100 Jaar Van Der Heyden Motors
Van der Heyden Motors aan de Oude Vlijmenseweg 186 in ’s-Hertogenbosch bestaat 100 jaar. Zo’n eeuwfeest is een uniek gegeven, dus bladerden we samen met Marcel van der Heyden door de fotoboeken en spraken over de geschiedenis van zijn motorzaak.Van der Heyden Motors is anno 2009 één van de grotere zelfstandige motorzaken van ons land. Met zestien werknemers is het bedrijf dealer van onder meer Suzuki, Honda, Yamaha, Aprilia en MV Agusta en hebben ze een uitgebreide kledingshop in het grote pand aan de Oude Vlijmensweg 186. “We zitten hier alweer vanaf 1980,” aldus de 49-jarige Marcel van der Heyden, die als vierde generatie het bedrijf leidt. “Hiervoor zaten we ruim 70 jaar aan de Vughtsestraat in de binnenstad van Den Bosch. Volgens de overlevering is mijn overgrootvader daar zelfs al in 1904 begonnen, maar daar zijn helaas geen officiële papieren meer van. Het archief van de gemeente Den Bosch gaat terug tot 1925 en daarin is alleen te vinden dat Rijwiel- en Motorhandel Van der Heyden al in 1909 actief was. Vandaar dat we dit jaar dus officieel 100 jaar bestaan.”Van der Heyden werd al snel Van der Heyden en Zoon en die zoon was Marcel’s opa Gerrit, geboren in 1900. Dat was meteen de man die Van der Heyden sportief op de kaart zette. Marcel: “Opa Gerrit kon ongelooflijk goed motorrijden. Hij kon echt alles met een motor: crossen, racen, stunten, hij had ongelooflijk veel talent en reed internationale wedstrijden. Hij heeft in die tijd ook heel erg veel prijzen gewonnen en was ook fabrieksrijder bij het toentertijd nog Duitse Triumph en het Engelse Cotton. Dat waren ook motoren, samen met merken als BSA en BMW, die ze hier in de motorzaak in Den Bosch verkochten. Bij de eerste watersnood in 1923 heeft opa Gerrit Koningin Wilhelmina nog per zijspan door het gebied gereden en daar is hij toen zelfs voor onderscheiden. Hij was daar trotser op dan op alle bekers die hij ooit won en waarvan er nu nog een aantal hier in de zaak staan!”De twee zoons van opa Gerrit, Tiny en Louis, volgden opa op in de zaak en op de circuits: “Ook zij waren goede crossers die veel wedstrijden wonnen. En de motorzaak werd dus Van der Heyden en Zonen, want ze gingen beiden uiteraard in de zaak werken. De broers vulden elkaar erg goed aan, want oom Louis was een enorme techneut en mijn vader Tiny had veel zakelijk inzicht. Via de motorsport hadden we heel veel internationale contacten en gaandeweg begon Van der Heyden Motors veel spullen te importeren uit het buitenland. Daarin liepen we echt voorop. Zeker in de motorcross is er bijna geen merk dat in die tijd niet door Van der Heyden naar Nederland werd gehaald, denk aan Sidi, Gaerne, Akront-velgen, CZ kettingen, maar ook in die tijd kwam er al kleding uit Taiwan en Pakistan. Ze waren altijd op zoek naar nieuwe handel en zagen overal brood in. Ze durfden alles aan, dat zat ook echt in de familie. Mijn overgrootvader was de allereerste die een motorfiets-showroom opende. En mijn vader en moeder openden in de zeventiger jaren de allereerste motorkledingwinkel van het land, genaamd ‘Moto Leder’. En het zal begin 70-er jaren geweest zijn dat mijn vader bedacht hadden dat we een Kerstshow moesten houden. Dat deed toen nog helemaal niemand, maar ik weet nog dat we op kerstavond nog kerstbomen zijn gaan halen uit de Drunense duinen. Die moesten overal tussen de motoren komen te staan. En toen de showroom open met de kerstdagen. Man, de hele binnenstad van Den Bosch raakte verstopt, want er kwamen duizenden mensen op af!”Grote bekendheid verwierf Van der Heyden met de Bultaco-import in de jaren zeventig. Marcel: “We waren op een gegeven moment importeur van Maico crossmotoren, toen mijn vader in contact kwam met Bultaco uit Spanje. Dat kun je nu bijna niet meer voorstellen, maar Bultaco was toen een topmerk met een ongelooflijk aanzien. Mijn vader hoefde niet lang na te denken, verkocht de Maico-import aan Nimag (de huidige Suzuki-importeur, E.B.) en ging zelf in zee met Bultaco. Dat werden de gouden jaren, want op een gegeven moment verkochten we ruim 1000 Bultaco’s per jaar. Plus nog eens 1000 Italjet-minicrossers, want dat was het enige wat je op jeugdcrossgebied kon kopen. Ik weet nog goed dat aan het begin van het crossseizoen iedereen op zijn nieuwe Bultaco zat te wachten. Dan wisten we wanneer de vrachtwagen uit Spanje aankwam, waarin precies 100 motoren opeen zaten gepakt, met van dat dikke papier ertussen. Op zo’n dag stond er gewoon een file van auto’s met aanhangers door de Vughtsestraat. Veel nieuwe motoren werden zo vanuit de vrachtwagen op aanhangers geladen, de kopers stonden te wachten in de rij! Dat kun je je nu toch echt niet meer voorstellen!”Bovendien was het in die tijd niet alleen die nieuw-verkoop die importeur Van der Heyden geen windeieren legde. Marcel: “We verkochten heel veel motoren, maar nog veel meer onderdelen, want die dingen gingen in die tijd gewoon altijd stuk! Je kon gewoon geen dag rijden zonder problemen. Dus kwamen al die mensen later nog heel vaak terug. We hadden hier ook een ongelooflijk groot magazijn met een balie van ruim 15 meter lang en vier man erachter. En die waren de hele dag bezig om klanten te helpen. Als motorzaak had je in die tijd ook gewoon alles op voorraad. Het kon niet gebeuren dat je iemand moest wegsturen omdat een onderdeeltje er niet was. Je had het gewoon. Je kunt je nu echt niet meer voorstellen hoeveel spullen we op voorraad hadden. Ik weet nog dat we 300 paar Girling-schokbrekers binnenkregen uit Engeland. Die moest ik inpakken in de stelling, naast die 200 paar Koni’s die er al lagen. Toen hadden we dus gewoon 500 sets schokbrekers liggen, nu moet een setje voorvorkveren al besteld worden…”Met een bloeiende motorzaak en een vader en oom die ook zelf volop actief waren op de crosscircuits, lag het voor de hand dat Marcel en zijn broer Roy ook zouden gaan crossen, maar zover kwam het niet. Marcel: “Mijn vader en ook mijn oom liepen helaas ook een aantal zware blessures op, dus de liefde van het zelf rijden bekoelde enigszins. Dat wij ook gingen crossen, vonden ze geen goed idee. Bovendien had ik er nauwelijks tijd voor, want ik stond elke zondag met mijn moeder ergens in Nederland op de cross met een servicebus, waar we onderdelen en kleding verkochten aan de rijders. Vanaf een jaar of twaalf stond ik elke zondag in de bus achter de toonbank. Vaak ging ik met mijn moeder op zaterdagavond al weg, met een hele oude caravan erachter. Een mooie tijd, maar ook sappelen. En uren telden niet. Ik groeide volledig op in de zaak en op de cross. Er was ook altijd wel wat te doen en in het seizoen sliepen er veel topcoureurs bij ons achter de werkplaats in hun busje of vrachtwagen. Tot wereldkampioenen aan toe, zoals Angel Nieto en Heikki Mikkola. Onvergetelijk waren ook de reizen naar de Bultaco-fabriek. Ging ik met pa in een busje naar Spanje, om de eerste nieuwe modellen op te halen, geweldig toch. Ook al kwam het natuurlijk niet ten goede aan mijn schoolopleiding, zodat mijn ouders me op een gegeven moment zelfs naar een internaat hebben gestuurd, zodat ik mijn opleiding af kon maken.”Van der Heyden Motors draaide in de jaren zeventig dus vooral op de levering van Bultaco en na de motorcross-successen ging dat merk ook straatmotoren produceren, een beetje zoals KTM dat nu ook doet. Marcel: “Die straatmachines waren niet verkeerd en mijn vader richtte ook een raceteam op. We wonnen de nodige races, zoals de 24-uurs-race van Oss, maar in die tijd klapte de Spaanse economie volledig in elkaar onder het bewind van Franco. In 1979 ging Bultaco helaas failliet; Montesa, het andere grote Spaanse merk, hield het net een paar maand langer vol en geschrokken door de ondergang van Bultaco kreeg die wel steun van de Spaanse overheid, waarna die fabriek uiteindelijk doorverkocht werd aan Honda.”Met het faillissement van Bultaco moest Van der Heyden Motors op zoek naar nieuwe business en men dook vol op de Japanse motoren die op dat moment enorm in opkomst waren. Marcel: “De cross liep op dat moment toch al terug en er werden ook steeds meer crossbanen gesloten. Straatmotoren werden steeds belangrijker en daar gingen wij volop in mee. En ook daar zag mijn vader weer brood in iets bijzonders: hij liet werkelijk duizenden polyester tank-zit-combinaties en kuipen maken, waarmee motoren als de Honda CB750 en Kawasaki Z900 helemaal omgebouwd kon worden. Er was verder natuurlijk nog bijna niets te koop op dat gebied.”De sport werd ook niet helemaal vaarwel gezegd, want het sporthart van Van der Heyden bleef kloppen in de vorm van een eigen motorcross- en een raceteam. Tientallen Nederlandse toppers kwamen in de loop der jaren uit voor de motorzaak uit Den Bosch. Het meeste succes werd in de cross geboekt met de Zweed Marcus Hansson, die in 1994 500 cc wereldkampioen werd. In de wegrace haalden ze onder meer de snelle Australiër Fred Baayens naar Europa om met hem in het WK Supersport te gaan racen. Dat wegraceteam bestaat nog steeds, dit seizoen rijden Raymond Schouten, Joey Litjens en Kervin Bos in het Van der Heyden-Yamaha-team.Als vierde generatie is Marcel sinds 2000 de huidige eigenaar van Van der Heyden Motors: “Ik ben in 1980 ingestapt, maar op een gegeven moment zaten we dus met vijf familieleden in het bedrijf: mijn vader, mijn oom, mijn broer, mijn neef en ik. Dat waren teveel kapiteins op één schip, maar zoiets groeit automatisch. Het was vroeger niet meer dan logisch dat een zoon bij in de zaak kwam. Maar in 2000 hebben we de knoop doorgehakt en ben ik zelfstandig verder gegaan met ons bedrijf. Mijn broer Roy werkt trouwens nog wel hier, hij doet de onderdelen en accessoires.”In 100 jaar tijd is er natuurlijk heel veel veranderd in de motorbranche, dat kan Marcel beamen: “Het is een totaal andere wereld geworden. In mijn jeugd had je twee grote motorzaken in Nederland, Piet van Dijk in Enschede en wij. Verder waren het allemaal kleinere zaken. Wij zaten al in 1980 in dit grote pand. Dat zeg je toch nergens, zo’n grote showroom en zoveel motoren bijeen. Elke zaterdagmiddag stonden er honderden motoren op de parkeerplaats. Uit heel Brabant, nee uit heel Nederland kwam men dan motoren kijken en een bak koffie drinken. Vroeger was het magazijn ook het hart van het bedrijf. Alles draaide om de verkoopbalie waar mensen onderdelen kwamen kopen. Nu heb je eigenlijk niets meer in huis, maar wordt het besteld en het is morgen binnen. Als bedrijf functioneer je totaal anders. Maar ook de klanten zijn enorm veranderd. Mensen zijn enorm veeleisend geworden en meer dan ooit gefixeerd op de prijs. Als ze nu binnenkomen vragen ze nog voordat ze goedendag hebben gezegd: ‘Ik wil die en die motor en die staat op internet voor zoveel te koop, wat kost die hier?’ Als je dan te duur bent zijn ze meteen weer weg. Tja daar sta je dan met je mooie motorzaak, met je Brabantse gezelligheid, met je grote kledingshop, met je service, met je geschoolde monteurs en met je 100 jaar historie. Dat is niet te vergelijken met vroeger. Ik denk er nog wel eens met weemoed aan terug, al moet je dat ook weer niet romantiseren, want ook toen was het gewoon keihard werken en aanpakken!”Tot slot: inmiddels staat de vierde generatie Van der Heyden aan het roer van deze 100-jarige motorzaak. Hoe zit het met de opvolgers, Marcel? “Hahaha, moeilijk te zeggen. Je moet weten dat ik twee dochters heb, van twaalf en veertien jaar. Maar de oudste staat nu elke zaterdag al in de kledingshop en dat doet ze hartstikke goed. De geschiedenis herhaalt zich en van jongs af aan zijn de Van der Heydens erbij betrokken. Ik denk dat het dus wel goed gaat komen!”[[streamers]]OP EEN GEGEVEN MOMENT VERKOCHTEN WE RUIM DUIZEND BULTACO’S PER JAAR, PLUS NOG EENS DUIZEND ITALJET MINICROSSERS!VROEGER WAS HET MAGAZIJN HET HART VAN HET BEDRIJF, ALLES DRAAIDE OM DE VERKOOPBALIE.[[1 kasten]]VAN DER HEYDEN EN DE MOTORSPORTDe motorsport loopt als een rode draad door de geschiedenis van Van der Heyden Motors. Dat begon met opa Gerrit, een gevierd crosser en fabrieksrijder voor onder meer Cotton en Triumph. Ook zijn zonen Tiny en Louis waren heel veel op de circuits te vinden. Later had Van der Heyden eigen cross- en raceteams, met als grootste succes het wereldkampioenschap 500 cc motorcross door hun Zweedse rijder Hansson. En anno 2009 is men nog steeds actief in de racerij met het Yamaha-team rond Raymond Schouten, Joey Litjens en Kervin Bos.[[[die 7 bilder in 1 kasten dazu verwenden.Bild 4 kann eventueel wegBild 6: versuche nog besseres zu bekommen.[[ weitere Bilder-hinweis]]:Aufmacherbild stehend auf seite 44Daneben die ersten Historiebilder von das geschaft vor 100 jahre. 1,2,3 und 4Historiebild 4 ist da sehr wichtig, das ist den selben Mann wie auf das Aufmacherbild!!
