Rij-impressie Yamaha Fazer 600-EML zijspan

Na diverse technologische hoogstandjes wilde de Nederlandse zijspanbouwer EML toch weer met drie wielen op de grond komen te staan. Of dat is gelukt met het Yamaha Fazer-EML S1 zijspan testte MotoPlus. De letters EML staan voor “EigenMakeLij”. De zijspanfabriek uit Neede ging in 1972 van start en de historie is er eentje met pieken en dalen. Pieken met topverkopen over de hele wereld en ook vele wereldkampioenschappen, zelfs met een in eigen huis ontwikkeld motorblok. Maar ook diepe dalen: in de negentiger jaren ging het bedrijf zelfs over in vreemde handen. Intussen heeft de familie Winkelhuis de zaak weer teruggekocht en is er een herstart gemaakt onder de naam W-Tec: Winkelhuis Techniek. W-Tec werd door grondlegger Hennie Winkelhuis opgericht toen hij afscheid nam van naam en boedel van EML. Met W-Tec maakte hij op kleine schaal wedstrijdquads en crosszijspannen. Maar de merknaam EML is weer terug op het oude nest en daarmee levert de firma ook weer zijspan-aanbouwsets voor gebruik op de openbare weg, plus ombouwsets waarmee Goldwings of Harley’s tot trike kan worden getransformeerd. De competitiespullen gaan nu weg onder de vlag van W-Tec; de machines die de openbare weg op mogen heten als vanouds weer EML. Nadat EML in 2001 het zijspanrijden als familiebezigheid met de grote GT Twin op een hoger plan had getild, werd juist naar een mogelijkheid gezocht om ook het middensegment van de markt te kunnen bedienen. De insteek was om betaalbare zijspannen te maken die als derde wiel aan de Japanse volumemodellen gekoppeld konden worden. De massaal voor handen zijnde Yamaha Fazer 600 van voor 2004 werd een dankbaar ombouwobject. De Fazers vanaf 2004 vielen door hun lichtmetalen frame af, daarbij zou de benodigde frameaanpassingen het geheel weer te duur maken. Het stalen Fazer-frame werd door EML van aangeschroefde verstevigingen voorzien. Het achterwiel werd vervangen door een stalen 14”-velg met een 165/65-band. Aan de voorkant werd het originele Fazerwiel gehandhaaft, maar de Yamaha telescoopvoorvork is vervangen door EML’s huiseigen ExtensoDive-vork. Die vork is een budgetuitvoering van het origineel dat zich al vijf jaar lang bewijst in de zijspanwereld. Gelukkig heeft het rode boekhouderspotlood geen gevolgen gehad op de werking. De overdracht van de stuurkrachten en de vering blijven gescheiden bij de EML-vork en de precisie van het stuurgedrag en de sportief-toeristische afstemming van vering en demping zorgen voor een comfortabel maar toch dynamisch rijgedrag. De aanpassingen aan wielen en ophanging maken het geheel wel tot een onafscheidelijke eenheid: het is dus niet mogelijk om de bak er “even” af te sleutelen als je weer eens even solo door de bocht wilt. Maar dat is een bewuste keuze van EML, om de wegligging als zijspancombinatie zo optimaal mogelijk te krijgen. De (goedkope) oplossing om aan de voorzijde het originele Yamaha-wiel en de “ronde” motorband te gebruiken blijkt ook geen nadeel: de ronde schouders zorgen zelfs voor en licht en precies instuurgedrag bij het nemen van bochten. Ook de ongevoeligheid voor richels en ingereden sporen is voorbeeldig. Zelfs bij dapper genomen bochten naar links bijt het ronde rubber in het asfalt en blijft de driewieler keurig op koers. Door het geringere raakvlak en de zachtere rubbercompound zal de voorband bij sportieve inzet wel harder slijten dan een in de zijspanwereld veelgebruikte autoband voorop. Bij een vlotte, maar doordachte rijstijl is de combinatie verrassend snel en gehoorzaam en stabiel. Zo draaft hij weinig onder de indruk van sporen en rillen zelfs bij een top van ongeveer 165 km/uur voorbeeldig rechtuit. Om de combinatie (bewust) uit te laten breken, moet ja als bestuurder tamelijk bot gaan rijden. Bij bochten naar rechts komt de lege bak wel tamelijk snel omhoog (zeg maar het Velorex-effekt). Ben je dus veel alleen op pad, dan kan een beetje balast (bijvoorbeeld een zakje grind of een paar stoeptegels) in het bakje geen kwaad. Een noodstop maken met deze Fazer-EML-combinatie vraagt toch wel wat oefening, want alleen door een goed samenspel tussen voor- en achterren is de combinatie mooi recht in het spoor te houden. Gebruik je alleen de bijtgrage remmen aan de voorkant, dan wiel het voorwiel nijdig uitbreken naar links. En als je alleen hard met het achterrempedaal (dat de rem in het achterwiel en het zijspanwiel bediend), dan wordt de zaak ook onrustig. Maar met wat gevoel en samenspel tussen beide remmen, remt het span uitstekend. Vertrouw ja daar niet op, dan kun je tegen meerprijs ook kiezen voor de montage van een gekoppeld remsysteem. Dat gedrag tijdens het remmen brengt ons trouwens op de zijspancursus: het is altijd slim om als beginnend zijspanrijder zo’n opleiding te volgen, want zijspanrijden is nu eenmaal heel anders dan solorijden. Het trekpaard zelf, de Yamaha Fazer 600, maakt ook korte metten met het verhaal dat een zijspancombinatie altijd een grote cilinderinhoud moet hebben. 4000 toeren zijn voldoende om genoeglijk met het verkeer mee te kunnen zwemmen en met 6000 toeren op de teller ben je al lekker vlot onderweg op secundaire wegen en is er ook genoeg puf aan boord voor kort inhaalwerk. Op de lange baan blijkt de zesde versnelling in feite een soort overdrive en dat pakt in de praktijk erg goed uit. De passagier in de bak is daar ook mee gebaat, want het motorlawaai van de levendige korteslag-motor blijft er door binnen de grenzen. Nu klinkt de viercilinder beschaafd bij alle toerentallen en ook het brandstofverbruik blijft met gemiddeld 1 op 14 binnen de grenzen. Daarbij is het wel zo dat met name op een zijspan de rechterhand een enorme invloed heeft op het benzineverbruik en geef je dus wat enthousiaster gas, dan komt het verbruik rond de 1 op 11 te liggen. Om niet alleen Fazer 600 rijders op drie wielen te krijgen is dit markant gelijnde S1-zijspan bijna universeel aanbouwbaar aan verschillende motoren, van een Honda Transalp tot een MZ 1000 S. EML’s éénzitter heeft voldoende binnenruimte en om in en uit te stappen hoef je geen atleet te zijn. Tegen meerprijs zijn nog een een treeplank en een in de carrosserie verwerkt klapmechanisme voor de voorruit leverbaar. Andere zaken op de accessoirelijst van deze EML S1 zijn een cabriodakje, een kofferrek en een lichtmetalen zijspanvelg. De kwaliteiten en prestaties van de Fazer zetten je wel aan het denken. Een middenklasser is al lang niet meer middelmatig en meer is er ook niet echt nodig om plezier van het zijspanrijden te kunnen hebben: deze EML-Fazer 600 bewijst het. TECHNISCHE GEGEVENS YAMAHA Fazer 600 – EML S1 MOTOR vloeistofgekoelde viercilinder viertakt lijnmotor, twee bovenliggende ketting aangedreven nokkenassen, vier kleppen per cilinder, wet-sump smering, vier carburateurs, 250 watt dynamo, 12V10Ah accu, hydraulisch bediende natte meerplaatskoppeling, zesversnellingbak, 0-ring-ketting. Boring x slag 62,0 x 49,6 mm Cilinderinhoud 599 cc Compressie 12,0:1 Max. vermogen 70 kW (95 pk) bij 11.500 tpm Max. koppel 62 Nm bij 9500 tpm RIJWIELGEDEELTE stalen wiegframe met geschroefde verstevigingen voor zijspanmontage, EML ExtensoDive-voorvork, tweezijdige aluminium swingarm, monoschokbreker met hevelsysteem, dubbele schijfrem voor Ø 298 mm, vierzuiger-remklauwen, schijfrem achter Ø 245 mm, tweezuiger-remklauw, gekoppeld aan zijspan-schijfrem Ø 200 mm, aangeschroefd zijspanframe met EML-schokbreker wielen voor 17”, achter 14”, zijspan 14” Banden 110/70-17;165/65-14; 165/65-14 MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1480 mm, naloop 38 mm, spoorbreedte 1185 mm, voorloop zijspanwiel 425 mm, veerweg v/a/z 105/120/50 mm, rijklaar gewicht met volle tank 309 kg, max. toelaatbaar totaalgewicht 570 kg, tankinhoud 18 liter Prijs zijspankit € 3490,- Prijs kit incl. ombouw € 5490,- Prijsidee testmotor € 9000,- INFO W-Tec/EML, tel. 0545-29 55 75, www.emlsidecar.com Het is geen enkel probleem om in rechterbochten het zijspanwiel omhoog te krijgen. Rij je zonder passagier dan is wat balast zelfs aan te raden. Door het 14 inch wiel met 165/65 autoband blijft de bandenslijtage binnen de perken en is de gearing aangepast door de kleinere omtrek. De ExtensoDive-voorvork van EML is beter bestand tegen de zijdelingse krachten van het zijspanrijden en laat de machine lichter sturen. Het zijspanframe is op vier punten aan het motorframe geschroefd.