Interview Teun Luigjes
De 63-jarige Teun Luigjes reed 150.000 kilometer met zijn bijzondere Zeus-zijspan, toen hij besloot om de benzinemotor te vervangen door een dieselblok. Of die ombouw lukte? Hij heeft inmiddels meer dan een kwart miljoen kilometers gedraaid met zijn ‘oliestoker’…De dieselmotorfiets komt – mede door de Nederlandse Track Diesel – momenteel in de belangstelling, maar Teun Luigjes uit Uddel bij Apeldoorn ontdekte de voordelen al in 2004. Toen verving hij de benzinemotor in zijn Franse Zeus-zijspan door een Peugot 2.0 Turbodiesel en hij reed er al een keer of zes de aarde mee rond. Inmiddels rijdt Teun al op zijn tweede Zeus-diesel en is hij op de Veluwe nu met een geheel nieuw derde span aan het bouwen. Daarbij is de keuze voor een dieselmotor vooral ingegeven door economische motieven, want hij is een kilometervreter pur sang. Zo iemand die voor zijn plezier een ritje van Tarifa (het zuidelijkste puntje van Spanje) naar de Noordkaap maakt in 100 uur, omdat hij een paar dagen niets te doen heeft. Niet voor niets is hij inmiddels ‘Bun Burner Gold Member’ van de Amerikaanse Iron Butt Association, nadat hij al eens 2.500 kilometer in één etmaal reed.Normaal gesproken komt Luigjes dankzij dat soort ritjes aan ongeveer 80.000 kilometer per jaar, maar afgelopen jaar deed hij het iets rustiger aan: “De gezondheid begint wat op te spelen en ik stel steeds hogere eisen aan de bereikbaarheid voor het thuisfront. Met andere woorden, ik wil gewoon kunnen bellen en gebeld worden onderweg. Zo kwam ik in 2008 niet verder dan 45.000 km, maar het begint nu toch weer te kriebelen…”Als je dat leest is het bijna onbegrijpelijk dat Luigjes in feite een ‘heropstapper’ is: ”Ik heb een eigen bedrijf gehad in zonne-energie en daar was ik in feite jarenlang dag en nacht mee bezig. En ik ben een echte techneut, maar die laatste jaren van mijn bedrijf zat ik alleen nog maar achter mijn bureau en was ik bezig met subsidies, belastingen en wettelijke regeltjes. Want dat is namelijk de wereld van de milieuvriendelijke zonne-energie; de techniek is één kant, de papierwinkel de andere. Je mag best weten dat ik er geestelijk op een bepaald moment bijna aan onderdoor ging en ik tegen een burn-out aan zat, toen een groot bedrijf zich bij mij meldde en mijn innovatieve bedrijfje graag wilde overnemen. Dat was 15 jaar geleden en na anderhalf jaar onderhandelen waren we het eens en verkocht ik mijn bedrijf. Om mijn nieuwe vrijheid te vieren heb ik mezelf toen een Harley-Davidson cadeau gedaan. Dan had ik in elk geval weer een hobby. Ik had jaren opgesloten gezeten achter mijn bureau en wilde voortaan alleen nog maar maximaal van mijn vrijheid gaan genieten.” Met de tijd aan zichzelf sloeg Teun dus aan het toeren en na 70.000 kilometer kwam er een zijspan aan de Harley en maakte hij samen met zijn vrouw lange motortrips door ondre meer Noorwegen, IJsland, Schotland, Italië, Spanje, Marokko en Rusland. Niet alleen in de zomer, maar ook vooral in de winter rijdt Teun graag naar het hoge noorden, over de besneeuwde en beijzelde wegen. De afgelopen winter alweer voor de tiende keer. Daarvoor gaan er dan zelfs sneeuwkettingen mee in het zijspan en heeft hij ook een paar winterbanden, voorzien van spikes.In 2001 zag hij bij zijspanspecialist Wout Broer het Franse Sidebike Zeus-zijspan staan, op basis van een Peugeot-motor en gebouwd met veel auto-onderdelen en dat zorgde er uiteindelijk voor dat de Harley nu – met 270.000 kilometer op de klok – als een relikwie in de Uddelse schuur staat: “Naar aanleiding van het benzineverbruik en de onderhoudskosten van de Harley was ik op zoek naar wat anders. Ik reed toen 80.000 per jaar en dat koste me alleen al 6.500 euro aan onderhoud en banden, om over de benzine maar te zwijgen. Dat werd me te gortig en ik wist dat er in Duitsland een Corda-zijspan bestond, op basis van een dieselmotor uit een Audi 100. Die fabriek bleek echter net failliet te zijn, toen Wout Broer de Sidebike Zeus in Nederland introduceerde. Weliswaar met een benzinemotor, maar de techniek sprak mij zeer aan en na een proefrit en een bezoek aan de fabriek in Frankrijk – had ik meteen weer iets te rijden – heb ik er één gekocht. Met een 2 liter zestienklepper benzinemotor met 133 pk en 198 Nm koppel. Sommige mensen vinden zo’n Zeus afschuwelijk en roepen meteen dat hij ook zo duur is, maar smaken verschillen en hij kost slechts 37.500 euro. Een EML-GoldWing 1800 heeft 118 pk en 130 Nm en kost rond de 50.000 euro, dus volgens mij is die Zeus-prijs verre van slecht. Natuurlijk een Zeus is eigenlijk geen ‘motor met zijspan’ meer, maar met een omgebouwde EML-GoldWing kun je ook echt niet meer solo rijden. Daarvoor is die ombouw veel te ingrijpend. En een Zeus is nu eenmaal een zijspancombinatie die vanaf de basis ook is bedoeld als zijspan; het is niet langer een compromis. De wegligging staat daardoor op een enorm hoog peil, hij heeft tweewiel-aandrijving (het achter- en zijspanwiel zijn aangedreven, EB) en tweewielbesturing (voor- en achterwiel sturen in een bocht, EB). Bovendien loopt’ie door zijn breedte precies in het autospoor en remt de Zeus door zijn drie autoremmen veel harder dan een gewoon zijspan. En wat voor mij belangrijk was: de onderhoudskosten liggen erg laag. Ik kan er mee terecht bij de Peugeot-dealer en die vinden het waar ook ter wereld prachtig als ik met de Zeus hun garage aan doe. Alle automonteurs vinden het namelijk een eer om eraan te mogen werken. Ik ben ongeveer 100 euro kwijt voor de servicebeurt die eens per 20.000 km uitgevoerd moet worden. En voor 250 euro heb ik weer drie nieuwe banden, die weer 45.000 km meegaan. Dat is voor een veelrijder als ik toch geweldig. Daarbij moet ik ook zeggen dat ik ongekend weinig problemen heb gehad onderweg. Puur voor de zekerheid heb ik ondertussen wel een heleboel onderdelen zelf op voorraad, want tja, het blijven Fransen natuurlijk daar bij Sidebike!”Twee jaar en 150.000 kilometer reed Teun Luigjes sinds februari 2002 met de Zeus met de benzinemotor achterin, toen het idee om de Peugeot-benzinemotor te vervangen door een dieselexemplaar gestalte kreeg. Ondertussen was Zeus-producent Sidebike ook reuzenbenieuwd naar de technische staat van Luigjes’ span. “Ik had meer gereden dan wie dan ook met de Zeus, dus ze wilden mijn span heel graag terug voor een zeer uitvoerige inspectie. Het was immers een soort ultieme duurtest geweest. En als dank zouden ze dan alle slijtagedelen meteen vervangen, zodat ik in feite daarna weer nieuw reed. Maar het zou wel minimaal drie maand duren. Bovendien had ik voor de ombouw naar diesel ook drie maand uitgetrokken en zo zou ik dus een half jaar onder zitten. Tja, zolang wilde ik niet zonder mijn Zeus, maar de fabriek deed mij een geweldig aanbod voor een heel nieuw span. Dat kon ik niet weigeren en zo had ik er opeens twee. Kon ik er na die inspectiebeurt dus mooi eentje gebruiken om te gaan experimenteren met het dieselblok, want alhoewel de montagepunten van het blok en de versnellingsbak hetzelfde zijn, was die ombouw toch niet zo makkelijk als het lijkt. Om te beginnen moest ik een Peugeot-dieselmotor hebben van voor 2004, want de latere hebben de uitlaat aan de verkeerde kant zitten. Bovendien komt er nogal wat ombouwwerk voor het in- en uitlaattraject en de turbo om de hoek kijken, om nog maar te zwijgen van de kabelboom, die door de commonrail-dieseltechniek met al zijn sensoren ook ingewikkeld is.”In augustus 2004 was de eerste diesel-Zeus klaar en kon Luigjes de weg op met de 125 pk sterke en door het immense koppel (300 Nm!) beresterk aanvoelende ‘oliestoker’. Omdat het dieselrijden zo goed beviel werd gaandeweg ook de tweede Zeus omgebouwd met een dieselblok en die is ondertussen weer doorverkocht naar Duitsland.Na vijf jaar dieselen en 250.000 km is Teun nog steeds zo tevreden, dat hij inmiddels weer begonnen is met de bouw van een heel nieuwe Zeus-diesel. “Ik moet eerlijk zijn dat er inmiddels het derde motorblok in mijn huidige zijspan ligt. Ik kreeg in die 250.000 km twee keer grote malheur. Het eerste blok had een fabrieksfout waarbij een drijfstangbout afknapte en het blok dus sneuvelde. En het tweede blok draaide een keer warm na koelwaterverlies, waardoor de koppakking stuk ging. Dat is makkelijk te repareren, maar omdat deze blokken volop verkrijgbaar zijn aangezien ze in heel veel verschillende Peugeots zijn gebruikt, is het in de praktijk makkelijker om dan een heel blok te wisselen dan om te gaan repareren. En zo liep ik niet zo heel lang geleden ook tegen een dieselblok aan met maar 80 kilometer op de klok. Uit een schade-Peugeot! Helemaal nieuw. En ach, ik moet toch wat om handen hebben, dus besloot ik om daar een heel nieuwe diesel-Zeus rond te gaan bouwen. Die is binnenkort klaar en dan zie ik wel, of ik die nieuwe weer verkoop, of juist mijn eigen zeven jaar oude span. Vooral vanuit Duitsland is er veel belangstelling voor, dus ik verwacht dat ik één van de twee zo kwijt ben als ik er de boer mee opga.”Over iets onder handen hebben gesproken: Luigjes blijkt niet alleen over goed zitvlees te beschikken, maar ook over twee rechterhanden. Hij is nog van de uitstervende generatie ‘wat zijn ogen zien, kunnen zijn handen maken’ en dat wordt onderstreept door de bizarre V8-trike en de ‘Hoge Bi’ fiets die hij in het verleden al eens bouwde en naast de Zeus in de schuur staan. ”Ach ja, je kunt niet altijd op de motor zitten, nietwaar. Dus toen ik een keer foto’s zag van zo’n trike met een Amerikaanse V8-automotor dacht ik bij mezelf: dat is een leuk project. En met enkel die ene foto ben ik aan het werk gegaan. Mooi man, eerst een beetje rondzoeken naar een geschikt Amerikaans blok met automatische bak. Toen een achteras van een Mercedes gevonden en wat wielen en dan ga je een beetje knutselen. Zo is deze trike dus tot stand gekomen. En eigenlijk was het met die houten fiets niet anders. Gewoon begonnen met een foto, toen eens wat dingen opgezocht en maar gaan bouwen. Dat bouwen ging eigenlijk nog beter dan het fietsen, want vooral het opstappen en wegrijden was best even oefenen. Via via hoorde trouwens iemand van het Openluchtmuseum van mijn ‘Hoge Bi’ en die kwam hier kijken. Kreeg ik toch meteen een baan aangeboden als restaurateur van koetsen en oude voertuigen in hun museum! Heel even heb ik nog over nagedacht, maar het leek me uiteindelijk niets. Ach, ik heb er eigenlijk ook geen tijd voor, ik wil gewoon met de motor op pad!”[[streamers]]LUIGJES IS EEN ‘BUN BURNER GOLD MEMBER’ VAN DE IRON BUTT ASSOCIATION: HIJ REED AL EENS 2.500 KILOMETER IN 24 UUR.TEUN BLIJKT NIET ALLEEN OVER GOED ZITVLEES TE BESCHIKKEN, MAAR OOK OVER TWEE RECHTERHANDEN.[[BU]][aufmacherbild]Teun Luigjes tussen zijn drie bijzondere voertuigen: het naar diesel omgebouwde Zeus-zijspan, de Trike met V8-motor en natuurlijk zijn zelfgebouwde ‘hoge-bi-fiets’.[detail 1]Door de turbocompressor heeft de dieselmotor geen uitlaatdemper nodig, hij draait zelfs met deze ‘open pijp’ behoorlijk rustig.[aufbau 1]Het nieuwe Zeus-zijspan staat op de brug te wachten op de inbouw van de Peugeot-dieselmotor.[Teun 1 oder Teun 2]Teun achter het bijna nieuwe dieselblok: 125 pk sterk en met een immens koppel van 300 Nm![Trike 1 /2]“Ik zag een keer foto’s van zo’n trike met een Amerikaanse V8 en dacht: dat is een leuk project voor mij.”[Rad]“Er op leren fietsen was bijna nog moeilijker dan hem bouwen!”[bei Touren 1 bis 4]Winterse tochten door Scandinavië
