Reizen Baltische Staten

Baltische Staten worden ze nog steeds genoemd. Ten onrechte, want die naam naam stamt in feite nog uit de tijd van de Sovjet-overheersing en suggereert dat het om staten van een enkel land zou gaan. Maar niets is minder waar. Zowel in taal als in cultuur verschillen Estland, Letland en Litouwen net zoveel als Nederland, België en Luxemburg.Estland, Letland en Litouwen: een nieuwe wereld met een enorme geschiedenis. Voor ons gevoel liggen de landen ver weg, verstopt achter Polen, aanschurkend tegen het grote Rusland, dat hier ooit binnenviel en overheerste. Maar sinds de val van het ijzeren gordijn maken de Baltische staten een inhaalslag en zijn ze ook ontdekt door toeristen. Al dan niet op de motor. Er zijn verschillende mogelijkheden om er te komen. Over de weg door Polen of met een boot vanaf Noord-Duitsland of vanaf Zweden. Wij kiezen voor de weg door Polen en daar krijgen we geen spijt van. Polen werkt namelijk gelukkig erg hard aan de weg om een jarenlange achterstand in onderhoud weg te werken. Het betekent dat we steeds vaker goed en nieuw asfalt onder de wielen krijgen en dat vrachtverkeer de kleinere doorgaande wegen met rust laat. Er ontplooit zich daar dus langzaamaan een nieuw motorparadijs voor ons. Bovendien lijken de wegen naar het oosten – zeker als je het drukke West-Polen achter je gelaten hebt – uitgestorven. Het leven kabbelt er voort op een manier die wij in ons haastige bestaan vergeten zijn. Net even buiten Ketrzyn bezoeken we, in een prachtig bos verscholen, de ‘Wolfschanze’, een enorm complex van bunkers dat tijdens de tweede wereldoorlog door Hitler als één van zijn vele hoofdkwartieren gebruikt werd. De immense bunkers zijn nu deels vernietigd en overwoekerd. Daarna rijden we parallel aan de grens met de Russische enclave Kaliningrad verder en zien hier en daar bordjes van handelaren die hun goederen of diensten in het Russische Cyrillische schrift aanbieden. Het versterkt ons reisgevoel, nu raken we echt in een andere wereld. Waren de grenzen naar Oost-Europa vroeger een kwelling voor de geest en een aanslag op ons (on)geduld, tegenwoordig zijn Litouwen, Letland, en Estland lid van de Europese Unie en laat een verveeld kijkende douaneambtenaar ons zonder problemen door en rijden we Litouwen in.De verschillen met Polen zijn miniem te noemen. Of het moeten de wegen zijn, die hier schijnbaar nog meer verlaten zijn. We rijden via een plaats met de naam Druskininkai naar Grutas en stoppen bij het Gruto Parkas, een merkwaardig park waarin Litouwen haar Sovjet-verleden gestalte geeft. De standbeelden van de voormalige Sovjet helden staan er, waaronder natuurlijk die van Lenin en Marx. Maar ook, en dat is heel bijzonder, een standbeeld van Stalin. Er zijn houten barakken waar propagandamateriaal en gebruiksvoorwerpen uit de Sovjettijd zijn tentoongesteld. Het is niet vreemd dat het park destijds met gemengde gevoelens en een gezonde portie weerstand door familie van naar Siberië gedeporteerde gevangenen werd ontvangen. Zeker wanneer je in ogenschouw neemt dat de oprichter van dit park, Malinauskas, een miljonair is die zijn vermogen tijdens de Sovjet-dictatuur opbouwde. Onze route brengt ons naar Vilnius, een stad die met verve aan de toekomst werkt. De contrasten zijn groot want achter de 17-eeuwse Peter en Pauluskerk rijzen nu al moderne wolkenkrabbers omhoog. Litouwen schudt de grauwe geschiedenis met modern elan van zich af!Na een bezoek aan het centrum onttrekken we ons weer graag aan de drukte van de stad en we vervolgen onze weg naar het noorden. Ondanks het feit dat zelfs de doorgaande wegen bijna verkeersloos zijn, kiezen we voor de kleine secundaire wegen op de kaart en komen erachter dat de verharding van de weg hierbij wel eens ophoudt. De onverharde stukken zijn echter van een dusdanig goede kwaliteit dat het allemaal bijdraagt aan het motorrijplezier. Onze Yamaha TDM laat zich weer eens van de goede kant zien: die fiets is vele malen meer all-round dan veel motorrijders denken.Het leven op het Litouwse platteland blinkt niet uit door rijkdom. Kleine houten huisjes staan kriskras verspreidt door het land met vaak nog restanten auto’s en landbouwmachines ertussen die aan andere tijden doen denken. De weg richting Letland lijkt meer op een geasfalteerde achtbaan en vereist 100% aandacht. Maar wat is dit prachtig om te rijden! We naderen Letland met rasse schreden en ook die grens zijn we zo over. Weg zijn de lange rijen wachtende voertuigen en weg zijn de onbegrijpelijke formulieren. Een korte blik in ons paspoort en we mogen direct door. De eerste stop die we maken is bij de fameuze Kruisberg, waarop vanaf de 14 eeuw steeds meer kruizen zijn geplaatst. Oorspronkelijk werden de kruizen geplaatst om de succesvolle strijd tegen Duitse ridders te herdenken, maar na de volksopstanden in 1831 en 1863 groeide de kruisberg uit tot een nationaal symbool. Vandaag de dag sta je hier voor een woud van beelden en kruizen, die je – naar goed commerciëel gebruik – kunt kopen bij één van de kraampjes aan de ingang van de kruisberg staan. Om snel naar de Letse hoofdstad Riga te gaan kun je vanaf de Kruisberg gewoon over de A10 doorrijden, maar als je tijd hebt is het natuurlijk veel leuker om via de binnenwegen richting de kust te gaan. Ook in Letland kunnen die secundaire wegen soms in een onverhard pad veranderen, maar ook die zijn met elke motor goed begaanbaar.Langzaam naderen we de kust. En Jurmala, een voorstad van het historische Riga. In Sovjettijden was Jurmula de badplaats bij uitstek: het bestaat in feite uit meerdere kleine dorpen die langs de kust liggen. Ondanks de uitgestrektheid van het gebied is het een drukte van belang op de stranden. Wij laten de zwembroek nog even ingepakt, want we gaan meteen door naar Riga. Trouwens: als de zon langzaam verdwijnt, wordt het ook al snel te koud om nog in de Baltische zee te duiken.Riga is een voormalige Hanzestad, die vooral ‘s avonds tot leven komt. In de vele rustieke steegjes en ruime pleinen kunnen we vast kiezen op welk terras bij welk van de vele karakteristieke restaurants en cafe’s we straks een versnapering gaan gebruiken. Eerst wandelen we nog even langs de kleurige etalages van vele knusse winkeltjes. Riga is hot en tegenwoordig niet alleen met de motor te bereiken. We komen er dus enorm veel toeristen tegen, wie had dat 20 jaar geleden kunnen vermoeden? De volgende morgen gaan we richting Tallinn in het kleinste land uit de Baltische reeks: Estland. Maar voordat het zover is bezoeken we eerst nog het Riga Motormuseum dat zelfs buiten Letland al de nodige faam heeft opgebouwd. Het ligt aan de rand van de stad en behalve motoren toont het museum, dat een gigantische radiateur als entree heeft, ook vele auto’s, waarbij de ingedeukte Rolls Royce van voormalig Sovjet-leider Breznev, evenals een aantal andere auto’s uit de Kremlin-stal. Het museum is overzichtelijk ingedeeld en veel beschrijvingen zijn ook in het Engels. We bekijken lokale Riga-racemotoren en enkele Russische exemplaren. Er staat ook een ‘recordauto’ die al in de jaren 60 een top haalde van dik 400 km/uur; waar dat gereden werd en welke motor er in zit is onduidelijk.We gaan weer op pad en het valt meteen op dat er in deze streek behoorlijk wat ‘nieuwe motorrijders’ rond rijden. Ook in de nieuwe EU-landen lijkt de motor een come-back te maken. Verdwenen zijn de oude Sovjet-motoren die als werkpaard het dagelijkse leven beheerste. Nee, de jonge Balt gaat als ‘weekend-warrior’ op zijn veelal Japanse machines op pad. We komen dan ook regelmatig groepen tegen, die ons zonder uitzondering enthousiast groeten.Estland ligt niet ver van Zuid-Finland en qua taal zijn de Esten ook verbonden aan de Finnen. En aan de Hongaren, want daar lijkt het Fins ook weer op. Ook het karakter van de Esten lijkt veel op dat van mensen uit Finland, waar de Letten en de Litouwers veel meer Slavische trekjes hebben.De Este hoofdstad Tallinn heeft als belangrijke Hanzestad zijn geschiedenis het beste kunnen bewaren. Het is alsof we in een mengelmoes van plaatjes uit een Anton Piek boek, via steegjes uit de verhalen van Dickens, op weg zijn naar de suikerpaleizen uit de Sissi-serie. Je kunt hier eindeloos kun je door verlaten straten en kleine steegjes met pittoreske doorkijkjes dwalen, om daarna op het centrale marktplein op een terrasje neer te strijken of je toevlucht aan het srand te zoeken.We rijden verder naar het oosten en besluiten door het nationale park Lahemaa te gaan. Her geen poorten met hokjes waar entree moet worden betaald, want net zoals in alle Baltische landen zijn de parken vrij toegankelijk. Via de zwerfkeien bij Kasmu rijden we naar de watervalletjes bij Joaveski. Op goed geluk rijden we een pad in en komen zo nog dieper in het park terecht. Hier ligt al lang geen asfalt meer, maar dat maakt ons ondertussen niets meer uit. We rijden met een lachend gezicht over de gravelpaden.Rakvere wordt door de ruïne van een kasteel beheerst en nu we hier eenmaal zijn, kunnen we het dan niet laten om door te rijden naar Narva aan de grens met Rusland. De lange rijen met wachtende vrachtwagens maken duidelijk dat Rusland zijn grenzen nog steeds streng bewaakt. Wachttijden van 48 uur zijn geen uitzondering voor de truckers! Voor ons motorrijders is het mogelijk dit klusje tegenwoordig binnen een uur te klaren, maar aangezien we helemaal geen visum voor Rusland bij ons hebben, stoppen we hier om even naar zusterstad Ivangorod aan de Russische zijde van de grens te loeren en dan rechtsomkeert te maken.Nu we het uiterste noorden van de Baltische landen hebben bereikt is het tijd om langzamerhand weer zuidwaarts (en huiswaarts) te keren. Bij Johvi gaan we naar het zuiden en rijden we door een glooiend landschap waar vooral de ooievaar zich thuis lijkt te voelen. Overal bouwen die hier hun nesten en ze lijken zich prima te vermaken. De weg volgt de oever van het grote Peipusmeer waar een aantal oud-gelovige dorpen liggen waarin de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Via de studentenstad Tartu, dat gezegend is met een prachtig centrum, gaan we door naar Daugavpils. Niet alleen de stad ligt in een minder bereisd gebied van Letland, ook de directe omgeving bulkt niet van het toerisme. De stad is vooral een concentratie van verlaten fabrieken uit de ‘bad old days’. Die fabrieken kun je natuurlijk sluiten en slopen, maar de stad blijft zijn Sovjet-uitstraling behouden, met z’n veelal aanwezige typische communistische architectuur en z’n brede rechte wegen, vierkante parken en blokkendozenflats. Je kunt hier trouwens ook beter Russisch spreken dan Lets. Ten tijde van de Russische overheersing zijn hier veel Russen (gedwongen) naar toe verhuist, maar die zijn in al die jaren hun eigen vaderland eigenlijk ontgroeid, al spreken ze die taal nog wel.Voor ons zit de reis er alweer bijna op. We genieten nog even van de rust om ons heen en rijden dan weer richting de Poolse grens. We kijken nog een keer om en weten het zeker. De Baltische landen zijn echt zelfstandige landen, met elk hun eigen karakter. Elk land presenteert zich op zijn eigen specifieke manier en kijkt vol verwachting naar de toekomst. En in die toekomst zullen wij de reis naar onze nieuwe EU-vrienden zeker nog eens gaan maken.[[infokasten]]INFO De voormalige Sovjet Staten zijn nu lid van de Europese Unie, liggen aan het eind van een prachtige route door Polen. Dus letterlijk ‘om de hoek’, ideaal voor een twee-weekse motorvakantie. Het meest zuidelijke land is Litouwen; in het midden Letland en daarboven Estland. Alle drie de landen grenzen in het oosten aan Rusland, bovendien ligt er binnen het Litouwse grondgebied de Russische enclave Kaliningrad, het voormalige Duitse Koningsberg.AfstandTallinn in Estland is de meest noordelijke grote plaats van de drie Baltische landen. Over de doorgaande weg gerekend ligt Tallinn op ongeveer 2.250 kilometer van Utrecht. Reken dus met een beetje binnendoorrijden wel op ongeveer 5.000 km uit-en-thuis.Beste reistijdDit is het gebied van de ‘lange witte nachten’ in zomer. Op de langste dag (21 juni) schijnt de zon wel 19 uur! De zomers zijn overigens mild met temperaturen rond de 20 graden, al kan het kwik best wel eens tot 30 graden stijgen. Het zomerseizoen loopt van eind mei tot halverwege september. In het Oosten van Litouwen heerst landklimaat en kan het warmer worden.Papieren en geldzakenJe kunt er gewoon met je Europese identiteitskaart of paspoort naar binnen; je motor hoef je er normaal gesproken niet extra voor te verzekeren (check wel of of LT, LV en EST op je groene kaart hebt staan).Zolang de Euro er nog niet is ingevoerd moet je dus geld wisselen. Of je bankpasje mee nemen om te pinnen, iest wat overigens alleen in de grotere steden kan. En niet aan de grens. In Estland betaal je met Kronen (1 euro is ca. 15,60 EEK), in Letland met Lati (1 euro is ca. 0.70 LVL) en in Litouwen met Litai (1 euro is ca.3.50 LTL).VerblijfDe Baltische Landen hebben de bezoeker veel te bieden en er zijn dan ook voldoende hotels op mooie locaties te vinden. De site www.verkeersbureau.nl is een goed begin voor een zoektocht op het internet, maar in elke toeristische stad is ook wel een VVV of informatiekantoor aanwezig waar hotellijsten aanwezig zijn.RijgedragHieraan moet je even wennen. De lokalen geven meestal pas richting aan wanneer ze afslaan en halen ook te pas en te onpas in. De berm wordt ook nogal eens gebruikt als weg. Wel prettig is het dat ze seinen als er politiecontroles zijn. De maximum snelheden liggen binnen de bebouwde kom in Estland en Letland op 50 km/uur en in Litouwen op 60km/uur; buiten de bebouwde kom op 90 km/uur. Op de weinige snelwegen die er zijn mag je 110 km/uur.Als je bij een snelheidsovertreding meer dan 15 km te hard rijdt moet je doorgaans mee naar het bureau. Boetes zijn afhankelijk van de snelheid en soms ook van de gemoedstoestand van de diender.Geen zorgen hoef je te hebben over de benzine: die is voldoende verkrijgbaar en van goede kwaliteit.Georganiseerd op padRide-on MotorTours heeft van 15 juni t/m 7 juni 2008 een 14-daagse reis op het programma staan naar de Baltische landen. Kijk voor meer informatie op www.Ride-onMotorTours.com. [[[eine karte folgt]]