Interview Wubbo Ockels
“Meer duurzame lol met ethanol" Na een tweedaagse stoomcursus is ruimtevaarder en bijzonder hoogleraar Wubbo Ockels onlangs geslaagd voor zijn motorrijbewijs. Daarmee kon hij afgelopen maand tijdens de Frisian Nuon Solar Challenge, een wedstrijd voor zonneboten, door Friesland rijden op zijn met bio-ethanol gestookte Honda Magna “Leeuwarden is wel heel dik bezaaid met allerlei verkeersborden en -aanduidingen”, zuchtte Ockels vlak na zijn motorexamen. Toch kon Nederlands eerste ruimtevaarder breeduit lachen: hij scoorde prima cijfers met een 8 voor de bijzondere verrichtingen, een 8 voor de techniek en een 7 voor verkeer. Zijn rij-instructeur Jan Hofman was dan ook dik tevreden over de prestaties van zijn pupil: “Wubbo heeft alle kennis in twee dagen opgenomen. Zelfs als hij tijdens de lessen weer eens werd gebeld, en dat gebeurde regelmatig, dan pikte hij daarna de draad weer feilloos op. Eén van de dagen zaten we vanaf acht uur ’s morgens tot elf uur ’s avonds op de motor, maar dat hield hij ook probleemloos vol. Petje af.” Nu was het motorrijden niet helemaal nieuw voor de bekende professor. “Een paar jaar geleden heb ik met mijn zoon al een lange motortocht door Amerika gemaakt, nadat we daar eerst in heel korte tijd ons motorrijbewijs hadden gehaald. De eisen zijn daar niet zo hoog, reden waarom het rijbewijs in Nederland ook niets waard is”, vertelt Ockels. Eerder dit jaar importeerde Ockels eigenhandig al een Honda Magna V4 uit de USA. Die motor liet hij vervolgens in Nederland ombouwen, zodat hij nu loopt op bio-ethanol brandstof. Ockels: “Bio-ethanol is een vorm van duurzame energie waar in Nederland nog te veel weinig aandacht voor is. Nederland loopt wat dat betreft achter en is suf. In Brazilië bijvoorbeeld rijden auto’s al jaren op ethanol en in de VS experimenteren ze zelfs met vliegtuigmotoren.” Via de Provincie Fryslân kwam Ockels in contact met Tjeerd IJsselstein van EP Controls uit Roden. Ockels: “Die man is enorm kundig op het gebied van schone verbrandingsmotoren. Zo heeft hij een dieselmotor ontworpen met een roetuitstoot van nul komma nul. Dat is belangrijk voor de toekomst, want dieselmotoren zijn verantwoordelijk voor 75 procent van alle uitstoot van fijnstof. En jaarlijks maakt fijnstof 18.000 slachtoffers en kost de gemeenschap miljarden. Het belang van het verminderen van de uitstoot is dus evident.” IJsselstein: “Ockels wilde bij ons zijn Magna laten ombouwen tot ethanolmotor. Een primeur voor Nederland en wij durfden dat aan.” Er moest onder meer exact worden bepaald wat de nieuwe sproeierinstellingen voor een juiste lucht- en brandstofverhouding moesten worden, het ontstekingsmechanisme moest aangepast, het type bougie gewijzigd en de compressie bekeken. Een leuk project, maar niet altijd even makkelijk. De Magna is een lastig type en het frame laat weinig ruimte om te sleutelen. Bij bio-ethanol moet je ook vooral oppassen voor lange bochtige leidingen, waar snel gomafzetting en aanslag in kan komen.” Dat leek ook het geval tijdens de Frisian Nuon Solar Challenge, die Wubbo Ockels op zijn bio-ethanol-motorfiets volgde. De machine had af en toe last van haperingen en op een gegeven moment sloeg er ook een bougie door. IJsselstein: “Ik moet de warmtegraad nog eens goed onder de loep nemen. Het octaangetal van ethanol ligt namelijk aanzienlijk hoger dan van benzine, dus we moeten nog wat testen voordat we het precies goed hebben.” Desalniettemin is Ockels al heel tevreden over de prestaties van zijn omgebouwd Magna: “Het is een experiment. Ik weet maar al te goed dat er dan kinderziektes kunnen ontstaan. De machine is nog lang niet voldoende getest, maar ik wil graag laten zien wat er in de toekomst allemaal mogelijk is. Het is een succes, al moet het principe nog worden verfijnd. En onder koude, winterse omstandigheden start ethanol bijvoorbeeld moeilijker. Voor dat probleem moet nog aan een oplossing worden gewerkt. Het grootste doel van dit project was echter om mensen enthousiast te maken voor bio-ethanol. Niet alleen motorrijders, maar ook bootjesmensen en transporteurs. Ze laten zien dat duurzame ontwikkelingen noodzakelijk zijn en dat ze voorhanden zijn. Dus meer duurzame lol met ethanol! Maar het motorrijden zelf is heerlijk, of je nu gewoon op benzine of met bio-ethanol rijdt. Je bent lekker fysiek bezig en je hebt heel direct contact met de omgeving. Eigenlijk heeft het wel iets weg van zeilen!” [[kasten]]] WAT IS BIO-ETHANOL? Ethanol, ook wel ethylalcohol, staat in menig keukenkastje: vermengd met methanol en kleurstof wordt het namelijk verkocht als brandspiritus. Het ontstaat door vergisting van suikers. In Brazilië wordt ethanol door middel van destillatie bijvoorbeeld gewonnen uit vergist sap van suikerriet. Het is in zuivere vorm erg brandbaar en kan in verbrandingsmotoren worden gebruikt. De uitlaatgassen zijn relatief schoon en bestaan in theorie enkel uit koolstofdioxide en water. De Honda Magna van Ockels rijdt op gedenatureerde bio-ethanol, vergist uit organisch afval. Het verbruik ligt ongeveer dertig procent hoger in dan met benzine, maar omdat de prijs van ethanol lager is, komt de kostprijs ongeveer gelijk uit. Wanneer in de toekomst de olieprijs verder stijgt wordt ethanol economisch veel interessanter en heeft het dus niet alleen mileutechnische voordelen. Bovendien denkt men dat een willekeurige 750 cc motorfiets met ethanol ongeveer 10 pk meer vermogen levert dan met benzine en dat aspect mag ook niet vergeten worden. [[bildunterschrifte]] Wubbo Ockels op zijn op bio-ethanol lopende Honda Magna. Uiterlijk is er niets aan de motorfiets veranderd. Rij-instructeur Jan Hofman was trots op zijn leerling, die na twee dagen intensief lessen in één keer slaagde.
