De 10 mooiste passen van Zwitserland
De zomer is gearriveerd en passen pakken is een absolute zomertopper. Een echt passenparadijs is Zwitserland, op slechts 800 kilometer van Utrecht. MotoPlus reed een rondje met zestien passen, waarvan we hier de mooiste tien beoordelen. Die geven we cijfers tussen de 1 en 10 voor de volgende criteria: algemeen rijplezier, langzame bochten, snelle bochten, landschap en pashoogte. Het rondje passen is uiteraard zelf na te rijden. Laat ons dan in ieder geval even weten wat je van deze zomerse rollercoaster vond. Later dit jaar kunnen we je ook nog de passen top tien van Oostenrijk, Italië en Frankrijk voorschotelen. Op weg naar het rondje Zwitserse passen: over Singen, Schaffhausen, Zürich/Winterthur of over Memmingen, Bregenz, Sargans naar Niederurnen. Dat 4.000 inwoners tellende plaatsje aan de Walensee is het begin- en eindpunt van onze Ronde van Zwitserland waarin we zestien passen nemen. Daar zitten ook onze tien mooiste bij. Wil je de rit narijden, dan kun je uiteraard je eigen volgorde kiezen. 1E PLAATS46 van 50 punten SUSTENPASLengte: 46 kilometer * Hoogte: 2.224 meter * Geopend van: midden juni tot begin november * Maximaal stijgingspercentage: 9% * Bijzonderheden: de omgeving is fantastisch, de route helemaal topDe rit begint in Waasen. Direct buiten het dorp ligt stroef asfalt. De bochten zijn harmonisch en sportief. Het rijplezier is er enorm. Er kan snel gereden worden en het is de ideale plek voor een ouderwetse bergrace. Maar blijf voorzichtig! De twintig minuten vanaf Waasen naar de top van de pas zijn een feestje. Tip: Vanaf de top van de pas gaat er nog een weggetje verder omhoog. Daar is een perfect rustpunt: de bergherberg Sustenpass Hospiz (www.sustenpass-hospiz.ch) tussen de kantons Uri en Bern ligt voor je klaar op 2.265 meter hoogte. Het Hospiz lijkt op een bruine kroeg en biedt een grandioos panorama. De rit omlaag naar Innertkirchen is spectaculair, de bochten zijn wat langzamer, maar het landschap is er des te mooier door. De uitzichten zijn bijna onaards en het achtbaangevoel krijg je er gratis bij. [bij foto’s]Op de top van de Sustenpas kun je ambachtelijk overnachtingen, prima eten en genieten van fascinerende uitzichten over het berglandschap.[In logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 10Langzame bochten 7Snelle bochten 10Landschap 10Pashoogte 92E PLAATS41 van 50 puntenGRIMSELPAS Lengte: 33 kilometer * Hoogte: 2.165 meter * Geopend van: juni tot oktober * Maximaal stijgingspercentage: 11% * Bijzonderheden: landschappelijk heel mooi, de Panoramastrasse is indrukwekkend, het uitzicht op de Grimselsee, de Räterichsee, de Ritzlihorn (3.282 meter) en Gerstenhörner (3.189 meter)De verbinding tussen het Berner Oberland en het Wallis. De rit begint in Innertkirchen met majestueuze bochten, gedeeltelijk brede wegen en goed asfalt. Dan volgen het grote stuwmeer, de stuwdam en het Hospiz. Door een eindeloze serie bochten en langs de mooiste uitzichtpunten kom je in een maanlandschap terecht. De pas zelf is heel toeristisch en staat zeker in de weekends vol met motoren. Tip: overnachtingsplekken vind je via www.grimselhotels.ch. En pak ’s avonds voor zonsondergang nog een keer de noordzijde op en neer. Dan heb je de weg voor jezelf. Zeker doen: de panoramaroute voor Hotel Alpenrösli, net voor het hoogtepunt van de pas, nemen. Die loopt door tot aan het Oberaar stuwmeer. Een onvergetelijke blik op de gletsjerwereld. Omlaag via de zuidkant naar Gletsch: haarspeldbochten. [bij de foto’s]De altijd slechts in één richting geopende Panoramastrasse op de top van de pas maakt de Grimselpas tot een echte belevenis. [In logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 10Langzame bochten 8Snelle bochten 7Landschap 10Pashoogte 63E PLAATS40 van 50 puntenUMBRAILPASLengte: 14 kilometer * Hoogte: 2.503 meter * Geopend van: mei tot begin december * Maximaal stijgingspercentage: 12% * Bijzonderheden: het zuidelijke deel ligt in Italië, gedeeltelijk over gravelpaden, in de aanrijroute van de Stelviopas, indrukwekkende natuur Vertrek uit Bormio (I). In het begin al heel mooi met steile bochten tussen begroeide rotsflanken. Een mix van ruime- en krappe bochten plus een paar rechte stukken. Ondanks de haarspelden en nogal wat tunnels veel rijpret. Op de top een woestijnachtig landschap. Afwisselend goed en slecht asfalt. Vlak voor de top (met de meestal onbemande grensovergang) is de afslag naar de Stelviopas. De rit omlaag naar Santa Maria (Kanton Graubünden) in de Müstair vallei is erg mooi. Waanzinnige haarspeldbochten en mooie vergezichten. Vervolgens tussen 2.200-2.000 meter een ongeveer 2,5 kilometer lange gravelweg, die met een gewone motor goed te doen is, mits rustig gereden. Al met al een afwisselende route. Tijdens de tussenstops genieten van de stilte. Genieten van de natuur. Tot de volgende Ducati er aan komt[bij de foto’s]Een pas om duizelig van te worden: de Umbrail is een van de meest veelzijdige passen. De oudere stukken wegdek maken deze pas nog leuker. [In Logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 10Langzame bochten 8Snelle bochten 7Landschap 9Pashoogte 64E PLAATS36 van 50 puntenSPLÜGENPASLengte: 39 kilometer * Hoogte: 2.113 meter * Geopend van: mei tot november * Maximaal stijgingspercentage: 13 % * Bijzonderheden: veeleisend voor de berijder, bijna verwarrend veel landschapsimpressies, het zuidelijk deel is ItaliaansVertrek vanuit Splügen (Rheinwald, CH) richting Chiavenna (Sondrio, I). Door een Schots aandoend hoogveen landschap. Een woeste natuur. Heel krappe bochten schroeven zich steil omhoog. Golvend maar stevig asfalt. De pas ligt op de grens, daarna volgt een heel romantische afdaling. Roestige vangrails en verslavende bochten tot aan het Lago di Monte Spluga. Daarna is het feest: super scherpe haarspeldbochten, het weggetje kronkelt tot diep in de kloof. Soepel en vloeiend rijden is hier moeilijk. Veel donkere tunnels en overdekte delen. Een opwindend landschap. De scherpe bochten gaan door tot aan Chiavenna. De noordflank is 9 kilometer lang. De afdaling vanaf de rijtechnisch erg uitdagende zuidflankroute is 30 kilometer. Een pas voor avonturiers met ervaring. Duidelijk minder geschikt voor beginners.[bij de foto’s]Aan de Zwitserse kant begint de route in het schilderachtige dorp Splügen. Daar kan ook overnacht worden. Vervolgens reis je door verschillende werelden.[In logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 9Langzame bochten 9Snelle bochten 6Landschap 8Pashoogte 45E PLAATS35 van 50 puntenSAN BERNADINOPASLengte: 32 kilometer * Hoogte: 2.065 meter * Geopend van: april tot december * Maximaal stijgingspercentage: 9,7 % * Bijzonderheden: pittoreske ‘Steinmännchen’, het Moesolameer op pashoogte, veenachtige landschappen aan de noordzijde Vertrek vanuit San Bernardino in het Misoxdal (Mesocco, CH) richting Hinterrhein. Veel haarspeldbochten door het bos, schuurtjes gemaakt van rotsblokken. Op de hoogvlakte een wild en schilderachtig berglandschap. Erg indrukwekkend. Mooie haarspeldbochten. Een gedeeltelijk smalle, maar op veel plekken prettig brede weg. Prima asfalt. Ongecompliceerd om te rijden. Op pashoogte ligt de Europese waterscheiding en de taalgrens tussen Duits en Italiaans. Aan de noordkant omlaag door de Via Mala kloof en dat is even hartveroverend als de rit naar Splügen. Mooie bochten. De gletsjers hebben het gesteente uitgeslepen. De tunnel ventilatiekokers steken als vreemde torens uit de rotsen. Het lager gelegen deel van de noordflank is minder opwindend.De Bernardino heeft bochtige stukken die je meer dan eens wilt rijden, hier op de zuidflank. [In Logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 7Langzame bochten 8Snelle bochten 6Landschap 7Pashoogte 76E PLAATS34 van 50 puntenKLAUSENPASLengte: 47 kilometer * Hoogte: 1.948 meter * Geopend van: mei tot november * Maximaal stijgingspercentage: 9 % * Bijzonderheden: een mooi bergpanorama, landschappelijk gevarieerd en interessant Het beginpunt van onze Ronde van Zwitserland. Vertrek vanuit Linthal (kanton Glarus) richting Altdorf (kanton Uri). Smalle straten, gedeeltelijk voorzien van kinderkopjes en hier en daar golvend asfalt. Wisselende uitzichten: bossen, bergweides, rotswanden, hoogvlaktes met koeien (pas op: vaak koemest en koeien op de weg!). Regelmatig politiecontroles. Lange, rechte afdaling door dorpjes met veel horeca en landbouwgronden. Daarna de uiteindelijke klim met spectaculaire uitzichten. De haarspeldbochten liggen er daar beter bij. De rit omlaag naar Altdorf gaat deels via mooie, vlakke bochten met lekker stroef asfalt. Een erg schilderachtige pas. Hier werden tussen 1922 en 1934 de Klausen heuvelklimwedstrijden voor auto’s en motoren verreden.[Bij de foto’s]Een pas als uit een prentenboek, de rit omhoog kan wat ingekort worden, wisselende asfaltkwaliteit.[In logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 8Langzame bochten 7Snelle bochten 7Landschap 9Pashoogte 37E PLAATS32 van 50 puntenNUFENENPASLengte: 37 kilometer * Hoogte: 2.478 meter * Geopend van: mei tot oktober * Maximaal stijgingspercentage: 13 % * Bijzonderheden: de hoogste pas op Zwitsers grondgebied, een overweldigend uitzicht vanaf het hoogtepunt, tot in juni hoge sneeuwwallen langs de weg mogelijkStarten vanuit Airolo (Tessin) richting Ulrichen in het Wallis. De pas begint lieflijk met Italiaanse flair, maar gaat na een serie mooie, niet te krappe haarspeldbochten steeds meer op een Canadees natuurpark lijken. In de hoogte ligt een door woeste kloven doorsneden stenige bergwereld. Tussen de slingerbochten liggen nogal wat rechte stukken. Het landschap is prettig afwisselend. Je ontmoet veel motorrijders op deze pas. Vanaf de pas met het meer en een groot restaurant heb je een fantastisch zicht op de Berner Alpen en in het zuiden op de Griesgletsjer. De kant van het Wallis duikt steil een kloof in. Langere rechte stukken met haarspelden aan ieder einde. Desondanks kan er mede door het fraaie wegdek soepel en vloeiend worden gereden. Let wel op overstekende hamsters met suïcidale neigingen![Bij de foto’s]Op de top van de pas ligt een meer en heb je een mooi uitzicht op de Gries gletsjer. In het oostelijk gedeelte kom je door schilderachtige steenwoestijn.[In Logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 7Langzame bochten 5Snelle bochten 5Landschap 8Pashoogte 78E PLAATS26 van 50 puntenFLÜELAPASLengte: 28 kilometer * Hoogte: 2.383 meter * Geopend van: april/mei tot november * Maximaal stijgingspercentage: 10 % * Bijzonderheden: landschappelijk karig, maar wel serieus bergachtigKomende vanaf de Ofenpas via Susch (tevens de aanrijroute naar de Reschen- en Berninapas) richting Davos. Een klim vol scherpe bochten en haarspeldbochten. Eerst een paar kilometer goed wegdek, maar daarna wordt het slechter. Dan verder omhoog naar een wild, rauw berglandschap met rotsblokken en mooie watervallen. Boven op de pas ligt een meertje en is een trefpunt voor motorrijders. De afdaling is beter en leuker te rijden. Het betere asfalt en de snelle bochten zorgen voor een echt achtbaangevoel. Let op: ongeveer op de boomgrens staat een hut waar vaak op snelheid wordt gecontroleerd. Goed te vergelijken met de Albulapas.[Bij de foto’s]De wilde, rauwe Flüelapas laat zien dat ook woeste landschappen mooi kunnen zijn. Renata’s Kiosk serveert aan de voet van de noordzijde lekkere dingen aan motorrijders.[In Logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 7Langzame bochten 5Snelle bochten 6Landschap 5Pashoogte 39E PLAATS25 van 50 puntenALBULAPASLengte: 35 kilometer * Hoogte: 2.312 meter * Geopend van: begin juni tot november * Maximaal stijgingspercentage: 12 % * Bijzonderheden: een maanlandschap, ruw wegdek, wel veel afwisselingStart vanaf La Punt Chamues richting Alvanau Bad. Het landschap oogt Canadees. Veel krappe bochten en slecht asfalt. Daarna wegen met slechts een paar bochten door het brede hooggelegen dal. Veel velden met stenen. Op pashoogte tref je een schraal, uitgestrekt maanlandschap met nauwelijks begroeiing van enige betekenis. De steile afdaling duikt over hobbelige wegen de donkere dalen in. Opwindend en schilderachtig uitzicht op de bergen. Een rauwe, wilde pas.[Bij de foto’s]Een pas die net zo goed op de maan had kunnen liggen. De foto is net voor het hoogste punt genomen. Woeste hellingen vol stenen zijn hier landschapsbepalend.[In Logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 5Langzame bochten 3Snelle bochten 4Landschap 6Pashoogte 710E PLAATS23 van 50 puntenGOTTHARDPASLengte: 27 kilometer * Hoogte: 2.106 meter * Geopend van: april tot november * Maximaal stijgingspercentage: 9 % * Bijzonderheden: schraal, wijds, het hele massief is als een bunker uitgeholdStart vanuit Andermatt richting Airolo, Tessin. De klim stelt niet veel voor met voornamelijk snelle, brede bochten. Het asfalt is goed. De top is erg druk met veel toeristen, hotels en shops. Twee varianten voor de afdaling naar het zuiden: de prettig brede hoofdweg met strak asfalt is probleemloos te rijden, maar avontuurlijker is ‘La Tremola’ (het beven), de oude weg. Bij regen zijn de kinderkopjes in de haarspeldbochten glad. Oppassen dus![Bij de foto’s]Blik vanuit een galerij van de nieuwe weg op de oude ‘La Tremola’, die met al zijn bochten smaakbepalend is voor de Gotthard. [In Logo]MOTOPLUS PASSENRAPPORTRijpret 5Langzame bochten 6Snelle bochten 3Landschap 6Pashoogte 3INFORMATIEDE ROUTEWe hebben deze 1.500 kilometer lange passenroute als een grote ronde aan elkaar geregen. Dat ging ten koste van de wat minder leuke passen. De heenreis kan via Zürich of Bregenz. Start en finish zijn in Niederurnen bij de Walensee. Onze pasvolgorde was: Klausen, Susten, Grimsel, Grimsel Panoramica Strasse, Furka, Oberalp, Gotthard (Tremola en de nieuwe weg), Nufenen, San Bernadino, Splügen, Maloja, Albula, Bernina, Levigno, Umbrail, Ofen en Flüela. Zestien passen dus, waarvan er zes niet in de top tien staan. Maar ook deze zijn leuk genoeg. Probeer ze zelf maar!DE BEOORDELINGOm het karakter en het gevoel per pas nauwkeurig, maar niet te gecompliceerd in cijfers te vatten, hebben we volgende onderdelen een cijfer tussen de 1 en 10 gegeven: rijpret over de hele lengte van de pas, het gevoel in langzame en snelle bochten (dat kan sterk verschillen), de algemene indruk van het landschap en de algemene indruk op het hoogste punt van de pas, waar je in de regel even toch even stopt om bij een bakje koffie de rit omhoog nog eens de revue te laten passeren. We hebben dat zo objectief mogelijk gedaan, maar smaken blijven nu eenmaal verschillen. DE OVERIGE PASSENDe Malojapas eindigt met 22 punten op plek 11, voor de Oberalppas met 21 punten. Daarna staan op de 13e en 14e plaats de Ofenpas met 20 en de Furkapas met 16 punten. De Bernina komt met 15 punten op de 15e plaats. Hekkensluiter is de Livigno pas, de weinig spectaculaire verbinding tussen de Bernina- en de Umbrailpas.RIJDEN IN ZWITSERLANDJe kunt in Zwitserland dikke pret hebben op de passen, maar let op de snelheidsbeperkingen. Voor een snelheidsoverschrijding van 1 tot 5 km/uur ben je al snel 40 frank kwijt. Dat wordt 100 frank bij 6 tot 10 km/uur te hard en 160 frank bij een overtreding van 11 tot 15 km/uur, alles met ‘zero tolerance’. Op secundaire wegen is de maximum snelheid 80 km/uur, binnen de bebouwde kom 50 km/uur en op snelwegen 120 km/uur. Voor die snelweg heb je ook een vignet nodig (€ 27,50 euro of 40 frank). Het vignet is een jaar geldig en is te koop bij tankstations voor de Zwitserse grens, bij de grens, en op stations en kiosken. Maar onze Ronde van Zwitserland is ook buiten de snelwegen om te rijden.
