Reizen Thüringen
Wie cultuur, natuur, avontuur en mooie stuurwegen in één tour wil verpakken, kan uitstekend terecht in het Duitse Thüringen. Het land van Bach, Goethe en Luther ligt in de voormalige DDR, waar het verleden duidelijk zijn sporen heeft nagelaten. Prachtige stuurwegen voeren naar pittoreske, veelal ronduit historische steden als Eisenach, Erfurt en Weimar, maar ook de minder bekende plaatsen weten met hun historische karakter het gemoed tot op het bot te raken!
Wanneer je zo vlot mogelijk de weg naar Thüringen wilt afleggen, is de snelweg vanaf Arnhem de beste optie. Ruim binnen vijf uur sta je in hoofdstad Erfurt van deze Duitse deelstaat. Onze eerste stop echter is Eisenach, aan de noordwestelijke rand van het Thüringer Woud en omringd door vier valleien. Daar, gelegen bovenop een heuvel hoog boven de stad, vind je één van de meest beroemde bezienswaardigheden van de regio, de historische Wartburg. De historische burcht, sinds 1999 op de Unesco Werelderfgoedlijst, is vooral bekend van Maarten Luther, die er het Nieuwe Testament vertaalde. Zijn authentieke leef- en werkruimte, die ook wel gezien wordt als de geboorteplaats van Luthers Bijbel, is nog helemaal intact. Het gebouw is al eeuwenlang de bestemming voor talloze pelgrims en inspireerde de wereldberoemde componist Wagner zelfs tot het schrijven van de romantische opera ‘Tannhäuser’. Luther is niet de enige bekende historische figuur met banden in Eisenach, Johann Sebastian Bach werd er namelijk geboren. Iets waar de stad klaarblijkelijk maar wat trots op is, zo blijkt uit de vele musea en tentoonstellingen die aan de componist gewijd zijn. Zoals het Bach Huis, waar bezoekers onder meer in de instrumentenzaal een muziekuitvoering, live gespeeld op originele toetsinstrumenten, kunnen beleven. Maar de stad heeft nog veel meer te bieden, zoals de Georgenkirche en het Thüringer Museum. Wie zich daar echt in wil verdiepen kan het beste een rondleiding boeken. Na een lange dag sturen kiezen wij echter voor een verdiende warme maaltijd en een goed bed. De komende dagen krijgen we als het goed is nog veel meer moois te zien!
Bijvoorbeeld de zogeheten Drachenschlucht, een enkele kilometers lange diepe inkeping in de vallei met overhangende rotsen, dat we de volgende ochtend als eerste met een bezoekje vereren. Het hoogtepunt van dit natuurschouwspel is een 182 meter lange kloof, die slechts 70 cm breed is. Aansluitend pakken we de route richting Floh-Seligenthal, die onder meer langs de prachtige Trusetaler Wasserfall voert. Een kunstmatige waterval die in de 19e eeuw door bergarbeiders aangelegd. Wie het hele waterverloop wil zien, kan de 3,5 kilometer lange door mensenhanden aangelegde stroom volgen. Vanaf de weg is goed te zien hoe het water zich over granietrotsen meer dan 50 meter de diepte in stort. Via prachtige stuurwegen komen we vervolgens in Oberhof, de thuisbasis van vele wintersporters en bij het grote publiek vooral bekend vanwege het wereldkampioenschap biathlon dat hier jaarlijks wordt georganiseerd. Met 1.700 inwoners is Oberhof een kleine stad met bijzondere uitstraling, hier worden toerisme en wintersport gecombineerd met tradities en oude gebruiken. Vanaf een parkeerplaats aan de doorgaande weg is de indrukwekkende skischans goed te zien. Op de vele bewegwijzeringborden kom je ook vaak de verwijzing naar de Rennsteig tegen. Al eeuwenlang is dit de drukste wandelweg van Duitsland. In de Middeleeuwen markeerde de Rennsteig de grens tussen Thüringen en Franken. Tot in de 19e eeuw was de bergweg een koeriersweg die door twaalf landen liep, tegenwoordig is het pad over de bergen van het Thüringerwald de populairste wandelroute van Duitsland. Wij komen hier echter niet om te wandelen, maar om motor te rijden. Soms ontkom je er evenwel niet aan om ook de benenwagen te gebruiken. Zo ook bij ons bezoek aan de Schneekopf, op een hoogte van 978 meter. Het ‘stief’ kwartiertje lopen wordt dan wel beloond met een schitterend uitzicht, helemaal vanuit de twaalf meter hoge uitzichttoren.
Op weg naar Schmiedefeld komen we in Frauenwald langs het Bunkermuseum, een voormalig DDR bolwerk. Deze Stasi-bunker ligt hier sinds 1973 en was bedoeld voor de partij elite van dit gebied. De veiligheid van de ‘bewoners’ werd gegarandeerd door twee meter dik beton en staal. Honderddertig mensen zouden hier tenminste een jaar moeten kunnen overleven. De rondleidingen worden gegeven door medewerkers gestoken in origineel DDR gevechtstenue, met pistool! Wil je wel eens een overnachting ‘andere stijl’ dan heeft de beheerder nog een leuke ervaring in de aanbieding: 16 uur pure ‘reality’ belevenis met overnachting in stapelbedden, Stasi-drill, wachtpatrouille, keukendienst en nachtelijk gevechtsalarm. We nemen het maar ter kennisgeving aan, want we willen nog naar het Fahrzeugmuseum in Suhl. Daar is genoeg te bewonderen voor de rest van de dag. De geschiedenis van de productie van voertuigen in Suhl kent vele ups en downs. Decennia lang werden hier veel verschillende en wereldberoemde auto’s en motorfietsen geproduceerd, met als meeste bekende namen Simson en MZ/DKW.Die Produktion lief anfangs parallel zur Motorradherstellung.Auf 850 m² Ausstellungsfläche werden im 1995 eröffneten Fahrzeugmuseum Suhl ca.140 Ausstellungsstücke aus allen Bereichen des Fahrzeugbaus von den Anfängen der Produktion bis zur heutigen Zeit gezeigt. In het in 1995 geopende museum, met maar liefst 850 vierkante meter aan tentoonstellingsruimte, worden ongeveer 220 pronkstukken getoond, van de oudste tot nog heel recente bouwjaren. Motorliefhebbers kennen ongetwijfeld het merk Simson dat vele successen boekte op enduro gebied. Die vruchtbare sportjaren krijgen onder meer gestalte door de 80 cc Simson enduro uit 1990 van wereldkampioen Thomas Bieberbach, die hier te bewonderen is. Dat kampioenschap betekende het hoogtepunt van de succesvolle motorsportgeschiedenis van Simson. Voor de liefhebber zeker een must om dit museum te bezoeken.
Tijd om naar ons hotel Rennsteig in Masserberg te rijden. Ook hier vinden we sporen uit de DDR tijd, want het betreft een voormalig Stasi hotel. Na de verbouwing is dit eigenlijk alleen nog terug te vinden in de ruime opzet en de grootte van de maar liefst 85 kamers. De charmante manager Christel Lyhs vangt ons buiten al op met een koud biertje, zo zien we het graag. Het hotel is buitengewoon motorvriendelijk, wat je aan alles merkt, zoals droogruimtes en GPS routes door de omgeving. De tour door het Schiefergebirge is daarbij zeker een aanrader. Geen navigatie? Geen probleem, Christel en haar man zijn zelf, hoe kan het ook anders, verwoed motorrijder en rijden bij voldoende belangstelling graag voor. Vraag bij een bezoek eens of je ook een kijkje in de kelder mag nemen, met name de zogeheten pilotenbar!
Hoewel de volgende ochtend de eerste etappe richting Rudolstadt gaat, maken we toch even een kleine omweg via Schmiedefeld, waar we het Bahnhof Rennsteig bezoeken. Dit station dateert uit 1904 en de treinen vervoerden passagiers voor de eerder genoemde wandelroute. Der letzte planmäßige Reiseverkehr durch den Bahnhof erfolgte 1998. Heute wird er für Veranstaltungen und „Nostalgiefahrten“ der Dampfbahnfreunde Mittlerer Rennsteig genutzt.Tegenwoordig wordt het enkel nog gebruikt voor evenementen en stoomtrein liefhebbers. Op het emplacement van dit nostalgische stationnetje treffen we wagons en zelfs een sneeuwschuif locomotief uit vervlogen tijden. Wellicht een idee voor de Nederlandse Spoorwegen? Over spoorwegen gesproken, bij Mellenbach-Glasbach komen we langs de Oberweissebacher Berg- und Schwarzatalbahn aan. Deze unieke spoorweg dateert uit 1923, het totale traject is zo’n 29 kilometer lang. Voor spoorwegliefhebbers en wandelaars is deze spoorweg een historisch juweeltje en tegelijkertijd een modern vervoersmiddel voor de korte afstand.
We rijden de ongeveer 53 kilometer lange Schwarzatal route en komen achtereenvolgens langs Schloss Schwarzburg en Burg Greifenstein in Bad Blankenburg. In Rudolstadt is voor de liefhebbers een bezoekje aan het Schillerhaus en Schloss Heidecksburg de moeite waard. Wij gaan echter verder over de Klassikerstrasse richting Jena. Ter hoogte van Kahla buigen we af naar Seitenroda, middenin het mooie Saale-dal, waar we kasteel de Leuchtenburg bezoeken. Zo’n vierhonderd meter boven het dal, reeds van verre zichtbaar, behoort de Leuchtenburg tot de mooiste hoog gelegen kastelen van Duitsland. Haar oorsprong in combinatie met de bijna volledig behouden historische gebouwen, maken het tot een zeldzaamheid. Dubbele muren, slotgrachten en uitkijktorens, harnassen, zwaarden, het krijgsgewoel gepaard met grote verliezen, de roemruchte geschiedenis komt hier weer even helemaal tot leven. Uniek is ook het adembenemende panorama vanaf de hoogste wachttoren. Zelfs het Thüringer Woud en de Harz zijn in de verte duidelijk zichtbaar. Ook leuk, de burcht herbergt een tentoonstelling over allerlei porseleinwerelden van de Leuchtenburg.
Dan volgt het laatste stukje rijden van de dag. Via Jena gaat het naar Auerstedt, ook wel het Toscane van het oosten genoemd. Daar overnachten we in Resort Schloss Auerstedt, een kasteel waar in de tijd van Napoleon het hoofdkwartier van de commandant van de Pruisen gevestigd was. Vandaag de dag herbergt ook nog een indrukwekkend koetsmuseum. ’s Avonds trakteren we onszelf ook nog op een bezoek aan het Toskane Therme in Bad Sulza, lekker ontspannen na een dag intensief motorrijden. Het is goed vertoeven in dit Spa & Wellness wereldje met zoutwaterbad, bubbelbaden en sauna’s. Een unieke ervaring is overigens ook de zogeheten Liquid Sound, waarin je wordt ondergedompeld in een fascinerend samenspel van geluid, licht en kleur onder water.
Ook onze laatste dag in Thüringen kent een druk programma. Onderweg naar Apolda maken we eerst een korte stop in Eberstedt. Meer precies bij de historische oliemolen, die wordt aangedreven door een waterrad. Eenmaal in Apolda bezoeken we een DDR museum, dat de nogal treffende naam Olle DDR draagt. Het museum is ondergebracht in een grote barak en iedere ruimte toont een beeld uit het dagelijkse leven van de voormalige Deutsche Demokratische Republik. Hier word je weer even met beide benen op de grond gezet, het besef dat we het in het westen nog niet zo slecht hebben dringt zich onmiddellijk op. De rest van de dag besteden we aan een bezoek met rondleiding door de bekende steden Weimar en het middeleeuws Erfurt. Weimar is bekend om grote literaire klassiekers en de revolutionaire Bauhaus beweging die hier ontstond. Grote dichters, schilders, componisten en architecten kozen Weimar als woonplaats en maakten de stad tot wat het nu is: het centrum van de Duitse intellectuelen. Die geschiedenis hier kent echter ook een werkelijk inktzwarte periode, buiten de stadspoorten ligt het voormalige concentratiekamp Buchenwald, nu een gedenkmonument.
De meer dan 1.260 jaar oude provinciehoofdstad Erfurt voert je terug in de middeleeuwen. Zorgvuldig gerestaureerde huizen en kerken zijn stille getuigen van één van de rijkste handels- en universiteitssteden van Duitsland. De indrukwekkende contouren van de Erfurter Dom en de Severikirche behoren tot de grootste trekpleisters van de stad. De Fischmarkt vormt het middelpunt van de stad en de imposante renaissancehuizen van de rijke handelaren bepalen het bekoorlijke karakter van het plein. Het neogotische Rathaus aan de Fischmarkt werd tussen 1870 en 1875 gebouwd. Aan de noordzijde van de Fischmarkt staat het mooie huis Zum breiten Herd met wonderschone renaissancefaçade. De fries boven de benedenverdieping van Zum breiten Herd stelt de vijf zintuigen voor: zien, horen, ruiken, proeven en voelen. Ernaast staat het Gildehaus, eveneens met een fries op de gevel, met hierop de vier belangrijkste deugden, namelijk rechtvaardigheid, wijsheid, moed en matigheid. Niet veel verder stuit je op de 125 meter lange Krämerbrücke (Koopmansbrug), die de oevers van de rivier de Gera met elkaar verbindt. Het doet wel enigszins denken aan de Ponte Vecchio in Florence. De brug wordt ondersteund door zeven grote houten bogen en is compleet bebouwd met oorspronkelijk 62 smalle vakwerkhuisjes. Met zijn 125 meter is het de langste brug in zijn soort binnen Europa. We wandelen langs de kleine winkeltjes op de brug, die met enkele zandsteenbogen de twee rivierarmen van de Gera overspant. Ook Weimar en Erfurt kampen nog met de naweeën van de DDR tijd. Sinds ‘die Wende’ in 1989 staan er vele huizen leeg, simpelweg omdat het eigendomschap wordt betwist. Na al dit cultuur snuiven is het helaas tijd om het stuur weer richting Nederland te draaien. Wat heeft Thüringen ons weten te verrassen, gekomen voor de mooiste stuurwegen, blijkt de deelstaat heel wat meer te bieden dan enkel kronkelend asfalt. Historie, cultuur en een ongekend mooi een meeslepend landschap bijvoorbeeld. De krenten in de pap noemen we dat ook wel!
INFO THÜRINGEN, DUITSLAND
Ligging: Centraal-Duitsland
Hoofdstad: Erfurt
Afstand vanaf Utrecht: 520 km (Erfurt)
Buurstaten: Hessen, Beieren, Saksen, Saksen-Anhalt en Nedersaksen
Oppervlakte: 16.171 km² (2,5 keer kleiner dan Nederland)
Inwoners: 2,2 miljoen
Hoogste punt: Großer Beerberg (982 meter)
Toeristische trekpleister: burcht Wartburg, Schwarzatal, Thüringer Woud, voormalig concentratiekamp Buchenwald, Dom van Erfurt, Oberweißbacher Bergbahn, Rhöngebergte, Weimar, Erfurt, Eisenach, Marienglashöhle en nog veel meer indrukwekkende kastelen, plaatsen en musea.
Taal: Duits
Schrift: Latijn
Munteenheid: Euro
Tijdsverschil: geen
Klimaat: zoals de meeste delen van Duitsland kent ook Thüringen een gematigd zeeklimaat, hetgeen zich vertaalt in een vergelijkbaar weerbeeld als het onze: koele zomers en gematigde winters. In het hoger gelegen Thüringer Woud valt relatief gezien meer neerslag dan in de omliggende gebieden door de neerslagwolken vaak tussen de heuvels blijven hangen. Zeker de hogere delen zijn in de winter bedekt met sneeuw.
Wetenswaardigheden: Thüringen kent een ongelooflijk roerige geschiedenis. Pas in mei 1920 werd de Vrijstaat Thüringen opgericht, als samenvoeging van zeven aparte volksstaten/monarchieën. Na de Tweede Wereldoorlog werd het een deelstaat van de DDR, waarbij in 1948 niet langer Weimar maar Erfurt als hoofdstad werd aangewezen. In 1952 wordt Thüringen als deelstaat opgegeven, pas na het communistische tijdperk, in 1990 wordt Thüringen weer als deelstaat met eigen minister-president erkend. In 1992 presenteert het zichzelf officieel als Freistaat, hetgeen slechts van symbolische waarde is.
Wanneer: mijd de maanden november tot en met februari/maart, en je zit doorgaans wel goed. Houd er wel rekening mee dat het in de hoger gelegen gebieden in het vroege voorjaar, de winter houdt er ook een week of drie langer aan, en late najaar nog behoorlijk fris kan zijn.
CONTACT
Thüringer Tourismus GmbH
Postfach 900407
99107
Erfurt
T +49 (0)36-137 420
E service@thueringen-tourismus.de
I www.thueringen-entdecken.de
