd te nemen en hier en daar wat energie te sparen. Liever een paar keer een minuutje of wat stil staan dan een harde flinke klapper maken en niet door kunnen. De sporen in de fesh fesh waren kapot gereden door de auto’s, zodat het weer een zeer pittige dag is. Wél tweede Nederlander na zo’n hectisch begin!
Finish 29, 36 overall
14 JANUARI ETAPPE 10
385 km liaison, 371 special stage, 135 liaison
Begin van de tweede marathon stage. Afgelopen nacht was het in Salta erg koud dus slecht geslapen! Maar wat ons stond te wachten was nog veel erger: de liaison voer ons over een pas van 4970 meter hoogte met een temperatuur in het donker van tegen de min 10! Allemachtig, wat heb ik het kou gehad! Maar it is all in the brain, dus verstand op 0 en afzien. Eerste gedeelte van de special zaten we ook ergens boven de 4 km, dus herstellen na de liaison was geen sprake. Een mooie snelle proef met lange glooiende paden: open the gas, close the eyes. Heerlijk gereden. In het marathonbivak waren echter geen bedden te vinden, alleen een koude, kille hal met een dekentje op de grond. Dara had mijn lichaam eigenlijk geen zin in, maar ik heb toch wel lekker geslapen. Bastiaan Nijen Twilhaar en Caspar van Heertum arriveren door een motorprobleem pas diep in de nacht in het bivak, maar bikkelen door. Klasse mannen
Finish 32, 34 overall
15 JANUARI ETAPPE 11
24 km liaison, 157 special stage, 59 neutralisatie, 141 special stage, 142 liaison
De tweede dag van de marathonetappe was ook was ook weer heerlijk bochtig en lag me goed. Van de route af kon je niet af, dus weinig navigeren en de focus op het pad houden. De ene mooie bocht volgde op de andere in dit steenachtige gebied. Het leek wel een racecircuit. De uitslag was daarom ook niet echt verrassend, maar wel erg welkom: 23e vandaag en 32e overall. Jay, there is a God! Veel lachen zat er de laatste dagen ook al niet in, want mijn lippen zijn goed kapot gegaan door de hoogte en het zout. Het einde is in zicht schiet soms door mijn hoofd, maar ik weet dit altijd weg te blokken door snel aan de motor te gaan werken. Dakar zit immers vol met valluiken. We staan vanavond op het racecircuit in Termas Rio Hondo waar het verziekend heet is. En wij staan niet onder zo’n mooi luifeltje of in een pitbox zoals die badgasten. Nee, ze zetten ons gewoon pal op zwart asfalt, midden in de zon! De brommer ziet er nog altijd stralend uit. Wat verse olie erin en hij kan er weer tegenaan. Ik krijg het echter maar niet voor elkaar om voor 12 uur `s avonds in bed te kruipen. Alles kost veel tijd. Je moet alles zelf halen, zoeken of brengen. Maar ja, dat is ook de bewuste keuze. Ja toch?
Finish 23, 32 overall
16 JANUARI ETAPPE 12
248 km liaison, 298 km special stage, 478 liaison
Het weinig slapen begint me nu echt op te breken. Ik kan ‘s ochtends niet meer wakker worden en begin dus steevast 25 tot 30 minuten te laat aan de liaison. Geen probleem, zolang je maar op tijd bij de start van proef bent. En ze geven dit jaar vrij veel tijd voor de liaison. Het is ook een spelletje wat je goed moet leren spelen. De special blijkt vandaag megalink, met amper grip. Het lijkt wel alsof we op ijs rijden. Na een paar zeer goede waarschuwingen schiet ik er toch vanaf in een rechtse bocht. Stond niet in het roadbook, dacht ik nog. Maar te laat… Dus rechtdoor, over een kleine greppel. Ik kom tot stilstand tegen een hekje en verlaat de motor onvrijwillig aan de voorkant. Grrr, k*tzooi! Ik word door wat lokalen weer overeind gezet, met motor en al. Motorcheck; geen schade. Eigen check; zeer pijnlijke knie en een deuk in mijn ego. Er kwam maar één rijder voorbij, die overigens ook rechtdoor schiet, net als de 23 sporen die voor mij zaten. Dakar! Aan het einde van de etappe toch nog en goede uitslag dus tevreden naar de laatste dag toe.
Finish 24, 31 overall
17 JANUARI ETAPPE 13
77 km liaison, 174 km special stage, 142 km liaison
Last day! Wat heb ik hier stiekem toch naar uit gekeken. Hoe zou de voldoening zijn als deze dag erop zit, hoe is de ontlading? Je weet het niet tot het zover is en het is Dakar, dus oppassen tot de laatste kilometer! De special wordt in omgekeerde volgorde gestart dus dat word inhalen geblazen. Maar ook voorzichtig blijven om geen onnodige schade op te lopen. Ik had dit nog niet gedacht of de gozer die achter me was gestart kom me als een dolle in het stof voorbij. Om hem 5 minuten later zwaar gecrashed op de grond te zien liggen. Hij had in het stof een steen gemist – wat een eikel! De proef verandert in een groot modder festijn door een hoosbui en wordt uiteindelijk geneutraliseerd. Zeer verstandig, er viel niet meer te rijden met deze banden in deze modder. Ga ik ook nog zachtjes onderuit op 500 meter voor de neutralisatie, vol in de modder. Ik zag er niet meer uit!
Het enige wat nog restte was de finish aan het einde van de etappe waar ook bij mij alle emoties eruit kwamen. Wat een Rollercoaster.
Ik word 31e totaal, tweede in de Malle Moto en derde in het marathonklassement. Een uitslag waar ik heel trots op mag zijn en ben. Wat me vooral bij zal blijven is met hoe weinig rust je lichaam nog redelijk kan functioneren. Ook de enorme temperatuurswisselingen en de grote hoogtes maakten dit voor mij de ultieme uitdaging. Dit was een echte Dakar. Iedere Nederlandse motorrijder die heeft uitgereden of ver is gekomen mag trots zijn! Dit was een echte Dakar, zoals Dakar hoort te zijn. En Dakar 2016? To be continued!
