50.000 km duurtest BMW K1200S
Na 50.000 kilometer is de puur cijfermatige eindbalans van de K 1200 S buitengewoon goed te noemen. Puur gevoelsmatig bekeken, is het echter een iets ander verhaal geworden. Als iedereen die op de duurtest K1200S heeft gereden een vraag had mogen stellen aan de verantwoordelijken van BMW, was het vrijwel zeker telkens dezelfde vraag geweest. En wel: ‘’Wie heeft in godsnaam de versnellingsbak van de K1200S op zijn geweten?’’ Onder de rijders die met de snelle K op pad zijn geweest, was er werkelijk geen een te vinden die het niet over de inmiddels beruchte bak had. Dat we daarbij werden vermaakt met uitermate geestige reacties maakt de zaak weliswaar niet beter, maar zorgde er wel voor dat we weer eens goed konden lachen op de redactie. Ter illustratie het relaas van een van de rijders: ‘’Ik vind het een brutaliteit om een motorfiets in deze prijsklasse met zo’n bedenkelijke versnellingsbak te leveren. Het kiezen van de eerste versnelling veroorzaakt een geluid, waarvan de dames op ons pleintje van schrik de koffiekopjes uit hun handen laten vallen. Ook durf ik niet meer door de bossen te rijden. Ik ben bang voor jagers en bosopzichters, want als ik moet schakelen, gaat al het wild er geschrokken vandoor. Normaal schakelen klinkt ongeveer als mijn .357 Magnum, maar de wissel van twee naar drie lijkt meer op het scherpe geluid van mijn .308 Remington.” Behalve het statement van BMW zelf kunnen wij alleen maar toevoegen dat de K-bak ondanks zijn luidruchtige gedrag toch niet zo beroerd is. Na 50.000 kilometer bleken versnellingsbak, cardan en koppeling tot verbazing van iedereen in zeer goede staat. Slechts twee frictieplaten van de koppeling zaten tegen de slijtagetolerantiegrens aan. Voor de rest was alles in orde, respect dus. In ons geval dan, maar er zijn inmiddels ook andere verhalen bekend. Enkele lezers schrijven over totaal vernielde versnellingsbakken. Velen maken melding van kapotte koppelingen, die sterk ongelijkmatig aangrijpen en schokken. Vervangen van de koppeling levert meestal geen verbetering op. In dit licht bezien, is ons exemplaar absoluut representatief. Meteen na overdracht, dus praktisch nog in de folder, werd de koppeling voor de eerste keer vervangen. Naarmate we meer kilometers aflegden, werd de koppeling steeds slechter, maar na demontage konden we amper slijtage, laat staan een duidelijk defect, constateren. De derde typerende K-zwakheid veroorzaakte bij onze testers net zoveel irritatie als bij veel lezers. Lang voordat luidruchtig op elkaar botsende tandwielen een tijdelijke vertanding konden aankondigen, kakelde de onvoldoende gespannen distributieketting al een afschuwelijk liedje. Dat gebeurde iedere keer tijdens het starten. Telkens een paar seconden, tot er voldoende oliedruk was opgebouwd om de hydraulische kettingspanner voldoende te laten werken. Al na de helft van de af te leggen afstand werd de spanner vernieuwd en door middel van onderligschijven drie millimeter verder voorgespannen. Dat zorgde voor een kortstondige verbetering, maar al na korte tijd kregen we tijdens iedere startprocedure weer het akelige gevoel dat het fatale contact tussen zuigers en kleppen elk moment zou gaan plaatsvinden. BMW beweert echter dat men zich hierover absoluut niet druk hoeft te maken. Een ander kritiekpunt kreeg BMW wél onder de knie. Bij K1200S’ die te kampen hadden met ‘Konstantfahrruckeln’ of over een harde gasreactie, waardoor in combinatie met de starre cardanaandrijving uitermate ruwe lastwisselreacties worden veroorzaakt, werd gemodificeerde software geladen die deze verschijnselen afzwakt. Maar ook deze maatregel ging gepaard met een onaangename ‘maar’! In de beleving, subjectief dus, verdween door deze maatregel een stukje temperament in het blok. Daarom werd deze software alleen maar op nadrukkelijke wens van de klant ter beschikking gesteld. De software was daarom ook nooit in de blackbox van onze testfiets terecht gekomen als we hadden geweten dat we een keuze hadden gehad. Maar dat wisten we dus niet! Een andere zaak regelde BMW eveneens alleen als het echt nodig was, oftewel op nadrukkelijke wens van de klant. Bij onze fiets gebeurde dat bij kilometerstand 15.000. We hebben het over de stroeve werking van de kogelgewrichten van het Duolever, die een tuimelend rijgedrag veroorzaken. Sinds februari 2006 worden bij alle nieuwe en bekritiseerde klantenfietsen gemodificeerde kogelkoppen (te herkennen aan de witte punt) gemonteerd. Deze zijn met een vetsoort gevuld en moeten dit verschijnsel onmogelijk maken. Wie op dit punt stopt met lezen en een conclusie trekt zonder ooit met een K te hebben gereden, zal amper een positieve kant van deze BMW hebben kunnen ontdekken. Maar voordat de witblauwe fans nu onthutst met biervaten gaan gooien, een kleine geruststelling van onze kant. Minstens net zo lang als de lijst met tekortkomingen is de lijst met positieve en sterke punten van de K1200S. Voorbeeld: aan het eind van de duurtest leverde de S een perfect compressiediagram af en ook de rijprestaties mochten er zijn. Niet één keer bleef de motor met een defect staan, lag hij met vijf ongeplande werkplaatsafspraken nog steeds goed in het middenveld en kreeg daarvoor 25 punten toebedeeld (zie duurtest statistiek). Bovendien vallen de kosten van 9,5 cent per gereden kilometer voor een motorfiets van deze vermogensklasse relatief bezien absoluut mee, net als het verbruik van gemiddeld 1 op 15. In tegenstelling tot de vroegere viercilinders van dit merk verbruikte deze 1200 bovendien zo goed als geen olie. Bij de afschrijving lag de grote K met 44% duidelijk onder de vaak gehaalde 50% markering. En, erg belangrijk, tijdens de afsluitende beoordeling was de K in een dermate goede staat dat wij zonder meer 25 punten, goed voor een topplek in de lijst, konden geven. En juist een dergelijke topplek had, gezien de mechanische onvolkomenheden, bijna niemand durven te voorspellen. De dynamische rijkwaliteiten van deze oersterke K wisten de verscheidene testrijders allemaal te waarderen. Het blok, dat altijd en overal voldoende vermogen heeft, de ergonomie van de motor die nagenoeg perfect is voor zowel grote als kleinere rijders, de uitstekende weersbescherming, het per druk op de knop af te stellen ESA-onderstel, dat op belading, rijstijl en toestand van de weg exact is af te stemmen. Al deze eigenschappen maken de K1200S minstens zo geschikt voor het rap vreten van lange afstanden als voor een dagje bochten jagen ergens in de Alpen. Het is dus geen wonder dat de K ver boven in de puntenlijst van het testteam te vinden is en dat de klanten er, ondanks de soms heftige kritieken, over het algemeen geen spijt van hebben dat zij deze motor hebben gekocht. De afsluitende beoordeling wordt er desalniettemin niet gemakkelijker op. Is een motorfiets daadwerkelijk goed, alleen omdat luidruchtige bakken en rammelende distributiekettingen niet goed in meetbare waardes te vatten zijn en daarom in de beoordeling maar ontoereikend kunnen worden verwerkt? Of heeft een klant van een premiummerk als BMW, dat zijn motoren uiteraard van de bijbehorende forse prijskaartjes voorziet, terecht hogere verwachtingen? Kun je wat dat betreft een motorfiets door de bank genomen keihard veroordelen als je weet dat hij onbetwist over goede eigenschappen beschikt en 50.000 kilometer zonder ernstige problemen heeft afgelegd en daarna nog steeds in een zeer goede staat is? Zeer zeker niet. Onze duurtest K1200S staat daarom, geheel in overeenstemming met de vastgestelde criteria, in de top van onze duurtestmotoren. De kosten per kilometer vallen met 9,5 cent alleszins mee, de Beier is behoorlijk waardevast, het benzineverbruik is niet te hoog, ernstige defecten deden zich niet voor en de toestand van het blok was na 50.000 kilometer erg netjes. En ook in de 1000-punten-waardering bij onze testen komt de K1200S een heel eind. Die hoge waardering stemt in ieder geval overeen met de ervaringen van veel K1200 eigenaren. Dat ligt helaas anders met de verwachtingen die eigenaren hadden van de wijze waarop BMW – we hebben het hier over het kantoor in München en niet over de dealers – met de bezwaren en zorgen van hun klanten omgaat. Bovendien veroorzaakte het feit dat de K1200S tijdens de introductiefase met nogal zware kwaliteitsproblemen te kampen had, veel ongenoegen bij loyale klanten. Een van onze redacteuren omschreef het als volgt: ‘’De software kun je het best omschrijven als Banaan-software, die rijpt ook bij de klant. “Maar smaakt daarna wel voortreffelijk,” zou BMW dan kunnen antwoorden. En een dergelijke houding kun je dus zo of zo zien. [Bei Leistungsdiagramm] MOTOPLUS METINGEN VERMOGENSGRAFIEK* [Rot] Beginmeting 117,2 kW (159 pk) bij 10.400 tpm 122 Nm bij 8500 tpm [Blau] Eindmeting 117,8 kW (160 pk) bij 10.300 tpm 122 Nm bij 8400 tpm [links bei Grafik] Vermogen in kW/pk [Unter bei Grafik] Motortoerental in tpm x 1000 [Rechts bei Grafik] Koppel in Nm [Unterschrift bei Leistungsdiagramm] Erg potent: zowel de metingen als de rijprestaties van het blok waren na 50.000 km nog zo goed als nieuw. * Vermogen gemeten op een Dynojet-vermogensbank, gecorrigeerd naar ECE-normen, max. afwijking +/- 5% PRESTATIES Meting 1885 km 50.013 km Acceleratie 0 – 100 km/uur s 3,0 2,9 0 – 140 km/uur s 4,6 4,5 0 – 200 km/uur s 8,5 8,5 Doortrekken 60 – 100 km/uur s 3,7 3,8 100 – 140 km/uur s 3,6 3,7 140 – 180 km/uur s 4,1 4,1 Gemiddeld verbruik over 50.000 km Benzine (Super Plus) 1 op 15,2 Motorolie 1 op 7000 [Kasten auf MRD S. 57] KOSTEN EN ONDERHOUD KOSTEN Rijkosten over 50.000 km 17,5 liter olie à 9,16 euro 160,30 euro 5 oliefilters à 11,21 euro 56,05 euro 1 luchtfilter à 34,59 euro 34,59 euro 4 bougies à 12,13 48,52 euro 4 setjes remblokken voor à 70,52 euro 282,08 euro 1 setje remblokken achter à 41,89euro 41,89 euro Pakkingen 30,94 euro Onderhoudsbeurten en reparaties 990,22 euro Banden (incl. montage) 3108,- euro Benzine 4399,03 euro Totaal kosten 9151,62 euro Aanschafkosten 18.000,- euro Afschrijving 7437,- euro Geschatte huidige waarde 10.500,- euro Kosten per kilometer (zonder waardevermindering) 18,30 cent Kosten per kilometer (met waardevermindering) 33,20 cent ONDERHOUD EN REPARATIE Koppeling vernieuwd (garantie) 12 km Band achter vervangen, Bridgestone BT014 8185 km Banden voor en achter vervangen, Michelin Pilot Power 13.328 Waterpomppakking, kogelgewrichten Duolever, achterremveer vervangen 15.162 Banden voor en achter vervangen, Michelin Pilot Power 17.647 Banden voor en achter vervangen, Michelin Pilot Power 22.840 Spanner van de distributieketting vervangen en gespannen (garantie) 25.791 Banden voor en achter vervangen, Michelin Pilot Power 28.210 Remblokken voor en achter vervangen 32.624 Banden voor en achter vervangen, Metzeler Sportec M1 35.105 Band achter vervangen, Metzeler Sportec M1 40.137 Banden voor en achter vervangen, Bridgestone BT014 44.837 Remblokken voor vervangen 44.960 [KASTEN auf MRD S. 58] EINDRAPPORT MOTORBLOK NA 50.000 KM [Bei Bild Kompression] COMPRESSIE De buitenste cilinders hebben aan het eind van de test meer en de binnenste iets minder compressie dan aan het begin van de test. TOESTAND Cilinderkop: De uitlaatkleppen vertonen net als de zittingen lichte sporen van inbranding en lekken lichtjes. Het slijtagebeeld van de nokkenassen en tuimelaars is zeer goed, alle klepgeleiders liggen binnen de tolerantie, de zittingen zijn maar matig verbreed. Cilinders/zuigers: De zuigers vertonen zichtbare tekenen van slijtage, een gelijkmatig belastingsbeeld en duidelijke afzettingen van oliekoek op de zuigerbodems. De zuigerspeling ligt dicht bij de bovenste grens van de bedrijfstolerantie. Twee cilinders zijn licht ovaal. Krukas: De krukas en bijhorende lagers vertonen duidelijke sporen van slijtage, maar alle lagertoleranties liggen binnen de inbouwtoleranties. Aandrijving: De versnellingsbak is in een zeer goede staat, net als de cardanaandrijving. Het koppelingshuis en de meenemers van de frictieplaten zijn licht ingelopen, maar functioneren nog naar behoren. Twee frictieplaten hebben de slijtagegrens bereikt. Frame en onderstel: De laklaag van het frame maakt een zeer duurzame indruk, net als de achterbrug en de lak van de andere delen. De remschijven zijn voor 70% op. [Verschleiss] SLIJTAGE [Grau] [Grun] [Rot] [transparant] Inbouwtolerantie Bedrijfstolerantie Versleten Gemeten maat Zuigerspeling Breedte klepzitting inlaat Breedte klepzitting uitlaat Drijfstanglager radiaal speling Krukas speling hoofdlagers Kleppen steeldiameter inlaat Kleppen steeldiameter uitlaat Nokhoogte inlaat Nokhoogte uitlaat Klepveren vrije lengte buiten Klepveren vrije lengte binnen Frictieschijven koppeling [Kasten MRD S. 59] BMW NEEMT STELLING… …tegen de problemen met de versnellingsbak. Wij hebben in basis geen kwaliteitsprobleem met de versnellingsbak. De geluidsproductie, vooral tijdens het inschakelen van de eerste versnelling, bevalt ons ook niet, maar is voor een deel te wijten aan het concept. De combinatie van een hoog motorvermogen, de starre overbrenging van de cardanas en de lichte bouwwijze van de aandrijving zonder zware dempingelementen vormt namelijk een zware constructieve uitdaging. Verder functioneert de versnellingsbak smetteloos. Uiteraard kan zich in uitzonderlijke gevallen schade voordoen, waarbij gezegd dient te worden dat enkele versnellingsbakken uit voorzorg door dealers werden vervangen. Dat was dus zeker niet perse nodig geweest. Desondanks zijn wij alles behalve tevreden met deze situatie en wij werken hard aan een oplossing. Zo wordt voor modeljaar 2007 bijvoorbeeld de spreiding van de eerste tot en met derde versnelling gewijzigd. De eerste versnelling is langer, de afstand naar de tweede en van de tweede naar de derde versnelling wordt minder, wat ook tijdens het rijden in positieve zin moet opvallen. …tegen de schokkerige koppeling. Het thema is bekend en wij hebben erop gereageerd. Sinds week 9/2006 met de introductie van de K1200GT wordt bij alle K-modellen een constructief veranderde koppeling gebruikt, die duidelijk minder schokkerig is. Bovendien zijn we in modeljaar 2006 een behandeling met olie gestart, waarbij de lamellen voor de montage met olie worden behandeld, waardoor de schokneiging eveneens wordt verminderd. …tegen de harde gasreactie en het Konstantfahrruckeln. Sinds week 50/2005 gebruiken we gewijzigde software met een verbeterd comfortgedrag. De gasreactie is daardoor zachter, maar een vermogensverlies, zoals sommige klanten subjectief meenden waar te nemen, wordt daardoor niet veroorzaakt. Klanten met oudere modellen, die eveneens problemen hadden met een te harde gasreactie of Konstanfahrruckeln, hebben deze software ook gekregen. Beide problemen zouden door deze maatregel opgelost moeten zijn. …tegen de ratelende distributieketting na het starten van het blok. De in het K-blok gebruikte kettingspanner heeft een bepaalde oliedruk nodig, die niet meteen na het starten voor handen is. Dit systeem heeft echter het voordeel extreem weinig slijtage te vertonen, in tegenstelling tot een systeem met rasters. De geluiden na het starten zijn daarom absoluut niet erg. Als het geluidsprobleem desondanks verholpen zou moeten worden, adviseren wij het onderleggen met schijven, zoals dat bij de duurtestmotor ook is gebeurd. [Unterschrift beim Kasten BMW neemt stelling] De afgezanten van BMW en de testcrew zijn goed gehumeurd tijdens de beoordeling van het gedemonteerde blok. [Unterschriften] [MRD S. 56 oben] Rammelen, ratelen, schokken: Vlot wegrijden is niet aan de K-koppeling besteed. BMW heeft inmiddels modificaties doorgevoerd. [MRD S. 57 unten] De krukas vertoont duidelijke loopsporen, maar de lagerspeling ligt overal binnen de inbouwtolerantie. [MRD S. 58 links oben] De uitlaatkleppen vertonen lichte sporen van inbranden. De kleppen lekken licht, maar zouden zonder problemen weer gebruikt kunnen worden. [MRD S. 58 rechts oben] De zuigers vertonen slechts lichte loopsporen. Hetzelfde geldt voor de drijfstanglagers. De maten liggen binnen de gebruiks- en inbouwtoleranties. [MRD S. 59 unten] Niet te geloven, maar de tandwielen zijn allemaal in goede staat. [MRD S. 61 oben] Niet verkeerd: schakelwals en vork vertonen maar lichte sporen van slijtage.
