De 10 beste Pyrenee
Hop, we gaan tegenaan, bergop welteverstaan! Zo zou je de kop boven deze Pyreneeën hitparade vrijelijk kunnen vertalen. Volg ons daarom verder de hoge bergen in, die zich spreiden over de vierhonderd kilometer tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee en tussen Frankrijk en Spanje. Als eilandje ligt midden tussen de hoge toppen het dwergstaatje Andorra verscholen. Ongeveer tweehonderd spitsen reiken over de drieduizend meter en het bergmassief is zowel aan Franse als Spaanse kant met zijn onaangetaste karakter en weinig verkeer een echt alternatief voor de Alpen. We beginnen onze tour in Prades, een dorpje aan de zuidwestkant van de Pyreneeën op 111 kilometer van Narbonne, eindstation van de autotrein. Naast deze top 10 wachten overigens nog veel meer passen op hongerige motorrijders die ze gedurende hun vakantie bedwongen kunnen worden. 1e plaats COL DU POURTALET39 van 50 puntenLengte: 56 kilomter ● Hoogte: 1794 meter ● Openingstijden: Info tel. +33 (0)05-5905 3141 ● Maximaal stijgingspercentage: 8% ● Bijzonderheden: zwaargewicht onder de PyreneeënpassenOok al is hij niet de hoogste, meer afwisseling in de Pyreneeën vind je niet. Een eerste korte etappe met smalle kronkels, dan wat snellere bochten gevolgd door wilde rotspassages en verfrissende hoogdalen. De Col du Pourtalet verrast je na elke bocht weer en het uitzicht op de top is onbeschrijfelijk. Tot de hoogtepunten – niet alleen op de Col du Pourtalet zelf, maar eigenlijk het totale Pyreneeënplaatje – behoren onder andere de Dents du Midi, een markante rotspartij die ten noorden van de pashoogte zijn toppen uit het omringende berglandschap de lucht insteekt. Wie daar ten volste van wil genieten moet de afdaling richting Spaanse kant volgen. Op de stuwdam van de Embalse de Lanuza krijg je bovendien een grandioos panorama voorgeschoteld. De A136 zorgt daarna voor een waardige finale met een afdaling richting Biescas. Wat wil je nog meer? Onze tip: maak een stop aan de Franse kant van de top. Niet alleen minder rommel, ook het uitzicht is er beter. [Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijpret 9Langzame bochten 3Snelle bochten 9Landschap 9Pashoogte 9[UNTERSCHRIFT]Rijtechnisch en landschappelijk werkelijk geniaal, informatie over eventuele winterafsluitingen op www.tourisme.fr.________________________________________2e plaatsCOL DU TOURMALET38 van 50 puntenLengte: 35 kilomter ● Hoogte: 2115 meter ● Openingstijden: mei tot november ● Maximaal stijgingspercentage: 10% ● Bijzonderheden: Tour de France klassiekerBij de Tour de France scheidt hij de kaf van het koren: de Col du Tourmalet. En ook bij het doormidden snijden van de Pyreneeën per motorfiets biedt hij datgene wat je van een fatsoenlijke bergpas mag verwachten: hoogte, fascinerend landschap en ongebreideld avontuur. Precies die zaken waardoor je blij wordt weer een goede pas te hebben bedwongen. Gekomen vanuit het oosten begint het allemaal nog redelijk gezapig, pas na het passeren van de betonnen galerij, die je behoedt voor vallend gesteente, laat de Tourmalet zijn uitdagende kant zien. Het straatoppervlak wordt ruwer en de weg moet zich schikken naar de grillen van een furieus hooggebergte. Vlak na het Tour de France gedenkteken is een kleine parkeerplaats, jiffy uit, diep inademen en rustig naar de afgrond lopen. Wat je dan te zien krijgt? Nieuw-Zeeland? Vast niet, maar het ruwe, onherbergzame kan er zomaar voor doorgaan. In temidden van dit prachtige landschap slingert een smalle eenbaansweg waar men totaal vergeten is rechte stukken in te leggen. Onze tip: het Tour de France interieur van de bar op het hoogste punt is een bezoek en blik op de menukaart meer dan waard. [Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 7Langzame bochten 4Snelle bochten 7Landschap 10Pashoogte 10________________________________________3e plaats COL DE SOMPORT37 van 50 puntenLengte: 62 kilometer ● Hoogte: 1632 meter ● Openingstijden: hele jaar ● Maximaal stijgingspercentage: 9,5% ● Bijzonderheden: één van de oudste PyreneeënpassenVeel passen in de Pyreneeën verbinden Frankrijk met Spanje, de Somport, met recht een klassieker op de menukaart, is er één van, wat allerminst betekent dat hij saai is. Integendeel, met name het Iberische gedeelte verkeert in absolute topconditie en is daardoor net zo uitdagend voor snelle supersports als toer- of allroadmachines. Het stijgende gedeelte maakt het je makkelijk met afwisselende drie rijstroken voor het inhalen, maar over het algemeen is er maar weinig verkeer, omdat in 2003 een acht kilometer lange tunnel onder de Somport door werd geopend. Tot kort voor de top kun je flink tempo blijven maken en daarom moet je oppassen niet aan het café voor de grens voorbij te racen. Na het passeren van de grens verdwijnt de weg een bosrijk gebied in richting Oloran-Ste Marie. Onze tip: Het verlaten treinstation van Canfranc-Estacion is een fotostop waard. [Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 9Langzame bochten 3Snelle bochten 10Landschap 8Pashoogte 7[UNTERSCHRIFT]Qua verkeer een heerlijk rustige pas. Het beste uitzicht op de noordelijke Pyreneeën krijg je achter de oude grenspost. ________________________________________4e plaatsCOL DE PEYRESOURDE36 van 50 puntenLengte: 33 kilometer ● Hoogte: 1569 meter ● Openingstijden: hele jaar ● Maximaal stijgingse stijging: 9 ProcentBijzonderheden: Nieuw wegdek aan de oostkantHij is niet ontzettend hoog en ook niet lakenstrak geplaveid. Desondanks is de Peyresourde noch uit de Tour de France weg te denken, noch uit deze illustere Top 10. De Peyresourde heeft namelijk een heel ander karakter en richt zich op pure genieters. Zodra het verkeer in de oostelijke uitvalsbasis Bagneres de Luchon in de spiegel weg ebt, slingert de D618 zich veelbelovend door een hoogdal. Hoe hoger je komt des te uitdagender presenteert zich de pas, waarbij je al van diep de laatste bochten richting te top in hun volle glorie kunt aanschouwen. Met onwaarschijnlijk veel plezier leg je vervolgens de laatste hoogtemeters af naar het houten huisje op pashoogte. Bij het afdalen naar Arrau kun je vervolgens weer rustig op adem komen en genieten van een ver uitwaaiend, frisgroen dal dat van de laatste kilometers een bijna helende gebeurtenis maakt. Onze tip: stop bij de Crêperie op de top voor smakelijke pannenkoeken. [Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 8Langzame bochten 7Snelle bochten 6Landschap 6Pashoogte 9[UNTERSCHRIFT]Een bergpas voor de echte, stille genieters met lekkere snelle passages.________________________________________5e plaatsCOL DE LA PIERRE ST. MARTIN35 van 50 puntenLengte: 52 kilometer ● Hoogte: 1760 meter ● Openingstijden: hele jaar ● Maximaal stijgingspercentage: 11% ● Bijzonderheden: waakzaamheid vereistDeze pas heeft drie eindpunten: met Isaba eentje aan de Spaanse zijde en met Larrau en Arette twee op Frans grondgebied. De meest spannende klim krijg je daarbij vertrekkend vanuit Larrau voor je kiezen. Vanaf de Gave de Larrau is aan raadzaam om rustig te beginnen om zo de afslag de D113 richting St. Engrace niet te missen. Het landschap is bergachtig, vruchtbaar en vooral eenzaam. Het rustige verloop van de weg behoedt je nog voor al te gekke kapriolen, maar vanaf de Col des Suscousse verandert het beeld drastisch. Het wordt bosrijk en de weg gooit zich door alsmaar krappere bochten. Op de kruising met de D132 verandert dat beeld opnieuw. De straat wordt breder, het asfalt strakker en met een bijna bevrijdend gevoel vervolg je je weg. Maar opgepast: laat je aandacht niet teveel verslappen want op een onoverzichtelijke bergtop draait de weg plots naar rechts, terwijl een relatief lang recht stuk abrupt wordt afgebroken door een haakse linker die direct stijl omhoog gaat. Na de Spaanse grensovergang Spanje wordt de route wat vloeiender. Onze tip: van Isaba verder naar Port de Larrau (7e plaats) rijden.[Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 8Langzame bochten 8Snelle bochten 8Landschap 8Pashoogte 3[UNTERSCHRIFT]Oppassen, de Pierre St. Martin transformeert zich plotseling van ontspannen in extreem bochtig.________________________________________6e plaatsPORT DEL CANTÓ33 van 50 puntenLengte: 45 kilometer ● Hoogte: 1725 meter ● Openingstijden: april tot november ● Maximaal stijgingspercentage: 7% ● Bijzonderheden: als methadon voor bochtenjunkiesAls hij toch ook nog een wonderschoon uitzicht had, dan…maar dat heeft ‘ie niet. En ook het passeren van de top zal een hoop mensen ontgaan. Waarom staat deze niksnut van een pas dan op plaats zes in de Pyreneeën hitlist? Omdat hij je een werkelijk onvergelijkbaar lekker menu aan uiteenlopende bochten voorschoteld. En dan maakt het niet uit of je hem van het westelijke Sort of het oostelijke Adrall benadert. Beide beginnen namelijk met een overheerlijke bochtenspaghetti waarbij sommige slingers zich bijna 180º een weg terug banen. En toch is dit pas de opmaat voor meer dan veertig kilometer van het beste rijplezier op werkelijk subliem asfalt. Veel snelle bochten, grip tot je er bij neervalt en nauwelijks dorpen op de route, domweg geniaal! Zelfs de meest terughoudende rijder loopt het gevaar zijn voetsteunen over het asfalt te laten schrapen. Onze tip: op de Noguere Pallaresa in Sort een Rafting tour maken.[Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 10Langzame bochten 9Snelle bochten 9Landschap 4Pashoogte 1[UNTERSCHRIFT]Ook al ziet hij er niet uit als een echte pas, de Cantó is een onvergetelijk bochtenparadijs.________________________________________7e plaatsPORT DE LARRAU32 van 50 puntenLengte: 38 kilometer ● Hoogte: 1573 meter ● Openingstijden: april tot november ● Maximaal stijgingspercentage: 16% ● Bijzonderheden: het hoogste punt bevindt zich in een tunnelDe Port de Larrau is een pas met twee gezichten: aan Spaanse kant kronkelt hij onbezorgd de hoogte in, om in Isaba weer rustig te gaan zigzaggen door schaduwrijke bossen. Als na de afslag de NA-2011 op de bomen het voor gezien houden, zorgt het uitzicht over de vele Pyreneeëntoppen weer voor een uitstekend humeur. Na een eenzame bocht net onder pashoogte buigt het asfalt direct richting bergkam om direct uit het zicht te verdijnen, de top van de Port de Larrau ligt namelijk in een tunnel. Aan het eind daarvan draait de weg strak naar links en je raadt het al, het is gedaan met het onbekommerde rijden. Wanneer de grens met Frankrijk bereikt is, wordt de weg hobbelig en ruw. Daarvoor in ruil gooit het landschap echter nog wel wat kolen op het vuur en word je met de Col de Erroymendi getrakteerd op een tweede pas op dit traject. Met een verval van soms een dikke 16% vraagt deze het uiterste van je remmen. Onze tip: stop voor een pauze in Laugibar.[Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 8Langzame bochten 5Snelle bochten 7Landschap 8Pashoogte 4[UNTERSCHRIFT]Afwisseling gegarandeerd, tunnel op de top, mooie bocht en oude dorpen.________________________________________8ste plaatsPORT D’ENVALIRA32 van 50 puntenLengte: 56 kilometer ● Hoogte: 2408 meter ● Openingstijden: mei tot oktober ● Maximaal stijgingspercentage: 9,0% ● Bijzonderheden: de hoogste PyreneeënpasDe route over de Port d’Envalira is helaas niet altijd even leuk, het vormt namelijk ook de toegangspoort tot het belasting- en inkoopparadijsje Andorra waardoor het er vaak erg druk is. De oplossing, ’s morgens heel vroeg vertrekken want dan is rust gegarandeerd. Van Ax-Les-Thermes strekt zich een dal richting het zuiden met een relatief bescheiden stijgingspercentage, waarbij de frisse ochtendlucht je effectief wekt voor het zich bijna aandienende bochtenpretpark. Vijf kilometer voor de afslag naar de Col de Puymorens is het dan zover, op goed asfalt worden de flanken van de banden in zes slingers opgewarmd voor hetgeen komen gaat. Achter de grensovergang met Andorra doorkruis je de Pas de la Casa doorkruist, daarna is het vrij baan! Bijkomend voordeel is dat de weg grotendeels driebaans is waardoor je lekker snelle lijnen kunt rijden. Ook na het passeren van de top blijft het karakter van de pas heerlijk overzichtelijk. Onze tip: moedige rijders kunnen het vervelende Andorra La Vella ontwijken door via de aan Spaanse zijde gelegen Col de la Botella om te rijden. [Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 7Langzame bochten 6Snelle bochten 7Landschap 7Pashoogte 5[UNTERSCHRIFT]De Envalira is ruim genoeg voor perfecte lijnen. De grootste lol heb je in de vroege ochtend, wanneer de Andorra toeristen nog slapen.________________________________________9e plaatsPUERTO DE COTEFABLO29 van 50 puntenLengte: 42 kilometer ● Hoogte: 1423 meter ● Openingstijden: April tot november ● Maximaal stijgingspercentage: 8,5% ● Bijzonderheden: doorlopend bochtig met doorgaans uitstekend asfalt.Nog ééntje met het hoogste punt in een tunnel. Verder daarentegen bochten zonder einde, bijna als de Port de Cantó, maar wel smaller en wat langzamer. Achter het stuur is het hard werken: koppelen, schakelen, gas geven, remmen, en dat aan één stuk door. De kwaliteit van het asfalt varieert, maar de grip is over verrassend goed. Opgepast: na veel tunneluitgangen volgt direct een bocht die zich vooral met felle zon maar moeilijk laten lezen. Onze tip: pak de afslag naar Torla en bezoek het nationale park Ordesa.[Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 8Langzame bochten 9Snelle bochten 6Landschap 4Pashoogte 2[UNTERSCHRIFT]Wie deze bochtenrijke pas ambitieus tot zich neemt, bespaart een bezoekje aan de sportschool.________________________________________10e plaatsCOL DE PAILHERES27 van 50 puntenLengte: 31 kilometer ● Hoogte: 2001 meter ● Openingstijden: Mei tot oktober ● Maximaal stijgingspercentage: 12% ● Bijzonderheden: Weinig infrastructuur en charmeOh lala, ‘slechts’ nummer tien op de lijst, maar de Col de Pailheres overtreft daarmee qua schoonheid en rijplezier nog altijd legio andere passen in het gebied. In Ussonles-Bains valt het startschot voor een paar fijne wegen die zich via kleine tussenliggende rechte stukken een weg omhoog wentelen. Tot een massieve rotswand zich aandient en de toch al niet al te brede straat tot een nog smaller karakter dwingt. Niet veel later volgt een haarspeldsectie die velen in de eerste versnelling zullen moeten nemen. Onze tip: op het westelijke deel kort voor pashoogte proviand kopen. [Logo Motoplus] PASSENRAPPORT Rijplezier 6Langzame bochten 6Snelle bochten 5Landschap 6Pashoogte 4[UNTERSCHRIFT]Fun voor gevorderden: een ruwe, onoverzichtelijke pas met weinig verkeer, een klein café en vooral veel flair. ________________________________________[INFOKASTEN] INFOWe hebben geprobeerd de route zo te maken, dat deze in een rondje te rijden is. Vanaf Utrecht is het ongeveer 1350 kilometer rijden naar de Pyreneeën, waarbij je in Frankrijk op de snelwegen tol zult moeten betalen. Er is echter een manier om dit te omzeilen, gedurende het seizoen vertrekt er iedere woensdag een autoslaaptrein vanuit het Duitse Düsseldorf naar Narbonne, die op donderdag weer retour gaat. Een makkelijk en uitgeslapen alternatief, maar niet bijster goedkoop. Een retourtje in juni kost bijvoorbeeld zo’n € 613,-. Het scheelt je daarentegen wel twee overnachtingen, tol en ongeveer 225 euro aan benzine.Voor zowel de Spaanse als de Franse zijde van de Pyreneeën geldt dat kleine C-wegen veel eisen van je vering en dat voorzichtigheid is geboden bij het passeren van tegenverkeer. Een kleine opmerking nog tenslotte: de Col d’Aubisque behoort naast de Pourtalet en Tourmalet tot de highlights van de regio. Tijdens onze reis was de pas echter in zo’n dikke mist gehuld dat we er geen oordeel over konden geven.DE BEOORDELINGOm het karakter en de totale belevenis van de afzonderlijke passen op verschillende aspecten te beoordelen, zonder het al te gecompliceerd te maken, hebben we punten gegeven (variërend van één tot tien) voor de volgende onderdelen: algemeen rijplezier, belevenisfactor van langzame en snelle bochten (kan sterk verschillen), landschappelijke schoonheid en de uitstraling op de pashoogte, waar je meestal toch even stopt omdat je gevoelsmatig de geografische finish hebt gehaald. Ondanks dat we met alle facetten geprobeerd hebben rekening te houden, blijft het natuurlijk altijd een subjectieve indruk. Deze Top 10 vormt een mooie handreiking voor een toer door de Pyreneeën, maar schroom niet om van deze routes af te wijken om zelf het één en ander te onderzoeken. BESTE REISTIJDLaat in het voorjaar, ’s zomers en in de vroege herfst zijn de meeste passen geopend. De aangegeven openingstijden van sommige passen kunnen echter afhankelijk van het weer per jaar variëren. Neem voor de meest actuele situatie daarom vooraf even contact op met de lokale VVV’s (zie Contact). Ander punt van aandacht is dat tijdens de Spaanse en Franse vakantietijd sommige trekpleisters overladen zijn met toeristen, onder andere Andorra en de Tour de France passenklassiekers (wielrenners). Bovendien kan gedurende de zomermaanden de tempratuur, vooral in het Spaanse laagland, oplopen tot 40º.KAARTMATERIAALDe Michelin kaarten 573 en 574 voor Noord-Spanje dekken ook het Franse deel van de Pyreneeën af, op een schaal van 1 op 400.000 voor €7,95 om precies te zijn. Niet gedetailleerd genoeg, de € 8,50 kostende Michelin kaarten 524, 525 en 526 voor het Franse deel van de Pyreneeën bieden dan uitkomst. Nog makkelijker, de beschreven routes kun je makkelijk en gratis downloaden van onze website (www.motoplus.nl) voor onder meer TomTom en Garmin navigatiesystemen.CONTACTVoor informatie over openingstijden, accommodaties en de Pyreneeën algemeen:www.tourisme-midi-pyrenees.nlwww.pyreneesguide.comwww.iberianature.comwww.lespyrenees.net EERDER GEPUBLICEERD IN MOTOPLUSDeze top tien van Pyreneeënpassen is een artikel uit een serie van zes.Eerder verschenen al:MotoPlus 14/2010: De 10 beste Alpenpassen van ZwitserlandMotoPlus 17/2010: De 10 beste Alpenpassen van OostenrijkMotoPlus 20/2010: De 10 beste Alpenpassen van ItaliëMotoPlus 23/2010: De 10 beste Alpenpassen van DuitslandMotoPlus 01/2011: De 10 beste Alpenpassen van FrankrijkReisduur: 16 dagenGereden afstand: 1400 kilometer________________________________________[Unterschrift Openerbild Seite 87]De routes aan Spaanse zijde zijn wat uitgebreider, terwijl de Franse kant wat bochtiger en avontuurlijker is.[Uterschrift Seite 97]De beste reistijd is de zomer. Landelijke accommodaties zoals de Casa Rurales of campings zijn er in overvloed.
