Vering afstellen
De vering is één van de belangrijkste onderdelen van je motorfiets. De voorvork en achterschokbreker bepalen niet alleen je rijplezier in verband met het comfort, ze zorgen ook een vlekkeloze wegligging en een optimaal band-weg-contact. De vering draagt daarmee dus ook bij aan je eigen veiligheid. Toch lijkt de vering qua service en onderhoud bij veel motorrijders een stiefkindje.De vering van een motorfiets wordt over het algemeen verzorgd door een telescoopvoorvork en één of twee achterschokbrekers. Zowel voor als achter ‘draagt’ een spiraalveer in dat geval het gewicht van de motor en slokt diezelfde spiraalveer de oneffenheden in de ondergrond op. Een inwendige hydraulische demper remt daarbij de in- en uitgaande veerbeweging af, om te voorkomen dat je al waggelend als een lelijk eendje door het motorleven gaat.Zonder vering is er nauwelijks met een motor te rijden. Niet alleen ontbeer je dan elk comfort, ook zal de band regelmatig het belangrijke contact met de ondergrond verliezen. En zonder de juiste mate van demping is er ook nauwelijks te rijden met een motorfiets, omdat de veer dan ongecontroleerd in en uit beweegt. Naast de juiste veer – die dus is berekend op het gewicht van de motor plus de belading (rijder, duo en bagage) en belasting (hoe is je rijstijl en hecht je de meeste waarde aan comfort of juist aan een optimaal band-weg-contact) – is een goed op die veer afgestemde demping erg belangrijk. En ondanks dat erg veel voor- en achterveringen anno 2008 zijn uitgerust met stelschroeven voor de voorvoorspanning, de ingaande demping en de uitgaande demping, wordt daar toch relatief weinig aandacht aan besteed door de gemiddelde motorrijder.Bijkomend probleem is nog dat de werking van veerelementen door het gebruik heel geleidelijk minder wordt. Dat gebeurt – echte problemen daargelaten – zelfs zo geleidelijk dat je het in het zadel niet of nauwelijks merkt. Oké, je voelt op een gegeven moment wel dat de wegligging minder strak is geworden, zeker als je de motor stevig belast, maar eigenlijk is het dan dus al te laat. Door je veerelementen op zijn tijd eens met de nodige zorg te omringen, gaat je motorplezier en je veiligheid er stukken op vooruit.Die zorg kun je – met twee rechterhanden – natuurlijk zelf verrichten, maar je kunt er ook voor terecht bij de betere motordealer of één van de vaderlandse veringspecialisten, zoals bijvoorbeeld HK Suspension, Hyperpro of SO Products. Die bedrijven hebben zich volledig toegelegd op motorvering en hebben ook alle speciale gereedschappen in huis om service te verrichten aan voorvorken en schokbrekers. En om die eventueel aan te passen aan de wensen van motorrijders, met bijvoorbeeld andere veren, olie en aangepaste dempingkarakteristieken.Simpel gezegd bestaat elke demper – of het nu een voorvork of een achterschokbreker betreft – uit een in- en uit elkaar schuivend gedeelte. De olie in het systeem zorgt er enerzijds voor dat de onderdelen heel soepel kunnen schuiven en anderzijds remt diezelfde olie de veerbeweging af omdat hij bij elke veerbeweging door langs zogenaamde shims door heel kleine gaatjes in de demperzuiger geperst wordt. “En daar gaat het dus vaak mis,” aldus Harry Siebelink van HK Suspension. “Door die bewegende delen treedt er in elke demper slijtage op. De olie in een voorvork of schokbreker raakt dus tijdens het gebruik vervuild met minuscule slijtagedeeltjes. Die deeltjes komen vervolgens tussen de zuiger en de cilinderbus en zorgen zo voor nog meer slijtage. Bovendien komt die vervuiling ook tussen de shims, de hele dunne plaatjes die de daadwerkelijke demping verzorgen. Die dichten dan niet optimaal meer af, zodat de demping dus gedurende het gebruik terugloopt en dat gaat ten koste van het rijcomfort en de wegligging. Als je zover bent, is het eigenlijk al te laat. Het is dus veel beter om de olie van de voorvork en de achterschokbreker toch regelmatig te laten verversen. Hoe regelmatig? Tja, dat is de grote vraag. Dat ligt aan het gebruik van de motor en aan de eisen die je eraan stelt. In de top van de racerij of cross wordt de vering na elke wedstrijd geserviced. Maar een gewone rijder doet er verstandig aan de vering regelmatig goed te bekijken of er bijvoorbeeld geen olielekkage of overmatige speling aanwezig is. En als je een beetje regelmatig rijdt doe je er verstandig aan om de olie van voorvork en achterschokbreker elke twee jaar te laten verversen. Dat doe je immers ook bij je motorblok en je remmen, waarom dus niet van je veerelementen?” Juist met regelmatige service kun je op de langere duur veel hoge onkosten voor zijn.”Jos van Keulen: “En een ander aspect is natuurlijk het afstellen van de vering op de rijder. Dat is één van de dingen waar een bedrijf als HK Suspension in gespecialiseerd is. We zijn daarom ook vrijwel elk weekend actief langs de race- en crosscircuits, maar ook de gewone rijder op straat kan daar veel baat bij hebben. Alle veringmerken kunnen gerepareerd en aangepast worden en in het uiterste geval adviseren we een nieuwe schokbreker, als de originele te ver versleten is. Of als de rijder graag bijvoorbeeld meer of luxer instelmogelijkheden wil of specifieke wensen heeft. Bij een grote motorfabriek praat je immers altijd over massaproductie en ook de afstelling van de vering is gebaseerd op de massa. Vaak zijn de gebruikte veerelementen tegenwoordig niet slecht van kwaliteit, maar als je echt lekker wilt rijden, is een persoonlijke afstelling van de vering op je eigen gewicht, je eigen gebruik en je eigen wensen echt aan te bevelen. Daarmee ken je je eigen motor vaak niet terug. Dat hoeft niet meteen vele honderden euro’s te kosten. Als je een beetje handig bent, kun je zelf andere voorvorkolie en voorvorkveren monteren. Of een andere achterveer. Dat kan al veel winst qua comfort en wegligging opleveren. Wil je meer, dan kunnen voorvork of achterschokbreker voor goed honderd euro door ons uit elkaar gehaald worden voor een service. En dan kijken we wat er moet gebeuren voor een optimale werking of aanpassing van de dempingkarakteristiek. In zo’n geval is het ook mogelijk om de motor meteen naar wens enkele centimeters te verlagen of verhogen. Maar het belangrijkste is dat een motorrijder zich realiseert dat ook de voor- en achtervering onderhoud behoeft en dat er qua rijgedrag veel winst te boeken is door je vering eens fijn af te laten stellen naar je eigen wensen.”Kijk voor informatie en richtprijzen op www.hksuspension.nl[[bilder]]Es gibt 2 Blocken mit 8 Bilder: voorvork en achterschokbreker.Die Bilder mussen ein Nummer bekommen, es gibt 1 BU fur jeden Bilder-blockVOORVORKHarrie Siebelink van HK Suspension laat zien hoe een voorvork-service in zijn werk gaat (1). De demping wordt verzorgd door zuigers met gaatjes en dunne shims (2 en 3), die de olie afremt. Na demontage wordt elke shim opgemeten qua dikte en grootte (4). Met andere shims wordt de dempingskarakteristiek aangepast. Bij een cartridge-voorvork zijn ingaande en uitgaande demping gescheiden (5). Voor de montage worden de keerringen en vuilschrapers schoongemaakt en gecontroleerd (6), waarna het geheel weer in elkaar gezet wordt (7) en afgevuld met frisse olie (8).ACHTERSCHOKBREKERNoud Aerts – zelf verdienstelijk ONK-motorcrosser – voert een schokbrekerservice uit: nadat de borging is verwijderd kan de schokbreker uit elkaar gehaald worden (1). Het hart wordt gevormd door de spindel met daarop de dempingzuiger (2), die aan weerszijden is voorzien van ruim 20 shims (3). Na het opmeten en schoonmaken wordt het ‘dempingspakket’ weer opgebouwd (4 en 5), waarna de demper weer in elkaar gezet kan worden (6). Na het afvullen met olie en gas (7) kan de veer weer worden gemonteerd (8).
