Eerste Test Zero FX
Zero timmert als elektromerk hard aan de weg, de FX is hun vijfde model. Een lichte machine die een nieuwe dimensie geeft aan het rijden in het terrein. Zelden namelijk zoveel goedgemutst zwaaiende wandelaars en fietsers gezien dan tijdens ons dagje terreinrijden in België.
Twee dingen springen er met kop en schouders uit, als ik eind mei – met een Corona-attest op zak – rond het Belgische Wetteren bij Gent een dagje mag testrijden met de nieuwe elektrische Zero FX offroad. Ten eerste is dat de stilte waarmee je over de zandwegen, bospaden en single-tracks zoeft. Afgezien van het licht gierende geluid van de elektromotor en het rollen van de banden hoor je namelijk niets als je onderweg bent.
En dat valt ook de omstanders op, want de tweede opmerkelijke eigenschap is dat wandelaars en fietsers opeens groeten als je – met gematigd tempo – voorbij komt rollen. Door het gemis aan geluid kom je blijkbaar ineens veel minder bedreigend en verstorend over op de bospaden en onverharde gravelwegen langs de uitlopers van de Schelde. Sterker nog: als we een paar keer even stil staan om uit te blazen of wat te drinken, stoppen wandelaars en fietsers die ons door de Belgische dreven hebben zien rijden spontaan om eens even te informeren of dit nu daadwerkelijk een elektrische motor is. En vrijwel altijd vertrekken ze weer met opgestoken duim, ontegenzeggelijk heeft de Zero FX een veel hogere aaibaarheidsfactor dan een benzine-offroad. En door de gedekte kleuren komt hij waarschijnlijk ook minder bedreigend over, waardoor je ineens veel minder als ‘vandaal’ wordt beschouwd. Alleen daardoor al krijgt het rijden met de FX een extra dimensie.
De FX is het vijfde model van het uit Californië afkomstige Zero, dat al sinds 2006 baanbrekend werk verricht op het gebied van elektrische aangedreven motorfietsen. De fabrikant heeft dus inmiddels al veel ervaring. In principe bestaat hun modelgamma nu dus uit drie verschillende platforms: de SR/F en de SR/S zijn de sportieve topmodellen, met een vermogen van 81 kW (110 pk), een koppel van 190 Nm, een accupakket van 14,4 kWh en een topsnelheid van 200 km/uur. En dat alles voor een vanaf-prijs van 22 mille, die met een optionele snellader of grotere accu snel oploopt naar 27 mille. In MotoPlus 12/2019 publiceerden we nog een zeer uitgebreide toptest van de SR/F Premium, in Motoplus 5 van dit jaar stond de eerste test van de nieuwe SR/S. Het middensegment wordt bij Zero gevormd door de S/SR naked bikes en de DS/DSR allroads. Dit is het basismodel waarmee het voor Zero ooit begon, met een 14,4 kWh accu, 146 Nm koppel, 52 kW (69 pk) topvermogen en een topsnelheid van 163 km/uur. De prijs is sterk afhankelijk van de uitvoering, maar begint bij 18.000 euro.
En de laatste loot aan de stam is dus deze FX, een lichte en handzaam offroadmodel dat je in de ‘gewone wereld’ zou kunnen vergelijken met een Honda CRF250L, een Beta Alp of een GasGas Ranger. Geen hardcore enduromotor dus, waarmee wedstrijden worden gereden, maar meer aan handzame offroad geschikt voor mooie en relaxte ‘offroad-wandelingen’ door de natuur. Daarbij is deze FX ook leverbaar als FXS supermoto met kleinere wielen en wegbanden, waarmee hij nog geschikter is voor het betere stadsverkeer.
Het handzame van de FX komt vooral door zijn veel lagere gewicht, vergeleken met zijn zwaardere broers. Met 131 kilo is hij veel lichter dan de andere Zero’s. Naast een wat minder uitbundige uitrusting komt het leeuwendeel van die gewichtsbesparing voor rekening van de – redelijk eenvoudig uitneembare – accu met een capaciteit van 7,2 kWh. De hamvraag is bij elektrische motoren natuurlijk altijd hoeveel actieradius je daarmee hebt, en de FX komt er in de praktijk ongeveer 100 kilometer mee. Tenminste, als het terrein niet te zwaar wordt, je niet continu ‘volgas’ rijdt en de banden lekker kunnen blijven rollen op gravel- en bospaden. Ga je in Nederlands het terrein in en kom je terecht in ons befaamde mulle zand, dan zal de actieradius natuurlijk minder zijn, aaangezien de elektromotor continu moet blijven trekken. Maar een offroad-rondje van 50 km lijkt geen enkel probleem.
Dat de actieradius met de helft van de accucapaciteit niet is gehalveerd ten opzichte van de ‘dikkere’ Zero-modellen komt met name door het veel lagere gewicht en door het beperkte topvermogen van 33 kw (44 pk), goed voor een top van ruim 130 km/uur. Op de ‘dikke’ elektrische motorfietsen stop je simpelweg heel erg veel energie in het vervoeren en vooral accelereren van die accu zelf…
Naast de actieradius is het bij elektromotorfietsen van belang hoelang het volladen van die accu weer duurt. Standaard plug je een eenvoudige 220-laadkabel in de FX en duurt het via de ingebouwde lader bijna 10 uur voor de accu weer vol zit. Oftewel elke nacht aan de stroom dus. Tegen meerprijs kun je de FX echter voorzien van 1 tot en met maximaal 4 ’hulpladers’ en in het beste geval duurt het dan 1,8 uur voor hij weer vol zit, maar daarvoor moet je dus dieper in de buidel tasten: een extra lader kost € 835,- per stuk.
Rijden met de FX is eenvoudig: een koppeling of een schakelpedaal ontbreekt. Er is alleen een normaal gashendel, een hand-voorrem en een voet-achterrem aan boord. Verder vind je rechts op het stuur een mode-knop, waarmee je het karakter van de elektromotor kunt aanpassen in Sport, Eco en User. In die laatste stand kun je met de bijbehorende app op je telefoon een eigen mapping samenstellen. In Sport presteert de FX maximaal en is er geen ‘motorrem’. Er wordt dan dus bij het afremmen geen energie ‘gerecupereerd’. En dat gebeurt in de Eco-stand wel: dan is de top iets afgezwakt, het karakter iets minder fel en voel je bij gas dicht draaien een duidelijke (elektrische) motorrem, waarmee de accu meteen weer iets opgeladen wordt. Als we in motortermen willen blijven dan voelt de FX in de Eco-stand een beetje aan als een viertakt-offroad en in de Sportstand juist als een felle tweetakt.
Want fel is de FX zeker: omdat het blok echt vanaf de eerste meter de volle 106 Nm koppel levert, schiet hij voortvarend vooruit als je het gas open draait. Hij is zelfs zo fel dat hij in de sportstand in het zand spontaan begint te graven. Standaard zitten er Pirelli Scorpion MT90-banden om, maar onze testmotor was uitgerust met echte endurobanden, een aanrader als je van plan bent om het zand in te duiken. De acceleratie van een e-motorfiets verbaast je telkens weer. Tot ca 80 km/uur is dit amper te kloppen, simpelweg omdat je alleen maar het gashendel open hoeft te draaien en je niet hoeft te bekommeren om koppeling en schakelpedaal. Dat maakt de FX ook voor offroad-instappers erg geschikt, bovendien is een A2-rijbewijs voldoende.
De FX rijdt erg lekker en relaxed. Het is natuurlijk geen hardcore-machine waarmee je op het achterwiel over een knippenpad flitst, maar als ‘soft-enduro’ staat de Zero FX opmerkelijk goed zijn mannetje. Gravelpaden zijn hem op het lijf geschreven en met speels gemak slalom je over een single-track in het bos. De Showa-vering met 218 mm veerweg voor en 227 mm achter werkt lekker mee, net als de J.Juan-remmen. Alleen de zitkuil in de buddyseat is even wennen. Het beperkt de zithoogte tot 881 mm en voelt absoluut comfortabel aan, maar voor het sportieve gebruik had die zitkuil iets minder mogen zijn, zodat je ook wat meer bewegingsvrijheid zou hebben op het zadel. Bovendien zou dan ook de overgang tussen zitten en staan op de voetsteunen wat makkelijker zijn geweest. Die kleine aanpassing zou – samen met het vervangen van de wat vreemd ogende dubbele koplampen door een simpele enduro-koplamp en het demonteren van de hugger voor het achterwiel (wat op één testmachine ook al gedaan was – eigenlijk de enige aanpassingen zijn die ikzelf direct zou doorvoeren aan de FX.
Het enige waar je als ervaren offroadie toch een beetje aan moet wennen is de kleine vertraging die erin het gashendel zit, zeker als je het gashendel helemaal dicht hebt en ineens weer openzet, bijvoorbeeld om over een greppeltje te jumpen. Dan duurt het – al is het maar een fractie van een seconde – heel even voordat de elektromotor er vol in vliegt. De kunst is dus om de motor altijd een beetje trekkend te houden. Een beetje alsof je een turbo aan de gang moet houden, zodat je direct weer de beschikking hebt over het volle vermogen en de machine meteen weer voor je klaar staat. Dus het gas iets eerder openen en de snelheid met de (achter-)rem bijregelen, zodat de machine wat directer reageert.
De aandrijving van het 18-inch achterwiel geschiedt trouwens met een dunne tandriem; het is even afwachten hoe dat gaat als je er in Nederland echt het mulle zand en de modder mee induikt, maar mede door de smalle riem zegt Zero dat er tot dusver weinig problemen bekend zijn. Voor de sceptici is er sinds kort echter ook al een optionele kit met een ketting en gewone tandwielen leverbaar. Met als bijkomstigheid dat je dan ook wat eenvoudiger kunt spelen met de gearing door een groter of kleiner voortandwiel, want die zijn dan meteen in wat verschillende maten te verkrijgen.
Al met al was deze eerste test van de Zero FX een behoorlijk eye-opener. Met enige reserve’s stapte ik ’s ochtends op, maar binnen tien kilometer was ik om en genoot ik van de extra dimensie van het elektrische rijden. Het bleek simpelweg hartstikke leuk om te rijden met deze elektro-offroad. Ook als benzine-adept eerste-klas heb ik me kostelijk vermaakt, en nadat ik was bekomen van de oorverdovende stilte tijdens het rijden en ingespeeld raakte op de vermogensafgifte en de reactie op het gashendel moest ik echt erkennen dat het eigenlijk nauwelijks verschil maakt of je met een benzine-offroad onderweg bent, of met deze FX. Als rijder merk je nauwelijks verschil en is het echt ook elektrische genieten geblazen.
Maar voor de omgeving is er blijkbaar wel heel veel verschil: die ervaart een stille elektro-offroad in de natuur duidelijk heel anders dan een benzine-motorfiets. Hoe tam en rustig die laatste ook is. Uit de reacties van talloze wandelaars en fietsers merkte ik dat er beduidend minder aversie is tegen het offroad-rijden, als je dat met een stille elektromachine doet. Dat leverde bij mij in elk geval veel stof tot nadenken op…
