Fabrieksbezoek Honda Brazili

Het beeld is even indrukwekkend als bizar: midden in het Braziliaanse Amazonewoud, de longen van de wereld, staat een van de grootste motorfabrieken ter wereld. Hier in miljoenenstad Manaus produceert Honda al sinds 1976 motorfietsen en niet zonder reden. MotoPlus nam een exclusief kijkje in deze nagenoeg geheel zelfstandig opererende Honda-keuken. Wie denkt dat de meeste Honda’s uit Japan komen, vergist zich schromelijk. Ja, Honda’s hightech machines als de Fireblade en de CBR600RR, die komen nog steeds uit Japan. Maar die aantallen zijn te verwaarlozen bij de enorme stroom motorfietsen die in het Braziliaanse Manaus van de fabricagebond rolt. Aan de noordelijke oever van de Amazone, met zijn 6500 kilometer de langste rivier ter wereld, werden in 2008 ruim 1,5 miljoen Honda’s geproduceerd op een totale productiecapaciteit van 2 miljoen stuks. Dat Honda al sinds 1976 op een dergelijk grote schaal motoren produceert in de niet bepaald voor de hand liggende 1,5 miljoen zielen tellende stad midden in de onherbergzame Braziliaanse jungle is ook niet zonder reden. Manaus is namelijk niets meer of minder dan een belastingparadijs voor grote bedrijven als Honda. De toenmalige Braziliaanse regering beloofde bedrijven die zich in deze nagenoeg alleen per rivier en door de lucht bereikbare stad vestigden tien jaar lang vrijstelling van bedrijfsbelasting. Dat soepele belastingklimaat is het directe resultaat van de teloorgang van Manaus als rubbermetropool. Om de 1.500 kilometer landinwaarts gelegen stad voor verloedering te behoeden, werd destijds besloten om er een soort van vrijhandelszone van te maken. Hiermee begon een Manaus aan een compleet nieuw hoofdstuk van haar geschiedenis en daarin speelt Honda een grote rol. Een zeer bijzonder aspect van de fabriek, met het gigantische vloeroppervlak van 661.000 m², is dat de Braziliaanse Honda-vestiging nagenoeg zelfvoorzienend is, compleet met een eigen R&D-afdeling en een enorm testpark midden in de jungle. Omdat er in de eerste jaren totaal geen toeleveringsindustrie aanwezig was in de 800 kilometer onder de evenaar gelegen stad moest bij wijze van spreken iedere schroef in de fabriek zelf worden gedraaid. Die opvallende werkwijze is tot op de dag van vandaag grotendeels behouden gebleven. Alleen de injectietechniek en de remmen betrekt Honda van Keihin en Nissin, die sinds een paar jaar eveneens actief zijn in Manaus. Maar bijna alle andere motoronderdelen, inclusief het gros van de motorblokken, worden ‘in huis’ gefabriceerd. Uitlaatsystemen, stalen en aluminium wielen, benzinetanks, frames, sturen, zadels en kunststof delen; werkelijk alles wordt in Manaus geproduceerd. En dat niet alleen, want ook de voor de fabricage benodigde werktuigen worden in een apart gedeelte van de fabriek zelf gemaakt. Ook de afdeling waar de motorblokken worden gemaakt, is een bedrijf binnen een bedrijf. Hier worden zelfs kleine onderdelen als kleppen zelf gefabriceerd, terwijl de ovens van de gieterij voor de aluminium gietdelen eigenlijk de klok rond in bedrijf zijn. De ruim 9.000 werknemers, waarmee Honda de grootste werkgever in het Amazonegebied is, werken in twee ploegendiensten van 7.00 uur ’s ochtends tot 2.00 uur ’s nachts. Zij werken voornamelijk aan 125- en 150 cc-viertaktmachines die voor de eigen markt zijn bestemd, maar ook aan technisch mooi uitgevoerde 300 cc motoren als de in Zuid-Amerika razend populaire CB300R, een soort van mini-Hornet. Maar ook de meer terreingerichte en zeer volwassen ogende XRE300 (zie ook de Compacttest op pagina 69) doet het goed. Deze 26 pk sterke eenpitter zou met zijn prijs van omgerekend € 4.000,- zeker geen slecht figuur slaan in Europa. Geldt trouwens ook voor de CB300R, temeer daar beide modellen zijn voorzien van benzine-injectie en voldoen aan de Euro3-norm. Naar wens zijn beide 300’s ook met Honda’s gecombineerde ABS-systeem leverbaar. Dat is dan meteen een van de weinige zaken die de Braziliaanse fabriek kant-en-klaar krijgt aangeleverd. Een uitzondering.Motoren met een grote cilinderinhoud spelen, door de hoge belasting die er op geheven wordt, nauwelijks een rol in Brazilië. De zwaarste motoren die Honda Brazilië zelf produceert, zijn de Hornet 600 en de Shadow 750, waarvan de blokken per containerschip worden aangeleverd. Komt er toch nog iets uit Japan…. [kader][Beeld 0C1W8617-b + brazilie-kaart]STAD AAN DE RIVIERHet ruim 1,5 miljoen inwoners tellende Manaus is de hoofdstad van de Braziliaanse deelstaat Amazonas. De stad ligt vrij geïsoleerd en is alleen vanuit het noorden met een geasfalteerde weg bereikbaar. De weinige wegen die vanuit het zuiden naar Manaus voeren, zijn in de regentijd vrijwel onbegaanbaar. Vanuit de zuidelijk gelegen steden Sao Paolo en Rio de Janeiro ben je dus aangewezen op het vliegtuig, een vlucht van vier uur. Strikt genomen ligt de voormalige rubbermetropool niet aan de Amazone rivier, maar aan de Rio Negro, die een paar kilometer achter de stad met de Amazone samenvloeit. Dat punt is goed te herkennen aan de kleurscheiding tussen beide rivieren: het blauw/zwarte water van de Rio Negro en het bruin/witte water van de Amazone. Aangezien de Amazone tot aan Peru bevaarbaar is voor containerschepen heeft zelfs dit Andesland een Atlantische haven. [Beeld + BU’s][Opening: hele linker pagina][0C1W5873-b]De lilliputter aan het eind van de productielijn staat er niet zomaar. Hij heeft de juiste lengte voor de laatste check. [andere beelden in deze volgorde over de andere twee pagina’s verdelen][IMG_0098]Wie nagenoeg alles zelf doet, kan niet zonder eigen lasafdeling. [IMG_0094]U zocht de afdeling wielen? Doen ze ook zelf trouwens, daar in Manaus. [0C1W5703-b]Opschieten, de collega’s wachten er al op! Alle gietstukken worden in eigen huis gefabriceerd. [0C1W5821-b]Het eencilinder blok komt aan bij een van de vier productielijnen. Dagelijks worden er 7100 nieuwe motoren in de fabriek geproduceerd.[0C1W5834-b]Blok in het frame? Check! Ook de frames worden in Manaus gemaakt. [0C1W5889-b]Laatste controle voor een in Brazilië gemaakte Hornet 600. Het blok komt bij hoge uitzondering uit Japan. [0C1W5917-b]Klaar voor gebruik: een heel arsenaal CB300R’s, razend populair in Zuid-Amerika. [0C1W7980-b]MotoPlus bezocht de Braziliaanse Honda fabriek met een uitgebreide groep buitenlandse zusterbladen.