Speakers Corner: Staat van het asfalt
De afgelopen winter was niet alleen bijzonder streng voor lijf en leden, maar ook voor het Nederlandse asfalt. De strenge vorstperiodes lieten hun sporen achter in de vorm van scheuren, gaten en soms compleet verpulverde stukken asfalt, levensgevaarlijk voor motorrijders. Bij wie moet je de schade verhalen als je op slecht wegdek ten val bent gekomen en kunnen dit soort problemen in de toekomst worden voorkomen? MotoPlus vroeg het aan specialisten en betrokken instanties. HARRY BEUGELINKVerzekeringstechnisch- juridisch adviseur ‘’Wanneer je als motorrijder een ongeval is overkomen tengevolge van de slechte staat van het wegdek kun je daar de wegbeheerder op grond van artikel 6:174 BW aansprakelijk voor stellen. In voornoemd wetsartikel is er sprake van kwalitatieve of risicoaansprakelijkheid. Hetgeen betekent dat de wegbeheerder aan jou moet bewijzen dat zij geen schuld heeft aan het slechte wegdek (omgekeerde bewijslast). Degene waarop de bewijslast rust, bevindt zich altijd in de lastigste positie, zodat het verhalen van zo’n schade, in theorie althans, niet al te moeilijk zou moeten zijn. De dagelijkse praktijk wijst echter anders uit.Veel wegbeheerders, zoals waterschappen, provincies en gemeenten zijn voor hun aansprakelijkheid dikwijls bij Centraal Beheer verzekerd. Verzekeraars kunnen soms slecht van hun geld af, waardoor zij terechte schadeclaims op onterechte gronden proberen af te houden. Hierdoor wordt de motorrijder gedwongen om een juridische procedure te starten. Dat is kostbaar, en omdat veel motorrijders verzuimen om voor een paar tientjes per jaar een rechtsbijstandsverzekering mee te verzekeren haken ze dan maar af. Een veelgebruikte truc van sommige verzekeraars is om de bewijslast toch stiekem bij de motorrijder neer te leggen. Terwijl de wetgever in artikel 6:174 BW juist beoogde om de consument extra te beschermen tegen de voor zijn schade verantwoordelijke overheden. Een motorrijder hoeft slechts aannemelijk te maken dat de schade door het slechte wegdek komt en als de gemeente of haar verzekeraar dat niet met waterdicht bewijs kunnen weerleggen, moeten ze gewoon betalen. Mijn eerste advies is om de motorfietsverzekering uit te breiden met een rechtsbijstanddekking. Dan kun je die gebruiken als je een keer door slecht wegdek onderuit gaat. Uiteraard kun je deze verzekering ook voor andere verhaalbare schaden gebruiken. Mijn tweede advies is dat je jezelf niet moet laten verleiden om in te gaan op de oneigenlijke argumenten van de verzekeraar. Want dat zorgt ervoor dat de correspondentie niet meer over de primaire aansprakelijkheid van de wegbeheerder gaat maar over jouw verweer op de onterechte aantijgingen en dat is natuurlijk niet de bedoeling.’’ [Bild: bengeutjes_mag]BEN GEUTJESLandelijk Coördinator Verkeer MAG‘’Het internetmeldpunt ‘Gevaarlijke Wegsituaties’ van de Motorrijders Actie Groep is in de maanden maart en april overspoeld met meldingen van collega-motorrijders over de slechte staat van het wegdek, zowel van rijks- als van provinciale en gemeentelijke wegen. Het ging hierbij van gaten en scheuren tot delen compleet verpulverd asfalt, waardoor de weg meer op een grintbak leek. Opvallend was het aantal meldingen van schades in bochten, voor motorrijders extra gevaarlijke plekken. En dan waren er nog de meldingen over tijdelijke reparaties, die regelmatig voor een nog gevaarlijker situatie zorgden dan voorheen. Vaak werden deze reparaties met gietbitumen uitgevoerd en het mag bekend worden verondersteld dat gietbitumen onvoldoende stroef is, zeker bij regen.Behalve bij de MAG kunnen weggebruikers ook bij diverse instanties melding doen. Voor de rijkswegen is dat het meldpunt van Rijkswaterstaat (08008002@rws.nl); bij provincies, gemeenten en waterschappen is dat meestal wat ingewikkelder, omdat er geen eenduidig systeem van meldpunten voor deze wegbeheerders bestaat.Gezien de reacties op de meldingen door de MAG kunnen we stellen dat vrijwel alle wegbeheerders grote moeite doen om het wegdek zo snel mogelijk weer veilig te maken. We moeten echter wel vraagtekens zetten bij het toepassen van de thans gebruikte asfaltsoorten. De afgelopen winter toonde aan dat ZOAB snel kapotvriest en dat het bij langere vorstperioden ook niet meteen gerepareerd kan worden. Zo ontstaan er gaten en scheuren in het wegdek die met name voor motorrijders groot gevaar kunnen opleveren. Dat er relatief weinig ongelukken met motorrijders gebeurd zijn, is te danken aan de verstandige manier van rijden van verreweg de meeste motorrijders die ook in de winter doorrijden. De MAG hoopt wel dat de wegbeheerders lering trekken uit de ervaringen van afgelopen winter en voorjaar en gaan werken met asfaltsoorten die beter tegen lage temperaturen bestand zijn. Niet alleen lijkt dat kosten te besparen, maar vooral moet dat tot verbetering van de verkeersveiligheid leiden. Herhaling van de situaties op de weg van afgelopen winter moet absoluut worden voorkomen.’’[Bild aus MotoPlus 1/2009 Seite 84 links unten]PATRICE ASSENDELFT Directeur KNMV‘’Uiteraard zijn tweewielers veel gevoeliger voor slecht wegdek dan auto’s en onverwachte gaten in het wegdek kunnen al snel tot een valpartij leiden. De KNMV als belangenbehartiger vindt dan ook dat hier een zeer verantwoordelijke taak voor de wegbeheerders is weggelegd. Natuurlijk begrijpen wij dat een wegbeheerder niet continu voor honderd procent van de staat van alle slechte wegen op de hoogte is en dat eventuele mankementen niet altijd door alle weggebruikers worden gemeld. Verder spelen de financiën eveneens een belangrijke rol, maar dit zijn geen redenen om de verantwoordelijkheid af te schuiven. Wellicht is het een idee om iedere winter bij slechte weersomstandigheden sowieso een waarschuwing richting alle weggebruikers te laten uitgaan om aan te geven wat dit betekent voor deelname aan het verkeer of infrastructuur. Daarnaast is het zo dat de techniek in de auto- en motorbranche zich enorm snel ontwikkelt en dit kan extra veiligheid met zich meebrengen. Echter, diezelfde techniek wekt soms ook het gevoel van ‘schijnveiligheid’ in de hand. Auto’s, motorfietsen en banden worden steeds stiller, waardoor ongemerkt de snelheid vaak toeneemt. Het effect van snelheid, in combinatie met reactietijd, heeft een enorme invloed op de plek waar je stil komt te staan bij een eventuele noodstop. Wijzen naar de verantwoordelijke wegbeheerder is na een ongeval veelal terecht, maar hoe zit het met de verantwoordelijkheid van de weggebruiker zelf? Had hij/zij kunnen weten dat de wegen in deze tijd van het jaar slechter zijn? Is dit al niet jarenlang aan het einde van elke winter zo? Vragen die je niet zo maar aan elk slachtoffer kunt stellen. Het zijn vragen die meestal ook emotioneel geladen zijn, maar zijn ze daarom ook onterecht? Wij als KNMV en zelf als motorrijders willen hierbij toch deels de hand in eigen boezem steken. Als je zelf een bewuste keuze maakt door in de winter door te rijden en de strijd met al het slechte weer, gladheid, regen, bladeren, laagstaande zon aan te gaan, dan heeft dit ook consequenties voor je kleding en rijgedrag. Vooral als je dan op een voertuig plaatsneemt met maar twee wielen! Anderzijds gaat deze groep wel geleidelijk in opbouwende steeds slechtere weersomstandigheden door de winter. Eigenlijk moeten we ons meer zorgen maken over de groep die juist in de winter niet doorrijdt, maar bij de eerste mooie dag heel vroeg in het seizoen al de motor pakt. Juiste deze groep is vaak niet bedacht op de gewijzigde omstandigheden. Men is, meestal na een paar maanden niet gereden te hebben, zelf nog een beetje onwennig en vormt daarom voor zichzelf het grootste gevaar. Komt deze nog onwennige motorrijder dan ook in aanraking met een slecht wegdek, dan kunnen de gevolgen al snel een behoorlijke omvang hebben. Kortom de wegbeheerders zijn zeker verantwoordelijk voor de toestand van onze wegen. Echter het pleit motorrijders niet vrij om ongenuanceerd bij een ongeval naar de betreffende wegbeheerder te wijzen. Eigen verantwoordelijkheid van de motorrijder en aangepast rijgedrag spelen hierbij ook een belangrijke rol. Wat dat betreft sluit de KNMV zich aan bij de huidige campagne van het ministerie “Rij met je hart”.’’[Bild: 2009mei18 1b]EVERT DE JONGVereniging tot Bevordering van Werken in Asfalt‘’De eerste functie van een weg is om het verkeer te laten rijden. En dan het liefst zo comfortabel en veilig mogelijk. Deze eisen aan de wegverharding zijn in meetbare waarden vastgelegd. Zo is comfortabel vertaald in een eis aan de vlakheid. En de minimale stroefheid is vastgelegd als meetwaarde voor de remvertraging, een veiligheidseis. De wegbeheerder heeft de plicht om te zorgen voor veilige wegen om het verkeer vlot af te wikkelen.Met de introductie van het ZOAB is water op de snelwegen niet meer aan de orde. Dit draagt bij aan de zichtbaarheid bij regen en daarmee de veiligheid. Niet voor niets heeft Rijkswaterstaat daarom besloten dat het hele snelwegennet van ZOAB moet worden voorzien. ZOAB is één van de vele soorten asfalt. En asfalt heeft een aantal bijzondere eigenschappen. Daaronder valt dat de kwaliteitsontwikkeling goed is te volgen en ook het moment van herstel of vervanging tegen het eind van de levensduur steeds nauwkeuriger is te voorspellen. Wegbeheerders inspecteren hun wegen periodiek en vooral Rijkswaterstaat heeft strakke protocollen waarin deze frequentie tegen het moment dat actie moet worden ondernomen wordt opgevoerd. De (technische) informatie over de staat van de wegen is dus beschikbaar. Voor ZOAB geldt echter dat als er eenmaal schade ontstaat, dit zich veel sneller dan bij dicht asfaltbeton ontwikkelt.Het moment dat daadwerkelijk onderhoud wordt gepleegd, is echter ook afhankelijk van andere overwegingen als de beschikbare financiële middelen. Het daadwerkelijke onderhoud wordt zo lang mogelijk uitgesteld om belastinggelden zo goed mogelijk te besteden. Anderzijds geldt dat te laat uitgevoerd onderhoud veel meer kost. Zowel direct aan de maatregelen als indirect voor de weggebruikers vanwege files, dure verkeersomleidingen en schadeclaims.De winter van 2008/2009 was strenger dan de voorgaande jaren, waardoor de wegen die een ‘normale’ winter net zouden hebben doorstaan nu kapot gingen. Vooral op wegen met verouderd ZOAB ontstonden gevaarlijke situaties vanwege opspattende stenen en gaten in de weg. Vooral voor motorrijders een levensgevaarlijke situatie. Omdat een wegbeheerder moet zorgen voor een veilige weg, werden er zelfs wegen afgesloten voor het verkeer.Het risico dat er weer een strenge winter komt is groot. Als aan veiligheid geen concessies mogen worden gedaan dan moet het onderhoud aan de kritische wegvakken dit jaar worden uitgevoerd. Dit geldt niet alleen voor de grote doorgaande rijkswegen, maar net zo goed voor de provinciale en gemeentelijke wegen. Het risico van uitstel is met de ervaringen van de afgelopen winter onverantwoord.’’
