Dakar 2016 preview

Met de elfde plaats was achtvoudig Nederlands endurokampioen Hans Vogels begin dit jaar de beste Nederlandse motorrijder in de Dakar. Met hem kijken we vooruit naar de favorieten voor de komende editie, waarin hij voor zichzelf een top 10-klassering niet vanzelfsprekend vindt. “Mijn doelstelling is de top 15.”

Het is lang geleden dat de strijd bij de motoren in de Dakar rally zó open lag als nu. Nadat vorig jaar Cyril Despres de overstap maakte naar de auto’s, ruilde onlangs ook diens eeuwige rivaal Marc Coma na zijn vijfde overwinning heel onverwacht zijn motor in. Coma is de nieuwe wedstrijddirecteur geworden van de ASO, de organisator van de Dakar Rally. Daarmee zal er voor het eerst sinds 2001 dus een andere winnaar zijn dan Despres of Coma, de beide mannen die de Dakar vijftien jaar lang domineerden.
De overstap van Coma van de competitie naar de wedstrijdleiding, kan wel voor een extra interessante Dakar zorgen, denkt Hans Vogels. “Hij heeft het idee geopperd om bij de marathonetappe de voertuigen meteen in een parc-fermé te plaatsen. Sleutelen kan dan alleen door in de proef te stoppen. De tijdklok loopt dan dus door. Als dat inderdaad gaat gebeuren, gaat het spannend worden, want veel toppers hadden afgelopen jaar in Bolivia ook grote problemen in die marathon-etappe.”
Interessant gaat ook worden wat de organisatie met de roadbooks gaat doen. In de afgelopen OiLibya Rally, een wedstrijd die meetelt voor het WK Cross Country en door veel toppers als Dakar-voorbereiding werd gereden, werd de verbindingsroute naar de start van de proef pas in de ochtend verstrekt. Zo was niet bekend waar de start van de proef lag en kon niet geanalyseerd kon worden hoe de proeven precies liepen om het zo voor iedereen gelijk te maken. Alle grote teams hebben tegenwoordig namelijk iemand in dienst die niets anders doet dan de hele dag kaarten en luchtfoto’s van het gebied bekijken op enorme computerbeeldschermen. Op die manier wordt de avond voor de etappe de komende route met het roadbook ernaast al fictief in ‘Google Streetview’ of op satelietfoto’s gereden. De toppers weten op die manier dus al ongeveer wat hen de volgende dag te wachten staat. “Als het roadbook pas laat beschikbaar komt, is dat een voordeel voor de jongens van mijn kaliber,” denkt Vogels. “Ik heb geen budget voor een speciale ‘mapman’, die vooraf de route al zit uit te pluizen. Ik rij gewoon het roadbook na. Soms zie ik ook wel eens sporen helemaal ergens anders staan, dan moet je wel zeker weten wat je doet.”
Met het afscheid van Marc Coma als titelhouder, gaat er geen nummer 1 van start in Buenos Aires op 3 januari. De hoogst genoteerde nummer aan de start draagt nummer 2: Paolo Gonçalves. Hans Vogels kan zich goed vinden in die hoge positie van de Portugese Honda-rijder. “Hij stond er vorig jaar ook kort bij, net als in 2014 tot het moment dat zijn motor in brand vloog. Dat soort dingen moet je niet hebben natuurlijk. Maar hij heeft sindsdien veel meer ervaring gekregen en lijkt ook meer rust te hebben. Gonçalves is wat mij betreft zeker een van de favorieten voor de komende rally.”

Kijkend naar de eerste twintig op de startlijst, vallen Vogels een paar dingen op. “Er zijn er gewoon maar weinig die de rust hebben die Marc Coma wel altijd had. Die raakte nooit in paniek. Joan Barreda is met zijn Honda niet te volgen, als hij er tenminste op blijft zitten. Maar hij blijft een motorcrosser. Hij is niet bang en maakt daardoor te veel mee onderweg. Ik zie wat dat betreft bij het KTM-team de meeste rust en ervaring. Dat team heeft de langste adem en blijft stabiel functioneren, wat er ook gebeurt.”
Het fabrieksteam van KTM bestaat in de komende Dakar uit de Australiër Toby Price (derde in 2015), de Spanjaard Jordi Viladoms (tweede in 2014) en de Oostenrijker Matthias Walkner. Die laatste maakte vorig jaar zijn debuut, won een etappe, maar viel later uit wegens hoogteziekte. Walkner won wel verrassend de wereldtitel Cross Country. “Hij doet het erg goed,” vindt Vogels. “Dat moet vertrouwen geven. Ik geef hem zeker kansen. Price en ook Pablo Quintanilla (rijdend op de nieuwe, op KTM-techniek gebaseerde, Husqvarna, red) gaan zich er zeker ook mee bemoeien, maar die zitten nog niet lang genoeg in het vak. Die moeten meer ervaring opdoen om zich echt met de overwinning bezig te kunnen gaan houden.”
Sam Sunderland leek zich met zijn overwinning in de OiLibya Rally ook in het rijtje favorieten te scharen, maar de Brit is er waarschijnlijk niet bij komende Dakar, nadat hij in de Merzouga Rally onlangs zijn been brak. Zo zijn er meer die op het oog goed zijn voor een hoge klassering, maar die uiteindelijk nèt iets te kort lijken te komen als het erom gaat spannen. “Ruben Faria bij Husqvarna zie ik ook niet als winnaar. In Portugal had hij nog steeds veel last van zijn pols,” weet Vogels. “Helder Rodrigues heeft met Yamaha nog te veel problemen en zijn teamgenoot Alessandro Botturi won in oktober weliswaar de Merzouga Rally in Marokko, maar is volgens mij niet fit genoeg om twee weken te knallen. Joan Pedrero en Alain Duclos van Sherco zitten bij mij in de buurt qua tempo. Olivier Pain (derde in 2014, red) is nu weg bij Yamaha en zit nu op een klanten-KTM, net zo een als ik dus heb. Een prima fiets, maar ik denk dat we Pain minder vaak vooraan in de uitslagen terug gaan vinden.”
Het wordt dus hoe dan ook dringen voor de top 10 en dat realiseert Vogels zich aan de vooravond van zijn derde Dakar ook heel goed. In zijn eerste Dakar reikte de doelstelling niet verder dan aankomen. Hij werd 22ste. Afgelopen jaar was de doelstelling de top 20. “Ik ben toen elfde geworden en iedereen verwacht nu wel even een plaats in de top 10. Maar met een plaats in de top 15 verlang ik al heel veel van mezelf. Mijn streven is naar die vijftiende plaats toe te werken. Ik heb mijn beste resultaten altijd in Argentinië gereden. Bijvoorbeeld toen we vorig jaar terugkwamen uit Bolivia, na de marathonetappe. Het betere stuurwerk zoals in Argentinië is voor mij zeker geen nadeel. Ik ga de komende rally de eerste dagen ook iets harder proberen te pushen. Dan wil ik niet teveel achterstand oplopen. Als je die eerste dagen een keer een top 10 kunt pakken, dan ga je makkelijker mee met de snelle mannen en dat werkt de hele rally dus door.”
Er staan voor de komende Dakar zestien Nederlandse motorrijders op de deelnemerslijst (zie kader). Plus twee quadrijders: Kees Koolen op de Honda TRX680 Quad en Bastiaan Nijen Twilhaar, die na drie Dakars op de motor ditmaal met een Can-Am Renegade quad de finish wil halen.
Van de zestien Nederlandse motorrijders is Frans Verhoeven de hoogste genoteerde. Na tien keer Dakar vond Frans Verhoeven (49) het eigenlijk genoeg geweest. Zei hij. Maar een paar maanden na de 2015-Dakar kwam Verhoeven alweer terug op zijn besluit. Dus gaat hij het komend jaar nog één keer proberen: “Afgelopen jaar had ik samen met Yamaha Nederland de intentie uitgesproken dat we samen verder zouden gaan. Maar omdat het op mijn leeftijd ook belangrijk is om naar de toekomst te kijken zijn we een team begonnen waarin ik zelf nog een keer Dakar zou rijden én waarin jong talent zich zou kunnen ontwikkelen. Behalve rijder zou ik dus ook vooral teammanager zijn. Het opzetten van dat team en alles regelen kostte in de praktijk echter zo veel tijd en energie, dat ikzelf zonder noemenswaardige voorbereiding naar Argentinië ben gereisd. En ik heb nog nooit zo’n zware eerste week gehad. Het ritme was er niet en ik was niet fit genoeg. Ik heb zó afgezien. Het materiaal was goed, het team was goed, maar ikzelf niet. Het was één grote worsteling. Ik vond het ook echt niet leuk. Ik dacht: als ik zo diep moet gaan voor een matig resultaat, dan moet ik ermee ophouden. Daarom heb ik toen aangekondigd dat ik ermee stopte. Maar in de tweede week heb ik het ritme en mezelf wel hervonden en ben ik van 28 naar 15 geklommen. Om me heen vond iedereen dat een prima prestatie, maar ik was er niet tevreden mee. Ik wist dat ik beter kon. Na de Dakar heb ik serieus in een dip gezeten. Mijn sponsors zagen dat en vonden dat ik mezelf een nieuwe kans moest gunnen. Ik heb daar even over moeten nadenken, omdat ik het dan wel op mijn voorwaarden en op mijn manier wilde doen. Dus zonder het gedoe van een team met andere rijders. En mét een goede voorbereiding. Sinds het voorjaar ben ik dus al volop aan het trainen; ik ben 8 kilo afgevallen. Ik denk niet dat ik ooit zo vroeg fit ben geweest als nu. Met de Serres Rally heb ik een goede basis gelegd. Ik had graag ook de OiLibya Rally en de Merzouga willen rijden, maar dat kwam er niet van. Maar ik ben goed voorbereid. En het plezier is terug en ik ben supergemotiveerd. Ik wil nog één keer knallen.”
Voor Hans Vogels zal Frans Verhoeven een belangrijke concurrent zijn. Vogels: “Als ik net als afgelopen jaar voor Frans kan finishen, zet dat mij ook beter op de rallykaart in Nederland. Van de Nederlanders is Frans voor mij een ijkpunt, van de anderen zal ik normaal gesproken niet veel last hebben in het klassement. Ik denk dat ik beste Nederlander kan worden als ik goed en resultaatgericht rijdt in de rally. Maar eerlijk gezegd ben ik daar verder niet mee bezig. Bij mij moet alles rond de rally wel perfect geregeld zijn. Maar dat heeft Verhoeven precies hetzelfde. En Henk Knuiman had dat ook. Ik denk dat je dat gewoon in je moet hebben om te kunnen scoren in de Dakar.”
Aan de voorbereiding ligt het niet. Vogels reed weliswaar geen rally’s, maar zat wel heel veel op de motor. “Er is veel gebeurd dit jaar. Ik ben in mei vader geworden van een dochter. Hoewel niet zo gepland, viel dat qua datum voor mij helemaal goed. Ik werk nu bij Hoco Parts en daar ligt ook mijn toekomst. In de zomer heb ik heel veel aan motocross gedaan. Daarmee heb ik een goede basis gelegd voor m’n conditie. De OiLibya of Merzouga Rally rijden is voor mij niet te doen, juist omdat ik gevoelsmatig dan kort voor de Dakar teveel rij. Ik weet van mezelf dat wanneer ik alles gestructureerd doe en niet te veel in één keer op m’n bord schep, ik veel beter aan de start sta. Maar sinds september zit ik wel praktisch ieder weekend in de competitie: ik rij het ONK enduro, wat heel belangrijk is voor KTM Nederland die mij ondersteunen. Verder startte ik bijvoorbeeld in de strandcross van Vlissingen en in de KnockOut-race op het strand van Scheveningen. Voor mij is dat de beste voorbereiding: gewoon zorgen dat ik fysiek fit ben en zoveel mogelijk rijden met de motor. Dan ga ik met een goed hoofd naar Zuid-Amerika.”
Aan het materiaal en de service mag het ook niet liggen, stelt Vogels. “De nieuwe KTM 450 Rally 2016 heeft een verbeterde achtertank, die dikker is gemaakt en een betere ontluchting heeft. Het rooster van de radiateur is ook naar beneden verlengd, om het risico op brand door opgehoopt gras te verkleinen. Ik ga wel met een smallere voorvelg rijden. Veel toppers doen dat ook. De mousse ligt dan wat strakker in de buitenband, die daarmee dus wat ronder gaat staan. Daardoor stuurt de motor weer beter. Ik heb mijn zaakjes prima voor elkaar en hoef me nergens zorgen over te maken en dat is gewoon heel belangrijk voor een goede voorbereiding. En voor een goed resultaat. Wat mij betreft kan het gaan gebeuren!”