50.000 km duurtest Triumph Tiger 800XC
Slechts vijftien maanden kostte het de Triumph Tiger 800XC om de 50.0000 kilometer van onze langeduurtest af te leggen. Hoe ziet het er uit na die afstand onderhuids uit bij deze soepele driecilinder? Waar staat die driecilinder-BMW dan? Onze werkplaatschef kreeg de lachers in april 2011 op zijn hand, toen hij de nieuwkomer in het testpark zocht voor een eerste check. Want van de karakteristieke eendensnavel (hoewel de Suzuki DR Big daarmee de eerste was), via de dubbele koplamp, het gehele silhouet en tenslotte het kleurenschema, kun je niet om het gevoel heen dat de designers van Triumph zich door de BMW F800GS hebben laten inspireren. Plagiaat of niet, wat de aandrijving betreft koos Triumph in ieder geval zijn eigen weg. Want in plaats van de markante, wat rauwe paralleltwin van de Duitsers, huist er in het stalen frame van de Tiger een tot 800 cc opgepompte versie van de driecilinder lijnmotor van de Daytona 675. “Wat een heerlijk zijdezacht blok”, schreef een collega al na een paar dagen na de komst van de Tiger in het testpark. Hij zou niet de enige zijn, die lovende woorden over het fantastisch lopende en presterende blok in het logboek schreef. Of we er nu laagtoerig mee rond boemelden of agressief op het gas een bochtig traject zo snel mogelijk afraffelden, de 94 pk sterke driepitter ontpopte zich als een geniale alleskunner. Het is een welhaast perfect compromis tussen een krachtig en een lichtvoetig sportblok en een op bottompower ontwikkeld toerblok. Dat maakte de Tiger al snel tot de eerste keus wanneer iemand van de testredactie op pad moest. En zo raasde de 800XC in ook sneltreinvaart van inspectiebeurt naar inspectiebeurt. Vaker dan de vooraf vastgelegde termijnen hoefde de Triumph de eerste 20.000 kilometer in ieder geval niet naar de dealer. De eerste servicebeurt stond voor slechts € 183,- te boek, maar de 20.000-beurt sloeg met € 544,- voor olie verversen, nieuwe bougies, een nieuw luchtfilter en arbeidsloon een aardig gat in de begroting. Nog een geluk dat de noodzakelijke vervanging van de optionele hogere ruit vanwege een scheur rond het bevestigingspunt uit coulance niet in rekening werd gebracht. Maar 4.000 kilometer verder moest de Tiger voor de eerste keer buiten het reguliere onderhoud naar de werkplaats. De Triumph sloeg namelijk steeds vaker af bij lage toeren, en dat was uitermate hinderlijk in het spitsverkeer. Een terugroepactie, waarbij een nieuw geprogrammeerde mapping werd geprogrammeerd, verwees dit probleem echter naar het verleden. Tegelijkertijd werd ook de nogal zwakke veer van de middenbok onder coulance vervangen. Maar niet alleen het blok van de Brit maakte gedurende de 50.000 testkilometers vrienden. Een van onze collega’s die de Tiger meenam op een trip door Toscane, was na zijn reis zeer onder de indruk. “Een fantastische motorfiets. Ik heb geen enkele keer behoefte gehad aan meer cilinderinhoud of meer vermogen”, vatte hij kort samen. En dat is ook de basis onder het succes van de Engelsman, die in binnen de kortste keren uitgroeide tot niet alleen een verkooptopper in het Triumph-gamma, maar ook tot een topscorer in het totale middensegment. Die hoge verkoopaantallen bewijzen eens te meer dat de kleine Tiger overtuigt met zijn functionele eigenschappen. De comfortabele zithouding voor zowel rijder als passagier, de goede windbescherming (met hogere ruit) en het acceptabele veercomfort zijn punten die je op kunt tellen bij die van dat geweldige motorblok. Dat betekent echter niet dat er geen wensen meer over zijn voor Tiger-rijders. De voorrem wordt door velen als wat tam ervaren, door de te korte kettingbeschermer wordt het kettingvet tegen de onderzijde van het kontje geslingerd en de achterschokbreker schiet met passagier en belading al snel te kort, ondanks de hydraulisch verstelbare veervoorspanning. Een ander zwak punt, dat met meer of minder moeite op te lossen is (zie ook kader Nuttige accessoires), is het sterke duiken van de upside-down Showa voorvork bij harde remacties. Stuggere en progressief gewikkelde veren kunnen hier uitkomst brengen. Het matige aanspreken van de niet instelbare voorvork wordt daarmee echter niet verbeterd. Misschien is het wel wenselijk om net als bij de Street Triple een R-model met volledig instelbare vering uit te brengen, aangezien die eerder ook met deze veerproblematiek kampten. Zo’n versie gaat dan waarschijnlijk niet alleen € 1.500,- extra kosten, maar de vraag is natuurlijk ook of zo’n R-variant kans van slagen heeft. Dat hebben de koffers van toeleveranciers in ieder geval wel. De inhoud van de rechter zijkoffer, die vanwege de positionering van de uitlaat van een uitsparing is voorzien, is beperkt tot 25 liter en dat weet reislustige Tiger-rijders minder te bekoren. Dat geldt ook voor de flexibele ophanging van de zijkoffers (Triumph Dynamic Lugage System), die volgens Triumph moet voorkomen dat de rijwind de stabiliteit negatief beïnvloedt. Daardoor voelen ze wat wiebelig aan, maar de originele koffers zijn wel zeer degelijk en bovendien makkelijk te bevestigen en te verwijderen. Maar het begrip ‘degelijk’ is op de hele Tiger van toepassing. Dat realiseerden we ons weer eens bij de tweede terugroepactie, in ons geval bij kilometerstand 27.900, waarbij de terugslagveer van het schakelmechanisme vervangen moest worden. Deze kleinigheid drukte ons weer met de neus op het feit hoe probleemloos de driecilinder eigenlijk zijn kilometers maakte. Het was altijd starten, lopen en er ging gewoon niets kapot. Die tweede terugroepactie kwam in ons geval trouwens net op tijd, want de veer stond op het punt van breken en kon na de demontage probleemloos dubbelgevouwen worden tussen twee vingers. Het zou dus niet lang meer geduurd hebben voordat er verontrustende geluiden uit de machinekamer op zouden stijgen. Het gemiddelde benzineverbruik lag tijdens de test op een acceptabele 1 op 17,2, maar bij een vlotte rijstijl of bij hoge kruissnelheden liep dat op tot een niet misselijke 1 op 14,3. Lichtelijk onwel werden we ook bij het zien van de rekening voor de 30.000-beurt: € 515,-. Maar dat bedrag moesten we al snel relativeren, omdat bij deze beurt ook de achterste remblokken, de ketting en de tandwielen werden vervangen. Alleen de materiaalkosten daarvoor bedroegen al € 210,-. Ingrijpender wat dat betreft was de 40.000-beurt. Het vervangen van de koelvloeistof, motor- en vorkolie, bougies en het stellen van de kleppen kostte, inclusief arbeidsloon, de lieve som van € 561,-. Het bij alle Tigers vervangen van de middenbok, wegens het mogelijke verschuiven van de aanslagrubbers, was dan weer voor rekening van Triumph zelf in het kader van een terugroepactie. Exact vijftien maanden na ontvangst in de duurstal was het dan zover om de Tiger te demonteren. Een tijdspanne die veel zegt over de populariteit van deze machine en tevens de betrouwbaarheid: er kon continu mee gereden worden, omdat er bij de Tiger domweg eigenlijk iets kapot ging. Gedurende de demontage van de Tiger werd die kwalitatief sterke indruk alleen maar bevestigd. De lak had de doorgaans ruwe behandeling van de verschillende testrijders goed doorstaan en dat gold ook voor het stalen frame, dat van roest gevrijwaard bleef. En in het binnenste binnen van het motorblok bleek er ook nauwelijks sprake van slijtage. De geringe loopsporen op de zuigers, de kleine groefjes op het rechter krukaslager, een licht kromgetrokken stalen koppelingsplaat en zelfs het kleine metaalbreukje bij een van de nokkenassen vallen allemaal ruim binnen de kaders van het acceptabele. Het lichte lekken van de kleppen vertaalde zich wel in een lichte daling van de compressie, maar beïnvloedde het topvermogen en de rijprestaties niet in negatieve zin. Het enig manco: de kunststof behuizing van één van de bougiekappen was gescheurd en het binnenwerk daarvan was verroest. Dat de klepzittingen van juist deze cilinder wat aangetast waren en het deze cilinder was die af en toe voor het overslaan verantwoordelijk was, moet het gevolg zijn van die defecte bougiedop. De perfecte staat van de kleppen van de andere cilinders lijkt dat vermoeden alleen maar te bevestigen. Opvallend was de vondst van resten vloeibare pakking rond de aanzuigtrechter van de oliepomp. De olievoorziening heeft er echter niet onder geleden, anders waren er wel meer slijtagesporen gevonden. Onder de streep heeft de kleine Tiger zich zondermeer voorbeeldig gehouden tijdens deze marathontest. [tijdbalk bij opening] 30.000 Kettingset, remblokken achter en middenbok vervangen 27.900 Terugslagveer schakelwals vervangen 25.000 Remblokken voor vervangen 24.000 Terugroepactie: nieuwe mapping, veer middenbok vervangen 20.000 Gescheurd windscherm vervangen 10.000 Remblokken achter vervangen [p. 56 meetwaarden] MOTOPLUS METINGEN VERMOGENSGRAFIEK¹ Beginmeting 69,0 kW (94 pk) bij 9.800 tpm 75 Nm bij 7.700 tpm Eindmeting 69,4 kW (94 pk) bij 9.900 tpm 75 Nm bij 7.800 tpm Harmonie: de goede technische staat van het blok wordt gestaafd door de vermogensgrafiek. De verschillen tussen de krommes vallen binnen de toleranties. De prestaties zijn dan ook nagenoeg identiek. PRESTATIES Meting na 2.165 km 49.873 km Acceleratie 0 – 100 km/uur 4,1 sec 4,2 sec 0 – 140 km/uur 7,1 sec 7,2 sec Doortrekken 60 – 100 km/uur 4,1 sec 4,2 sec 100 – 140 km/uur 5,1 sec 5,1 sec 140 – 180 km/uur 8,1 sec 8,3 sec Gemiddeld verbruik over 50.000 km Benzine (Super) 1 op 17,2 Olieverbruik nihil EINDRAPPORT MOTORBLOK NA 50.000 KM COMPRESSIE Druk op de zaak: alhoewel bij alle cilinders drukverlies zichtbaar is, is er van slijtage aan de klepzittingen en klepvoeringen nauwelijks sprake. TOESTAND Cilinderkop: alle uitlaatkleppen lekken een klein beetje, de compressie is bij alle cilinders wat afgenomen. De klepzittingen zijn nauwelijks breder geworden en vertonen slechts weinig brandsporen. Een uitlaatnok vertoont wat pitting. Cilinders/zuigers: aan de linker zuiger (veel) en de rechter zuiger (minder veel) zijn aan de inlaatzijde wat groeven zichtbaar, waarschijnlijk als gevolg van afbreuk aan de oliesmeerfilm. Ook de bijbehorende cilinders vertonen zichtbare loopsporen, de zuigerspeling is in orde. Krukas: zowel drijfstanglagers, zuigerpennen als drijfstangogen vertonen weinig opvallende zaken. Op het rechter krukaslager bevinden zich in vergelijking tot de andere twee hoofdlagers sterke slijtsporen. In het carter werd een hoeveelheid pakkingmateriaal gevonden. Transmissie: een van de stalen koppelingsplaten was iets te veel kromgetrokken. Voor het overige verkeert de koppeling, net als de overige delen van de versnellingsbak, in zeer goede conditie. Frame/rijwielgedeelte: het oppervlak van zowel frame als voorvork maakt een gedegen indruk. Swingarm- en balhoofdlagers verkeren in goede staat. De voetsteunen en ook het schakelmechanisme vertonen lichte speling. Zuigers Cilinders Slotspeling 1e zuigerveer Slotspeling 2e zuigerveer Hoofdlagerspeling krukas Radiaalspeling drijfstanglagers Lagerspeling nokkenassen Klepsteeldiameter inlaat Klepsteeldiameter uitlaat Klepgeleider binnendiameter inlaat Klepgeleider binnendiameter uitlaat Breedte klepzitting inlaat Breedte klepzitting uitlaat Dikte koppelingsplaten [p. 57 onderaan] TRIUMPH NEEMT STELLING… …tegen het vervangen van de middenbok: De middenbok werd naar aanleiding van een terugroepactie vervangen, omdat de oorspronkelijke veer te zwak was. …tegen het ingescheurde bevestigingspunt van de ruit: Het standaard windscherm werd door MotoPlus achteraf van een verstelmechanisme voorzien. Zoals later duidelijk is geworden en ondertussen ook door ons aanbevolen wordt, hadden de twee bevestigingsogen in het ruitje iets uitgeboord moeten worden om spanningen tegen te gaan. …tegen de gebroken terugslagveer van het schakelwals: Er zijn in de loop van de tijd wat problemen geweest bij een aantal klanten, die ons hebben doen besluiten alle Tigers kosteloos van een nieuwe veer te voorzien. …tegen de gecorrodeerde bougiedop: De corrosie van de bougiedop is zonder twijfel terug te voeren op binnengedrongen vocht. We vermoeden dat de monteur bij het wisselen van de bougies de bougiedop niet juist gemonteerd heeft of dat er door een hogedrukspuit water binnengedrongen is. Het probleem is ons verder niet bekend. …tegen het te korte kettingscherm: Een langer scherm staat op het lijstje met verbeterpunten voor het volgende model. …tegen de afzetting op de kleppen van de rechter cilinder: Vermoedelijk zat de gecorrodeerde bougiedop op deze cilinder. De corrosie kan tot storingen in de ontsteking hebben geleid, wat tot een onvolledige verbranding kan leiden, met mogelijk de koolafzetting tot gevolg. …tegen de relatief grote hoeveelheden vloeibare pakkingresten in het motorblok: Waarschijnlijk heeft één van onze monteurs teveel zijn best gedaan. We zullen ervoor zorgen dat voortaan de juiste hoeveelheid vloeibare pakking gebruikt zal worden. …tegen de relatief veel handkracht vergende voorrem: De voorrem heeft bewust een wat defensiever karakter om ‘overremmen’ van het voorwiel op losse ondergrond zoveel mogelijk te voorkomen. Bij Triumph vinden we dat de remmen passen bij het karakter van deze motorfiets. [p. 59] NUTTIGE ACCESSOIRES Tijdens de 50.000 kilometer die we met de Tiger 800XC reden, hebben we ook de nodige ervaring met verschillende banden en accessoires opgedaan. Een paar tips. Banden Al binnen een paar bochten schenken de Continental Trail Attacks veel vertrouwen en overtuigen met veel grip, een licht instuurgedrag en een prettige handelbaarheid. Ook het neutrale gevoel onder hellingshoek is aangenaam. Natte grip: voldoende; slijtage: gering. Achterschokbreker Zo mooi als deze achterschokbreker van WP Suspension (4014 Fusion) er uit ziet, zo mooi en overtuigend is ook de afstelling. Het stelbereik van de volledig verstelbare (high- en lowspeed ingaande demping, uitgaande demping en veervoorspanning) schokbreker is lekker breed en maakt een heel precieze fijnafstelling mogelijk. Zowel bij solo- als duogebruik biedt de AB2 het meeste comfort van alle door ons geteste schokbrekers. Enige punt van kritiek: de veranderingen aan demping of veervoorspanning zijn alleen met gebruik van gereedschap mogelijk. Kosten: +/- € 800,- voor de schokbreker en +/- € 300,- voor de hydraulische veervoorspanning. Remblokken Veel handkracht, magere bite – de wat tamme voorrem is een van de meest genoemde kritiekpunten van de Tiger. Met remblokken van Lucas (type MCB 598SV) happen de remmen in ieder geval bij lagere snelheden net even wat krachtiger toe en zijn ze door de geringere handkracht beter te doseren. Maar remmen met slechts een enkel vingertje is er ook met deze blokken nog niet bij. Prijs: +/- € 38,- per paar. Ruitje Het vario-touringruitje van MRA biedt de beste windbescherming. Het ruitje zit muurvast gemonteerd en door het afzonderlijk en eenvoudig te verstellen opzetstuk heeft turbulentie geen kans en is de windbescherming van hoog niveau. Aandachtspuntje: bij volledige stuuruitslag toucheren de handkappen het ruitje. Prijs: € 190,-. Kettingscherm Rondom bescherming biedt het kettingscherm/spatbord van Pyramid Plastics. Niet alleen de achterschokbreker wordt beschermd tegen opspattend water en vuil, ook wordt de ketting over een langer gedeelte afgeschermd dan standaard het geval is. Het goed passende en uitziende onderdeel is er voor een prijs rond de € 150,-. [p. 58] KOSTEN EN ONDERHOUD ONDERHOUD EN REPARATIES km-stand Banden voor en achter vervangen, Bridgestone Trail Wing 6.394 Remblokken achter vervangen 10.146 Banden voor en achter vervangen, Pirelli Scorpion Trail 15.507 Ruitje vervangen 19.987 Nieuwe mapping geprogrammeerd, middenbokveer vervangen (terugroepactie) 24.174 Banden voor en achter vervangen, Pirelli Scorpion Trail, remblokken voor vervangen 25.629 Terugslagveer schakelwals vervangen (garantie) 27.900 Kettingset en remblokken achter vervangen 29.542 Banden voor en achter vervangen, Metzeler Tourance EXP 34.692 Banden voor en achter vervangen, Continental Trail Attack 41.557 KOSTEN Rijkosten over 50.000 kilometer 18 liter olie à € 16,- € 288,- 5 oliefilters à € 12,19 € 60,95 2 luchtfilters à € 31,44 € 62,88 6 bougies à € 10,53 € 63,18 2 sets remblokken achter à € 42,72 € 85,44 2 sets remblokken voor à € 35,18 € 70,36 1 kettingset € 184,71 Remvloeistof € 8,60 Kleine onderdelen en diverse smeermiddelen € 86,13 Pakkingen € 89,62 Onderhoudskosten en reparaties € 1.093,43 Banden (incl. monteren en balanceren) € 1.227,- Benzine € 4.736,67 Totale rijkosten € 8.056,97 Rijkosten per km* 16,1 eurocent *zonder afschrijving en vaste kosten [BU’s] [p. 55 onderaan] Typisch Tiger: of het nu in Toscane is, een ritje woon/werk of een robbertje passenvechten, op de Tiger staat het plezier voorop. [p. 56 links] Alle goede dingen komen in drievoud: de cilinderkop is nog in uitstekende staat. De klepzittingen zijn nauwelijks verbreed en lekken slechts licht. [p. 56 rechts] Oorzaak en gevolg: door de gescheurde bougiedop van de rechter cilinder corrodeerde de binnenzijde. De daardoor veroorzaakte onregelmatigheden in de ontsteking veroorzaakten waarschijnlijk de afzetting op de kleppen van de bijbehorende cilinder. De kleppen van de andere cilinders hadden in ieder geval geen afzetting. [p. 58] Als nieuw: de versnellingsbak van de Tiger schakelde vanaf de eerste kilometers lekker soepel en verkeert na 50.000 kilometer nog in nieuwstaat. Oorzaak onbekend: ondanks een verbogen stalen koppelingsplaat en wat sporen op de korf functioneert de koppeling nog probleemloos. [p. 59] Ondanks de zichtbare loopsporen op het zuigerhemd (afbreuk smeerfilm) is de slijtage verwaarloosbaar. Rijkelijk aangebracht vloeibaar pakkingsmateriaal, waarvan een deel zich rond de aanzuigtrechter van de oliepomp bevond. De olievoorziening kwam overigens niet in gevaar.
