Negen sets remblokken voor Yamaha R1
In het blok van Yamaha’s YZF-R1 schuilt ontegenzeggelijk muziek. Maar hoe zit het met de remmen? Een vergelijkingstest van tien remblokken moet antwoord geven op de vraag waarmee dit Japanse superkanon het best tot stoppen wordt gedwongen. Het haast maniakale testosterongehalte van de moderne supersport is ronduit fascinerend. Van 0 naar 100 km/uur binnen drie tellen en een top in de angstige nabijheid van de 300 km/uur zijn inmiddels de ‘doodnormale’ standaard. Yamaha’s YZF-R1 (modeljaar 2006) vormt wat dat betreft geen uitzondering. Maar hoe moet al dat geweld worden afgestopt? Kun je altijd blind vertrouwen op de standaard remblokken of zijn er vervangende setjes die beter presteren? We confronteren de standaard blokken met negen tegenstrevers van verschillende fabrikanten. De voor straatgebruik goedgekeurde blokken van Alpha Technik, AP-Racing, Brembo, Braking, Carbone Lorraine, EBC, Ferodo, Lucas, Performance Friction en natuurlijk de stoppers van Yamaha zelf doorliepen allemaal hetzelfde testprocédé. In de eindbeoordeling wegen de op de openbare weg opgedane ervaringen het zwaarst, 70%. De laboratoriumtest telt voor 25% mee en de resterende 5% is ingeruimd voor de aanvangssterkte van de remblokken – een indicatie dus voor de levensduur. Om het functioneren op de openbare weg goed te middelen, stuurden we drie testrijders een week lang op pad. Alle blokken werden eerst zorgvuldig ingereden, waarna ze op de volgende criteria werden beoordeeld. Aanspreken: dit geeft aan hoe spontaan de blokken op een lichte kneep in het remhendel reageren. In de meest ideale situatie valt er al direct een lichte remwerking te bespeuren, zoals bij de meeste gesinterde remblokken. Het is een stuk minder prettig als er in eerste instantie niets gebeurt en pas na enige ‘bedenktijd’ remwerking voelbaar is. Dat is het geval met de blokken van Performance Friction, de enige carbon-metallic blokken in deze test. Drukpunt: de weerstand in het remhendel moet helder zijn gedefinieerd en steeds constant blijven. Of is het gevoel eerder sponzig en ligt het drukpunt bij koude remmen duidelijk verder van het handvat dan bij warme remmen? Doseerbaarheid: de remwerking moet proportioneel met de handkracht toenemen. Perfect wat dit betreft zijn de blokken van AP-Racing, Brembo en Lucas. Bovenproportionele of juist afnemende remwerking bij doorknijpen levert puntaftrek op. Handkracht: hoe geringer de benodigde handkracht des te gemakkelijker de R1 zich op den duur laat rijden en uiteraard ook remmen. Als het remhendel veel handkracht vraagt, heb je na een paar ronden op het circuit of na een serie haarspeldbochten op een bergpas al last van ‘opgepompte’ onderarmen. De blokken van Performance Friction vergen met afstand de meeste handkracht. Werking koud: de remblokken verdienen een grote plus als ze ook na lange, constante snelwegritten in koude toestand nog steeds snel en goed werkend toehappen. Werking warm: dit geeft aan hoe hoog de maximaal realiseerbare remvertraging met warme remmen is. De geboekte resultaten met de gesinterde blokken zijn door de bank genomen goed tot zeer goed te noemen. Fading: remblokken met een goed fadinggedrag blijven ook na veel, kort op elkaar volgende harde remacties krachtig toebijten, terwijl ook de benodigde handkracht en het drukpunt niet veranderen. Op dit punt presteerden alle remblokken goed. Op de remblokken van Performance Friction na scoorden alle testkandidaten goed tot zeer goed. Wat prijs/kwaliteit verhouding betreft springt AP-Racing er echter boven uit, een terechte winnaar dus. [Kasten mit unterschiedenen Bremsbelagen] [Text bei jedem Bremsgrafik: Links: Vertraging in m/s²; Unten: Tijd in seconden; Im Grafik: Remproef in lab bij 100 km/uur] YAMAHA Type: 5VY-W0045-00 Prijs: € 85,35 Info: www.yamaha-motor.nl PLUS: prima aanspreken; doseerbaarheid; werking warm en fadinggedrag goed; labwaarde droog zeer goed; labwaarde nat goed. MIN: werking in nieuwstaat voor verbetering vatbaar; dikte remvoering. CONCLUSIE: wie niet graag experimenteert, is met de originele blokken het beste af. Op de wat langere inrijperiode na kennen ze geen functionele zwakheden. De prijs is stevig, waarbij een wat dikkere remvoering geen overbodige luxe zou zijn. [Im Logo] MotoPlus-oordeel: ZEER GOED [Text bei Grafik ] Relatief hoge vertragingswaarden tussen 9 en 10 m/s² in het begin, daarna loopt de vertraging terug tot 7 m/s². ALPHA TECHNIK Type: AB-2361-12 Prijs: € 62,- Info: www.alphatechnik.de PLUS: goed te doseren; werking warm en fadinggedrag goed. MIN: labwaarde nat matig. CONCLUSIE: op de stoppers van Alpha Technik valt wat alledaags gebruiksgemak betreft weinig aan te merken. Ze voldoen op alle vlakken goed, zonder ergens in uit te blinken. Het enige minpunt is de matige score bij de natte labproef. Interessant is de prijs, die niet veel onderdoet voor die van de testwinnaar. [Im Logo] MotoPlus-oordeel: GOED [Text bei Grafik] Ook al valt de gemiddelde vertraging van 8 m/s² niet opvallend hoog uit, de zeer gelijkmatige kromme overtuigt. [Mit Logo MotoPlus TESTWINNAAR] AP-RACING Type: LMP 234 SF Prijs: € Info: www.autosportparts.nl PLUS: prima aanspreken; zeer goed te doseren; vraagt weinig handkracht; werking koud en fadinggedrag goed; werking warm zeer goed; labwaarden nat en droog zeer goed; ook in nieuwstaat al goede vertragingswaarden. MIN: – CONCLUSIE: de testwinnaar is absoluut van onbesproken gedrag. Zwakke punten hebben deze blokken niet, ze scoren zelfs op bijna ieder testcriterium als beste. Ook door de lage prijs zijn het absolute aanraders. [Im Logo] MotoPlus-oordeel: ZEER GOED [Text bei Grafik] Een extreem hoge vertraging van meer dan 11 m/s² in het begin wordt in het tweede deel gevolgd door een daling naar ongeveer 7 m/s². BRAKING Type: 786 CM 55 Prijs: € 57,80 Info: www.braking.nl PLUS: werking warm en fadinggedrag goed; labwaarden nat en droog zeer goed; in nieuwstaat zeer goede vertragingswaarden. MIN: wat zacht drukpunt CONCLUSIE: qua alledaags gebruik niet echt opvallend, maar in het laboratorium erg goed met een tweede plek. Voor ervaren circuitrijders bijten ze in de praktijk niet giftig genoeg in de schijven, maar voor gebruik op de openbare weg zijn ze prima geschikt. [Im Logo] MotoPlus-oordeel: ZEER GOED [Text bei Grafik] Na zeer hoge vertragingswaarden van rond de 10 m/s² in de aanvangsfase volgt een gestage terugval naar ongeveer 7 m/s². BREMBO Type: 07 YA 23 SA Prijs: € 88,- Info: www.sparkstrading.nl PLUS: prima aanspreken; zeer goed te doseren; weinig handkracht; werking koud en fadinggedrag goed; werking warm zeer goed; labwaarde droog zeer goed en nat goed; in nieuwstaat al zeer goede remwerking. MIN: – CONCLUSIE: ondanks het feit dat de Brembo’s wat meer tijd nodig hebben voor het complete oppervlak van de blokken de schijven raken, bijten ze al in de inrijdfase krachtig toe. De goede prestaties op alle testcriteria zorgen voor een verdiende tweede plek en maken de Brembo’s tot aanrader voor iedere R1-rijder. [Im Logo] MotoPlus-oordeel: ZEER GOED [Text bei Grafik] Extreem hoge vertragingswaarden rond de 11 m/s² in het eerste gedeelte, gevolgd door een langzame daling naar goed 7 m/s². CARBONE LORRAINE Type: 2361 SBK 5 Prijs: € Info: PLUS: goed te doseren; geringe handkracht; werking warm goed; zeer goed fadinggedrag. MIN: labwaarde nat matig. CONCLUSIE: de Franse stoppers met de charmante naam laten bij alledaags gebruik een prima indruk achter en staan qua fadinggedrag helemaal bovenaan. Vanwege de zwakke puntjes in de laboratoriumtest ontbreekt het woordje ‘zeer’ voor het eindoordeel ‘goed’. [Im Logo] MotoPlus-oordeel: GOED [Text bei Grafik] Na een voorzichtig begin met een vertragingswaarde onder de 8 m/s² is er naar het einde toe een stijging zichtbaar tot boven de 9 m/s². EBC Type: FA 380 HH Prijs: € Info: PLUS: prima aanspreken; goed te doseren; zeer weinig handkracht; werking warm zeer goed; goed fadinggedrag. MIN: labwaarden zowel nat als droog matig; remvoering niet echt dik. CONCLUSIE: bij de praktijkproeven geven de EBC-blokken met hun uitstekende eigenschappen weinig toe op de echte toppers. In het laboratorium overtuigen ze echter niet. Bovendien hebben ze het minste voeringmateriaal. [Im Logo] MotoPlus-oordeel: GOED [Text bei Grafik] Pas aan het eind van de remvoortgang stijgt de vertragingswaarde van de EBC-blokken van een geringe 6 m/s² naar meer dan 10 m/s². FERODO Type: DB 605 STAC Prijs: € 66,50 Info: www.hocoparts.nl PLUS: prima aanspreken; geringe handkracht; werking koud en warm en fadinggedrag goed; labwaarde droog zeer goed; meeste voeringmateriaal uit de test. MIN: labwaarde nat. CONCLUSIE: stoppers die, op een zwakheid bij de natte labtest na, niet op minpunten te betrappen zijn. Opvallend is verder het bijzondere ‘gatendesign’ van het voeringmateriaal. [Im logo] MotoPlus-oordeel: ZEER GOED [Text bei Grafik] De blokken van Ferodo vertonen tijdens de remmeting in het lab een van begin tot eind verbazingwekkend constant vertragingsverloop op goed niveau. LUCAS Type: MCB 611 SV Prijs: € Info: PLUS: prima aanspreken; zeer goed doseerbaar; erg weinig handkracht; werking koud en fadinggedrag goed; werking warm zeer goed; labwaarde nat goed; in nieuwstaat al goede vertragingswaarden. MIN: – CONCLUSIE: op de blokken van Lucas valt niets aan te merken. In het lab geven ze iets toe op de beste blokken, maar in de praktijk doen ze bovenaan mee. Aanrader voor iedere R1-rijder. [Im logo] MotoPlus-oordeel: ZEER GOED [Text bei Grafik] De vertragingswaarden nemen van de aanvankelijke 10 m/s² relatief gelijkmatig af tot 7 m/s² aan het eind. PERFORMANCE FRICITION Type: 7520.10 Prijs: € 80,50 Info: www.hksuspension.nl PLUS: – MIN: matig aanspreken; week drukpunt; veel handkracht; matige remwerking in warme en koude toestand; labwaarde nat zeer slecht. CONCLUSIE: deze blokken van Performance Friction zijn zeker niet geschikt voor de supersportieve YZF-R1. Op nagenoeg alle vlakken, behalve bij de droge labproef (middenveld), scoren ze slechter dan de andere blokken. Dat ze bovendien aan de dure kant zijn, maakt ze ook al niet tot een aanrader. [Im logo] MotoPlus-oordeel: RUIM VOLDOENDE [Text bei Grafik] Na een matig begin rond de 8 m/s² zakken de waarden terug naar zo’n 7 m/s² om uiteindelijk weer iets toe te nemen. [Kasten ‘Bremsen-Tipps’] REMTIPS Voor een optimale werking van de remmen moet je op een aantal punten letten. * Reinig na het vervangen van de remblokken altijd de remschijven met remreiniger. * Nieuwe remblokken niet meteen vol belasten, maar inrijden volgens de voorschriften van de fabrikant. * Vervang om de twee jaar de remvloeistof. * Een onduidelijk aanvoelend drukpunt kan op luchtbellen in de remleidingen duiden. Oplossing: de remmen ontluchten. * Plotseling optredende problemen met de remdruk worden veroorzaakt door ofwel een lek in het systeem ofwel een te laag peil van de remvloeistof. Dat laatste moet ook regelmatig worden gecontroleerd. * Eenzijdig versleten remblokken duiden meestal op een probleem met de remzuigers. * Bij irritant piepende remmen kun je wat koperpasta op de achterkant van de remvoering aanbrengen. * Alleen als het remhendel goed is ingesteld, laat een motor zich perfect remmen. Richtlijn: als de hand losjes op het handvat ligt, moeten de vingertoppen van de wijs- en middelvinger al over het remhendel reiken. * Blauw aangelopen remschijven duiden op hitteproblemen. Mogelijk lossen de zuigers niet meer vanzelf. Extreem veel weerstand bij het manoeuvreren is een duidelijke aanwijzing voor vastgebakken zuigers. Meestal biedt grondig reinigen met een fijne koperborstel uitkomst. * Vervang versleten remblokken tijdig voor nieuwe en wacht niet tot het metaal van de draagplaatjes zich in de remschijven vreet. * Als de remschijven krom zijn, merk je dat aan een pulserende reactie in het remhendel. Vervang kromme schijven in ieder geval snel. [Kasten Pruflabor] HET LABORATORIUM [intro] De ultieme confrontatie volgt op de high-tech proefbank van Magura. Hier worden de remblokken tot aan de belastingsgrens op de korrel genomen. Om de remcomponenten onder exact dezelfde omstandigheden te vergelijken, moet je in een laboratorium zijn. Dat deden we op een testbank van de ontwikkelingsafdeling van Magura, waar de tien remblokken volgens een van tevoren vastgesteld procédé werden getest. Wat de proefopstelling betreft, kozen we voor één R1-remschijf met originele remklauw in plaats van de standaard dubbele schijf in het voorwiel van de R1. De door de proefbank gesimuleerde voertuigmassa werd op precies 131 kg gefixeerd, gelijk aan de helft van het gezamenlijke gewicht (voertuig plus rijder). Na meerdere keren proefdraaien werd de druk in het remsysteem op 17 bar vastgesteld en het machinetoerental zo gekozen dat het omgerekend een snelheid van 100 km/uur vertegenwoordigde. Bij een optimaal wrijvingscontact tussen remblokken en -schijf waren met de gekozen remdruk vertragingswaarden tot 10 m/s² realiseerbaar, vergelijkbaar met een harde remactie op een wegdek met veel grip. Om de omstandigheden steeds identiek en de test eerlijk te houden, werden de frisse remblokken iedere keer in combinatie met een nieuwe remschijf gemonteerd. Na negentien keer inremmen met licht verminderde druk (15 bar), werd de druk naar 17 bar verhoogd en volgden onder droge omstandigheden vijf harde remacties. Vervolgens besproeiden twee sproeiers de remschijf langdurig met water om een regenrit te simuleren. Ook hierop volgden vijf volle remacties, die echter geen rol speelden bij de uiteindelijke beoordeling. Na nog veertig remproeven onder droge omstandigheden, volgden de voor de test relevante droge en natte metingen. Ook die bestonden uit vijf volle remacties, waarmee het totaal op 79 kwam en de ‘lijdensweg’ voor de blokken ten einde was. Voor wat betreft de puntverdeling in het laboratorium (zie kader op pagina 78) diende het gemiddelde van vijf natte en vijf droge remmetingen (in m/s²) als uitgangspunt. Het remkrachtverloop (stijgend, dalend of constant) speelde bij de puntentelling geen rol. [Unterschriften bei Kasten ‘Het laboratorium’] [Grafik] Uit ontelbare meetdata van het laboratorium worden overzichtelijke grafieken en diagrammen gedestilleerd. Dampbad: de proefopstelling tijdens de natte metingen. [Text bei Grafik ‘Daten’. Grafik apart im Excell] MEETWAARDEN De in het laboratorium geboekte resultaten laten zowel onder droge als natte omstandigheden duidelijke verschillen zien. Deze resultaten weerspiegelen echter zeker niet de in de praktijk behaalde resultaten, maar zijn bij uitstek geschikt voor een objectief beoordelingscriterium omdat ze onder identieke omstandigheden zijn bereikt. De dikte van de remvoering heeft weliswaar geen directe invloed op de remfunctie, maar is wel een duidelijk ijkpunt voor de levensduur. Zo hebben de blokken van Yamaha en EBC bijvoorbeeld weinig ‘vlees’ en de blokken van Ferodo behoorlijk veel, 30% meer dan de beide andere. Puntverdeling remvertraging droog: ≥ 10,5 m/s² = 15 punten; ≥ 10 m/s² = 14 punten; ≥ 9,5 m/s² = 13 punten; ≥ 9 m/s² = 12 punten; ≥ 8,5 m/s² = 11 punten; ≥ 8 m/s² = 10 punten; ≥ 7,5 m/s² = 9 punten; ≥ 7 m/s² = 8 punten; ≥ 6,5 m/s² = 7 punten; ≥ 6 m/s² = 6 punten; ≥ 5,5 m/s² = 5 punten; ≥ 5 m/s² = 4 punten; ≥ 4,5 m/s² = 3 punten; ≥ 4 m/s² = 2 punten; ≥ 3,5 m/s² = 1 punt; < 3,5 m/s² = 0 punten. Puntverdeling remvertraging nat: ≥ 10 m/s² = 10 punten; ≥ 9,5 m/s² = 9 punten; ≥ 9 m/s² = 8 punten; ≥ 8,5 m/s² = 7 punten; ≥ 8 m/s² = 6 punten; ≥ 7,5 m/s² = 5 punten; ≥ 7 m/s² = 4 punten; ≥ 6,5 m/s² = 3 punten; ≥ 6 m/s² = 2 punten; ≥ 5,5 m/s² = 1 punt; < 5,5 m/s² = 0 punten. Puntverdeling dikte remvoering: ≥ 5,7 mm = 5 punten; ≥ 5,2 mm = 4 punten; ≥ 4,7 mm = 3 punten; ≥ 4,2 mm = 2 punten; ≥ 3,7 mm = 1 punt; < 3,7 mm = 0 punten. * Gemiddelde van vijf opeenvolgende metingen [Text bei Grafik ‘Endwertung’. Grafik apart im Excell] CONCLUSIE Met uitzondering van de Performance Friction blokken ontlopen de remblokken elkaar in de dagelijkse praktijk nauwelijks, waardoor het op dit gebied een echte nek-aan-nek-race is geworden. In het laboratorium zijn de verschillen echter duidelijker en ook voor een groot deel bepalend voor de uiteindelijke uitslag. Niet overtuigend zijn de blokken van Performance Friction, die afgetekend op de laatste plaats zijn beland. Daarna volgen drie met het oordeel ‘goed’ en maar liefst zes met het stempel ‘zeer goed’, waaronder ook de blokken van Yamaha zelf. Het meest overtuigend zijn de blokken van Lucas, Brembo en AP-Racing. Die laatste winnen met een neuslengte voorsprong. ** 100 tot 95 punten = uitmuntend; 94 tot 80 punten = zeer goed; 79 tot 70 punten = goed; 69 tot 60 punten = ruim voldoende; 59 tot 50 punten = voldoende; 49 tot 40 punten = gebrekkig; 39 tot 0 punten = onvoldoende [Unterschriften] [MRD 26/2006 Seite 68 von links nach rechts] Een remblokwissel is met de radiaal gemonteerde klauwen van de R1 slechts een paar minuten werk. Een brede sleuf tot aan de draagplaat in de remblokken van EBC (links). Een smalle gleuf die tegelijkertijd als slijtindicator dient in de blokken van Carbone Lorraine. De vorm van de remvoering is volgens de diverse fabrikanten van invloed op de zelfreinigende werking, piepen, de temperatuur en de prestaties onder natte weersomstandigheden. [MRD 26/2006 Seite 69] [Von links nach rechts] De belasting van de remblokken tijdens de laboratoriumtest was hoog, zoals wel blijkt uit dit behoorlijk verweerde remblok van Ferodo. Het KBA-nummer op deze draagplaat van Alpha-Technik heeft betrekking op de straatgoedkeuring. Zo groot kunnen de verschillen zijn: Weinig remvoering met een dikkere draagplaat bij EBC (links), daarnaast Ferodo met wezenlijk meer remvoering en een dunnere plaat.
