BMW R5 Hommage

BMW viert dit jaar haar 100-jarig bestaan. Aanvankelijk produceerde men vliegtuigmotoren, wat later kwamen daar kleinere motorblokken bij en in het najaar van 1923 zag de eerste BMW motorfiets, de R32, het levenslicht. Tijdens het vermaarde Concorso d’Eleganza Villa d’Este aan het Italiaanse Comomeer stond BMW stil bij hun eeuwfeest en verrasten ze de motorliefhebbers met deze BMW R5 Hommage.

BMW begon dus als producent van motorblokken voor vliegtuigen, maar toen Duitsland na het einde van de eerste wereldoorlog werd verboden nog langer oorlogsmateriaal te produceren – viel hun belangrijkste afzetmarkt weg en moest de Münchense fabriek naarstig op zoek naar alternatieven. Dat werden stationaire motoren voor tractoren, vrachtwagens en boten. Tot men in 1921 op aandringen van de jonge ingenieur Martin Stolle – die zelf een Douglas motorfiets reed – ook een blok voor een motorfiets construeerde. Stolle was wel zo slim ook al een klant te hebben voor dit blok: Victoria uit Neurenberg. Een succes werd dat niet, dus probeerde BMW niet veel later om zelf onder de naam Helios een motorfiets op de markt te brengen. Pas toen de van Daimler afkomstige ingenieur Max Fritz zich er mee ging bemoeien, begon BMW’s succesverhaal in de motorwereld: Frits bedacht de R32, de oer-boxer, en die werd dankzij de dwars geplaatste boxer en de schone cardanaandrijving vanaf de introductie op de Salon van Parijs in 1923 een doorslaand succes.
De zaken gingen crescendo en al snel volgden modellen als de R37, R47 en het topmodel, de R62 uit 1928, ook wel de Rolls-Royce onder de motorfietsen genaamd, met zijn 745 cc zijklepmotor met 18 pk.
Ook op sportgebied werd BMW in die jaren toonaangevend, met vele overwinningen in terreinwedstrijden en races plus vele gevestigde wereldsnelheidsrecords. In 1933 bouwde men een 500 cc compressor-motor met twee bovenliggende nokkenassen waarmee Ernst Henne in twee richtingen een gemiddelde top van 279,503 km/uur wist te halen, een record dat stand zou houden tot 1951.
Deze wedstrijdmotor stond model voor BMW’s nieuwste straatmodel, de R5, die in 1935 op de markt verscheen. En dat model is nu, 80 jaar later, opgepikt door de designafdeling van BMW om als vingeroefening nieuw ontwikkeld te worden naar huidige maatstaven. De nieuwe machine werd tijdens het vermaarde Concorso d’Eleganza Villa d’Este aan het Italiaanse Comomeer gepresenteerd onder de naam R5 Hommage.
“Tijdens zijn debuut in 1935 was de R5 een meesterstuk van techniek en design. Het was een absoluut hoogtepunt, waarbij alles klopte. Nu, 80 jaar later, zie ik de R5 nog steeds als een van de mooiste en beste motorfietsen die BMW ooit geproduceerd heeft. Het was dus onze uitdaging om de R5 van 80 jaar geleden naar 2016 te transformeren, zonder de basis geweld aan te doen”, aldus Edgar Heinrich, leider van de BMW Motorrad design-afdeling. Ola Stenegard, hoofd voertuigdesign en creative director, vult hem aan: “Tegenwoordig is het heel moeilijk om iets simpel te houden en is het juist heel simpel om iets moeilijk te maken. Bij de oorspronkelijke R5 heb je het over de basis van motorrijden. Onze uitdaging was om de eenvoud en de elegantie van de R5 naar het nu te brengen. We wilden dus Old-School combineren met high-tech.”
Als basis diende een oorspronkelijk R5-motorblok, dat destijds 24 pk leverde en in die jaren veel werd gebruikt als basis voor racemachines. Zonder het origineel geweld aan te doen kreeg het blok een aantal nieuwe deksel en een aanvullende riem-aangedreven compressor, die niet detoneerde met de oorspronkelijke krachtbron, maar wel het vermogen opkrikte naar 50 pk. Het blok is gekoppeld aan een originele versnellingsbak, plus een prachtige, open draaiende cardanas.
Het blok hangt in een nieuw frame, waarvan de ovale framebuizen zijn gekopieerd van de R5. De elegante tank van vroeger stond model voor de nieuwe tank, die net als de spatborden uit staalplaat werd geklopt.
Het frame kreeg een hardtail-look, maar het achterste deel van het frame kan wel degelijk scharnieren en wordt afgeveerd door een linksysteem en een Öhlins-schokdemper. Voor kreeg de machine een moderne telescoop, maar wel verpakt in covers met een historische look.
Speciale aandacht kregen de bedieningsorganen aan het stuur: de kabels zijn fraai weggewerkt in het stuur en de ouderwets ogende ‘omgekeerde hendels’. Die overigens wel – heel modern – verstelbaar zijn!
Het is onduidelijk of deze R5 Hommage enkel en alleen een vingeroefening was voor de designers van BMW, of dat een dergelijke ‘cruiser’ ook daadwerkelijk de komende jaren in het leveringsprogramma van BMW komt. Het zou ons eerlijk gezegd niet eens verbazen, want de R5 Hommage is veel te mooi geworden om na het Italiaanse Concorso d’Eleganza Villa d’Este in een of ander donker magazijn terecht te komen…