Classicrace Hengelo
Racend museum In veel musea kun je wegdromen over hoe het allemaal geweest is. In een motormuseum zou je de motoren echter ook willen horen en ruiken. En praten met hun berijders, de helden in het zwarte leer. Dat kan bij een classic demorace, zoals op een warme zomeravond in Hengelo. Het racen met klassieke machines neemt de laatste jaren een enorme vlucht.Er zijn inmiddels een aantal mega-classic races, waar de hele wereldtop van vroeger present is, inclusief de fabrieksmachines van weleer. Denk maar aan Francorchamps en aan Moergestel dat nu nieuw op de classic-race-kaart wordt gezet. Op die evenementen kijk je je ogen uit en kun je genieten van het onbedoezelde uitlaatgeluid van de stampende viertakten en snerpende tweetakten. Maar op kleinere schaal hebben de classic-racers ook nauwelijks rust, want in de zomermaanden komen ze bijna wekenlijks in actie op industrieterreinen en grote parkeerplaatsen. Of rond de kerk, zoals in het racedorp Hengelo (Gld). Naast de grote internationale wegraces in het voorjaar is het daar traditie dat de jaarlijkse kermis wordt geopend met een race-demonstratie door het centrum van het dorp. Rond de kerk staan de kermisattracties opgesteld. Het beroemde, hier en daar roestende, beeld van de motorrijder dat daar staat wordt langzaam ingebouwd door een oliebollenkraam en een schiettent. Uit de luidsprekers klinkt een klagelijk gezang van iemand die zijn liefde voor eeuwig ziet verdwijnen en de geur van in vet dansende patat vult de lucht. De winkelstraat is afgesloten en in de verte klinkt het geluid van een grommende viertakt en een venijnig krijsende tweetakt. De lucht vult zich met het aroma van raceolie, terwijl de parkeerplaats van een grote winkel langzaam in een rennerskwartier “oude stijl” verandert. En net zoals dat ooit gewoon was, komen de lokale held Harry Klein Zessink en zijn zoon Roy met hun twee prachtige 50 cc racers gewoon lopend naar het circuit; niemand kijkt daar vreemd van op. Iedereen zoekt een plekje op de deels opgebroken parkeerplaats en gemoedelijk worden spullen ingeschikt om een laatkomer nog een plekje te geven. Geen grote vrachtwagens en mobiele werkplaatsen, maar kleine bestelbusjes waarin soms een passagiersstoel tijdelijk plaats heeft moeten maken voor een racemotor. Tussen twee geparkeerde auto’s staat een vijftiger een bougie te vervangen in zijn vooroorlogse Eysink. Enkele straten in het centrum zijn omgetoverd tot een “circuit”. Strobalen zijn gelegd, ouderwetse luidsprekers geplaatst en baancommisarissen fietsen beladen met bezems en vlaggen naar hun plek. “Nee het is geen echte race,” aldus Bert Boelens en Frans van Etten van de organiserende Historische Motorsport Vereniging (HMV) in koor, “Het is een demo-race. Het gaat dus niet om de snelste tijd, maar juist om de constante rijtijden. De rondes worden geklokt en wie het minste verschil in rondetijden heeft, is de winanar. Per manche wordt een gemiddelde tijd uitgerekend. Met stopwatchen, want transponders gebruiken we niet. Da’s veel te duur en past ook niet bij de gemoedelijke sfeer van deze classic demoraces. De langzaamste rijder kan best het meest regelmatig zijn en dus aan het eind van de avond met de beker naar huis gaan.” De demorace in Hengelo neemt een bijzondere plaats in bij veel deelnemers. Natuurlijk, het dorp staat bekend om zijn motorsportvriendelijkheid; het beeld van de motorrijder in het dorp spreekt daarbij boekdelen. “Het is een uniek evenement,” vindt Ben Fietje uit Almelo. Hij zit ontspannen voor zijn bus met uitzicht op zijn Vincent Comet uit 1951. “Het is de enige avonddemo en ook het enige circuit dat vrijwel geheel uit klinkerwegen bestaat. Eigenlijk is het een lastig circuit en op plekken zelfs gevaarlijk en glad want in de regen moet je hiet absoluut niet zijn. Maar ja, de sfeer is hier fantastisch en het evenement benadert met zijn circuit en de lokatie midden in het dorp toch wel erg dicht de racerij uit de jaren vijftig”. “Klopt” zegt lokale held Harry Klein Zessink, die er altijd een speciale dag van maakt. “De sfeer is uniek en zou zo terug in de jaren vijftig kunnen worden geplaatst.” Harry’s zoon Roy (20) is de jongste deelnemer in het veld. Hij heeft geen ambities om zich in de moderne racerij te storten: “Daar is veel te veel tijd mee gemoeid, om over de kosten maar te zwijgen. Dit is gewoon leuk en gezellig.” Naast de jongste deelnemer is er natuurlijk ook een oudste deelnemer: de 75-jarige Joop Brecht uit Voorburg. “Ik wil tot mijn tachtigste doorgaan” zegt hij. Joop blijkt een hele geschiedenis van motorsport achter de rug te hebben die teruggaat naar de in begin jaren vijftig in het westen populaire gras- en sintelbaan-races. “Ik deed mee in de junior klasse tijdens de fameuze races van de Holland Windmills en de Feyenoord Tijgers. Later heb ik nog vele andere soorten races gereden. Maar ja, je kent het wel, je trouwt, krijgt kinderen en het kon er gewoon niet meer van af.” Het bleef echter wel kriebelen en na het overlijden van zijn vrouw kreeg hij van zijn kinderen een Velocette om een beetje mee te rijden. “Het is mijn kindje en ik ben er reuze blij mee.” Twee jaar geleden werd Joop er zelfs kampioen mee. Het is inmiddels druk geworden in Hengelo. In de tuinen van de huizen langs het circuit maken bewoners samen met vrienden en familie het gezellig. “Een geweldig evenement,“ zegt Hans de Visser. Zijn huis staat naast de baan en hij kan die avond zijn tuin niet meer uit. “Maar dat vind ik helemaal niet erg want de sfeer is elk jaar weer groots en ik geniet er met volle teugen van. Heerlijk om de geur van raceolie en het gebrul en gedonder van deze klassiekers zo van dichtbij te mogen meemaken.” Ondertussen worden exoten zoals de Italiaans Mi-Val en een Hongaarse Panonia gestart. Het rennerskwartier vult zich met de blauwe uitlaatdampen van de tweetakten en ook het gebrul van de viertakten spreekt tot de verbeelding. Helmen worden opgezet, leren pakken dichtgeritst en in allerijl nog een laatste reparatie verricht. De spanning is zichtbaar op de gezichten te lezen, wanneer de “coureurs” hun motoren naar de start duwen. Parels zweet druppelen langs wangen naar beneden. Dan gaat de demorace van start; er wordt gegast en geslipstreamd, we zien uitrempogingen en er wordt gestreden. De mannen in leer zijn weer de helden die hun vurige paarden bewingen. Waar het kan plat op de tank of achter een fly-screen. We zien bewondering en respect in de ogen van de toeschouwers. Mannen worden weer jongens en vrouwen worden weer meisjes. De verschillende klassen volgen elkaar in rap tempo op. Ondanks dat het geen echte wedstrijd is, valt de geblokte vlag met veel egars. Ook voor de rijder die het laatste over de finishlijn komt. Tekst en foto’s Rob de Jong HISTORISCHE RACEN Nederland zou Nederland niet zijn als er zelfs in het kleine wereldje van de historische racerij twee organisaties actief zijn: het HMV (Historische Motorsport Vereniging) en het CRT (Classic Racedemo Team). In feite doen beide organisaties precies hetzelfde, met dien verstande dat er bij het HMV geen Japanse motoren mogen rijden, terwijl deze bij het CRT wel aan de start mogen komen. In beide gevallen worden de deelnemers opgedeeld in de klassen 50 cc, 125 cc, 250 cc, 350 cc, 500 cc en zijspannen. De motoren zijn allemaal van voor 1972, dus bijna 35 jaar oud. Het technische reglement verbiedt tot slot schijfremmen en gietwielen. Beide clubs organiseren rond de 15 classic demoraces per jaar; kijk voor meer info en de kalender op www.hmv-nederland.com of www.classicracingteam.nl Racen rond de kerk, zoals het ruim 40 jaar geleden ook gebeurde. Wachten op de start, de spanning stijgt… Kun je het racen dichterbij beleven? Als makke schapen in een hok wachten de coureurs op hun wedstrijd. De Vincent Comet uit 1951 van Ben Fietje. Peter Burk op zijn Greeves Silverstone. Harry en Roy Klein Zessink wonen om de hoek. Met zijn 75 jaar is Joop Brecht de oudste deelnemer. Uniek tafereel in het rennerskwartier. Geen grote trucks en mobiele werkplaatsen… Geheel in stijl: Almeloër Jan Lamtink op een Ducati 350. Kom je helemaal uit Bourtange, wil je Pannonia niet lopen. Peter Swarts werkt dus aan zijn conditie. Het befaamde motorbeeld in Hengelo, eenmaal per jaar naar de achtergrond verdrongen door de kermis.
