Yamaha FJR1300

In 2001 deed Yamaha met de introductie van de spectaculaire FJR1300 het stof flink opwaaien in het toersegment, waarin tot dat moment BMW en Honda met straffe hand regeerden. De FJR werd in korte tijd ongekend populair en is dat vijf jaar na dato nog steeds, ook op de occasionmarkt. Vraag een willekeurige FJR1300-rijder naar zijn bevindingen van deze toerbuffel met de gekruiste stemvorken en er zal in negen van de tien gevallen geen onvertogen woord vallen. Als er dan toch iets genoemd moet worden, dan is het in negen van die tien gevallen het ontbreken van een zesde versnelling. Net als het in 2001 geïntroduceerde eerste type RP04 (bouwjaar 2001/2002) telde ook de bak van het 2003-model (type RP08) vijf versnellingen. En dat is tot op de dag vandaag zo gebleven. Toch verlangen veel FJR-rijders nog heimelijk naar die overdrive-versnelling, omdat je er zelfs tijdens een rustig ritje over secundaire wegen nog regelmatig vergeefs met je schakelvoet naar blijft zoeken. Minstens net zo gewenst als die zesde versnelling was tot 2003 een ABS-systeem. Aan die roep werd uiteindelijk gehoor gegeven met de aangepaste 2003-FJR, die dan ook een ‘A’ als toevoeging bij de typeaanduiding kreeg. Daarnaast werd de lengte van de elektrisch verstelbare ruit vergroot en de hoek gewijzigd. Tenslotte kreeg de voor een toerfiets van dit kaliber stevige veerafstelling een meer comfortabele setting. Een jaar later, 2004 dus, besloot Yamaha het type RP11 standaard te voorzien van de in kleur mee gespoten koffers, die voorheen alleen tegen meerprijs verkrijgbaar waren. Verder werd de brandstofpomp gemodificeerd. Op de ontbrekende zesde versnelling na valt er eigenlijk niets op deze uitmuntende cardan-toerder aan te merken – tot grote ergernis natuurlijk van BMW en Honda, die de FJR nu al een paar jaar met tegenzin in hun jachtgebied moeten dulden. Los van het bouwjaar is de FJR1300 een oerbetrouwbare fiets en een in alle opzichten geslaagd concept. Mede dankzij de compacte, sterke vierpitter met een dikke 140 pk aan vermogen en 134 Nm koppel aan boord en de uitstekende stuureigenschappen is de Yamaha een ideale partner voor een actieve kilometervreter met een licht sportieve inslag. De FJR straalt een en al soevereiniteit uit en laat zich, ondanks het forse rijklaargewicht van 290 kilo, redelijk eenvoudig mannen. Het uiterlijk van Yamaha’s toerbuffel is in de loop der jaren nauwelijks veranderd en deze trouw aan het oorspronkelijke lijnenspel wordt op de occasionmarkt op waarde geschat. Ook zonder de zesde versnelling zul je niet snel spijt van een gebruikte FJR1300 krijgen. DE MARKT Sinds zijn introductie in 2001 heeft de FJR1300 een brede klantenkring opgebouwd. Occasions vind je soms al voor de helft van de toenmalige nieuwprijs, rond de € 7500,- dus. Hou in die gevallen wel rekeningen met kilometerstanden van een dikke 40.000. Maar dat is gezien de betrouwbaarheid van de vierpitter geen enkel probleem. In de praktijk moet je trouwens redelijk wat geluk hebben om op zo’n buitenkansje te stuiten. Meestal ligt de prijs tussen de € 9000,- en € 10.000,-, waarbij de klok tussen de 10.000 en 30.000 kilometer aangeeft. De vraag naar modellen tot en met bouwjaar 2002 is niet zo heel groot, omdat de FJR vanaf 2003 met ABS wordt aangeboden en die zijn bij gelijke kilometerstanden vaak maar € 750,- tot € 1250 duurder. Vooral mensen die de koppelsterke XJ900 Diversion missen in het huidige programma van Yamaha hebben meestal bovengemiddelde interesse in gebruikte FJR1300’s die qua prijs net onder de pijngrens van € 10.000,- liggen. Overlopers uit het Honda- en BMW-kamp laten zich minder snel afschrikken door de prijs en kiezen in de regel voor de wat nieuwere, nauwelijks gebruikte modellen, die voor bedragen rond de € 12.000,- worden aangeboden. De meeste occasions vind je trouwens bij dealers, omdat vorige eigenaren hun FJR vanwege aantrekkelijke financieringsregelingen inruilden voor een nieuwe. AANKOOPTIPS De meeste FJR1300’s zijn door hun vorige eigenaren vaak keurig onderhouden. Hinderlijke gebruikssporen of technische mankementen kom je dan ook zelden tegen. Verscheidene eigenaren van het type RP04 klagen echter over storende hitteontwikkeling ter hoogte van de benzinetank. Een direct gevolg van het feit dat de motor compleet is ingekapseld, waardoor de warmte van het blok niet weg kan. Om dat probleem op te lossen, plaatste Yamaha bij het 2003-model meer isolatiematten onder de tank. Let er op dat er een goed bijgehouden onderhoudsboekje bij de FJR zit die je op het oog hebt. In een aantal gevallen zijn namelijk problemen met de klepzittingen bekend. Mochten er op dat gebied reparaties zijn geweest, dan ben je er in ieder geval van op de hoogte. Over onderhoud gesproken: reken na iedere 10.000 kilometer op een goede € 200,- à € 300,- aan onderhoudskosten. Na iedere 42.000 kilometer moeten bovendien de kleppen worden gesteld, wat extra kosten met zich meebrengt. Als alles goed voor elkaar is, de prijs acceptabel is en de kuipdelen in orde zijn, dan geldt de op de occasionmarkt niet bepaald goedkope FJR1300 als een goede en bovenal waardevaste aankoop. [Bild ‘Zeitlinien’: 2001 FJR – 2003 FJR – 2004 FJR – 2006 FJR] MODELGESCHIEDENIS 2001 Introductie van de FJR1300, type RP04, in de kleuren zilver, zwart en blauw. Prijs destijds: 32.990,- ouderwetse guldens. 2003 Komst van de FJR1300A (type RP08) met ABS en startblokkering. De voorste knipperlichten zijn in de stroomlijn geïntegreerd; extra bergvak in de kuip; ruit 40 mm hoger; veerelementen met meer comfortabele settings; diameter van voorste remschijven van 298 naar 320 millimeter; modificatie aan de brandstofpomp. 2004 Het type RP11 wordt ook zonder ABS geleverd en de zijkoffers zijn voortaan standaard. De brandstofpomp is opnieuw verbeterd en heeft een geïntegreerde drukregelaar. 2006 Langere eindoverbrenging; zadel en stuur verstelbaar; verstelbare stroomlijnelementen; ABS met gecombineerd remsysteem; tegen meerprijs een AS-versie met semi-automatische versnellingsbak. TECHNISCHE GEGEVENS (Type RP11, bouwjaar 2005) MOTOR vloeistofgekoelde viercilinder viertakt lijnmotor, twee bovenliggende ketting aangedreven nokkenassen, vier kleppen per cilinder, klepbediening via stoterbussen, wet-sump smering, injectie Ø 42 mm, geregelde katalysator met secundair luchtsysteem, 490 watt accu, 12V/12Ah dynamo, hydraulisch bediende natte meerplaatskoppeling, vijfversnellingsbak, cardan. Boring x slag 79,0 x 66,2 mm Cilinderinhoud 1298 cc Compressie 10,8 : 1 Max. vermogen 105,5 kW (143 pk) bij 8000 tpm Max. koppel 134 Nm bij 7000 tpm RIJWIELGEDEELTE aluminium brugframe, telescoop-voorvork Ø 48 mm, veervoorspanning, in- en uitgaande demping instelbaar, aluminium swingarm met monoschokdemper en hevelsysteem, veervoorspanning en uitgaande demping instelbaar, dubbele schijfrem voor Ø 320 mm, vierzuiger remklauwen, schijfrem achter Ø 282 mm, dubbelzuiger remklauw, ABS. Aluminium gietwielen 3.50 x 17; 5.50 x 17 Banden 120/70ZR17; 180/55ZR17 MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1515 mm, balhoofdhoek 64°, naloop 109 mm, veerweg v/a 135/125 mm, zithoogte 800 mm, volgetankt gewicht 290 kg, max. belading 186 kg, tankinhoud/reserve 25/5 liter. METINGEN TOPSNELHEID 245 km/uur ACCELERATIE 0 – 100 km/uur 3,0 s 0 – 200 km/uur 4,9 s DOORTREKKEN 60 – 100 km/uur 4,1 s 100 – 140 km/uur 4,1 s VERBRUIK tussen 1 op 17 en 1 op 19 [Bild: BMW K1200GT – Pan-European – ZZR1200] ALTERNATIEVEN BMW K1200GT Omdat BMW’s K1200RS rond 2003 steeds meer het gevecht aan moest met snelle reisfietsen als de Honda Pan-European en de Yamaha FJR 1300, brachten de Duitsers begin 2003 de K1200GT. Feitelijk begonnen als politiemodel bleek deze GT met zijn volle stroomlijn, elektrisch verstelbare ruit en comfortabele zit al snel een serieuze concurrent voor de Japanse groottoeristen en een waardevolle aanvulling voor het BMW-gamma. Het blok van de compleet uitgeruste Beierse toerist kent een unieke lay-out: plat liggend en in de lengterichting ingebouwd. Zeer opvallend aan het lekker soepel presterende blok is de uiterst rustige en vrijwel geruisloze loop. Met zijn best sportief gekozen geometrie is de K1200GT daarnaast een prettig stuurapparaat; licht, makkelijk, super zeker en strak. Met de komst van deze GT kon BMW zich in ieder geval weer met opgeheven hoofd meten met de concurrentie uit het Verre Oosten. TECHNISCHE GEGEVENS Vloeistofgekoelde liggende viercilinder viertakt lijnmotor, 1171 cc, injectie, 96 kW (130 pk), 117 Nm, zesversnellingsbak, cardan, aluminium frame met motorblok als dragend deel, Telelever met monoschokdemper, Monolever met monoschokdemper, banden 120/70ZR17 en 180/55ZR17, tankinhoud 20,5 liter, gewicht volgetankt 301 kg, topsnelheid 238 km/uur. HONDA ST1300 PAN-EUROPEAN Ronduit turbulent waren de eerste jaren van de Honda ST1300 Pan-European, de in 2002 gepresenteerde opvolger van de bij leven al mythische ST1100. Zo imponerend als de lijnen en uitrusting van Honda’s groottoerist waren, zo twijfelachtig was al snel zijn reputatie als er met hoge snelheid over de ‘Bahn’ koers naar het zuiden werd gezet. De Pan had bij dergelijke hoge snelheden duidelijk problemen met de stabiliteit, wat uiteindelijk leidde tot terugroepacties en een aantal modificaties (o.a. aan de swingarm-lagering). Daarbij werden meteen ook problemen met de hitteafvoer ter hoogte van de benen aangepakt. In de jaren die volgden poetste de Pan-European zijn aanvankelijk geschonden blazoen keurig op en deed hij zijn goede naam als probleemloze toerbuffel weer alle eer aan. De Pan koppelt de heerlijke prestaties van de sterke vloeistofgekoelde V4 aan ronduit uitmuntende stuureigenschappen. TECHNISCHE GEGEVENS Vloeistofgekoelde viercilinder viertakt V-motor, 1261 cc, injectie, 92,6 Nm (126 pk), 125 Nm, zesversnellingsbak, cardan, aluminium brugframe, telescoop voorvork, aluminium swingarm met monoschokdemper, banden 120/70ZR18 en 170/60ZR17, tankinhoud 29 liter, gewicht volgetankt 311 kg, topsnelheid 227 km/uur. KAWASAKI ZZ-R1200 Een wat sportiever smoelend alternatief voor de FJR1300 is Kawasaki’s ZZ-R1200. Deze in 2002 geïntroduceerde opvolger van de legendarische ZZ-R1100 zette de snelle traditie van de 1100 in alle opzichten voort. Deze vloeistofgekoelde 1164 cc vierpitter biedt onderdak aan liefst 152 pk en is daarmee 6 pk sterker dan de 1100. Een overeenkomst tussen beide ZZ-R’s is het benzineverbruik. Net als zijn voorganger geldt ook de van carburateurs voorziene 1200 als een dorstig type. Ook het hoge gewicht en het wat nukkige stuurgedrag in krappe bochten zal de ZZ-R1100-rijder niet onbekend in de oren klinken. Dat geldt eveneens voor de uitstekende windbescherming, die je achter de vernieuwde stroomlijn geniet. Aanzienlijk beter is de stabiliteit op hoge snelheid, waarbij de redelijk straf afgestemde ZZ-R1200 slechts licht de neiging heeft om rond de lengteas te pendelen. Daarmee geeft ‘ie de 1100 absoluut het nakijken. TECHNISCHE GEGEVENS Vloeistofgekoelde viercilinder viertakt lijnmotor, 1164 cc, carburateurs, 111,7 kW (152 pk), 124 Nm, zesversnellingsbak, O-ring-ketting, aluminium brugframe, telescoop voorvork, aluminium swingarm met monoschokdemper, banden 120/70ZR17 en 180/55ZR17, tankinhoud 23 liter, gewicht volgetankt 261 kg, topsnelheid 271 km/uur. [Unterschriften] [6572 Opening; ohne Unterschrift] [6543] Het stuurkarakter van de FJR is behoorlijk sportief te noemen. [6593] De FJR heeft een rijk gevuld infocentrum aan boord. [Yamaha4Jahn] De achtervering is makkelijk te verstellen. [Yamaha5fact] Al in het tweede modeljaar werd de elektrisch verstelbare ruit gemodificeerd.