Test 8 rugprotectoren
We schrijven een kleine 65 miljoen jaar geleden: een meteoriet slaat in voor de kust van Mexico. Een klap die de wereld ternauwernood overleeft, al vergaat het de Dinosauriërs na de impact wel wat minder. Dan nu het jaar 2013: de mensheid leeft er nog altijd onbekommerd op los, permitteert zich in sommige gevallen zelfs de vrijheid om lijf en gezondheid vrijwillig op het spel te zetten. Bijvoorbeeld door het bedrijven van zogenaamde risicosporten, en daaronder vallen ook motorrijden in het algemeen en racen op het circuit in het bijzonder. Nu is de mens (vermoedelijk) iets snuggerder dan Diplodocus, Brachiosaurus en consorten en bedenkt daarom van tevoren wel al vast hoe hij lijf en leden het beste kan beschermen. En natuurlijk, tegen een meteorietinslag biedt een rugprotector maar weinig respijt, maar voor wie onverhoopt een keer met zijn motor op het asfalt kwakt, kan een rugprotector toch het verschil betekenen tussen een nog altijd zonnige of gitzwarte toekomst. Bij een valpartij is de kans op kwetsuren aan rug of wervelkolom namelijk een niet te onderschatten tien procent. Dat lijkt weinig, maar het betreft doorgaans behoorlijk zware verwondingen, denk bijvoorbeeld aan een dwarslaesie. En met dit gegeven in je achterhoofd doe je graag die relatief kleine investering voor de aanschaf van een rugprotector. Om de verwachtingen echter niet al te hoog op te schroeven: zelfs de meest hoogwaardige, optimaal aansluitende rugprotector kan je slechts ten dele beschermen tegen de hiervoor geschetste gevolgen. De meeste dwarslaesies ontstaan namelijk door extreme verstuiking of verdraaiing van de wervelkolom. Een rugprotector beschermt echter voornamelijk tegen de harde impact op het asfalt volgend op de ongeplande vlucht of een eventuele botsing met objecten na een schuiver. Dus voor de loftrompet al te hoog van de toren blaast, lang niet al het leed zul je voorkomen door het dragen van een rugprotector. Bij harde impacts kunnen goede protectoren dus wel veel extra schade voorkomen en alleen dat rechtvaardigt het dragen ervan al. Daarbij is het uiteraard wel zaak dat het draagcomfort er niet door wordt beperkt. Wanneer je concentratie te lijden heeft onder knijpende of drukkende beschermers, liggen er immers weer heel andere gevaren op de loer. Met andere woorden: niet alleen de passieve veiligheidseigenschappen (schokabsorberende waarden, stabiele zit, voldoende afdekking van de valgevoelige zones) zijn van belang, maar ook de pasvorm en het draagcomfort. Bovendien word je ook niet vrolijk van goedkope materialen en slechte afwerking, wanneer je door de bank genomen zo’n honderd euro voor een rugprotector hebt afgetikt. De testresultaten laten op een overzichtelijke manier zien op welke verschillende onderdelen de afzonderlijke modellen goed of juist minder goed hebben gescoord. Goed om te zien – ondanks dat dit uit journalistiek oogpunt nogal weinig nieuwswaarde heeft – is daarbij dat bij de test zo goed als geen uitglijder werd genoteerd en je eigenlijk bij iedere protector prima waar voor je geld krijgt. Toch is lang niet alles koek en ei, een misstap is zo gezet en dat begint al bij het kiezen van de juiste maat. De CE-certificering vereist bijvoorbeeld een duidelijke aanbeveling voor de torsolengte op de protector zelf, de zogenaamde heup-schouder afstand die in centimeters of millimeters wordt aangegeven. Gemeten wordt deze afstand tussen het hoogste punt van de bekkenkam en het schoudergewricht. De vermelde confectiemaat, bijvoorbeeld M, L of XL, is daarbij dan van secundair belang. Ter illustratie: bij één van de testrijders, met een lichaamslengte van 1,79 meter, werd de heup-schouder afstand bepaald op 460 millimeter. Eén van de protectoren bood in maat M gevoelsmatig de beste pasvorm, maar beschermde volgens het keurmerk tot een maximale torsolengte van 450 millimeter, te kort dus. Maat L (tot 520 millimeter) bleek dus de enige juiste keus, qua pasvorm en draagcomfort voelde het echter alsof er een surfplank op de rug werd geknoopt. De protector stootte zelfs tegen de helmrand aan. Kortom, de gevoelsmatig juiste keus, was wel de verkeerde geweest. Dit maakt het des te spijtiger dat veel verkopers of de juiste kennis niet hebben of zichzelf simpelweg niet vertrouwen in het bepalen van de juiste torsolengte bij de aankoop. De tip daarom: neem thuis met behulp van een partner eerst de juiste torsolengte op, zodat je in de winkel middels een blik op de keurmerken alvast een eerste schifting kunt maken binnen het aanbod, alvorens met het passen te beginnen. Doe dit laatste het liefst op de motor en zeker in de juiste rijhouding. Plat liggend op een supersport machine krijg je immers een heel andere indruk van de protector dan rechtop zittend op een allroad. Een passende partner gevonden? Sla dan meteen toe. Je hoopt hem niet nodig te hebben, maar mocht dat ooit onverhoopt wel het geval zijn, dan betaalt iedere uitgegeven cent zich in klinkende munt terug! ________________________________________ [KASTEN HINTERGRUND: SCHLAGDÄMPFUNG] ACHTERGROND: SCHOKABSORPTIE SNELLE REACTIE De ruggengraat van een goede rugbeschermer wordt uiteraard gevormd door de protector zelf. Dat deze op geheel eigen wijze de kinetische absorberen laat deze grafiek zien, waarin kracht en tijd tegen elkaar zijn weggezet. Mogelijke trauma’s (verwondingen) bij een realistische valpartij hangen niet alleen af van de maximaal inwerkende kracht op spieren, pezen en botten, maar ook van de snelheid waarop die kracht wordt verder geleid. Stel je een gespierd anabolenmannetje voor tijdens een armworstelwedstrijd, tegenover een karate kid, die weliswaar minder sterk is, maar door zijn ultrasnelle slag deuren kan versplinteren. Belangrijk is dus dat de protector snel op de vrijkomende energie bij een impact reageert en deze ook evenwichtig afbouwt. Bij de schokabsortietest van de officiële CE-keuring is deze kracht-tijd verloop proef geen verplicht nummer, wat ons er echter niet van weerhoudt om dit belangrijke criterium toch in onze beoordeling mee te nemen. [TABELLE] Kracht in kN Tijd in milliseconden Grenswaarde conform norm Schokabsortietest succesvol volbracht, ondanks grote verschillen: bij de Vanucci protector is de restkracht na vijf milliseconden nog slechts 3 kiloNewton (t1), terwijl de impact bij Zandona op hetzelfde punt (t2) bijna drie keer zo sterk toeslaat. ________________________________________ [KASTEN SO TESTED MOTORRAD] ZO TESTEN WE TOT HET GAATJE In het laboratorium werden de schokabsorberende eigenschappen van de verschillende protectoren bepaald. Bij deze test kregen de kandidaten vijf impacts te verduren, op vijf afzonderlijke punten die zijn voorgeschreven in de EN-1621-2 richtlijn voor rugprotectoren. Twee van die vijf impacts richten zich op plaatsen die als ‘minder beschermend’ kunnen worden betiteld, denk aan ventilatieopeningen of uitsparingen. Bij de test valt een vijf kilo zwaar gewicht vanaf een vastgestelde hoogte op de op een aambeeld rustende protector, die daardoor 50 kiloNewton aan kinetische energie voor de kiezen krijgen. De gemiddelde restkracht van deze vijf impacts mag uiteindelijk niet meer dan 9 kiloNewton bedragen, met als extra eis dat geen enkele afzonderlijke impact boven de 12 kiloNewton mag pieken. Aansluitend aan de laboratoriumtest zijn uiteraard ook meer praktische zaken beoordeeld. Zo is er onder meer gekeken naar de afdekking (het beschermende rugoppervlak) van de protector en het bevestigen ervan (verschuift de protector niet). Na het beoordelen van het draagcomfort (pasvorm, ventilatie, gewicht) en de kwaliteit kon de uiteindelijke eindbalans worden opgemaakt. [UNTERSCHRIFTE] Onder de hamer: bij de schokabsorptietest werden de dempende eigenschappen van de protector gemeten. Het praktische deel: bij het controleren van de pasvorm openbaren zich in racehouding kleine faux pas. ________________________________________ [KASTEN IM DETAIL] IN DETAIL TOPS EN FLOPS Naast irriterende drukpunten, zoals bij de Zandona beschermer, en beperkte of niet goed functionerende bevestigingsmogelijkheden (Ortema), behoren tot de grootste ergernissen onder meer ook een te korte heupgordel, die enkel geschikt blijkt voor bezitters van een spreekwoordelijk wasbordje. Ook drukkende grote plastic gespen (Forcefield) beperken het draagcomfort, met name in combinatie met een strak aansluitende leren raceoutfit. Een kritische blik is ook noodzakelijk waar het aankomt op ventilatie. De hardschalen protector van Zandona oogt met zijn ettelijke honderden ventilatiegaatjes echt als bijzonder goed ademend, in de praktijk zorgt het weinig luchtdoorlatende materiaal echter voor een onaangenaam klam draaggevoel op de rug. Hoe het ook kan laten Dainese en Tryonic met de speciale, goed functionerende luchtkanalen zien. Van een geheel andere orde, maar ook in positieve zin opgevallen: de brede en goed aansluitende schouderriemen van Vanucci. [+ UND -] + IXS: de heupgordel is compleet afneembaar of laat zich dankzij de stevige klittenbandconstructie uitstekend individueel afstellen. + Dainese: wie de protector tegen het licht houdt zal direct vele ventilatiegaatjes zien, die tijdens het rijden bijzonder effectief blijken. – Zandona: verschillende profielen en knoppen van het speciaal ontworpen rugpand zorgen in de praktijk voor onaangename drukplekken. – Ortema: de schouderbanden zijn verstelbaar middels een klittenband sluiting. Prima idee, alleen schieten deze al bij de kleinste beweging los. ________________________________________ [TEXT BEI ENDWERTUNG] CONCLUSIE Geen schandalen, geen waarschuwende vingertjes: alle fabrikanten hebben hun huiswerk uitstekend gedaan. Met uitzondering van de Hein Gericke Hiprotec, die de Level 1 norm haalt, voldoen alle rugprotectoren aan de strenge EN 1621-2 (Level 2) norm dankzij bijzonder lage restkrachtwaarden bij de schokabsorptietest. Omdat veiligheid de belangrijkste reden is bij de aankoop, geldt voor alle rugprotectoren daarom ook een positief koopadvies. Daarbij wel een kanttekening, wanneer een protector niet fijn zit, zul je hem ook niet dragen en beschermt hij ook niet. Verheugend is dan ook de wetenschap dat de meeste kandidaten ook wat betreft draagcomfort een prima figuur slaan. ________________________________________ [KASTEN UNTERSCHIEDLICHE MODELLE] DAINESE Shield Air Importeur: D’Ieteren Sport, tel. +32 (0)23-671 411, www.dainese.com Prijs: € 119,00 Maten S, M, L en XL, keuze uit 2 verschillende torsolengtes Gewicht: 844 gram (maat M, torsolengte tot 47 cm) Restkrachtwaarden: 7,18 kN (gemiddeld) / 7,27 kN (piek) Materialen: polypropyleen honingraatstructuur protector van gekoppelde elementen, rugpand van polyester textiel mix Bevestiging: elastische schouderbanden met kunststof stelgespen, elastische heupgordel met klittenbandsluiting en klittenband wijdteverstelling aan heup Land van herkomst: Tunesië CONCLUSIE Een heerlijk luchtig nummer, in positieve zin. Binnen het testveld doet de Shield Air zijn naam volledig eer aan en scoort met prima ventilerende eigenschappen. Ook bij de schokabsorptietest laat hij zich van z’n goede kant zien, wat eveneens geldt voor de uitstekende bevestiging. Dat alles maakt de Dainese tot een aanbeveling voor zowel toer- als sportrijders. Klein puntje: hij is relatief zwaar. [Logo MotoPlus]-oordeel: zeer goed ________________________________________ FORCEFIELD Pro L2 Importeur: Jopa Racing Products, tel. 0547-382 717, www.jopa.nl Prijs: € 129,95 Maten S, M en L, dames M en L Gewicht: 826 gram (maat M) Restkrachtwaarden: 6,11 kN (gemiddeld) / 6,40 kN (piek) Materialen: protector van PVC schuim met kevlar inzetstukken, rugpand van polyester textiel mix Bevestiging: elastische schouderbanden met kunststof stelgespen, elastische heupgordel van polyamide met klittenbandsluiting en klittenband wijdteverstelling aan heup Land van herkomst: Taiwan CONCLUSIE De pasvorm is bij het pasproces niet bepaald overtuigend, de protector voelt groot en zwaar aan. Dat gevoel verdwijnt echter wel na een tijdje. Wat betreft de schokabsorberende eigenschappen weet de Pro L2 echter volledig te overtuigen, de restkrachtwaarden zijn ongekend goed en de manier waarop de impact verwerkt wordt is eersteklas. De heupgordel sluit naadloos aan en de afwerking is van hoog niveau. Prima protector! [Logo MotoPlus]-oordeel: goed ________________________________________ HEIN GERICKE Hiprotec Importeur: Hein Gericke, tel. +49 (0)211-989 8800, www.hein-gericke.nl Prijs: € 99,95 Maten S, M en L Gewicht: 640 gram (maat M) Restkrachtwaarden: 9,16 kN (gemiddeld) / 17,59 kN (piek) Materialen: protector van polyurethaan en polyamide, rugpand van geperforeerd polyester met textielstructuur Bevestiging: elastische schouderbanden met kunststof stelgespen, elastische heupgordel met klittenbandsluiting en klittenband wijdteverstelling aan heup Land van herkomst: Italië CONCLUSIE Bij een officiële EN 1621-2 (Level 2) test was de Hiprotec genadeloos door de mand gevallen, de gemiddelde restkracht is weliswaar net over de grens, de piekwaarde ligt echter beduidend boven de toegestane grenswaarde. De Hein Gericke beschermt echter duidelijk beter dan de gemiddelde Level 1 gecertificeerde protector, al was het alleen al doordat de afdekking en bevestiging eersteklas zijn. [Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende ________________________________________ IXS Skeleron Importeur: Neron BV, tel. 036-547 1577, www.nerons.nl Prijs: € 149,95 Maten S, M en L Gewicht: 776 gram (maat M) Restkrachtwaarden: 6,88 kN (gemiddeld) / 7,42 kN (piek) Materialen: protector van polyamide elementen, rugpand van gevlochten polyester textiel mix Bevestiging: elastische schouderbanden met kunststof stelgespen, elastische afneembare heupgordel met klittenbandsluiting en klittenband wijdteverstelling aan heup Land van herkomst: China CONCLUSIE De IXS Skeleron presenteert zich met een hardschalen protector, de restkrachtwaarden daarvan zijn prima, het gemeten kracht-tijd verloop zou evenwel beter mogen. Onder nauwsluitende leren combi’s biedt de volumineuze, relatief star aanvoelende protector maar een matig draagcomfort, de bevestiging is echter van uiterst hoog niveau. Onder de streep een solide , maar helaas ook wat prijzige kandidaat. [Logo MotoPlus]-oordeel: goed ________________________________________ ORTEMA P1 Importeur: Ortema, tel. +49 (0)714-5915 3800, www.ortema.com Prijs: € 149,95 (exclusief verzendkosten) Maten S, M, L en XL Gewicht: 820 gram (maat M) Restkrachtwaarden: 6,79 kN (gemiddeld) / 7,03 kN (piek) Materialen: foam protector met polyester beschermingsplaat, rugpand van 3D mesh weefsel (polyester/polyamide) Bevestiging: elastische schouderbanden met klittenband verstelling, elastische heupgordel met klittenbandsluiting Land van herkomst: Italië CONCLUSIE De winnaar op het gebied van draagcomfort: de uitstekende pasvorm zonder drukpunten viel bij iedere testrijder in de smaak. Ook bij de schokabsorptietest slaat de P1 een prima figuur. Bij het aantrekken daarentegen laat de Ortema zich van een minder florissante kant zien, de aangenaam dun aanvoelende protector verschuift heel makkelijk. Verder een uitstekende rugprotector, waar wel een hoog prijskaartje aan hangt. [Logo MotoPlus]-oordeel: goed ________________________________________ TRYONIC Feel 3.7 Importeur: Rev’it Nederland, tel. 0412-696 740, www.revit.eu Prijs: € 149,00 Maten S, M en L Gewicht: 774 gram (maat M) Restkrachtwaarden: 5,80 kN (gemiddeld) / 7,70 kN (piek) Materialen: protector van polypropyleen elementen, rugpand van polyester, polyethyleen en polyamide mix Bevestiging: elastische schouder/buikgordel met kunststof stelgespen, elastische heupgordel met klittenbandsluiting en klittenband wijdteverstelling aan heup Land van herkomst: China CONCLUSIE Volgens de fabrikant behoort de Feel 3.7 tot de beste van zijn klasse, met gemeten restkrachtwaarden duidelijk onder de 4 kiloNewton. Deze verwachtingen maakt de Tryonic weliswaar niet helemaal waar, ondanks dat de restkrachtwaarden en de verwerking van de impact, evenals de ventilatie helemaal top zijn. De pasvorm laat namelijk op verschillende punten wat te wensen over. Onder de streep wel een uistekende protector. [Logo MotoPlus]-oordeel: goed ________________________________________ VANUCCI Rugprotector Importeur: Motozoom, tel. 0900-294 1199 (0,45 c/pm), www.motozoom.nl Prijs: € 109,95 Maten S, M en L Gewicht: 790 gram (maat L) Restkrachtwaarden: 5,30 kN (gemiddeld) / 5,45 kN (piek) Materialen: meerlaagse foam protector met polyester overtrek, rugpand van polyester 3D mesh Bevestiging: elastische schouderbanden met kunststof stelgespen en verbreed schouderoppervlak, elastische heupgordel met klittenbandsluiting Land van herkomst: Italië CONCLUSIE Zeer hoog draagcomfort, de beste schokabsorberende eigenschappen uit de test en een eersteklas afdekking van de rug: de zege is dik verdiend! Zelfs de beste is echter nog voor verbetering vatbaar, bij het aantrekken van een leren outfit schuift de moeilijk te fixeren Vanucci namelijk makkelijk omhoog, een perfecte zit is daardoor enkel met hulp van buitenaf mogelijk. Dat moet beter kunnen. [Logo MotoPlus]-oordeel: zeer goed ________________________________________ ZANDONA Shark EVC Importeur: Jopa Racing Products, tel. 0547-382 717, www.jopa.nl Prijs: € 99,95 Maten S, M, L en XL Gewicht: 1.018 gram (maat L) Restkrachtwaarden: 7,50 kN (gemiddeld) / 8,86 kN (piek) Materialen: protector van polypropyleen elementen met polyurethaan kern, rugpand van polyamide Bevestiging: elastische afneembare schouderbanden met kunststof stelgespen, elastische heupgordel met klittenbandsluiting en klittenband wijdteverstelling aan heup Land van herkomst: Italië CONCLUSIE Als laatste eindigen in de test en desondanks geen slechte rugprotector. De zware, volumineuze Zandona verspeelt veel punten door het middelmatige draagcomfort en vervelende drukpunten. Wat betreft de schokabsorptietest: restkracht in het groene gebied, het kracht-tijd verloop resultaat in vergelijking nogal zwak. Ook voor verbetering vatbaar, de spaarzame afdekking van de schouders. Wel een uitstekende bevestiging. [Logo MotoPlus]-oordeel: voldoende ________________________________________