Interview TT-voorzitter Arjan Bos
De definitieve afgelasting van de Dutch TT en ook het WK Superbike hakte er flink in bij TT Circuit-voorzitter Arjan Bos en achterban. Tijdens de winter investeerde het circuit miljoenen, maar de aanpassingen worden in 2020 door te weinig mensen gezien. Toch is Bos trots. “Onze enige opdracht is dat de TT blijft bestaan. In die opdracht zijn we geslaagd.”
Nadat in 2017 de monumentale Haarbocht Tribune werd geopend en een jaar later met de nieuwe Winterdijktribune 9.100 extra zitplaatsen werden gecreëerd, investeerde het TT Circuit ook de afgelopen winter 3,5 miljoen euro uit eigen middelen in een verdere update. Het circuit kreeg een nieuwe asfaltlaag, taluds werden verhoogd en vergroot en de parkeerplaats bij de TT Hal werd uitgebreid. Daarnaast investeerde men in de installatie van zogenoemde ‘digiflags’ langs de baan. De elektronische vlagpanelen kunnen ter plekke worden bediend, maar ook in Race Control. “Niet heel veel circuits hebben dat”, vertelt TT Circuit-voorzitter Arjan Bos niet zonder trots. “We hebben dat als bestuur besproken, want het is toch een investering van een paar honderdduizend euro (300.000 euro, red.), maar we willen gewoon vooroplopen als het gaat om modernisering en technische innovatie. Dus als het ons verstandig lijkt en we kunnen het ons permitteren, dan doen we dat, om bij de top te blijven horen.” Het circuit ziet er door de door het circuit zelf opgebrachte totale investering van 3,5 miljoen tiptop uit, constateert Bos terecht tevreden. “Maar we kunnen geen groot evenement houden. De teleurstelling is groot, maar er is geen keus.”
De reden is de coronacrisis, die ingrijpende gevolgen had voor de gehele samenleving. Een trein met maatregelen begon te rollen en leek moeilijk te stoppen. “Op het moment dat de politiek beslissingen moet nemen, weet je dat het ook de kant van het circuit op zal komen”, realiseerde Bos zich. “En je vraagt je af wat voor consequenties het zal hebben. In het begin denk je ‘het valt misschien nog wel mee’. Het begint in China, het is ver weg. Maar dan komt het dichterbij en krijg je steeds meer informatie en steeds minder de regie. De overheid grijpt in, heel terecht ook, het RIVM komt met richtlijnen. Maar als circuit moet je beslissingen nemen op basis van informatie die maar 50 procent is. Aanvankelijk denk je ‘de TT is eind juni, dat komt nog wel goed’. Maar het werd steeds spannender. Dan denk je ‘een TT zonder publiek, dan zou dat maar moeten’. Dat is echt een serieuze optie geweest. Dat hebben we ook met Dorna besproken en Carmelo Ezpeleta (CEO van Dorna, red.) dacht ook met ons mee. We dachten ‘een paar GP’s vóór ons gaat het aanvangen’. Maar die werden gecanceld of verschoven. Misschien zouden we wel de eerste race op de kalender zijn. Dat hebben we ook besproken met Ezpeleta. Misschien dus ook zonder publiek. Dat vind je al jammer, want dat was al niet echt een negentigste editie, maar je wilt elkaar helpen. Carmelo heeft ook belangen, sponsoren en tv-rechten, wij hadden dan ook geen inkomsten. Daar zou hij flexibel mee omgaan, daar waren we al wel uit. En dan is het op den duur: kan het eigenlijk wel? Want vanuit de overheid kwam de bepaling dat publieksevenementen als het onze tot 1 september geen vergunning zouden krijgen. Op den duur blijkt dus dat de negentigste TT doorgeschoven moet worden naar volgend jaar. Dat heeft een verlammend effect.”
Dat ‘verlammende effect’ werd ook gemerkt op het vlak van de financiën. Het TT Circuit haalt volgens penningmeester Arnold Hofmeijer een jaarlijkse omzet van ongeveer 14 miljoen euro, waarvan de Dutch TT tussen de 6 en 6,5 miljoen voor haar rekening neemt; het schrappen van het WK Superbike doet volgens Bos ‘qua inkomsten minder pijn’. Hofmeijer rekende voor dat het TT Circuit dit jaar een verlies zal lijden van 3,5 miljoen euro. Ondanks dat aanzienlijke verlies zag het TT Circuit-bestuur zich niet genoodzaakt om mensen te ontslaan. “Dat hebben we gelukkig niet hoeven doen. Dit is hopelijk een tijdelijke situatie. Je moet oppassen dat je voor een tijdelijke situatie geen structurele ingrepen gaat doen. We hebben hier heel goede medewerkers zitten, en als je denkt ‘we kunnen het wel met vijf minder’: die vijf heb je straks weer keihard nodig. Dan moet je dus proberen het tijdelijke karakter te overbruggen.” Aanvankelijk bestond de hoop dat de opschorting van de Dutch TT nog zou kunnen leiden tot een plek op de kalender later in het seizoen. Op de kalender die Dorna op 11 juni presenteerde, ontbreekt de Dutch TT echter – zoals al verwacht – voor het eerst sinds 1949. Volgens Arjan Bos is het circuit lang in contact gebleven met Dorna en Carmelo Ezpeleta. “Het werd al vrij snel duidelijk dat een TT zonder publiek niet ging lukken”, aldus Bos. “Toen hij (Ezpeleta, red.) zei dat ze naar een soort Europese kalender zouden gaan, zou er nog wel gekeken worden of er nog plaats zou zijn voor de TT, omdat de TT toch de grootste is. Daar hebben we nog over doorgeborduurd, maar na een paar weken zei hij toch ‘ik wil met je overleggen, want we zien dat het ten opzichte van de Grands Prix die nog op de kalender staan spanning geeft als we er een geschrapte Grand Prix nog weer op willen plaatsen. We zien er dus voorlopig liever vanaf’. Een week later werd dat definitief.”
De Dutch TT trok de laatste jaren op de wedstrijddag ruim 105.000 bezoekers en een steriele Grand Prix met lege tribunes sprak Bos en zijn mensen niet erg aan. “We hadden ook al niet zo’n gevoel bij een TT zonder publiek, maar in het kader van het partnership met Dorna hadden we daar wel ja op gezegd. We vonden het op dat moment ook wel oké (dat de TT definitief niet zou plaatsvinden, red.) en dat hebben we toen ook geaccepteerd. Bovendien heb je dan ook duidelijkheid.” Er speelden ook andere factoren mee, geeft Bos toe. “Het zijn natuurlijk allemaal internationale bijeenkomsten en dat was ook een punt in de besprekingen met Dorna omtrent de MotoGP: je moet natuurlijk nog wel internationaal kunnen reizen. En hoewel dat in veel landen nu wel wordt afgeschaald, was dat voor de TT nog te vroeg. Je kunt nog niet van overal hier naartoe komen. Ook als voorbeeldgedrag zou het niet goed zijn overgekomen hier in Nederland als we toch hadden geprobeerd om met allerlei maatregelen de TT door te laten gaan. Dan nog haal je uit allerlei landen, landen als Spanje en Italië, mensen hier naartoe. Dat was niet goed overgekomen. Dat hebben we ook laten meespelen.” Ook die nationale en wellicht zelfs internationale beeldvorming was een niet te onderschatten zorg, aldus Bos. “Ook bij Carmelo overigens. Die had het niet doorgedrukt als wij hadden gezegd ‘jongens, we doen het niet’. Als we het tóch hadden gedaan, ook zonder publiek, dan hadden we de communicatie heel goed moeten oppakken. Dan was er tot op ministerieel niveau over gesproken of het wel of niet had moeten gebeuren. Wij zelf waren er terughoudend in. We hebben die vraag ook voorgelegd aan een paar mensen met wie wij een bepaalde stakeholdership hebben, denk aan de burgemeester van Assen, en dan merk je dat je daar heel voorzichtig mee moet zijn. Want natuurlijk wordt er dan naar gekeken dat wij van heinde en ver mensen hier naartoe halen. Uiteindelijk hebben we die discussie niet hoeven voeren.”
De Dutch TT is verzekerd van een plaats op de Grand Prix-kalender tot en met 2026. Het schrappen van de 2020-editie betekent niet dat het laatste contractjaar ook opschuift. “De originele contractdata blijven bestaan”, zegt Bos. “Maar wij hebben altijd de behoefte aan zekerheid en een paar jaar voor 2026 zullen we weer in gesprek gaan met Dorna over verlenging. We waren destijds de enige die een contract van tien jaar afsloten en dat wil hij (Ezpeleta, red.) de volgende keer ook best met ons afsluiten. Dus daar heb ik geen zorgen over.” Voor een TT zonder publiek had Assen de financiële balans niet hoeven herzien, benadrukt Bos. “Als we zonder publiek hadden gereden, was er ook niet betaald aan Dorna. Onze enige inkomsten zijn de verkoop van tickets. Carmelo zei ook heel snel ‘tuurlijk, jullie hebben geen inkomsten, maar het zou mij wel passen, vanwege tv-rechten en sponsordeals’. Als het door was gegaan, hadden we ook zeer waarschijnlijk kosten in rekening kunnen indienen. Er werd dus heel positief meegedacht.” De voor 2020 gekochte kaarten blijven geldig voor volgend jaar. Bos: “Mensen die geld terug willen, krijgen het terug. Maar de meeste mensen zijn toch voornemens om volgend jaar te komen. We weten dat we een ongelooflijk trouw publiek hebben, dat al twintig, dertig, veertig jaar komt. Bijna niemand heeft geld teruggevraagd. Voor nu helpt ons dat natuurlijk ook in de liquiditeit, en daar zijn we heel blij mee, maar daar heb je volgend jaar nog wel mee te maken.” Arnold Hofmeijer, die binnen de Stichting TT Circuit Drenthe de portefeuille Financiën beheert, vertelde dat een seizoen 2021 zonder grote publieksevenementen als de Dutch TT een scenario is waarmee men in Assen rekening houdt. Het twee jaar op rij missen van de inkomsten van het grootste eendaagse betaalde sportevenement in Nederland omschrijft hij als ‘best heel spannend’. Het aantrekken van externe financiering zou dan noodzakelijk zijn; ook andere recent gedane uitgaven kwamen door participatie van onder meer de gemeente Assen en de provincie Drenthe niet altijd volledig voor rekening van het TT Circuit. Hofmeijer ziet echter geen reden voor paniek. “‘Vermogenstechnisch gezien’ is er dan nog niet zo heel veel aan de hand.”
Bos typeert de huidige situatie als wrang. “We hebben ooit in een ver verleden met Relus ter Beek gesproken toen hij nog Commissaris van de Koningin was van Drenthe, toen we heel weinig vet op de botten hadden. Als iets zoals we nu hebben zou gebeuren, of bijvoorbeeld een MKZ-crisis, of het overlijden van iemand van het koningshuis met een periode van nationale rouw, en het gevolg is dat de TT niet doorgaat, dan waren we hartstikke kapot geweest. Toen hebben we het al eens gehad over een steunfonds, zelfs met de staatssecretaris van Sport. Dat was de financiële situatie toen. Als je kijkt wat we in de laatste tien, vijftien jaar hebben opgebouwd, dan heb je heel veel gerealiseerd en zijn we zuinig en verstandig met de centjes omgegaan. Dat is het wrange; voor je gevoel word je financieel weer minimaal vijf jaar teruggegooid in de tijd, terwijl we zo trots waren op wat we hadden bereikt. Anderzijds zeggen we ook, het kán dus ook, daar zijn we eigenlijk ook heel trots op, dankzij de financiële positie die we met z’n allen hebben gecreëerd, en redelijk comfortabel ook. We hebben er echt flink de pee in, maar we kunnen hier zitten en zeggen dat de continuïteit gewaarborgd is. Dat is waarom wij hier een bestuursfunctie vervullen. Onze enige opdracht is dat de TT blijft bestaan. In die opdracht zijn we geslaagd. Daar zijn we heel blij mee.”
