Deus ex Machina

Deus ex Machina: Australisch eigendom en door velen beschouwd als een van de meest originele spelers in de retro custom/classic beweging. Een heersende trend die een hele nieuwe generatie motorliefhebbers op de been heeft weten te brengen. We nemen een kijkje in één van de nederzettingen van deze edelsmeden in Venice Beach, downtown LA. Op de kruising van Venice Boulevard en Lincoln staat een winkel/werkplaats/koffiebar/atelier/galerie van Deus ex Machina. Een monoliet van creatief motorrijden en lifestyle.

‘Custom cool’ is waarschijnlijk de meest makkelijke en luie manier om Deus ex Machina te omschrijven, de aantrekkingskracht van dit relatief nieuwe Australische merk gaat verder dan dat. In 2006 werd het bedrijf gesticht door Australiër Dare Jennings, medeoprichter van het eind vorige eeuw immens populaire surfmerk Mambo, dat in 2000 werd verkocht. Jennings weet als geen ander in te spelen op trends en gevoel, een kunstje dat hij met Deus tot in het kleinste detail heeft geperfectioneerd. De combinatie van prachtige, unieke zelfbouw motoren, de laidback sfeer en een breed scala aan hippe kleding, accessoires en gadgets, die unaniem kwaliteit schreeuwen, onderscheiden Deus ex Machine van de gevestigde orde die leunt op vast gewortelde tradities en principes. Naar eigen zeggen is Deus ex Machina, dat letterlijk vertaald ‘God uit een machine’ betekent, ook geen merk, maar een cultuur.
Hier in Venice Beach, de geboorteplaats van The Doors, lijkt er aan die woorden niets gelogen. Deus huist op een regelrechte A-locatie, gelegen op een steenworpafstand van het wereldberoemde strand dat in vele Hollywoodfilms als decor dient. Het pand was vroeger een tankstation en voordat Deus het betrok huisde er een bloemenwinkel, maar in niets is het nog als zodanig herkenbaar. Het kloppend hart van de onderneming, de (kleine) werkplaats, huist achter de winkel. Bij binnenkomst stuit je eerst op een trendy koffiebar met een enorme houten tafel, verschillende klanten tikken er driftig op hun laptops. Van Apple natuurlijk. Alles moet hip, dus ook een noodzakelijk kwaad als een laptop. De sfeer is er meer dan gemoedelijk, stress lijkt niemand hier te kennen. Van horen zeggen misschien. Het is tevens de geliefde thuisbasis van bouwer Michael Woolaway, door personeel, vrienden en bekenden liefkozend Woolie genoemd. Een man waarvan de passie voor motoren uit iedere porie druipt. Een passie die zich niet enkel beperkt tot one-of-a-kind custom motoren trouwens. Het is een aangename verrassing om op een ongerepte limited edition Six Days KTM enduro, evenals een half afgebouwde Yamaha TZ in racetrim te stuiten. Het zijn slechts twee van de vele privé machines van Woolie, die onder meer ook nog twee Ducati 1198 circuitracers heeft staan. Andere tweewieler creaties die her en der verspreid door het pand staan zijn eerdere werken als ‘The American’, ‘Moto Grigio’, ‘Dakdaak’ en ‘Fiddler’. En niet te vergeten lopende projecten voor onder meer Orlando Bloom, Bruce Springsteen en Billy Joel. Duidelijk is dat de visie van deze schepper het sleutelelement van de Amerikaanse Deus-vestiging is. Misschien zelfs wel het hart.

De Amerikaanse tak van deze Australische onderneming, onder de bezielende leiding van Julian Heppekausen, vond zijn weg vanuit Sydney naar Californië zo’n twee jaar geleden. Inmiddels heeft Deus ook paradepaardjes geopend in Bali en Milaan, die allen inspelen op de lokale surf en motor cultuur. “De filosofie van het bedrijf is dat het om mensen moet gaan”, legt Julian Heppekausen uit. “Was Woolie er niet geweest, dan hadden we nooit een vestiging geopend op een plek als deze. Je hebt een solide fundering nodig waar rondom heen alles kan worden gebouwd. Hier is dat Woolie, op Bali is dat Dustin Humphrey, een fotograaf die in de surfwereld geroemd wordt om zijn fantastische portretten. Het geheel evolueert zich dus door de juiste mensen, niet door een strategisch plan. Bali bijvoorbeeld, ligt op slechts drieënhalf uur van Australia, maar er heerst een compleet andere sfeer. Je kunt er dingen doen, met name door wijdse ruimte, die nergens anders ter wereld mogelijk zijn. Daar moet je op inspringen. Onze thuisbasis daar is bijna drieduizend vierkante meter groot, het is echt enorm!” Heppekausen vervolgt: “De Milanese vestiging is geëvolueerd rond Fredrico Minoli, de ex-CEO van Ducati. Hij kwam naar Deus en zei: ‘Ik wil hier een deel van uitmaken, hoe doe ik dat?’ Hij was het dan ook uiteindelijk die een team van mensen samenstelde die nu de Italiaanse basis runnen. Filippo Bassoli, de bedrijfsleider daar, is geen techneut of ontwerper, maar een gewone, zij het ontzettend gepassioneerde motorrijder. Dat zorgt er uiteindelijk voor dat je te maken krijgt met een heel ander niveau motormensen dan waar wij mee zijn begonnen in Australië. Dit is precies hoe een hoop mooie dingen ontstaan!”
Deus heeft inmiddels een eigen taal gecreëerd binnen de bestaande de motorgemeenschap. Gedreven mensen uit de motorindustrie zien die passie en willen daarin participeren. Enthousiasme werkt nu eenmaal aanstekelijk. Ook bij Julian Heppekausen trouwens. “Ik ben altijd wel motorminded geweest, toch had een crossmotor nooit echt mijn interesse. Tot ik hier kwam, Woolie wekte in mij een in een diepe winterslaap verkerend verlangen, liet mij kennismaken met de offroadscene en maakte me verslaafd. Daardoor is er nu wel een heel mooie balans ontstaan hier in de winkel. Zo blijkt eens temeer dat je er altijd op uit moet gaan, nieuwe dingen proberen!”

Hoewel hij duidelijk door iedereen als een soort halfgod wordt vereerd, staat Woolie nog altijd met beide benen op de grond, hij is hier ook niet om niks te doen. De geboren Californiër was al vroeg gefascineerd door motoren en vaak op de racebaan te vinden. Eerst als toeschouwer, later als coureur. “Vroeger toen ik jonger was, moest ik als coureur onderdelen van mijn racers aanpassen om hem sneller te maken”, legt hij uit. “Dat begint eerst met erachter zien te komen waarom de motor niet snel genoeg is, gevolgd door een onderdeel aanpassen, vervangen of zelf ontwerpen en maken. Vanaf kinds af aan ben ik dus al bezig met het bouwen en/of aanpassen van motoren, steeds een stapje verder, steeds naar een hoger niveau. Elke motor die ik had werd steeds een beetje beter. Een aantal jaar geleden deed zich toen de kans voor om hier naar toe te komen en motoren voor Deus te ontwerpen, en dat heeft vrij goed uitgepakt moet ik zeggen. Ik heb ze destijds wel meteen verteld dat ik niet exact hetzelfde wilde doen als wat ze in Australië hadden gerealiseerd. Dat zou immers een simpele herhaling van zetten zijn. Bovendien zijn Australië en Californië niet hetzelfde, ik wilde specifiek iets creëren dat hier zou werken. Op dit moment ben ik voor de komende anderhalf à twee jaar volgeboekt, zo druk is het in de werkplaats. Het is ook een tijdrovende klus, het is niet simpelweg een kwestie van ontwerpen en bouwen, iedere motorfiets is specifiek afgestemd op de klant. Wat betreft design, maar ook wat betreft postuur. Onze motoren zijn wat dat betreft als een maatpak, velen passen erin, maar slechts één persoon zit het als gegoten!”
Deus onderscheidt zich door afwijkend, licht alternatief te zijn en dat werpt zijn vruchten af. De custombouwer geniet niet alleen internationale bekendheid, het merk wordt gezien als trendsettend. Die hype brengt ook gevaren met zich mee, zo onderkent ook Heppekausen: “Met hypen moeten we voorzichtig zijn, we willen immers langer blijven hangen dan alleen het tijdelijke ‘cool’. Iets waar we trouwens regelmatig over discussiëren. Momenteel zijn we knetter ‘hot’, maar hoe hangt de vlag er over vijf jaar bij? Niets is immers zo vergankelijk als een trend. Carby Tuckwell is ons creatieve brein, hij verbindt alle lijnen binnen Deus met elkaar. Hij is de bewaker van het design en de graphics, zijn filosofie en handtekening is het cement tussen onze bouwstenen. Absoluut geen gemakkelijke taak, want het merkgevoel moet herkenbaar zijn, maar ook tijdloos, terwijl er tegelijkertijd ook heel verschillende motoren gebouwd moeten worden.”

Deus staat er bekend om zich te concentreren op één specifiek thema bij het ontwerpen van motoren. “Één ding waar Woolie hard aan werkt, en waarin we geloven, is dat een motor er niet alleen maar cool uitziet, maar ook nog fantastisch rijdt. Uiteindelijk draait het er om dat onze klanten plezier hebben op de motor, uiterlijk en rijeigenschappen versterken elkaar daarbij. Het is alleen een hele uitdaging om daarin een goede balans te vinden. Soms komen mensen hier binnen met een heel duidelijk, vaak ook mooi én haalbaar beeld van hoe hun droommachine er uit zou moeten zien. En toch moet je ze dan op andere gedachten zien te brengen, omdat het eindplaatje niet past bij de betreffende persoon. En wanneer motor en rijder elkaar niet aanvullen, zul je er geen plezier aan beleven. Woolie is echt een kei in het vinden van die balans, hij kan mensen lezen en motoren maken!”
Dat maken zit Woolie in de genen, zo ervaart hij zelf. “In visualiseren ben ik altijd goed geweest, maar ook technisch inzicht heb ik van huis uit meegekregen. Ik heb vijf broers en zussen, één is er kernfysicus, de ander luchtvaartingenieur en de rest is kunstenaar! Ik val er een beetje tussen, ben de combinatie van techniek en kunst. Met het overbrengen van mijn visie op de klant had ik vroeger nog wel eens moeite, maar de laatste tijd maak ik mijn designs steeds vaker op de computer, dat maakt het een stuk eenvoudiger. Geloof het of niet, maar dat is echt een hele grote stap vooruit geweest. Ik zie dingen in mijn hoofd en maak ze met mijn handen, maar soms snappen mensen mij niet!”
Herkenbaar als Deus ex Machina, maar bovenal origineel. Geen gemakkelijke opgave, zo weet ook Heppekausen: “We gaan geregeld naar customshows waar iedereen zijn eigen creaties toont, vaak zie je dan toch veelal dezelfde ideeën, misschien met wat andere kleuren en details, maar in de basis hetzelfde. Dat levert niet echt een bijdrage aan de customscene. Wat wij daarom proberen en doen is niet altijd in dezelfde vijver vissen. Van een KTM of W650 tot een vintage Triumph of hightech S1000RR, wij pakken alles aan. Als wij keer op keer dezelfde motoren zouden bouwen, dan was Woolie hier allang niet meer.”
Woolie laat met veel trots nog enkele creaties van hem zien, voordat we naar buiten gaan voor een sterke bak koffie. We hangen nog even wat rond in de winkel, geen van ons kan de verleiding weerstaan om de portemonnee te trekken. De kleding is namelijk al net zo aantrekkelijk als de motoren die in en rond de showroom staan. En prijzig, hip kost blijkbaar een flinke stuiver!