Bandentest: veelgemaakte fouten

Wat nou als banden te oud zijn? Of de bandenspanning omlaag wordt gebracht tot circuitwaarden? Of als er een balanceergewicht losraakt? Nadat deel 1 en 2 van onze bandentestserie zonder schade aan mens en machine konden worden afgewikkeld, volgt nu als finale nog een groot griezelfeest. We gaan de hogesnelheids-ovaal op en we gaan ook weer de natte testbaan en het handlingparcours op. Met de banden en wielen in een niet echt optimale toestand.

Als eerste onderdeel in onze ‘defectenshow’ leggen we twee ogenschijnlijk identieke bandensets op de Kawasaki ZX-10R. Alleen: één set is een heel jaar blootgesteld aan warmte en een flinke dosis UV-straling. Hoe doen deze kunstmatig verouderde rubbers het vergeleken met een goede set?
Bandenhandelaren kunnen je een hele klaagzang laten horen over kritische klanten die de nieuwe bandenset op de toonbank inspecteren en dan teruggeven met de woorden “Die zijn me al te oud!”. De feitelijke leeftijd van een band kan elke leek met een blik op de codes op de band ontdekken. Maar vanaf wanneer is een nieuwe band echt te oud, en hoe veranderen de rijkwaliteiten met toenemende leeftijd? Om dit nou eens in een echte vergelijkingstest duidelijk te maken, hebben we twee nieuwe sets van de populaire Michelin Pilot Power 3 een jaar lang opgeslagen op twee verschillende plekken: de ene set koel, droog en donker (zoals het door de fabrikant wordt geadviseerd) in ons eigen bandenmagazijn, de andere set in de zon en de hitte in een broeikas. Het doel was om die tweede set in deze omgeving van veel zonlicht en UV-straling zo snel mogelijk te laten verouderen. Tot dusver, zo is de ervaring van onze redacteur annex broeikas-eigenaar, heeft de dunne enkele beglazing allerlei soorten kunststof in korte tijd behoorlijk broos weten te maken. Rubber afdichtingen zijn al na een paar maanden zo poreus geworden dat je ze in je hand kunt verkruimelen. Het is dus spannend om te zien hoe de op die manier mishandelde Pilot Power 3 het doet op het testcircuit in vergelijking met de goed geconserveerde set.

Hoe weet je wanneer een band is geproduceerd?
Op elke band is een zogenaamd DOT-nummer (Department Of Transport, het Amerikaanse ministerie van verkeer) aangebracht, zie ook de bijgaande foto. De vier cijfers staan voor productieweek en –jaar, dus deze band is geproduceerd in week 25 van 2015.

Wanneer wordt een nieuwe band als te oud beschouwd?
Dit is inmiddels wettelijk duidelijk omschreven: een nieuw geproduceerde band geldt ook vijf jaar na zijn fabricage nog als nieuw. Dat betekent dat een bandenhandel op dit moment banden die in de zomer van 2012 zijn gemaakt nog als nieuw mag verkopen. Zolang de banden op de juiste wijze opgeslagen zijn geweest, is dat volgens de fabrikant ook geen probleem. Er zijn aan de rubbermengsels daarvoor additieven als weekmakers en UV-beschermingsmiddelen toegevoegd, waarmee de effecten van veroudering worden tegengegaan. Sommige fabrikanten, zoals bijvoorbeeld Bridgestone, leveren banden die ouder zijn dan drie jaar al met een bijbehorende korting aan de bandenhandel. Dus voordat je een band vanwege zijn leeftijd teruggeeft, kun je misschien beter eens praten over een mooie korting.

Wanneer zou je een reeds gemonteerde band uiterlijk moeten vervangen?
Wettelijk relevant is uiteindelijk alleen de minimale profieldiepte. Onder de 1,6 millimeter moet een band worden vervangen, dat geldt zowel voor motoren als auto’s. Wettelijk geldt in Nederland 1,0 millimeter, maar in veel Europese landen is het 1,6 millimeter en dat onderschrijven wij ook als veilige marge. Overigens moet je daarbij niet letten op de in de profielgroeven zichtbare slijtage-indicatoren. Deze TWI-nokken (Tread Wear Indicator) zijn namelijk maar 0,8 millimeter hoog, naar Amerikaanse DOT-norm.
Op het wiel veroudert een band natuurlijk meer dan in het bandenmagazijn. Blootstelling aan UV-straling, ozon, vochtigheid en hitte knaagt aan de kwaliteit, zodat de band ondanks ruim voldoende restprofiel na zeven jaar duidelijk minder goed presteert. Verkleuringen van het rubber zijn de eerste aanwijzingen; een definitief signaal voor vervanging is als er droogtescheuren in de zijwangen van de band zichtbaar worden.

Hoe sterk vermindert de grip van een te oude band?
Onze verouderingssimulatie door de broeikasbehandeling heeft de ene bandenset ongeveer vier tot vijf jaar doen verouderen. Volgens de inschatting van fabrikanten zou zo’n band in de praktijk nog zonder enig probleem te gebruiken zijn. Op ons handlingparcours simuleren we een pittig gereden rit over binnenwegen. Tussen onze ‘nieuwe’ en verouderde set zijn geen verschillen meetbaar. Beide Pilot Power-sets weten te overtuigen met hun bekend goede straateigenschappen. Iets veelzeggender is de meting op de natte testbaan, die de conclusie rechtvaardigt dat het uithardingsproces daadwerkelijk gaande is.

CONCLUSIE
Onder de juiste omstandigheden tijdens de opslag zijn banden vele jaren houdbaar. In gemonteerde toestand verouderen ze natuurlijk duidelijk sneller. Verkleuringen zijn een eerste aanwijzing voor het verouderingsproces; vormen zich scheuren, dan is de band rijp voor vervanging. In onze testritten deed de kunstmatig verouderde set het verbazingwekkend goed; alleen in de regen was de grip wat minder.