Test 8 einddempers

Maximaal 80 decibel is er bij de geluidsmeting wettelijk toegestaan. De meeste motorrijders willen echter graag een wat dieper, voller geluid bij de soundcheck. Wij lieten acht uitlaatdempers auditie doen op een Kawasaki Z800 en daarbij ging het niet alleen om het stemgeluid.

Klep dicht! Dat is tegenwoordig het credo bij uitlaatsystemen van motoren; ook op middenklassers als de Kawasaki Z800 zorgt een vlinderklep in de uitlaat voor aanpassing van de doorlaat aan de omstandigheden. Door een servomotor en een stel kabels wordt die klep afhankelijk van gashendelstand en toerental geopend of gesloten. Zonder deze kunstgreep zijn de wettelijke voorschriften voor geluidsdemping namelijk nauwelijks nog te halen. De Europese norm ligt op 80 dB(A) in de meetprocedure. De procedure betreffende de dynamische geluidsmeting is in de Europese richtlijn 97/24/EG, hoofdstuk 9, duidelijk gedefinieerd: aan komen rijden met 50 kilometer per uur in achtereenvolgens de tweede en de derde versnelling, dan gedurende 20 meter volgas accelereren. Aan het eind van het testtraject moet het gas weer abrupt worden gesloten. Vervangingsdempers die daarbij boven de limiet van 80 dB(A) uitkomen, zullen het moeilijk krijgen om een typegoedkeuring binnen te slepen voor straatgebruik. Alhoewel… sommige fabrikanten lijken precies te weten in welke landen hun uitlaten ook goed klinken in de oren c.q. meetapparatuur van de testers. En zo hebben sommige einddempers voor het verkrijgen van het zo belangrijke homologatienummer – dat goed zichtbaar op de demper moet zijn aangebracht – al een hele reis door Europa gemaakt. In onze geluidsmeting conform de EU-richtlijn waren er in het geval van de Z800 echter weinig echte uitschieters te bespeuren. Volgens het kentekenbewijs van de Z800 produceert deze naked bij de dynamische geluidsmeting een geluidsniveau van 79 dB(A) op. Het geluidsniveau bij stilstand, ofwel de statische geluidsmeting (dat overigens niet wordt gereglementeerd) bedraagt 91 dB(A). Onze meetwaarden geven weinig reden tot zorgen: de uitschieters boven de 80 dB(A) zijn vrij gering en kunnen gerust worden gerangschikt onder de noemer ‘meettoleratie’. Temeer daar er voor de politie bij het meten langs de kant van de weg geen enkele referentie wordt gegeven voor een controlemeting. Maar al zou er een goede meting gedaan kunnen worden, dan nog zul je met een gehomologeerde uitlaat nauwelijks in de problemen komen. Zolang je deze niet hebt gemanipuleerd, bijvoorbeeld door het verwijderen van een dB-killer, kun je je als motorrijder simpelweg beroepen op het feit dat het uitlaatsysteem door een wettelijke instantie is goedgekeurd en van keurmerk is voorzien. Mocht dit tot een juridische kwestie komen, dan kan de koper van zo’n uitlaat op z’n minst terugvallen op garantie van de fabrikant. Om wettelijke redenen hebben we alle uitlaten getest in hun goedgekeurde vorm, dus met dB-killer. Gewichtsbesparing ten opzichte van de originele demper is er doorgaans wel en vaak ook een mooier geluid, maar vermogenswinst zit er veelal niet in (verlies echter ook nauwelijks in deze gevallen, wat netjes is). Verwijdering van de dB-killer kan in sommige gevallen waarschijnlijk wel wat extra pk’s opleveren, maar niet per se. Opvallend is dat slechts één fabrikant de aansturing van de vlinderklep van de Kawasaki heeft geïntegreerd in haar systeem. In de verbindingspijp van de Akrapovic-demper zit net als bij het origineel een vlinderklep, waaraan simpelweg de bestaande kabels worden bevestigd. Bij alle andere systemen moet het mechanisme worden gedeactiveerd. Wie later (bijvoorbeeld bij verkoop van de motor) weer de originele uitlaat wil monteren, heeft het bij de Akrapovic dus gemakkelijk. In de praktijk blijkt dat manipulatie van de vlinderklepbesturing namelijk voor problemen kan zorgen, wanneer je die weer wilt activeren. En hoe klinkt het nou allemaal? Ondanks dat onze ‘testluisteraars’ bij vrijwel alle audities tot een vergelijkbaar oordeel kwam, is het hier niet anders dan bij een willekeurig concert: het is vooral een kwestie van persoonlijke smaak!